Quantcast
Channel: Putchhuak
Viewing all 321 articles
Browse latest View live

32/2015 She said, 'It kills'

$
0
0
Duhthawh taka min fawpin min liak a,
Mawi hnai taka min thehchhuah hian ka vui.
Mamawh lai chauha min hria hi ka vui,
A thar dang chak hian i awm huam huam a.

Mi zingah rimchhia ka nih phah ta a.
Mi zingah min ngai thin ka hria a,
Mala i awmin min ngaizual thin a,
Min fawh changa ner lovin min duat a.


I kamchhe tleuh nan chauh min hmang fo thin.
Thil dang nen sawhbawlah min hmang bawk thin.
Mi zahawmte zingah min zahpui a,
Zahawm loh phah nan erawh min hmang a.

Ka tel lovin i awm thei bik lo a,
I tum chuan i tithei tih ka hria a.
Rualpawlna atan min hmang fo thin a.
Rual erawh i pawl loh phah ta zawk a.

Min kalsan la i tan a tha zawk a,
Min kalsan chuan a hrehawm hle ang a,
Nang pawhin min ngai ngawih ngawih ngei ang a,
Rim hre lo tur i vannei phah ang a.

I hmui heh sen erawh ka hrereng ang.
I hmuia i chuk tuah hun a awm ang,
Thil dang tuina zun tifiahtu mai ka ni ang
Chutih hun chuan hriatreng ka ni lo ang..

Min kalsan hma poh leh i hlim ang a,
Min kalsan hma poh leh i lawm ang a,
Min kalsan hma poh leh i lawm ang a
Min kalsan hma chuan i hrisel ang a.

I tel lovin ka leng thei hian ka ring,
I tel lovin ka hlim thei hian ka ring,
I tel lovin ka nuam zawk hian ka ring,
Nang ngaih leh bansan a har hian ka ring

Man tama hralh tlak ka ni tawh lo a,
Man man taka hralh chi ka ni lo a.
Naupang hnenah chuan min hralh tawh lo la,
Naupang nun tihchhiat phah tawh lo ila.


33/2015 Birthday puan hmawr

$
0
0
BOOBS

Sap ho ten Breast an tih, Boobs an tih hian mawl deuh chhawihna tham a ni tih hi sawifiah vak a ngai lova. Hnute kan tih mai hi ‘Puan hmawr’ a nih daih dan te pawh a awm ve tho hi maw! Lal Isua puan hmawr ang kha a ni lo, khawiha dam phahna tur pawh a ni lo a, Pathian thilsiam zingah chuan hmeichhia hi an khirh mak dangdai ber hial awm e. Chung hmeichhe zinga an hmeichhiatna thuam famkim, hmanraw pakhat Boobs mawlh hian ngaihtuah a ti thui thin. A lem i en lai khian i hre lo em ni? I chhiar vang chauha hmu thei i ni!


Mipa nakruh atanga lakchhuah an nih vang nge, A hnukhawia siam an nih vang nge tihpawh hriat loh hian an hrohrang a na a, an dawhthei a, mi rilru sukthlek an man thiam a. Naupang takin an puitling phian a, puitling tak pawh an che nawi leh thei viau lawi si. Hnam tin hian thawnthu leh ngaihdan, hla leh an chanchin sawi tur tam tak an nei a, mipa chanchin sawi ve tur an neih erawh mihring hlimthla tarlanna atana hman a ni fo.

Hmeichhe tleirawl rilru than chhohna leh danglamna chu an hnute umah te, a pian hmang inthlakah te hian a hriat theih a. Puitlinna hriltu a ni thei awm e Mipa chu a ni ve lo. Nula, Hmeichhia tawh phawt chuan an mawina belhchhahtu a nihzia an hrethiam thei ang. An itawmna (Sexual attractiveness) ber pakhat pawh a ni a, anmahni inrintawkna petu pawimawh tak a ni bawk.

Zauthauna leh inlemna hmanraw tha tak a ni a, ngaihtuahna a tithui thei ngawt mai! Mipa zingah lawm lo an awm lo ang a, hnam tin hian an dah chungnung hle a nih loh pawhin a pawimawhna an hre khawp ang. Hnam hnufual leh hnam changkangah ngaihpawimawh dan a inang lo a. A nihna ang anga pu mai, khuh mawi pawh tul ti lo an awm a, mawi hnai taka khuha Brassiere uluk taka thlang pawh an awm thin a. Itawm tawka a lan theihna turin an thup a, pho chhuah erawh an duh lawi si. Chu mai duh tawk lo a, Plastic surgery hmanga siam lentir emaw, siam tettir a, a chhing kawh, lian leh mawi thei ang bera inzaitir pawh an awm ta fur mai. Incheina pakhat anih tak avangin a pawimawh em a ni. Mipa ten kawr ha mang lova mipui nawlpui zinga an awm (exhibitionism) theih laia hmeichhia an nih bik avanga khuh kher tura kan beisei ruk tlat hrethiam lote pawh hian Boops pawimawhna hi an hrethiam tawk lo ni hian ka hria.

Incheina lam thu-ah mawia mawi loh phahna tham a ni a. Nulat tlangvalna kawngah hmun pawimawh tak changin, tehna pawimawh tak a ni a. Nupa nunah pawh hian pawimawhna thuk tak a luah a, nau hnute pek avanga nupa nun harsatna neih phah pawh an awm ta. Pek loh avanga harsatna nei pawh an awm tho. Hnute tui aia tha thlakna tur hi eng company mah hian an siam thiam lo leh nghal nia! Nau hnute pek hian hmangaihna te, thuawihna te leh inhriatthiamna te a hring chhuak thei a, pek loh thlang te pawh hi an hrisel loh vang emaw, hun an neih loh vang emaw a ni a, then khat te lah chuan mawi duh avangin hnute uai fual leh a chul hlauh vangin nau hnute pek an lo duh lo vei nen. Hriselna kawngah entirna tha tak niin, hmeichhe thihna tam tak pawh hi hnute cancer avang a ni bawk. 

Ual au taka phawrh chi ni si lo, zahpui dawna chhuanawm zawk bawk si a ni lawi a. Phawrh a nihna hmun hian ngaihdan a tidanglam daih thei bawk. Nulat laia thup reng thinte pawh hian hnute pek lai chuan an thup seng lo a. Tlangval laia kawrchhana khawih mai pawh hlimpui hunlai a awm a, a lawnga khawih, hnek chauh an duhkhawp laiin, a reia duh khawp loh erawh a a awl a, thil dang daih ngaihtuah thei lovin an awm a, hnute chauha duh khawp theih erawh a ni lo. Thildang ngaihtuah lo lekin  A bak a hring chhuak duh khawp mai. A zela zel a nih chu. Thlalak (photography), Milim (Sculpture), mi lem (Art), Nawhchizawrh (Pornography & Human traffickling), Incheina (Fashion)ah te hian Boobs lang lovin mihring nun hlimthla hi a fiah ta lo emaw tih tur a ni.

Heti khawpa pawimawh a nih avang hian anmahni ngei pawhin an lawm a, mipa pawhin lawm lo an awm lo a, an kawppui ngaihzawng ten an lawmzual duh hle. Pasal te hlei hlei hi a lawm emaw tih tur an ni a, Chu mai a ni lo, nausen te hian an lawmin an mamawh a, a khaikhawmna berah chuan mi zawng zawng hian kan lawm ta ngawih ngawih ber a ni e. Nu tan a pawimawh a, fate tan a pawimawh zual a, Pa tan pawh a pawimawhna a nep chuang lo. Chhungkaw tana rentin daih a ni e.

34/2015 TKP Day Momento

$
0
0
SULSUTU Editorial 

TKP hruaituten a ngaihna hre tak maia Souvenir sub committee an dinah hian inhmuhkhawm a awm zut a, eng phei chu kan ziak ngai lova. Kan rilru-ah Souvenir tihchuan lehkhabu bak a kawk lo thung. Editorial board zinga upa ber chu Editor-ah  upa sa kahin min pem buhbel ta ngawt a. Ka hupphurh dan chu sawi lo ila ka mualpho tam lo zawk awm e. Thil har ber tur chu mi buai leh hman lo, thu ziah tui  lem lo tak takte thu ziak tura sawm chhuah tum hi a ni tih ka hria a.


Kan kova lum ta chu; Krista leh a kohhran tana theih tawp chhuah hi kan rawngbawlna tur a lo ni reng mai. Sub committee ten Kohhran tana hma lo la a, kan hma min lo hruaisak a, sul lo su tawhte chanchin leh an thawh rah thlurbing tum ni se an ti a. Mi pahnih khat ngawtin an khawrpum theih a nih loh avangin kan duh dan azira thu min ziahsak thei tur kan thlang chhuak a. A awm tak nia kan hriatte chu kan \ah awh ta ngawt a ni. Kan hlawhchham lo.

Kum rei tawh tak chanchin chhui tur kan ni lo a, a la dam ngeite tawnhriat a nih avangin belhchian a dawl hle ang tih kan ring a. |hen li-ah \henin, |halai Aw chanchin, Kohhran leh a pengte chanchin, Sulsutute chanchin leh kan hma lam atana thil pawimawh nia kan hriatte dah khawm a ni. Kan sawmna ngai pawimawha thuziaktute avang liau liau a ni, chu pawh Krista avang a ni tih kan hria a, a leh tam takin malsawmna an chan theih nan \awng\aipui mai lo chu lawmthu sawi dan kan hre lo.

Kan kohhran pawn a\angin mi pathum kan sawm a, hmunpui lam duhsakna thu min hlan tur leh ‘Ziaka rawngbawl pawimawhna’ min hrilh turin; an ngawih takah chuan  ngawi ve lo; China  Mission-a sulsutu Pu Remsangpuia  (kan \awng\aipui \hin kha) tawnhriat ziah avang hian kan thla a la muang tho a ni. A thute hi en ila, pawn lam mi ngai lo ni awm rengin Sulsutu chu khawrpum a lo ni ta. A reh mai mai tawh lo anga a hre nazawng sawi aiin a rintlak ang.
Kohhran leh khawtlangah, |halai Aw thuziak thlengin hma a sawn theih nana hmalak ni se tih a ni a. |halai Aw-a thu ziah leh ziaktuten inang tlanga kalpui a nih theih nan kawng kan dap a, sul kan lo su ve a nih chu. Mizo \awng ziah danah hriat dan leh pawm dan a inang lo hle a. Bible leh mi mal lehkhabute kan rawn a, kan duh dan leh hriat dan a inang thei lo, kan buaia  kan thu tlukna ber chu Mizo Language Committee Book No-1; Mizo \awng ziah dan chu behchhan ila tiin kan keuh thlu a. A dik leh dik lo pawh hriat theih a ni lo a, thuziak tura kan sawmte inang tlanga khaikhawm tur phei chuan lu a hai lawk a ni. An phalna lak te leh, lak loh te, tihdanglam chin leh tihdanglam theih loh kan nei ta nuaih mai. A zawng a zaa pawm vek erawh a har hle a, kan ngaihdan ni lo deuhah pawh behchhan tur neih a \ul si a, a \hen rina a \hen rin loh chuan ngaiawhin a sawi thiam thiam sawi kha a dik a ni leh dawn si.

Thuziak a lo lut a, thu ziah danah rintlak thei ang berin editorial board member ten kan en leh vek a. Chuti chung chuan dik lo pawh a awm ang tih kan hlau hlel lo e. A chhunga thu leh chanchin hlui tarlan zawng zawngte hi \halaite tana sulsutute chanchin leh an thawhrah a ni tih kan hriat avangin a hming Sulsutu tihah erawh kan lungrual hle a ni. He lehkhabu chhiar tura kan duh berte chu tualchhung kohhrante an nih avangin hmun dang kan hawi zau lo a. Pawn lam mite tan erawh Mizo \awng ziah kalphung bak chhuan tur kan nei awm lo e.
Kuminah BMP Silver jubilee leh kum 2017 Kohhran Golden jubilee lawm a ni dawn a, |KP ten hetia lo buaipui vak hi eng nge a \ulna tih ngaihdan nei pawh an awm tih kan hria a. Kan dem lo, Pi Hmuaki phum duhtu lama banphar tur, a phur phur an ni mai thei a, ni tina hla phuah erawh an la awmzel ang hian a thar chhuahna a dal lem  lovah kan ngai a ni.

A CHHUNGA THU AWM TE

Lawmpuina thuchah
Bialtu Pastor :Rev F.Lalsangliana
Kohhran Secretary:Upa R.Lalhmingsanga
|KP President:Pu C.Lalvenhima

Editor kamchhuak:C.Lalneihkima

A. |halai Aw
Thalai Aw chanchin:CS Lalbiakdika,
|halai Highlights:Zothankima Hnamte & CS Lalbiakdika
|halai Aw leh kei:Rbt. R.Zohmingliana
Khawtlang dinhmun:PC Lalramdina

B. Kohhran chanchin
Kohhran chanchin - I :Upa T.Biakkima
Kohhran chanchin - II :Upa R. Kapliana
Lalpa tlang ruat:Upa T.Raltawna
Zaikhawmna in:T.Zakima
KNP chanchin:C.Vanlaltlanchhuaha
TKP chanchin :R.Lalnunthara
BKHP chanchin :C.Lalbiakzari
BMP chanchin:Secretary, BCM Bazar

C. Sulsutu
ZD Chuaudenga:Upa R.Lalhmingsanga 
Kohhran a\anga Sulsutu: Rbt R.Vanrampanmeka
He luikam a\ang hian:Remsangpuia 

D. |halaite hmakhua
Mizote leh Engineering:Er. R.Lalbiaknungi
Dan hriat hi a \ha a ni:K.Lalengzauva, Advocate
Medical Science lamah aw:Dr Lalhriatpuia Hnamte
Tinreng daih:Zofa H Chhangte

35/2015 Hriat hlawh ve ta lo Sulsutu chu!

$
0
0
ZD Chuaudenga (1930- 2007)
Pioneer Missionary Nghilh loh nan 
by Upa R.Lalhmingsanga

BCM Bazar, Zobawk chanchinbu 'Thalai Aw' kum 25-na Silver jubilee Souvenir-a editorial board-in Pu ZD Chuaudenga pioneer missionary chanchin ziak tura min rawn thlang hi lawmawm ka tih rualin ka induh khawp lo hle mai a. An mi ngenna angin ka han ziak ve rawih mai a ni. A chanchin leh an rawngbawlna chanchinte hi kimchang takin ziak vek sen a ni dawn lova, a tlangpui leh tarlan atan a \ha leh pawimawhte chauh tarlan a ni tih min lo hriatsak turin chhiartute ka ngen a che u.

A pian leh murna :
Pu ZD Chuaudenga hi Upa Chalthanga leh Pi PC Thangchawli fate zinga a upat dan indawt a, a palina a ni a. Kum 1930-ah Zotlang (Lunglei)-ah a piang a. An unau hi pakua niin, mipa pathum leh hmeichhe paruk an ni a. A pianpui unaute chu hengte hi an ni.

1. Ralkhumi (L) 2. Lalliani (L)
 3. Lalhmingliana (L)4. ZD.Chuaudenga
 5. ZD Laltawnga 6. Romawii (L)
7. Dengnguri 8. Dengzami 
9. Rochhingi te an ni.
A pa Pu Chalthanga hi indopui 1-na 1917-ah France ram kalte zinga mi a ni1 Zotlang  a\angin Theiriatah an pem a, Theiriat a\angin Ralvawngah kum 1943-ah an pem leh a. Rambuai (1966) avanga khaw sawi khawm a nih khan Zobawkah sawi khawm niin, Zobawkah an awm hlen ta a ni.

A pianthar dan leh kohna a dawn dan :
A hun lai hian tunlai hun angin piantharna chungchangah inzirtirna leh chhandam nih inhriatna lam hi  a la awm lova. Harhna lo thleng \hinin kohhrante a tiharh \hin a, hlimsang tih te, khurh leh taksa chetna leh ze chi hrang hrangte Ralvawngah  hian a thleng \hin a ni. Chu vangin, mite pawhin Ralvawng chu mi hlim khua tiin an sawi \hin a ni awm e. Tin, kum 1953-ah Pathian thlarauvin a hman em em thuhriltu hmingthang Tirhkoh Lalkhera'n Ralvawngah hian rawngbawlna neiin thla khat lai a chamchilh  a2 Pathian hnathawh ropui leh nasa tak  chu thlengin kohhran an hlim  nasa hle a ni. Heng a\angte  hian ani pawh hian Thlarau lam harhna leh piantharna kan tih hi a chang ni berin a lang.

Tin, amah pawh hi mi hlim lam \hin a ni a, a nun chu Thlarau Thianghlimin buatsaih zelin kohna a dawn dan pawh amah ngeiin heti ang hian a ziak,  "Zan khat chu mumang ka nei a, ka mumangah chuan 'hla tak a, thima \hute chhanchhuak turin kal rawh' tiin" a ziak a ni3 Chuta \ang chuan Pathian thu hril tur leh Chanchin \ha hril tur chuan a inbuatsaih ta a ni.

Thuhril tura a kal chhuah dan :
Pu ZD Chuaudenga Pathian thu hril tura a kalchhuah dan leh a rawngbawlna chanchin sawi dawn chuan ama mi mal chanchin ringawt ziak hi a buaithlakin a harsa hle mai a. Thu hril tura a kal chhuah pawh hian amah mai ni lovin, \hianzaho, fangrual anga thuhril tura kal chhuak an ni berin a lang. Chu vangin, a chanchin kan sawi rual hian a rawngbawlpuite sawi tel loh theih loh a ni zel mai si a, kan lo hre thiam dawn nia.

Pu ZD Chuaudenga hi amah pawltu leh buatsaihtu Thlarau Thianghlim chuan a hruai zel a. A mumang  lamah Pathian kohna a dawng ngei nia hriat chu ngawih bopui mai chi nia a hriat loh avangin Pathian thu hril tura nu leh pa, inchhungkhur kalsan a kal chhuah ngei chu a tum ta a ni. Heti ang, hi a tum dan a lo nih takah chuan a pa Upa Chalthanga chuan \awng\aiin a thlah a, thu a chah bawk a ni. "Thih thlengin  Pathian thu hi au  pui ang che, eng mah hlau suh ang che, i hnenah Pathian a awm zel ang" tiin a dairy-ah a ziak a ni4

Ti chuan, kum 1954 January thlatir lamah Pathian kohna chu chhangin Ralvawng khua chu a chhuahsan ta a ni. Ralvawng a\anga a chhuah hian amah chauh  ni lovin, fangrual, thianzahovin an chhuak niin sawi a ni. Ralvawng a\anga an chhuah hnu hian chhim lama kohhran leh khaw hrang hrangte fangin an kal zel a, kum 1954 krismas chu Tuipangah an hmang ta ni5

Burma ram Arakana a kal dan :
Tuipanga krismas te an hman zawh hnuin Burma ram Arakan lam chu panin an chhuak leh ta a. Heta \anga chhuak hote  hi paruk an ni a, hengte hi an ni.
1. ZD Chuaudenga, Ralvawng khua
2. Lalmana, Leng khua
3. Thangzuala (Sena), Denlung khua
4. Tuahkimi, Serkawn Zotlang
5. Lalchawii Zadeng, Hnahchang khua
6. Piko/ Peikua, Mara Tuipang, |awnglettu te an ni6

Ti chuan, anniho chu chhim lam pan zelin, khaw hrang hrangah rawngbawlna te an nei zel a, an kalna apiangah kohhranhoten an lawmin Thlarau thianghima harhnate an chang nasaa, an hlim thei hle. Khaw \henkhatah phei chuan an cham rei \hin niin sawi a ni. February 1955 chuan Mizoram ri kal pelin Arakan chu an lut a, ni eng emaw zat an thang hnuin Pathian tlang khuaah an lut ta a ni. He khua hi mizo khua a lo ni a, heti ang ram pilril leh \awng dang hmang Mara ram te kal pe a, Mizo khua lo awm chu mak pawh an ti hle a ni. Pathian tlangah hian awm hmun khuarin hun eng emawti chhung chu an cham a. He khuaa mite hian ziak  leh chhiar an thiam loh avangin sikul ang deuhin zirna hmunte siamin ziak leh chhiarte an zirtir a. He zirna hmun an buatsaihah hian zirlai mipa 18 leh hmeichhia 19 lai an awm nghe nghe a ni. Zirna an \an ni hi  ni 2 February 1955-ah niin Pu R. Zothansanga Golden  Jubilee  lawmnaa kal, an chanchin ziaktu chuan a ziak7

Pathian tlanga an awm lai hian Pu ZD Chuaudenga chuan mumang a nei leh ta a, "Thim hnuaia \hute hnenah enna thu sawi rawh" tiin hriattir a ni leh a. Chu a mumang a\ang chuan kal zel a, Matu rama luh chu Pathianin a tirhna hmun niin an hre ta a8

Matu ram dinhmun leh awm dan, eng anga hla nge tih leh an khawsak dan te an hriat loh avangin Pathian tlanga an kohhran Upa Lalngena chu a chanchin an zawt ta a. Ani chuan  "Matuho chu 'kan pi leh pute ang mai an ni, mi lu lak hmang an nih thu te, thal kah leh fei hman thiam em em an nih thu te, leh an rama kal chu tu mah dama kir leh an awm ngai loh thu te" anniho chu a hrilh a. Chuta kal intum a nih chuan, "A tihchi lo vang Matu ramah chuan kal tum duh suh u' tiin a hrilh a ni" tiin Pu ZD Chuaudenga dairy-ah hmuh a ni9

'Matu rama Chanchin \ha a thlen dan tlangpuite leh keima chanchin' tih Pu ZD Chuaudenga'n a ziakah chuan, "Kum 1954 krismas chu Tuipangah ka hmanga hlimna a nasa hle a. Chanchin \ha hriltu Pu Tai\hiauva leh a team-te an lo thlenga harhna ropui tak kan chang ta a. Kum 1955 January thla chuan Burma,  Arakan panin ka chhuak leh ta a, ni hnih ka kal hnuin Pu Tai\hiauva team-te zinga mi pangain min rawn uma ka thla a muangin ka hlim hle a ni" tiin a ziak bawk1

Tin, Pathian tlanga an awm lai hian a \awng\ai nasa hle a. An ni hian \awnghriat lohte an hmang \hin a, \awnghriat loh neih ve chu kohhranho chuan chakin anniho chu \awnghriat loh hi min pe ve rawh u tiin an dil  ta a ni awm e. Ti chuan, \um khat chu Tv Thangzuala (Sena)  chuan an \awng\ai rual chu a kaihruai  ta a. |awnghriat loh ki a lo thlen ve leh 'pe, pe, pe, rang takin kan ti ang a' tiin an \awng\ai rual ta a. Chuti anga, an \awng\ai rual takah chuan \awnghriat loh chu lo thlengin kohhranah harhna nasa tak a lo thleng ta a. Kohhranho an hlimin an lawm hle a ni tih a ni bawk10

Matu rama rawngbawl dan :
Matu ram chu ram thim tak mai leh a luh pawh hlauhawm tak ni mahse  Pathian tirhna hmun nia an hriat avangin Pu  ZD Chuaudenga leh a rawngbawlpuite chu ni 20 May 1955 niin Pathian tlang chhuahsanin  Matu ram chu an pan leh ta a  ni. Ni eng emaw zat an thang hnuin Matu ram, ramri bul Sabawng khua an thleng a. Sabawng khaw Upa hruaiin tlang a\angin Matu ram chu an thlir a. An upa hruai leh chu khua a kohhranhote chuan  " Thi tur ngawt chuan kal suh u" tiin an thlem ta a ni. Chu an thlemna chu anniho  chuan 'Kal hram rawh u' tia tirhna ni zawka hriain Matu ram luha kal zel chu an duh ta a ni.

Ni 1 June 1955 chuan Matu ram lam chu panin an chhuak a. Kawng  mumal pawh awm lovin lui te dung zawhin an kal zel a, an kal hun hi fur lai a nih avangin ruah a sur nasain a hreawm hle a ni awm e. Chutih laiin an kalpui hmeichhe pakhat  chu a chau hle a, Tv Lalmama'n a paw ta a, an hlimpui ta phian ni awmin Pu ZD Chuaudenga chuan a ziak. Khua an hmuh hmasak ber chu Tangku khua a ni a. An chanchin an lo hrilh tawhte rilrua la cham reng chung leh hlauthawng tak chungin Tangku khua chu an lut ta rawih mai a. Hlauthawng  rilru taka an awm lai chuan khua mite chu an rin angin an lo sual lem lova. Pahovin zute inin an lo lam mup mup mai a ni awm e. Anniho khuaa lut an hmuh chuan \ha taka lo dawngsawngin, an duhsakna avang chuan an zute chu min hlui ve ta zawk a an ti. Pu ZD Chuaudenga hian Halkha \awng a zir  chawp hmangin an in be thei sawlh sawlh a, "Thlang lamah kal rawh u" tiin an lo kawhhmuh a, an zuk kalna lamah chuan uichovin  an lo bauh chul mai a; an ri ta nuai nuai mai a ni awm e. Chuti anga an thawm avang chuan mi pakhat a lo kala chu pa chuan Mizo \awng a lo thiam tlat mai a, mak pawh an ti hle a ni. An inkawm chian hnu chuan an inah an thleng ta a . An thlen in pa hming hi Khangsawt Daranga a ni a. A nupui chu Raivangi a ni11 Ti chuan, an theih ang angin  an thlen in pa Khangsawt Daranga chu \awnglettu-ah  hmangin Pathian thu chu an hril ta a. Zanah tual mei chhemin a ai tura lo kal khawmte hnenah chuan Pathian thu chu \hahnem ngai takin an lo hrilh \hin a ni. A thusawite chu malsawma awmin kristiana inpe an awm a, an hmingte an la hlawm a  ni. Tin, anniho hian thusawitu (Speaker) bik awm lovin ZD Chuaudenga te, Thangzuala (Sena) te Lalmana te hian a \ul dan ang zelin thu an insawi chhawk \hin a ni awm e.

Tangku khua hun eng emaw chen an cham hnuin Rengkhua an pan leh ta a. Rengkheng khua hi Thaiphum huam chinah chuan an khawpui leh pawimawh ber a ni. Rengkheng khuaah an kal hian Tangku an pan leh ta a. Rengkheng khua an kal hian Tangku khuaa mi \henkhatin an zui bawk a. Khaw chhung an luh chuan INTHAWINA an lo nei a, thlen in tur pawh an hmu zo lo a ni. Buhfai lei tur an zawn leh tu mahin an pe phal si lova. Khawlaiah an awm ta ringawt a, 'engtin nge kan awm zel ang tia kan inngaihtuah buai hle lai chuan mi \henkhat ten chaw eiah min rawn sawm khawm ta hlawm a, chaw chu kan nghei ta em lo a ni' an ti.

Zan a lo nia tuallaiah mei chhemin an ai khawm a, chumi ai tura kal khawmte chu \hahnem ngai takin Pathian thu an lo hrilh \hin a. (Pu Khangsawt Darang-a hian an rawngbawlnaah hian a zui ve zel a ni.) Tv Thangzuala (Sena) leh Pu ZD Chuaudenga te chu thu an insawi chhawk zel a. Pu ZD Chuaudenga chuan "Hemi zan hian  Pathian hnathawh ropui  tak a lo thleng a, Halkha \awngin thu ka sawi chiam mai a ni" tiin a ziak nghe nghe a ni12

Rengkheng khuaa an awm lai hian Awkin Ni a lem a. Kawl puithiamin a lo hrilhlawk danin 'khua a thim vek ang a, mihringte leh thil dangte hi eng eng emaw-ah an chang vek dawn' tiin a lo hrilh a, an lo hlau em  em a ni awm e.

Anniho chuan an theih ang leh an thiam dan danin hlauhawm a nih lohziate an hrilhfiah a Awkin Ni a lem zo chu, 'Ni' a en ngaiin a eng leha mihringte leh thil dangte chu engah mah an chan tak si loh a vangin Pathianin hmanruaah a hmang a, "In Pathian chu a \ha, Kawl puithiamho pathian chu a \ha lo; dawt an sawi a ni" an ti a. An thusawi awihin kristianah mi eng emaw zat an inpek phah a ni, tiin a ziak.

He thil thleng hi Pathianin hmanruaah hmangin khaw \henawmahte an  inhrilh chhawng zel a. Rengkheng khuaah hun eng emaw ti chhung an cham a, kristiana inpe te hmingte an lak fel hnuin Amlai khua panin an kal leh ta a ni. He khuaah hian Pathian thu hril chung zelin hun eng emaw ti chhung an chama kristian a inpe te hming  a ziak zel a. Ti chuan, an rawngbawlna chu chhunzawm zelin khaw hrang hrangte an fang zel a ni. Thaiphum rama Pathian thu an hrilhnaa kristiana inpete hming Pu ZD Chuaudenga record dan chu heti ang hi a ni13

SlKhuaMi inpe zatInpek ni
1.Tangkumi - 712 June 1955
2.Pakhengmi - 3120 June 1955
3.Tangkumi -3215 June 1955
4.Rengkhengmi - 134-8 June 1955
5.Amlaimi - 378 June 1955
6.Rengkhengmi - 5517-18June 1955
Totalmi - 175

Hun eng emaw chen helai vela rawngbawla Pathian thu a hril a, kristian khi ti  zat an siam hnu chuan Thaiphum ram chu chhuahsanin Thaiphum  piah ram Lungtianah kal an tum leh ta a. Ring tharhote fuihna leh \awng\aia thlahnate an neih hnuin Lungtian khua chu an pan leh ta a ni. 
Harsatna tawh dan leh Burma Police-in an man dan :Thaiphum ram chhuahsanin Lungtian khuaah chuan an lut leh ta a. Anniho hi Lakher nula pahnihin an zui ve zel a ni awm  e. He khuaa an awm lai hian Lakherho chuan hekin 'kan nulate an kalpui daih' tiin police hnenah report an thehlut a. Matupuia police hotupa hovin police eng emaw zat nen anniho chu man tur chuan an kal ta rup mai a. Police hotupa chuan "Matupuiah in lo kal vek tur  a ni, in lo kal duh loh chuan in lu kan tan ang" tiin a vau a. Chuti anga a vau avang chuan Tv Lalmama rilruah Pathianin hna  a  thawk  aniang hlauhna leh timna nei miah lovin a Bible  chu pawmin police hotupa hmaah chuan a nghawng  a dawh  ta mai a. 'Ka lu  hi tan ula  ka \hiante erawh hi chu engtin mah ti suh ang che u' a ti ta a ni' an ti. Police hotupa chuan mak tiin a leh hlauh ta tlat mai a. "A \ha  e, \ha  intih ang chuan awm rawh u, amaherawhchu, Matupui thleng chuan  min kalpui hram rawh u" a ti ta zawk a ni. Pu ZD Chuaudenga chuan 'Lalmama hi he hmunah hian thi lo mah se martarah ka pawm hmiah' a ti \hin a ni. 

Chuti anga an hekna  avang chuan police thana-ah tang, court-ah te thu zawhfiah an ni a. Court chuan "Haw rawh u, tunah" an ti a. "Kan haw thei lo kan ram a hla si a, hetah hian kan damchhungin kan awm ang" tiin Pu ZD Chuaudenga chuan a chhang a, an thinrim chuan thana-a dahluh tur thu pein, thana-ah  an dahlut fel chauh tihin kawngka a rawn inhawng a, "Rawn chhuak rawh u; in thawmhnaw nen" an rawn ti  ta mai  a. An va chhuah chuan mipa leh hmeichhia an lo dinga chibaite min buk a, an \ap ta a. Chung min rawn hruaichhuaktute chu Dr.Lalchhuana leh Nurse Vanhrangi Thingsai, kan mizopui ngeite an lo ni a, "Kan lawmin kan thla pawh a muang sawng sawng a ni" an ti. An ni chuan an inah min awmtir ta a, tu mahin eng mah an zawi zui tawh lo tiin a ziak a ni14 

Hun a kal zela Matupui police-te chuan an rawn ko leh ta thut mai a. "In ram a in hawn hun a lo thleng ta, insiam ula hawng tawh rawh u" an ti a. An thu chu hnialzel chi nia an hriat loh avangin Mizoram lama haw chu an tum ta a. Chuti anga anniho an hawng dawn tih an hriatin an rawngbawl tawhna-a kristian, la naupang te-te-te  leh ringtharte chuan an uiin an  mahni maia awm chu an hupphurh em em a. "Kan tel lo chuan Isua hnenah min kalsan suh u, a kawng kan hre lo vang" tia \ap chungin, ni 1 November 1955 chuan Mizoram lam panin; rilrua vei kap la nei nia inhre chungin an lo  hawng ta a ni. Ti chuan, an rawn phei chu Mizoram khawchhak tlangdungah rawn phei zelin Darzo khua a\angin mahni khua \heuh panin an in\hen darh ta niin an sawi. 

Pioneer missionary chu :
Matu ram Thaiphum rama kum 1955-a Pathian thu hril a, a lo hawn hnu hian, Chanchin \ha an va hrilhna Thaiphum rama kohhrante nen pawh chanchin inhriat zuina eng mah an nei tawh lem lova. Chuti anga hun a lo liam zel lai chuan Thaiphum Baptist Association chuan Chanchin \ha an dawn kum 50-na Golden Jubilee, kum 2005-ah lawm an tum a. Ti chuan, an bial inkhawmpuiah ngaihtuah a ni a. An Jubilee lawmna ni atan Chanchin \ha lo hril hmasatute an rama an luh ni chiah ni lo mah se khaw nawm lai deuh chuhin Ni 27 March 2005 chu, an Golden Jubilee ni atan an pawm ta a. Tin, keiniho hi Chanchin \ha-ah hian tute hrin nge kan nih tih an ngaihtuah a. An sawi ho hnu leh an upate an rawn hnuin "Keini chu Matupui lam hrin ni lovin, ram hla tak a\angin min rawn zawng chuaka Pathian thu min hrilh tute an awm a chungho hrin chu kan ni a. An hmingte pawh kan la hria a, an khuate erawhchu kan hre tawh lo" an ti a. 

Ti chuan, an missionary-te hming an hriat dan, anmahni lam dana an sawite chu; 1. Lalmana 2. Suadenga  3. Thangzuala  4. Pi-Koha  5. Kimi   6. Chawii te an ni15 Heng mite hi pioneer missionary-a an pawmte chu a ni ta a ni.

Chuti anga Golden Jubilee lawm an tum takah chuan Chanchin \ha lo hrilh hmasatute Pu ZD Chuaudenga-te zawng chhuak tur chuan an \halai hruaitute pahnih Pu Vana leh Pu Hruaia te rawn tirin  Mizoramah an rawn zawng chhuak ta a ni. Ti chuan, Pu ZD Chuaudenga leh a \hiante chu an rama Chanchin \ha hril hmasa berte an lo ni a, Thaiphum rama kohhrante chuan an pioneer missionary atan an pawm ta a ni. Heti ang dinhmun an chang thei hi lu chhum ban chhum huama Pathian thu hril tura an inpekna rah a ni kan ti lo thei lo vang. Lalpa'n an tawrhna te, an hreawmna te hre rengin an hun tawp dawnah he nihna hi a hlan ta a ni. A ropuiin an lawmpuiawm hle a ni.

Golden Jubilee an lawm leh an chawimawi dan :Thaiphum Baptist Association mi tirhten an pioneer missionary Pu ZD Chuaudenga leh a \hiante an rawn zawn chhuah hnu chuan an ram lamah an hawng leh ta a. Ram dang foreign ram te a nih avangin thil buaipui ngai leh \ulte an buaipui fel hnuin Golden Jubilee lawmnaa tel turin Pu ZD Chuaudengate chu an rawn hruai leh ta a. (Hetih lai hian Pu ZD Chuaudenga hi tar tawh tak, kum 75-mi niin a chakvak tawh lo hle nghe nghe a ni). Anmahni rawn hruaitute chu hengte hi an ni; Thangkhara Burma police pension kum 75 mi, a fapa Vanbika leh Narui-a te an ni.
Ti chuan, Thaiphum rama Rengkheng khua-a Golden Jubilee lawmnaa tel tur chuan an sawmna leh ngenna angin Ni 11 March 2005, zan dar 12:20-ah Saiha night bus-ah Zobawk chhuahsanin an kal a. Zobawk a\anga amah \awiawma kalte chu hengte hi an ni.
1. Pu ZD Chuaudenga
     2. Pu R.Zothansanga 
     3. Pu PT.Lalromawia
4. Pu ZD Samuela (A fapa)
5. Pu PC.Lalzikpuia-te an ni.

Tin, pioneer missionary zinga mi Pu Lalmana  hi tuipui kai, var\ekah a awm a, anniho nen hian an chhuak tlang vek a ni. Tuipui Var\ek a\anga \awiawmtu chu heng mite hi an ni.
1. Lalmana
  2. K.Lalveli     
       3. T.Lalropuia-te an ni.

Ti chuan, anniho chu a theih chin chin motor-in an kal a. Zobawk a\anga an chhuah hnuin Ni 21 March 2005 ni-ah Golden Jubilee an lawmna tur khua Rengkheng chu an thleng ta a ni. Anniho, jubilee lawmnaa kalte hi khua a\anga Km 2 vela hla an ramriah ropui takin ei leh in tuihnai tinrengte lo buatsaihsakin a khaw nawtin an lo hmuak a ni. Thingpui, ei leh in turte an in a, an chawlh hahdam deuh hnu chuan an thuamhnawte chu nula leh tlangvalten an ahsak  a. Pu ZD Chuaudenga leh Pu Lalmana, an pioneer missionary te phei chu an chuanna tur Sakawr an lo buatsaih lawkah an chuantir a, an kal hmasaa mipuiin khua thlengin an chhawm lut ta a ni awm e. Pu ZD Chuaudenga  chuan 'Sakawrah hian a zin an phah si lova, a chuan a nuam vak lo' tiin a chanchin a ziak nghe nghe a ni. Khuaa an han lut chu chibaite an inbuk sup sup a, an missionary hmasate hmel, tar  upa ve tawh tak mai hmel an hmu chu an lung a chhiain, an biangah mittui a luangin an \ap zawih zawih hlawm a ni. Upa deuh ho zingah chuan an hming sawi thei pawh an lo la awm nual mai niin a hmuna kalten an sawi.
Jubilee lawmna Rengkheng khuaa hun an hman dan :
Thaiphum Baptist Association-ten hman dan tur programme an lo siam angin jubilee lawm ni chuan zingkarah khawchhungah kawng zawhin an au rual  a. An au hla chu 'Jesuh teh' (Banei doeh), Isua chu Lal a ni tih leh, 'Tolungtahai Kasak kawng Pathian tih a min zung zae kawng min tawi tak'"Lei leh van siamtu Pathian chu chatuanin ropui rawh se" tia au rualin khawlai an fang a ni. Chhun inkhawm leh inkawmhona te, zanah inkhawmna te an nei a. Tin, an pioneer missionary Pu ZD Chuaudenga an hnam dana puan ropui leh chawimawina atana an hman Chawngrak puan an pe a. Missionary Medal chawimawina Pu Vanbika'n a hlan bawk. Heng chawimawina a dawn lai hian Pu ZD Chuaudenga hi kum75 mi pawh a phurin, \halai ang maiin a hlim hle.

Tin, a lawina kohhran BCM Bazar Zobawk chuan heti ang mi ropui leh chhuanawm pioneer missionary ni a, "Chawimawina Missionary Medal" hial dawng thei kan nei hi kan chhuang hle a. Amah kan ngaihhlutzia lantir nan leh chawimawina atan Chawimawina thuziak BCM Bazar Zobawk kohhran hmingin ni 16 July 2005 Sunday zing inkhawm-ah Upa C.Lalfaka, Chairman-in a hlan a ni16 Kohhran pawhin a lawmpuiin kan chhuang hle a ni. 

An chhungkaw chanchin tlangpui :
Pu ZD Chuaudenga hi Thaiphum rama Pathian thu hrila a lo hawn hnuin Ralvawnga a in-ah  a awm a. A rawngbawlna hi a chhunzawm zel ta lo niin a lang. Rambuai avanga khaw sawi khawm vanga Zobawk an luh hnu kum 1977-ah R.Malsawmi,  R.Hauhlira fanu, Rotlang 'E' khua nen an innei a. Fanau malsawmna dawngin fapa pathum leh fanu pahnih a nei a, an fate chu ;
1. Nuthangi
2. Lianpuithangi
3. ZD Samuela 
4. ZD Siamkima
5. ZD Lalawmpuia (L) -te an ni17

An chhungkuain Zobawk Bazar vengah in leh lo bengbelin an khawsa a. Thaiphuma golden jubilee lawmnaa an kal hnu hi chuan a hriselna te a \ha lovin Kal (Kidney) lamah harsatna a nei a. Lunglei leh Aizawl damdawi in lamah te a inenkawl hnuin, a chak lo tial tial a, amah hmuh chak em em , Thaiphum ram kristiana a siam kal hmasate nen intawkkhawm leh turin, Kum 77 niin ni 16 July 2007 khan ropuina ramah kohhrante'n kan thlahliam ta a ni.

Tlangkawmna :
Pu ZD Chuaudenga hi kohhranah  mite hriat tur angin nihnate nei lo mah se, amahah Thlaraua harhna lo chang tawh a nihna langin kohhranin harhna leh hlimna kan chan ni khuate hian a phur thei em em \hin. Amah hi mi lungleng mi tak niin khawhar inahte hian a hnukhawi lama khawhar hla un tak tak lungleng tak maia sak hote hi nuam a ti thei hle \hin. Tin, mistiri thiam tak a ni bawk.

Annihovin kum 60 liam taa Matu ram, Thaiphum hnamho zinga Pathian thuhrila an thleng hi Pathian tirhna leh hruaina nasa tak an chang a ni tih hi hai rual a ni lo. Tunlai hun anga kohhran emaw, pawlho, para-church ang emawin an tirh pawh ni lo, anmahni hruaitu leh buatsaihtu Thlarau Thianghlim hruainaa heng ram pilril leh \ihbaiawm tak mai a, hlawh pawh nei lo, mi hriat pawh hlawh zui chuang lova; Matu ram Thaiphum hnamho zinga Pathian thu an hril hi a makin Pathian hruaina avang a ni tih a chiang hle a ni.

Amah Pu Denga pawh rawngbawlna an neih a\anga kum 50 liam hnuah hriatchhuah niin Golden jubilee lawmnaah kum 75 mi a  nihin chak lo tak chungin a la kal thei hram hram a. Amah tirtu Pathian chuan Amah avanga a tawrhna leh hreawmna te hre rengin a hun tawp dawn lamah pioneer missionary nihna chawimawina ropui, missionary medal hial a dawn tur hi, a tirh ngei tichiangtu a ni tih loh rual a ni lo. Ropui ka tiin ka lawmpui tak meuh meuh a ni. He leiah chuan tunlai a kan missionary-te angin kohhrante lawmna leh chawimawina te dawng lo mahse, amah hmangaihtu leh tirtu kan Pathian chuan chawimawina  leh lallukhum ropui tak nen lungngaihna leh natna awm twh lohna hmun van ramah a lo hmuah ngei ka beiseiin ka ring tlat a ni.

Thu hriatnate :
1.Pu ZD Chuaudenga Dairy hrang hrang.
2.Pu  R.Zothansanga. BCM Bazar, Zobawk chuan Golden Jubilee lawmnaa kalin an chanchin ziakin a vawng \ha a ni
3.MBK Ralvawng Centenary souvenir, 2001, KL Offset Printers, Aizawl. 
4.BCM Bazar kohhran minute bu 2006.
5. Upa ZD Laltawnga. (ZD Chuaudenga nau, Ramzotlang) nena inkawmna leh a chhianchhiah te atangin.

He Article ziaktu hi Kan Kohhran Secretary a ni
Comment : He thu hlu tak mai hi ka pa,  R.Lalhmingsanga chuan TKP Bazar Unit, Zobawk  ten Thalai Aw kum 25na puala Souvenir lehkhabu 'Sulsutu' tih a ziah atanga lak a ni a, a phalna-in ka blog-ah ka han dah a,  khawvel hian an lo hriat ve theihna turin khawi hmun atang pawha click chhuah theih tura dah hi a awm reng a ni.

Amah ZD Chuaudenga hi, a rawngbawlna hmuna mite hian Reverend title an pe nge, Rev.ZD Chuaudenga tiin lehkha-ah an lo ziak thin a. Amah hi a thenawmpa emaw, a thenawmnu emaw, a khua ten an ngaihdan ka hre lo. A hnathawh erawh hi an ngainep phal hian ka ring lo a ni.

He Article hi chhuah chhawn phal a ni hrih lo, a ziaktu hian a Revised dawn mek avangin

37/2015 Social Worker’s Point of View

$
0
0
salvation Camping AIAH
 COUNSELLING INTERVENTION


Thuhma :             Kohhran hmunpui ngaihdan ka hre lo a, tualchhung kohhrante ngaihdan ka hre hek lo, ka hriat erawh camping kan neih dan hi tihdanglam a hun tawh a ni. Kum tina khel lova kan neih fo ṭhin; camping kan kalpui dan hi thlak ta  ila, thil ṭha zawk a chhuak ang a, nun nghet kan neih phah thei ang.  Salvation camping, bul ṭan ṭhatna leh insiam ṭhat nana hre laklawh tawh, a thlakna tur hre si lo, a ngai rin duh lem lo ten ‘Revival camping’ emaw ‘Siamthar lehna camping’ tia kan thlak hian a nihna a thlak danglam phah lo a. Weekend bawra crusade lah kan zawng chhang  si lo  a nih hi. Pathian ruahmanna kan hai palh emaw, kan hman hmawh deuh emaw a nih chuan ngaihdam dil pawh kan hnial tur a ni lo. Kan kal dan, nihphunga kan lo neih fo tawh camping te, a remchan hun leh kan phak tawka kan nei ṭhinte hi ka sawisel hauh law. A thlakna tur emaw, a aia ṭha zawk/ hlawk zawk emaw, a awm em? Engtin nge kan hlawkpui zawk ang tih i ngaihtuah tlang teh ang u.


Pathian thu-ah kan ril a, a taka hmanah kan diau :“Chhandamna a bo thei lo Bible in a sawi,” tih hial lehkhabu thupuia kan neih tawh lai hian camping vawi 10 chuanga lut tawh, inhlan ziah ṭhinte hi an nunin a danglam phah em tih i ngaihtuah chhin ngai em? Chhandamna chu a bo thei emaw, bo thei lo emaw kohhran memberte campinga lut an tam dan leh an luh zin dan en hian ngaihtuah nawn chu  a ngai a ni. Kohhran upa mîn, camping ṭul ti lo tam tak ka hmu ta, chungho lah chu kan hmu thlarau mi lovin, harhna duhlo ang hiala chhuah tak te pawh an awm ṭhin. Kohhran hruaitute’n camping ṭul an tih loh dan pawh an sawi ngam lo fo.

Kohhran inbuatsaihna :                Pathian kohhran hote hian ruahmanna fel tak neiin Camping neih hun thlirin rei tak kan urlawk ṭhin a, ṭawngṭai subject-ah neiin kohhran leh mi mal ṭawngṭainaah kan dil tlut tlut ṭhin. Thil ṭha tak a ni.  Sum leh pai, tha leh zung sengin kan inbuatsaih a, Evangelistic Team rawih turte leh Speaker, Counsellor ṭha turte thlan fel a nih hnuah camping kan buatsaih ṭhin a. Thil ṭha tak a ni, a la ṭha zel pawhin a rinawm. Thlarau boral tur chhanchhuah nan chuan eng zata tam pawh kan seng ngam tur a ni. Camping laia kan tawng pawng nawr vak leh, a nawlpuiin kan ṭawngṭai/Bethel dan te, Eirawngbawl, Security, Camp dawr nghak leh ṭuldanga kan buai dan ên hian camping hi kan insenso ngaihtuah hian a hlawk kan ti em? Hei aia ṭha zawk a awm thei ang em?

                Camping engti anga neih tur nge? Riah-luh tawpa Pathian thu mawngkham ṭhuma ngaithlak ngawt ngawt hi em ni kan duh dan? Engtin nge kan neih ang a, eng ang kalphungin nge kan neih ang tih hian ngaihtuah a hlawh lo a. Team emaw, Speaker te kutah emaw kuta kan dah tawp ṭhin hi a fel hlel deuh. Ni tam em pawh la cham lo, Mikhualte hian engtin nge kan khawtlang zia an hriat ang a, mi mal leh kohhran harsatna an hriat chian theih ang.

Campingah hian kan lo piangthar lo ṭhin em ni? :             Mizote hi Chhandamna thu-ah chuan kan chiang tawh a, Chhandamna khawp Pathian thu hre lo chu kan awm âwm lo e. Khawngaihna avanga chhandam kan ni tlat a, kan duhdan hi a pawimawh hmasa lo khawp mai. Kan theihna avanga Chhandam tur lah kan ni hek lo. Nimahsela, chhandamna hi keimahni thu anih loh avang leh Thlarau hriatpuina a ngaih avangin kan zawn a, kan kar hi chu a ṭul a ni. Chhungte leh kohhran hmai zah vang emaw, kohhran hruaituten Camping atana an campaign vang emaw, a nih ṭhin vanga riak lut an awm fo ṭhin. Chhungte nawr luih vang leh ṭhiante zara lut a nih pawhin a ṭha tho e. Luh loh ai chuan. Mizo kristianna heti em a, a nghet lo leh belhchian a dawl lo fo ṭhin hi kan innawr luih ṭhin vang a ni thei ang em? Piangthar lo khan chinghne beram vun sin ang maiin kan lo Piangthar der ṭhin zawk em ni? Kristian za a za pawh kan tling tawh lo an tih hi, Camping record aṭangin en ila, Kristian za a za sawmnga kan ni mai lawng maw?  Mahni duhthlanna ngeia Camping lut, Piantharna/Siamtharna/harhtharna changtute nun chu a danglam bik ṭhin ang hian nun tak nei tura kan beih hi a ṭul tak zet a ni.

Camping hi eng zat takin chhawr ang maw? :     Hlima so san but emaw phur hluaina thlaraute hi kan chhawrnaah kan chhiar dawn anih chuan a dik tho e. Kohhran zai a tui phah a, thawhlawm a pung sawt ṭhin kan tih pawhin a ṭha e. Ral beih, Operation, Campaign, Home visit kan neih pawhin kohhran zia chu a danglam phah ṭhin. Phur thut leh so san thut hi a chuai hunah chuan ngaiawh leh hi a har khawp mai. A ṭhat ber chang pawh a awm bawk. Mi mal leh roreltute ngaihdan a hrang thei ang a, kan the dan azir pawhin a danglam thei bawk ang.

A tehfung :         Hlim so san but emaw, zaikhawm tui danah emaw, Sermon ṭha emaw, Camper-te inhlan tam danah hian a hlawhtlinna kan teh fo ṭhin. Mi testimony sawi ṭhat dan leh min hneh dan hi kan tehna pawh a ni thei. A dik a, tehfung ṭha ber erawh a ni em tih hi chhut chiang ila. Heng hlimna te hian engtia rei nge a daih a, Camper-te nunah eng chen nge thu a sawi a, mi mal engzat nun nge inthlak thleng? Mi engzat nge kumtluana kohhran tan ke pawimawh ni ta ang le? Biak in inkhawm zia hi engtia rei nge inthlak thleng ṭhin le?

                Kohhran hrang hrangin Evangelist Team kan nei vek a, an kohhran ṭheuha an rawngbawl dan report pawh an pe kim vek ṭhin. Ziak leh ṭawngkaa report ngai a nih chuan report ṭha duh vek kan nih ṭhin avangin ṭhahnem ngaihna, mihring tak pawhin kan nei fo. Kohhran hrang hrangte pawh hian Camping hlawhtlinna chungchang kan inzawh hian mi engzat nge lut a, engzat nge inhlan zat tih hi kan zawhna hmasa a nih avangin eng anga quality nge tih kan chhut zui peih lo khawp mai.

                A nawlpui hian ziak loh ngaihdan kan neih chu thuchah, zaikhawm leh lâm tam danah te hian kan teh ṭhin a. Tehna awm tak pawh a ni. Thawm zawi leh phur hlut lo team chu rawih nawn an hlawh mawh hle a. An rawngbawlna hlung lo riaua hriatna kan nei ṭhin bawk. Campers tam leh Pathian hnena Inhlan an awm dan azira teh ai chuan; mi ṭha sim chuan tur nei lo aiin misual pakhat sim pawh a hlu a ni kan ti thei reng anih chuan a ṭha e.

Rawngbawltu team :      Evangelist team emaw pastor, upa leh thusawi thiamte kan ruai a, a pui bawm turin mi tam tak pawh an tel ṭhin. Inkhaihhruaina dan mumal tak nei a, hmunpui leh pawl neia rawngbawl ṭhin Evangelist, Pastor, Upa adt., Camping kalpui dan chu a danglam fo a. Evangelist-te zia erawh a danglam hret ṭhin. Khawvel finna-ah chuan hniam te an ni emaw, ni lo emaw,  Pathian hman tak takte an ni a, kalphung  ṭheuh an neih angin campingah an duh dan angin an kalpui mai ṭhin. An thiam dan leh  an tawnhriat mila kal an ni tlangpui. Khawtlang leh Chhungkua, mi mal harsatna mila insiamrem thiam erawh a har deuh pawh a ni ang.

Campers te dinhmun :   Kan sawi thuak tawh nain mimal duhna vanga lut an ni nge, mi hmai zah vang? Chhungte tirh luih emaw sawm chawpa lutte hian an hlawkpui ṭhin ang em le? An hlawkpui a nih pawhin Thlarau hna thawh vang a ni ngei ang. Chhandamna thu kan hre tawh kan ti a, nimahsela, harsatna leh chhan hrang hrang vanga Camping lutte chu tih dan ngai ang a, Sermon ngaihthlak mila Counselling nei ṭhin an ni deuh vek ang. Chumi hnua sawmna siama buai rilru tak chunga inhlante pawh an awm thei. Sawi ṭhaih leh vaukhanna tinreng nena sawmna chhang,  mualpho aia inhlan leh sawmna chhang ta mai an awm nawk tih ka mit ngeiin ka hmu a. Piangthar dik, ṭha taka chhuak pawh an awm ṭeuh a, kan enkawl leh venpui loh vanga kir leh pawh an tam. Hriatna, Rinna chauh chuan thil tih-ah a hruai lut lo fo.

                Camping hi Pathian nena inkara harsatna chin fel hun anih angin sermon ṭha-ah a innghat tawh lo a, Counselling-ah a innghat tawh tiin sawi teh ang. A huhoa (group) Counselling pek a nih ṭhin ang hian mi mal harsatna leh a nun chungchang hi Group counseling-ah chuan engtin nge an puanchhuah ngam ang? Sermon pa tê thlak a, inzilhna e maw ti tlat a awm theih a nia. Sawmna chhang duh lo leh inhlan duh lo luh lul fal khalh falna hun lah a ni hek lo. Miin kar tluana eng thu pawh (thusawi thiam tak) a ngaihthlak char char chuan hmin chin leh phur chin a cho chhuak a, emotions alo luang liam ṭhin. Chu emotions chu mikhualte haw hnu emaw, Khawtlang leh kohhran hmaizah hun a reh rual rualin emaw, a nun pangngaiah a kir leh ṭhin a ni.

Camping thlak ang u :    Camping thlakna tur thil ṭha dang a awm lo, Pathianin min la pe lo tih hi ka tawng fo mai. A dik thaw khat viau ang; kan tehfung leh kaldan/beisei dan azirin. Kohhrante hian kar khat emaw, nawr thuta Piantharna chang thei emaw, nun inthlak thleng nghal dawrh dawrh tura kan beisei chhung chuan camping hi a hlawhtling tak tak ngai lo ang. Thlarau bo man tur leh mite nun vawi leh khata siam ṭha nghal dawrh tur chuan hmanrua kan nei ngai lo ang.

Camping thlak a hun tawh tih pawm vek ṭhinte hian Pathianin a thlakna tur min la pe lo tiin kan sawi liam puat ṭhin a. A nih leh thlakna zawng tur hian vawi engzat nge committee agendaa awm tawh ang le!! Committee-a ngaihtuahna seng an awm tawh em? Camping chungchang rel tluk zet hian a thlakna tur ngaihtuahin committee ve fo ila, Pathian hian thil ṭha chu min pe ve lo ang maw?

Kohhrante pawh hi insenso leh tei rei peih lo kan nih fo avang hian nun inlumlet thut lawm pa ek sena lawm kan ni fo ṭhin. Kan beisei dan hi thlak a ngai a ni. Kar khat chauh ni lo, thla khat emaw, kum khat emaw hial pawh beih pui (operation) nei ngam ila, kan hlawk zawk lo ang maw? Heti zawng hian kalpui ila a ṭha ang em?

1. Periodical Counselling :           Counselling hi thurawn inpekna tur emaw, Inhrilhhriatna emaw, inzilhna emaw,  invauna hun atana hman chi a ni lo a. Mi chi hnih inkawma, harsatna sukiang tura inpuihna hmun tur  a ni. A chang chuan ngawih a ṭhat zawk changte a awm ṭhin. Religious Counselling hi alo danglam bik nge ka hre lo a, Counselling nih tur ang tak hian kan kalpui lo fo ṭhin. Kan hriat loh vang emaw, a hun leh hmunin a zir loh vang emaw, a ni thei bawk.

Counselling chu kar khat chhung chauh emaw, hun bi tuk chhunga neih tlut tlut hi a ṭul kher lo a, mamawh dan mila neih zawk tur  a ni. Counselling hi mi pakhat emaw, a aia tam emaw, inkawmna (Two way process) niin, Counsellor aia Counselling tura lokal  (Client Centred) a nih avangin Counsellor-te duhdan sawi a thiang lo a, thurawn pek pawh a ngai lo. Counsellee-te harsatna zawk sukiang tura inkawmna a ni ti ila, a dik awm e. Ṭawngkam thiam vang emaw, Pathian thu hriat leh thlarau mi em vang emawa Counsellor ṭha a nih ngawt theih loh ang bawkin; Counsellor ṭha ni tur chuan Counsellor chauh  a pawimawh lo a, Counsellee hian dinhmun pawimawh zawk a chang a ni.  Counsellor-te (Value and attitudes) nihphung chu sawi lan ngai lovin kan hria ang a, Micro Skills hrang hrang ngun taka harsatna ngaihthlak dan, zawhna zawh hun leh zawh dan, ngawih hun, ṭawng lova chetzia a awm dan, Counsellee-te awmdan ang chiah a inawm tir theih dan (accurate empathy) te hi Campingah chuan kan hmu hman ṭhin lo. Hun chep tak kar a nih vang pawh a ni ang.

Pathian thu leh mi mal harsatna sukiang tur leh Chhandamna chungchanga harsatna hrang hrang inhrilhfiah hun a nih avang hian mi mal-ten an harsatna an sawi chhuak ngam tak tak em? Tibuaitu (Interruption, disturbance) a awm ṭhin em? Counsellor-te hnenah mi mal nun chhe lai ber leh harsatna pui ber puan zar kan ngam ṭhin em? Thuruk vawn ngai sawi chhuah nan camping hi a him ṭhin em? Group Counselling-ah chuan a theih loh bawk.


2. Targeted Intervention :            Camping buatsaih ṭhinte pawh hian group-ah inṭhenin a kum rual khat emaw, mipa leh hmeichhia emaw, harsatna, suala tluk dan/harsat dan azira inṭhen ṭhin group kan nih ang hian kohhran khata lawi, memberte dinhmun chu a lang ruak ruak ṭhin. Zu avanga harsatna tawk, drug, sex, corruption, ei leh bara  harsatna, thatchhiatna leh inthlahdahna avanga harsatna tawkte chu a hriat ṭhin. Heng mite hi awmze nei taka thawhpui hi an ngai ṭhin. Target neia Home Visit, Outreach, Follow up leh a ṭul anga member mal-te kawm nel a, hruai ṭhatte hi sum leh pai heh lo, senso tlem taka hmalak dan ṭha tak a ni. Kan hriat angin kan Target azira ral beihdan strategy (ral rel) kan thiam chuan hlawk takin Chhandamna thu kan hril thei ang a, a sawt em em ang.

3. Problem Substitution Therapy A hming hi kan sawi mai tak na’ng a, eng pawh nise a ṭha tho a. Kan kohhran memberte harsatna tawh dan azira a thlakna zawnpui dan ngaihtuah hi thil ṭuk tak a ni. Harsatna hi vawi leh khata kiam thut, sim thut theih lohte a awm avang hian he thil hi mi tlemte mamawh a nih dawn avangin, a mamawhtute tan chuan a ṭangkai ngei ang.

                Heti ang dinhmun chiah ni lo, harsatna dang tawk pawh an awm theih avang leh mi mal dinhmun inhriat sak vek a harsa a. Amaherawhchu, pan theiha kan inhawn a ngai a, bawhzui theih tura kan inrin erawh a hun tawh a ni. Kohhran tina Evangelical Cell-te hian eng nge an thawh ber? Eng nge an hmalakna chhiar theih an neih, programme oriented-a (duan lawk programme?)an kal hian mamawhna (harsatna)a sukiang lo fo.

                Kohhran hmunpui lam ṭheuh hian Care and Counselling hi ngai pawimawh leh zual turin hma an la a, a ṭha hle. Kohhran tin hmunpui hian pastor bial ṭheuha bial hruaitute hnenah, an bial chhunga Pastor quarters hnaih emaw, hmun remchang emawa Pastor Office, Counselling room, Therapy room siam turin ngenna han siam se chuan hma kan sawn phah ang. Hmunpui lam ngenna  chu zawm tur a nih dawn avangin bial tin hian  kan rel ang a, kan siam ṭheuh thei ang. Pastor-te chuan thawhlehni, ninga leh inrinni (bazar ni or zan inkhawm awm loh zan) te hian zing leh tlai emaw, chhun lamah emaw, harsatna neite’n kan pan ṭhin ang a, pastor nupui emaw, an fate emaw  mitmei veng lo lekin an kawm theih ang. Hmunpui lamah mi eng zatin nge tlawh tih an report ṭhin ang a, chu chuan mi a ti ṭang dawn bawk si.


Tlipna :                 Camping hi a ṭha lo kan ti lova, a ṭhat lohna ṭhenkhat pawh tarlan a ni lo, sawt zawka rawng kan bawl theihna tur ngaihtuah nan point pathum khi ngaihtuah ho ila, kan ngaihtuahna ti-fimtu leh hmalak kan thiam theihna tura kan thlir thiam theih nan ka tarlang hmasa mai a ni. Research and Evaluate dawl tak tura hmalak hi a harsa a, hmuh lawk theih vek lo mah se thil ṭha ti tur chuan chhin ngam, zir chian ngam, hlawhchham hmasak ngam hi a ngai tak zet a ni.

* Kum 2010 Camping thla daih tawha ka ziah a nia, ka han pho lang ve mai mai a ni e

38/2015 Life begins at Forty

$
0
0
KA NGAIHTUAH VE CHHIN A

       Nupui nei tur hian min tur ve fo thin a, heti ang hian ka chhang liam ve fo tawh (click chhin la) engmah a ang lo a nih ka ring. Tur turin ka lo awm reng reng emaw ni tiin ka inngaihtuah ta thut a. “Neiha ka ni a, nupui nei lo ka ni; Neiha hian engmah neih ka neih loh avangin neih tlak ka ni lova. Neih engmah nei lovin neih ka duh hek lo. Neih lai ka neih loh avang erawh chuan neih tlak ka ni ve thei. Mahse engmah lo nei khan engkim neitu ka neih avangin engkim ka nei lawi si” Ka la ngaihtuah chhin loh thil a nih avangin ngaihtuah dan pawh ka thiam lo. Mahse, miin tul an tih chuan ka lo tul a ni ve tak anga tiin ka thiam dan danin ka ngaihtuah a. Nupui lo nei dawn ta ila, uiii leehhhh!



1.  Nupui ka neih chuan zingah duh chen chen ka mu thei tawh lo ang a.
2.  Zanah duh chen chen ka meng thei tawh lo ang a.
3. Kohhran thil a nih loh chuan thian zaho a zan vah mai mai te a rem tawh lo ang a.
4.  Chaw ka la ei peih rih lo, ka ril a la tam lo tih mai mai a theih tawh lo ang a.
5.  Pocket money dil a rem tawh lo ang a, chu mai ni lovin pocket money aia diaper leh aieng ilo fahran lei nan hman a ngai tawh ang
6.  Kei ve teh lul hi Pu min han ti ang a, awi ka rei! Ka zak awm
7. Peih lo chungin Puzawnte inah ka leng ang a, nuih luih mawlh te hi a har dawn ka ti
8.  Ka nupuiin a sawilan loh thlengin a ngaihtuahna leh duhzawng hriattheih a ngai tawh ang
9.  Thu inchuh leh inhnial reng rengah ka thiam loh zel a ngaih tawh ang a.
10.  Ka nupui (nei dawn ta ila) Missed call leh SMS reng reng ka chhan vat a ngai tawh ang a.
11.  Ka nu te inah ka kal dawn a tihin min rel leh ang a, thatna reng ka nei leh dawn si lo. 
12.  Chuti anih chuan vawi khat thleng ka sil chhawk ngawt ila ka sil reng a ngai tawh dawn bawk         si. Awm dan tur thiam ava har dawn em!

 Nei lo tur erawh chuan ka ngai ngam bik lo a, Billy Grahama ten Nupa inpawl nawm vanglai tak hi Vanram nena an lo tehkhin ang hian Lei vanram chan chu ka hlau deuh bawk si. Chuti ni lovin, APJ Abdul Kalam pawh kum 83 niin ala tlangval ve tho alawm tiin inhnem ngawt dawn ila. Mi ropui ni hlei lo kha ka ropui lo lehzual dawn bawk si. A pawi lo, Hlauhna leh harsatna hel duk duk, hmachhawn ngam lote chuan nun an ning thin a nih kha, tar alamah nupui nei pawh ni ila, tlangval damrei tal kan ni dawn a lawm tiin ka inhnem a. Kum 50 vel kan la dam a nih leh lu tuak var veh vawh emaw, sam kawlh vek emaw chungin Pawl khat zirlaibu ka zawng duk duk mai ang. Zawn ngai lo, puitling thiau, enkawl hah ngai lo pawh an tam em hi maw tiin Independence Day chibai ka buk vek a che u.

39/2015 Dampuia tana phuahchawp

$
0
0

KE BAI ASSOCIATION

College Students’ Union hruaitu thlan a hnaih tawh avangin kan thiante Campaign puiin hun kan hmang nasa hle a. Semester; Internal test ai chuan kan la thu tak zawk fe awm e. Kan College SU hruaitu hi a pawimawh a ni ang hruaitu nih tuma chuh pawh an tam thei hle a. Mizoram Politicians lar tak tak hi kan SU hruaitu hlui an lo nih tawh vang pawh a ni mahna. 

KBA te hi thianho pariat chauh ni mah ila kan inlungrualin kan College-ah chuan kan leng ve halh hlah hle a. Over miah si lo hian tu mah kan ngai bik lo a, ngeiawmin kan awm lo a, ngei pawh kan nei lo a, mi dang kan mamawh hek lo. Min pawh tuma min zui leh min kawm te chu awm ve thin mahsela, kan khawsazia a danglam em avangin kan hnar ni miah lo hian an kiam leh mai thin a. Pawi pawh kan ti hek lo.


Lalpe-a ber hi SU hruaitu chuh ve turin an nawrlui a, a lo chak ve deuh nen  nominations s file kha a ni a. KBA chu inphatsan chi kan nih loh avangin theih tawpa puih mai chu kan tih tur a ni tih kan hrechiang hle a ni. Mipa 3 leh hmeichhe 4 kan ni deuh ber a, Puia a awm chang chuan pariat kan ni fo. Ani erawh chu hmun danga College a zawm avangin KBA Associate member a ni. KBA kan tih chhan pawh hi Papai-a te in chhungah ball te tak te hmanga Football kan khelh laia, Ramkeli (kel be anga a be thiam em avangin) ke kan pet nat avanga kan inthiam lo lutuk, kan ke kan bai der ve ngawt avangin Kebai Association hi lo piang chhuak ta a ni. Unau aia inuanau zawk kan ni a. Thian satliah  kan ni lo, Zep, ven thawn leh ui chhe te pawh kan inkarah a awm lo tih hian a sawifiah awm e. Kan thlen tawpah a hmeichhia emaw, mipa emaw Chair, Sofa leh chhuatah a remdan angin kan riak nghal tawp a. Chhung te hian chhete pawhin min hau ngai lo. Hauh ngaia kan awm loh avangin.

SU hruaitu thlan hma zanah khan Lalpe-a te line up leh KBA memberte chuan House to House Campaign neih dan tur ngaihtuahin an lo kal khawm a. College zirlaite in hriat theih chin chin chu an tlawh nghal turin an rel a, Chan bik neiin an inthen darh a. Kei leh Rampuii chu kan chhuak peih ve ta tlat lo a. Peih loh chuan kan inphut ngai loh avangin min chhuahsan ta vek a. Lalpe-a roomah kan awm thin dan ang bawkin kan awm a, Music ngaithla chunga duh duh dana awmin, Computer Games khelh leh online pah chuan kan awm a. Ka Game khelh laklawh lai chuan Ramkel-i chuan Lehkhabu hian ka darah min lo vawm a, a kuta zaizir pah chuan ‘Shhhhhhh’ tiin min hui a, a hmuia kut dah pahin ‘bengchheng suh thil hlauhawm lutuk a awm’ ti niawm tak hian.  Sound ka off a, min koh ang chuan thawm dim tak chungin ka phei them them a.

Thawm dim leh hlau thawng taka Lalpe-a khuma lawn pah chuan ‘eng nge thil awmzia?’ tiin ka zawt a. Nui uar uar pah hian thil tha deuh ka ngaihtuah chhuak a, ‘Yes nge No’ tiin min zawt nghal a. A va ho tak e aw, min tihlauthawng vek nia! Kan tih thin dan a nih avangin a tha emaw, tha lo emaw Yes chu thihna tur pawh ni mahse Yes a ni, zawm mai tur kan ni. Zawhna zawh belh a thiang lo. ‘Vanram kai suh aw?’ tih zawhna pawh nisela, No kan tih chuan sut leh theih a ni tawh lo. Chuti ang ti duh tur khawp chuan Yes leh No zawhna kan inpe zawt mai mai lo a. Zawhna hi Yes tia chhang thin kan ni a, a chhanna tur hre lawk sa hian Yes tur zawhna kan siam fo a, nemnghehna tur ang zawhna kan inzawt thin anih ber chu. A thil ngaihtuah chhuah chu ‘Zu sem tur lo inchhin a nih pek chu!’ Kan zingah tumahin zu emaw, drugs emaw kan ti ngai si lo a. Chumi a nih avanga an Line Up ho zu pawh chu Lalpe-a rooma awm a nihzia pawh kan hria e.

Zu awmkhawmna Case pakhat chu a hawng a, inthiam lohna leh pawisak em em emaw, pawi tihna pawh nei lem lo chuan ka lo en reng a. Thiante tumah kan veng thawng lo a, Case thum pawh chu lo inzo vek ni ila, mitmei ven a ngai lo ang ti khawpin kan inpawh a ni. Ka chhang tawha ka inpui mai tur a ni. Kan hlimpui viau a, a chhan chu Zu in ngai kan awm tlat loh avang leh phur rukna riau kan nei a. Ramkeli chuan a thli-a tui ti vak lo chung chuan No khat inzawh tur a nih avangin kan inzo nghal vek a, tui tak chu ni lo mahse kan luak lem lo. Ngawi reng chunga a hnathawh dan tur ngaichang leh suangtuaha kan ngaihchan lai chuan engtin mah kan awm lo. Kan awm lo ti ila, a thawhdan kan hre thiam lo zawk a ni ang. 

Ramkeli bulah chuan “Yes or No?” tiin ka zawt ve thung a. ‘Yes’ a lo tih ve avangin No khat dang leh tiin ka thli nghal a. No khat ve ve chu kan han in leh ta a nih chu. Zu kan rui nge rui lo, a thawk nasa nge nasa lo tih pawh kan hre lo. Pangngai takin kan awm a. Eng eng emaw kan sawi a, mak tak maiin, min lo fawp ta ngawt a nih kha. Chhan let dan pawh ka thiam lo a, inngaihzawn lam thu pawh a ni hek lo. Inzahna pawh awm lo khan kan han infawp leh chhina a nuam phian nia! Rilru tha lo emaw, engmah chuti ang pawhin kan pu lo. Nulat tlangval lam thil a ni lo a, chhungkua emaw thian lam thil pawh a ni lo. Zu hnathawh a ni tih reng kan hre lo.

Ka luak a chhuak deuh nge ‘Uarkkk’ ti chung chuan Bathroom panin ka tlan phei a. Min lo nuih uar uar lai chu ka hre ruai ruai thei chauh a ni. Reife ka awm hnu chuan ka thawl hawkin ka hria a, chumi chhung chuan SU Election Campaign tura chhuak zinga pakhat, kan G.S tur Seconder chu theihnghilh neih avangin an lo tir let a ni awm e. Bathrooma ka awm reng, kawng pawh khar hman lo, light pawh On hman loa lut kha ka ni a, ka chhuak tur chuan Ramkeli leh Chupa chu zei fahran hian an lo infawp a, Nui chunga bathroom atanga ka chhuak mai tur chu khaw tawiin, thawm ka neih dawn chiah chuan chupa chuan a hnute-ah a zen chho tih ka hmu a. Ramkeli mitmeng leh chezia ka hmuh chuan chawp leh chilhin ka thinrim thut a, rui der deuh roh chung chuan ka pawh ta nghal a. Anmahni phawk anga a ngaih ai mahin ka rui lutuk hmel chu mak a ti awm e. Ka harhfim a, mahse ka thinrimna avang chuan ka ruih belh ve ta ngawt a ni.

Eng mah hre awm lo leh, pawisa nei awm miah lo chuan a theihnghilh chu lain a chhuak leh nghal mai a. Ka hmel a lo dur a, ka lo mengrum a ni tih Ramkelin a hriat chuan ‘I va rui awm ve, I dam lo em ni, I thinrim mi. I va hlauhawm khui khui ve?’ tiin min zawt mawlh mawlh a. Ka chhang duh lo lui ve ngat a. Ka rui (der) lehzual miau a. Min zawh tak zelah chuan ‘Khati ang mihring te lo duat reng reng’ lak tlak loh lutuk mai’ tiin farnu zilhin ka zilh a. Ani chuan ‘KBA ho lah hi ngaihzawng neihna chance pawh min pe ve ngai lo a, lentar tir min tum emaw ni?’ Hmeichhia min ngaihtuah lo tiin  a vui a. Khati ang ‘Mipa ai tlawt chuan ka laktlak zawk ang’ tih pah chuan ka kuah a, tum miah loh chuan ka fawp lui ta a. A tihdan tih zir paha a hnute khawih pah chuan khumah chuan kan tal vel a. Inngaihzawn awm hawt si lo khan eng emaw thawktu avang chuan zak map lovin, ka phelh a, uang pah ti tih chuan kan inchhirna tur thil kan ti ta a nih kha. Kha rilru-a vuina chhe te, tihtauhna kha awm lo se chuan pangngai ni ve mai tur kha kan ni. Thikna rilru nge ni a, thlavang hauhna vang pawh ka hrethiam ta lo.

Mak kan inti a, ngawi rengin kan awm a. Zu rui der ang maiin kan awm a. Lalpea te pawh chuan ngaihthat lohna pawh an nei lo a. Zu kan lo in chu an hlimpui phian a. Zan dang ang chu nise kan riakkhawm leh ang chu. Mahse, ngawi rengin KBA ho chu kan haw darh ta a nih kha. Kan haw lamah chuan ‘Rai ta ila engtin nge i tih ang?’ tiin min zawt a. Ngaihsam tak chungin ‘Rai loh tur a ni mai’ tih khan ka chhang mai a. Thil dang kan sawi chhunzawm leh daih a, a hma ang kha erawh kan ni tawh lo. Engmah awm lawk ta lo chu inngaihzawn tum pawhin kan awm phah lo a. Thian thatna siam danglama inngaihzawn emaw, inhuatphah emaw pawh kan tum hek lo. Kan ngaihthah hmiah a. Thla hnih hnu velah chuan Ramkeli chu a pawn chhuak mang lo a, ngaihthatna pawh nei lo chuan kar hnih khat hnuah chuan KBA mizia a lo pu ve leh ta mai bawk a....

Mak tak maiin ka bulah a lo dinga, nam her lawih khawpin ka fiam a, a inher lai tak chuan a hnung lamah ka kuah thut a. Ka chhuah chhal nghal mawlh mawlh a,  ‘Kel-i’ tiin a banah chuan ka hmer chawt chawt a. “Ka fawh hmasak ber i ni a, Pathian duh loh zawnga ka tluk luhna i ni a, vawi khat pawh hi hrechhuak angin i awm duh lo a. I theihnghilh vek thei bik em ni? I inthiam chawp thei bik a maw?” tiin ka zawt a. Damchhungin inthiam lo reng rengin min siam a, i inthiam thei bik a mi? tiin ka zawt a. A ngawih tak rengah chuan ka thinrim thut a. A darah ka seh a, na ti awm pawha a awm loh avang te chuan ka thinrim a zual a. Na mangkhengin  a dinglam koki-ah kan seh leh a nih kha! Kan nu a rak thawt a, a leng awrh awrh a, ka fapa; Mampuia kum khat mi lek chu a lo phu uih uih a, a tap ri ta chiam a. Mumang atanga harhchhuak ka ni a, bang bo deuh mah ila ka laa zia-awm a, kan nu tho a hmel, hlauthawng hmel nen, a manganthlak khawp asin.  Huana kel lut hnawtchhuak tur inpet ruh chungin “Keli” tiin ka lei ka seh emaw ka tih miau avangin zingah insawifiah a awl khawp mai. Kan nu erawh a lungawi vak lo, mumanga kel hnawt ka ni miau a. 

P.S :KBA Member, Lal Dampuia, Vellore CMC-a Kal thlak (Kidney transplant) tur Donors changa kum thum dawn awm tawh, In luah leh a senso, ‘Dailai’ ngai reng bawk si hi tanpui theihna ka nei bawk si lo a. Visit turin a awmna a hla bawk si. A tan hian tih theih ka va nei lo em! Dam taka keini kan la zung huau huau thei tih ka hriat te hian Hnamdang vuakthluk  mawlh mawlh a, pack mawi awm miah lova, a pack pack-a  thawn thlak hmiah hmiah mai tur emaw ni, a lo mil mial thei a. (Ka ngaihtuahna a ni miau a). Mahni nunna hlu tak la mai thinte hian a mamawhtu leh harsa taka ‘dam duhin Vellore-ah kum thum a awm tawh’ tihte hi hria se, an Donate phal ang em le tiin ka inzawt fo thin. Ka fapa naupang zawk pawhin ‘Apu Dampuia’n kal thar a neih theih nan’ tiin a tawngtai thin asin. Chhung inkhawma tawngtaipui ziah hian a hnem lo a nih pawhin Lalpa erawh khi chu a la dampui dawn chiang a ni.

Puitling taka chanchin zawh dawnin ka inthiam tawh lo a, kan mizia pawh a ni ngai lo. Khatih hunlai ang kha chu nise, “Thurochhiah ziak tawh la, i neih sa te hi mumal takin sem ang che, Chhang thawp hmanga i thlem chhuah Mualvenga i fapa leh kawithuka i fanu tan pawh ziak tel ang che aw” tiin kan fiam leh bawrh bawrh awm si a. Vanglaini thla hnih chhuak reng pack mawi hmangin Vellore lama an lo khul turin lehkhachhia kan thawn leh dawn zawk ni ang. Total Bandh laiin Motor chil turin Gyspsy hma takah min kuah bet tlat tawh a, a palian sia a ka mangang hman khawp asin! Phuba lakna pawh ni lo, chakma avang zawkin Auto Rickshaw-ah an chhungin an mu vek thei a, a chhuat, a seat leh a hnung zawlah. Chakma avang bawkin a nupui neihah ka chimawm thei lo a. Khang pawisa zozai te khan lo tanpui ta zawk ila tha tur a nia! Tunah lem Neiha hian neih ka nei lo a nih hi.  
Whatsapp hmanga ka biak che hian sawi tur ka van thei ta si a. I tan kan phuahchawp a nih hi, I phone atang khan i lo chhiar ve mual mual dawn nia. A ngaihnawm zawng hi ka thiam ve lo a, a hlimawm lai taka tihtawp nachang ka hre lo leh ka thiam lo hi chu a hlu lo ta ve ngawt ang. In nu bulah erawh lo chhiar ri reng reng suh ang che, ram hla taka nupa inthen chu a tih chi miah loh a, buaipuitu che an tlem sawt dawn si a. I fapa phei chuan hre lo law law rawh se! Miss you, Thianpa

13th August 2015. 2.30 AM than harh vela ziaksak a ni. Ka edit peih chuan ka la edit mahna





41/2015 Tanpuina Dik

$
0
0
THIAN THA 

  Zova chu mi rethei tak a ni a. Chhungkaw pa niin nupui fanau enkawltu a ni. Chhungkua zawng zawng chawm chu ani ang thiam nei lo tan chuan a hautak hle a. Zova chuan thian pahnih Hlukungtea leh Thang bhaya a nei a.  Sangha mantu ve ve an ni bawk.




   Ni khat chu Zova fate chu an riltam mangan em avangin an tap a. Zova chuan tihdan tur kawng a hre thlawt lo a. A thianpa Hlukungtea bulah kalin, an harsat dan leh  dinhmun zawng zawng hrilhin a tanpuina a dil a. Hlukungtea chuan a khawngaihin a sangha man zawng zawng zat ve chu a pe a.

Hlukungtea nupui pawh chuan hrethiamin a lo hnem ve bawk a.  Zova chu hlim takin a haw a, a fate chu puar leh lungawi takin an awm thei ta a.    A tukah chuan Hlukungtea te inah chuan kalin tanpuina ava dil leh ta a.

Hlukungtea chuan Sangha pahnih chauh chu a lo pe a. Hlukungtea nupui pawh chuan hlim hmel pu lovin a lo melh rang ta mai a. Ni thum nia Zova’n Hlukungtea te in ava kal leh chuan mak tak maiin an lo dawng sawng ta a. Zova hmu tur chuan Hlukungtea pawh chu lo chhuak duh lova.  Hlukungtea nupui chuan awki sang veh vawh hian “Ni tin chuan in eitur sangha kan pe thei lo ang che u. In inthian thatna avang maia tanpui thei reng turah min ngai suh. Min kalsan la, khawngaih takin min lo tlawh tawh suh” tiin. Zova chu zak tak leh mualpho tak nia inhre chungin a haw ta a.

  A tukah chuan a thianpa Thang Bhaya chu a hmu a. Thang bhaya chuan a mangan leh hrehawm chhan chu a lo zawt a. Zova chuan a thil tawn engkim chu hrilhin a tanpuina a dil nghal a. Thang bhaya chuan “I dinhmun chu ka hrethiam lutuk alawm. Mahse Sangha chu a thlawnin ka pe ve dawn lo che a.  Ka rualin luiah lokal la. Sangha man dan ka zirtir ang che” tiin.  Zova chuan tanpuina a dil laia chuti ang maia alo chhang chu a lungni lo hle a. Thang Bhaya chuan a tanpui duh loh vanga heti ang hi sawiah a ngai nghet hmiah a. Duhthlan tur a neih ngang loh avangin a rual chuan luiah, sangha man zir tur chuan a kal ve ta a.


   Hrilhfiahna :    Thilsiam zinga Ramsa leh sava zawng zawng te hian an ei tur an thawkchhuak a ni.    Mi thenkhat chuan engkimah mi dang an ring thin a.  Eng thilah pawh rei tak chhung i inghat thui lutuk a nih chuan hmuhsit chauh i hmabak a ni.  Tanpuina an pek theih chu hun rei lote chhung atan chauh a ni a. Mite tanpuinaa innghat reng te chu Tanpuina an dawn theih loh hunah chuan  awmzia a awm tawh dawn lo a ni.

    Ni khatnaah hian harsatna a sukiang ta vek emaw a ti a. Ni hnihna ah chuan sangha pahnih chauh an pe thei a nih hi. Ni thumnaah meuh chuan  A nupui hmangin mawi hnai takin hnar  ani a. Sangha pawh an pe thei ta lo a nih hi.

    A thian pahnihna chuan a thlawna sangha pek a tum lo a.  Thian tha te meuh pawh Sangha a thlawna a pek loh avangin a sualzia sawi mai lovin sangha man dan a thlawna a zirtir dan zawk  hi ngaihpawimawh tur a ni. Sangha man a thiam tak avangin a harsatna chu sutkian hlen a ni ta a ni.

First time update from 2g mobile. But cant make drop down menu and Label

16/2015 Two Sides of the Same Coin

$
0
0
                                HMAI HNIH NEI

Into the Semi Final
SMS : Ka mut dawnah chuan ‘When i fall - Anne Murray tih hi min lo chip sak teh' tiin thupek aw lam ka dawng a. Eng nge a nih ka hre lo, ngaihtuah pawh ngaihtuah lo chuan ka muhil nghal a. “Gud Mornig, egtin jel?” tih SMS hian min tiharh a, ‘Morning, i Puitlig twh mi..hehe” tih te hian ka reply a. Ka inperh tho nghal dawn emaw ka tih laiin, Facebook lamah ka lut a. Thianpa status lungkuai lo zet “Ka mihring rin em2 in min phatsan maw, mai mai chuan e. Em em a na....” tih ni ta-in ka hria a. “Mi zawng zawng hi rin vek tur a ni a, Rin em em loh tur” tih hmang te a an comment lai chuan “Tumah ring suh, nangmah ngei pawh, chuti ni lo se i hlimthla pawh khan thimah chuan a kalsan lo tur che a nia” tiin khawi atanga ka hriat nge pawh hriat loh hian kan comment ngawt pek a.  SMS a lo thleng nghal a. “Ka gy hle mai ce” tih te mai hi. Gay kan ni lo, mahse thianpa hian min mamawh a ni tih ka hria a, tih theih erawh ka nei lo. Counsel thei tur dinhmunah ka ding lo a, Relationship Counsellor ni tur pawhin hriat ka nei lawi si lo.



Danglam:Ka fate pahnih (Biologically, not) lu met turin Lumehna dawrah ka kalpui a, Good Friday leh Easter Sunday inkar a nih vang emaw ni mi lah chu an lo tam phian a. “When i fall - Canadian Singer; Anne Murray” leh “Rude tih hla Canadian Raggae Band; Magic” hlasak chu ka download a, ka ngaithla nghal a. A va inang lo teh lul em! A in-anna awmchhun chu Canadian rawngkai an ni leh Hmangaihna thu an pau chhuahpui bak a awmin ka hre lo. Country/Pop Song leh Raggae hla danglam dan chu Biakin hla sakah pawh “A saw raltiang tlangah ” tih sak laia khurh tum ang vel a ni. Mahse, Kraws leh khurh chu thil inhmeh tak a ni a, chuti ang chuan ka thiante pahnih thil tawn pawh hi lakhran ngawt theih a ni lo. Damchen zatve dawn hmang tawh mo thar hlim leh ka thianpa; damchen zat ve zat ve vel thiltawn kaihkawp tum chu Tawnzau var, kobah ha chunga lawichal nih tum ang vel a ni. An mizia pawh an danglam, hman hmawh ngai miah lo leh muang nih duh miah lo an ni a, tunah pawh hian muang chu min ti ngawt ang. Hei zawng hi a thuhma chu a ni a, thuhma hlira khat tur angin lo ngai teh, a thla darh dawn lutuk a.

Hawihhawm lohna :Tukin hi Inrinni zing ve tho a ni a, ka khum atanga thochhuak ta nghal mai lo chuan Car pawh nei hlei lo hian, Jet Thlawhna aia chak ngaihtuahna ka neih hmang chuan ka mobile awmna dapin, ka online nghal tih ka sawi tawh khi. Tihdan hlui duh thlip thlep ka nih avangin fel takin duhsakna ka hlan let a. 

Saturday morning jumped out of bed
And put on my best suit
Got in my car and raced like a jet
All the way to you
Knocked on your door with heart in my hand
To ask you a question
'Cause I know that you're an old-fashioned man, yeah

tiin, Hmangaihte neih theih nana siar sang sawm sarih lak pawh huam an awm a, chu aia tam huam pawh chu an la awm leh ta zel nia! Chuti ang pawh huam chuan Putar tawhkhirh dil mai mai chu thil hupphurhawm a ni lo. A harsa ber hmangaihna chhanletin a awm tawh tlat a. Kan khawvel nunphung zawmin palai te kan la rawntir ve ang a. Chu hunah chuan harsatna a awm lo a nih chuan ‘Tiam tlat e’ tiin kan la tiam ve ang chu tiin kan suangtuah thin a. Harsatna pawh lo awm mahsela kan inhmangaih phawt chuan tiin hmangaihna kawngin tawpchin a nei ngai lo kan ti fo. Artalh dan chi hnih thum pawh kan hre thin a nih kha. ‘I kalna apiangah ka kal zel ang a, i hnam chu ka hnam an ni ang a, i chi te chu ka chi te an ni ang’ tih thu te kha Bible lo riauva kan ngaih phahna a ni lawm ni? Chuti lo zawng pawh chuan ka chi te chu i chite an nih chuan tu leh fa enkawl bak hmabak tur kan nei dawn si lo. Chu chu a ni lawmni fanau maltluan chawi Malsawmna kha tiin kan hlim thin.

Can I have your daughter for the rest of my life?
Say yes, say yes 'cause I need to know
You say I'll never get your blessing 'til the day I die
Tough luck, my friend, 'cause the answer's still 'No"

Harsatna hi fiahna:  Harsatna chu a lo thleng ta ngei a. Hmangaihna chuan ngam loh a nei lo a, hneh theih loh a nei lo a, rem loh pawh a nei lo ti raw? Lei do a nei thei lo a, chapona ten hmun an chang ngai lo. Duhthlang turin hun a mamawh lo a, thinlunga a thlan fel tawh thin avangin. Hmangaihte laka kan vui theih viau lai hian, vui thei lo hmangaihna tluan tling a awm lawi si lo. Hmangaihte erawh an inrem phawt chuan daltu an awm thei lo a, taksa hi dal thin mahse rilru leh thlarau hi tuma dal theih a ni lo.

I hate to do this, you leave no choice
Can't live without her
Love me or hate me we will be boys
Standing at that altar 
Or we will run away
To another galaxy, you know
You know she's in love with me
She will go anywhere I go

Khuarei a rei: Hmangaihna erawh chuan tihtheih miah loh leh, inrem theih miah loh a nei a. Chu chu Phatsanna leh rinawm lohna a ni. Hmangaihna chuan thih thlenga rinawm turin a beisei a, thih pawh lo ngai hial dawn mah sela thih thlenga rinawm turin a chah lawm lawm thin. Chu chu hmangaihna lantirna leh a famkina pawh a ni a. Chuvangin ‘Rinawmna chu thih thlengin a famkim tur a ni’ Hmangaihna thinlung hliam tawh hi chu a hliamtu vekin a tihdam loh hi chuan a damna a awm lo a. Khuareiah a zia tih erawh a ni thin. Khuarei hi a thleng har thin khawp mai. A thleng dawn tawh lo emaw kan tih lai hian a thleng daih tawh zawk thin thung. A  thlen chang pawhin lanchhuah hun a nei leh thin a.  A lanchhuah hun apiangah ziak loh thawnthu ngaihnawm tak erawh a piang nawn a. A tawpna erawh chu a ngai fo thin. 

Hmangaihna a thlengrual thei lo:Hmangaihna hi chi li kan nei a, eng anga hlu nge tih sawi ka tum lo. Pathian hmangaihna leh mihring hmangaihna (Agape & Eros ) erawh a fiah nan kan sawikawp mai a ni. Tawpchin nei lova min hmangaihtu Lal Isua, Pathian Hmangaihna meuh pawh hian tawpchin a nei a. Rorelna ni-ah tehfung hmanga relsak kan ni dawn. Tih tak emah chuan, Pathian hmangaihna pawh hian a ruala hmangaihna semzai chu a duh lo asin. Phatsanna-ah a ngai a, rinawm lohna-ah chhiar telin a awm lo em ni? Pathian hmangaih hle chungin Ramhuai no a dawm kawp theih lova, a rualin mi chi hnih a hmangaih theih loh tlat alawm. Mihring hmangaihna pawh hi a rualin, hun inangah hmangaihna khat a awm thei dawn em ni? A awm thei a nih pawhin a dazat ve ta ngawt ang. A awm thei a nih pawhin chiang lo chu a awm ka ring tho.

Hmai hnih nei
Hmai hnih nei :Hmangaihna avanga hliam tuartu chuan hmangaihna hi engmah lova ngaiin hmangaihna lo chuan a tlei zo thin lo. Mihring hmai pahnih nei chu piangsual a ni a. Mite hmuha hmai pahnih nei ang a lantirtu chuan a hmai a hloh ti ve ngawt ila Bible thu ang em chuan a rintlak loh ang. Phatsanna chuan hmai hnih a lo nei zawk a, rinawm lohna chuan rin zawh loh avangin rin zawk a nei thin. A chhan chu eng pawh ni rawh se. Hmangaihna hian hun khatah hmai hnih a nei ngai lova, a nei a nih chuan mihring a tling lo a ni. Mihringa a la inchhiar ve tho a nih pawhin mi ten an chhiar thei lo ang. A chhiar theitu chuan a tam lam apiang dikah a ngai ang a, tawhsual tawkin a la tlu ve ang. Tawhsual tawka tlu erawh mi tupawhin an hmangaih thei a, a inhmangaihna a dal lem lo. Chuti chung pawha hmangaihtu an awm a nih chuan he hla bak hi sak tur an nei dawn chuang em ni?

It's hard for me to understand how you could ever love me
Sometimes I don't like myself at all
I don't see how I'm worthy of you thinking so much of me
But you're always here to hold me when I fall
You're always here to wipe away my tears

Tluk leh tlak fawm changa dawmtu chuan mittui tla te chu a hru hul ang a, hmangaih tawp lovin a hmangaih ang tih hre mah sela, duhkhawp lohna leh pek let ve tur thinlung a phut tih a hriat tel loh chuan a tluan tling lovang. Hlimna leh lawmna hi chuan rei tak a daih theih loh avangin kan lungngaihna te hian a hliah khuh hma em em thin a. ‘Inhmangaih tawnna erawh chuan a tlin lohna aiin ka tlin lohna ka hmu lian fo a, tihsak leh pek let tur zawngin ui reng ka nei ngai lo’an ti. Thu a tiam ve ngai lova, rinhlelhna a lo thlen erawh chuan a tiam thei reng lawi si. A tiam a nih chuan a hlenchhuak ngei thin a, a hlenchhuak lo a nih erawh chuan damchhungin a inthiam ka ring lo. (Damchhung te hi ka han ti ve ngawt thin lah tak a, ka rindan tih sawi tel loh chuan a theoretical lutuk ang)


Zawlnei puansak reng kan ngai lo:Mihring zingah hmangaihna hi hrilhfiah kilh kelh thei an awm lo a, hrilhfiah turin tumah hi engmah an ni lo a. Mi zawng zawng hriat tlan vek, kan tawn vek a nih avangin hrilhfiah theih a ni lo. Kan tawn dan erawh a inang lo thei a, a sawithiam leh hril thiam thiam a ngaihnawm ta thin a ni. Tawn thiam a awm thei lo thung a, hrilhfiah thiam erawh an awm thei thung. Zawlnei emaw mi ropui emaw, thawnthu ziak thiam leh hla phuah thiam sawifiah sak kan ngai lo a. An sawifiahna thenkhat kan nun nena a lo inmil erawh chuan kan fiah kuar kuar a, kan duh ta em em thin a ni.

Thinlung lama fiah chi a ni:Hmangaihna kawngah chuan Chak lohna hliah khuhin a awm thin a, thiamna nei lo tan pawh hriatthiamna a awm a. Inhriatthiam lohna a thlen changin hriatthiamna hmun kawng zawn dun a ni thin a. Inpumpekna nun kan hmuh hian rinna a lo piang a, tih ve theih kan neih loh erawh chuan inthlahrunna a awm a, chu chuan ngaihsakna min siam ta thin a, nimahsela peklet theih tlemzia hrerengin tawpchin nei lova hlimna thleng tura ngaihna a awm ta thin a ni. Engtinnge min hmangaih theih a, engvangin nge , ka phu reng em ni? Heti maia min hmangaih hi mak ka ti thin tiin ka tluk leh tlak changa min dawm lehzel thin te hian ka ngaihtuahna a ti buai thin a ni.



17/2015 Social Problems

$
0
0
Siam dan pawh dang, nihphung pawh dang
   PA RORELNA TLACHHIA

Ka hua che :
            Mipa chu mipa a ni a, a bak zawng chu hmeichhia an ni. Tlangval ka ni a, nang chu nupui nei tawh pa i ni. Thil nihphung hi i hriatthiam loh avangin  thil nihphung i hre fuh thei ta lo a ni. Pa dinhmun ka la hriatthiam loh avangin i khawsakzia hi ka hrethiam thei lo. Hriatchian che ka chak. Min kaihruaitu pa te hian min kaihhruai tha tawk lo tehreng emaw ni heti teh nuaia kan ram hi a awm ka ti thin. Nute pawimawhna tam tak an sawi a, an pawimawh em em tih chu khawvel hriat a ni a, an la pawimawh zel bawk ang. D.L Moody-an “Ka nu ang hi nu zawng zawng ni sela chuan tan in awm a ngai lo vang” tiin hmeichhe pawimawhna a sawi a. Napoleon-a meuh pawhin “France ramin a mamawh ber chu nu tha a ni” a ti a. A dik e. A letling chiah kan ni tawh a, “Kan Zoram mamawh ber chu pa tha ka ti ngam ngat”  kan rama nu te hi chu an tha tawh lutuk a. Nu, hmeichhia chuti khawpa pawimawh te enkawltu chu an pasal te an ni, Bible min hrilh dan pawh a ni. Hmeichhe lu chu mipa a ni si a. 


            Ram ka thlir a, khawtlangah ka vak ruai ruai a, ka khaw hmuh chinah pawh hian kohhran leh khawtlang kalphung duhkhawp lohna a lian ta hle mai. Sualna hrang hrang kan ramah a langsar tual tual a. Chu sualna chi hrang hrang chu a awmzia hriat a, engtia do a, a lo inven dan sawi ka tum lo. A pawimawh hmasa zawk, sualna hluar chhan bul ber zinga pakhat, chhungkaw kehchhia (Broken family) chungchang a ni. Setana hian- eng hmanrua nge a hman a, engtiangin nge min phihawh tak tih hi pa ho huangah kan tarlang teh ang. Khawi zirbingna-ah mah hmu lo mah ila a tam zawk hi chu pa ho vang vek a ni tih ka chiang a, ka eizawnna leh ngaihven zawng a nih avang pawhin huaitakin ka sawi ngam bawk.

I muang lutuk :
            Kum lamah chuan chhungkuaa upa zawk leh tawnhriat ngah zawk i ni ang. Kum lama upa nih avang emaw mipa nih vang emaw muang cherh chawrha thusawi ngawt hi patling nihna a ni lo. Hnathawhna leh mi hmin kawngah muang mar tak emaw, chet vel kawnga muang nih hi a tha ngai lo. Muang tih chuan ‘Tlai’ tih lam hi a kawk zel nia. Chhungkaw pa berin nunphung, nupui fanau mize inthlak leh hawiher in chik lo a, in hriatchhuah chuan in tlai vek tawh zel. Nupui ten fate mizia leh an thil chin tha lo thup theih khawpa an daikhalh thin che avangin ‘a tlai hman zel a ni’ ti raw? Nupui beidawnna leh beiseina, nunphung inthlakthleng hriatthiam loh avanga uire hi engzat tak awm ang maw? Chanchin thar leh thuthang, chhungkaw boruak ngaihven kawngah te hian i tuan a muang lu deuh a ni. Tu pa hian nge fate ngaihzawng leh fate sawnpai thu hre hmasa zawk thin che u? Chhungkua in ngaihsak lo a ni.

            Tawng tlem nih ngawt hi a tha ber lova, a tul chauh sawi lah a tha ber hek lo. Chhungkua kawm nel turin tarkun nih hun i nghah chuan i tlai tawh ang. Thalai te ze milin hunbi chiar la, an ngaihthlak peih zawng zawngin tawngkam hmang ta che. Hre reng si hian an beng rawngah an khung theih tak loh hi. Technology leh a behbawm hi phak ang tawkin zir la, fate dai khalh nih chu a pawi lutuk lo a, nupui te an daikhalh nih erawh a pawi thui thei hle a ni. Hrethiam tawk turin zir la, venpui rawh u. A tlai hma hian i chhungkaw thlen chin tal chu hre ta che.

I tluk lo:
            Tlukpui sawi dawn chuan pahnih sawi a ngai. Eng ang pawhin sawt chiam mah ila nu ho (hmeichhia) i tluk chuang lova, huat enah an en pawh ka ring lo. An hming pawh hmeichhia a ni a, hmingdangin thlak pawh tum se hmeichhia an ni tho, Minu tih thlak tumna barah i khawn duh lo hi ka chhuang che (a te tham deuh mai pawh a). Pathianin hmeichhia A siam dan a hrang a; mipa nakruh atanga siam kha a nih avangin intluk lo a nih pawhin a mawh lo ve. Pathian pawh hian chuti teh ualin a dahsang lo a ni ang. Exodus 20.17 leh Deuteronomy 5.21 ah chuan “I vengte thawmhnaw awt suh” tih a ni a. Heta thawmhnaw tih hian an nupuite a huap a. An bungraw dang, chhiahhlawh, bawng leh sabengtung zingah chhiar tel an ni  Ecclessiasticus 42.13-14 (Apocrypha) ah chuan “Mipa sualna chu hmeichhe thatna aiin a hlu zawk” a ti mauh mai (Mipa leh hmeichhia, Rev.Zokima, Aizawl, page 90)

            Twashthri pathian hian hmeichhia a siam dawn a, a hmanraw tha ber ber hmang zo vekin, mipa a lo siam tawh si a. A awm chhun thil chi hrang hranga hmang lawr ta chiam a, pangpar mawina te, ni zung mawina te, rul vervekna te, sazupui titna te, arawn belhchian dawl lohna te, vaki hmul nemna te, lung sakna te, khawizu thlumna te, sakei kawlhna te, mei satna te, vur vawhna te, hmawlh kawihna te, hnim nghin/sawina te etc chawhpawlhin a siam a. Chu pathian chuan mipa hnenah a pe a, lawm takin hapta khat chhung chu a kawl a, a hlimpui thei hle. Hapta a ral a, a hlimna aiin a buaina a thlen tam ta zawk a. A mangang chuan pathian hnenah a pe kir leh a, mahse a tel lovin a awm thei lawi si lova, hlimna leh harsatna karah an chengdun leh ta a ni. (Mipa leh hmeichhia, Rev.Zokima, Aizawl,  page 55). Thawnthu mai ni mah se hruaisual theiha in awm thin hi ka dem che u.

            Hriatthiam an har a ni, hriat thiam loh theih loh an ni lawi si. Inah an awm lo hlek a, i hawi ruai ruai a, i thu nghet hlei tho lo chu a nih hi. An awn lam lam hi khawtlang sukthlek chu a ni ta. Thawmhnaw dawrah hmeichhe thawmhnaw a tam a, a leitu tam zawk an nih avangin mipa thawmhnaw zawrh chu a hlawk lo. Tharum hmanga i chinfel ngai kha a tihtauh vawi khat vangin a ni chuan a chingfel thei asin. Bianga thlantui far zawih zawih khawpa hnathawkin chhungkua i chawm a, inchhung chet hautakzia a lo hrilh hrep che a, i cho loh en lawi si. I thawhchhuah hmangin duh duh a lei  a, nangin i lei ve ngam lawi si lo. I thil eichak miah loh kha a eichak avangin tui takin a eitir thei che asin. Mi ropui taka siam an ni a, tluk chi an ni lo. In inchhai lai atang reng khan a duhzawng tihhhlawhtlinna turin eng hmanrua nge  a hman a, a tlawm leh paukhauh dan kha tun thlengin ila hrethiam lo hian ka ring thin. Sam ziaktu pawhin mipa in hmeichhia a rim a, a panna kawng hi chu a hrefiah tawk thei lo a nih kha.

I tunlai lo :
            Pathian siam hmasak zawk i nih vang tehreng emaw ni ‘I thing a, i hlui ru riau mai’ ka ti. A thar a awm vanga thing erawh i ni kher lo a nia. Hmeichhe fing chuan a khawlkhawm thin tih hi ziah belh ngai ta se, ‘a duh angin a hmang ral bawk thin’tiin ka chhunzawm ang. I kekawr neih let vel hi puanbih tur a nei zel thei a, engtiklai mahin thawmhnaw neiah a inngai lawi si lo. Chhiat that, puipun leh biakin-ah hian tunge rimtui a, thianghlim zawk thin? Sam ro rip repa i lokal hian hmeichhe rim leh incheina te hi chik ve ta la, i balh vang ni miah lo hian i fai lo tih i hre thei ang. Mipa hip turin mawi leh nalh thei ang berin a inchei a, rimtui leh hnawih chi tin, sam leh ha, ka chhung leh kumkar zawng zawng nena a inbuatsaih thin ang hian nang ve chu i inbuatsaih ngai ta lo. Nupui hmu chuan thil tha a hmu a ni (Thufingte 28.22) tih-ah hian i duhtawk mai em ni? Thil tha i hmu a, i duh tawk ngawt a, mi pa, mi tlangval ten an lo hmu ve tho a, an duh ve tho avangin uire a awlsam a, sualna khurpuia luh a awlsam asin. Chuti ang chuan awm chiah hrih lo mahse chhungkua leh fate a enkawl kawngah a inthlahdah thei asin. Thil tha enkawl tur chuan in inbuatsaih reng a ngai a ni.

I chut lutuk :
            Lehkhathiam leh zirsang zawk pawh i ni thei e. Khati chung pawh khan a awp hneh hle che a ni lawm ni? A vawikhat thawh fuh loh hrethiam thei tawk turin i fing a, i lehkhazir laiah a tel lo tlat a ni ti raw. Pathian thilpek ropui ber zinga mi; ngaihtuah theihna hi an hmang thiam a, i zeizia a hre hnehsawh hle  a ni. I zirsanna leh lehkhathiamna hian choka a thlenpui a ngai a, chhawm nung zel tur chuan mahni inzir peih a ngai alawm. Chuti a nih loh chuan khumlaizawl leh choka thiltihtheihna hmangin a thunun ang che a, a awp tlat ang che. Mi ina mo tur leh engkim thiam tura chher hriam a ni a, nang chu i ni lo. Tun dinhmunah chuan intluktlanna au chhuahpui zawk tur chu mipa in ni tawh zawk. Ava lungchhiatthlak em!!  Tuna kan ram dinhmun hi en teh, Office zawng zawngah hmeichhia an tam zawk tih theih a ni a, zirna-inah a tam leh thiam thei zawk an ni zel a. Bazar leh sa talhna, biakin thleng hian a tam zawk an ni tlat asin. Inluling zawngin awm kher lo mahse an thinrim chu ava hlauhawm ta em!

            Hmeichhia/nu ho pawl nge Pa ho pawl te sum thawhchhuah tam zawk tih thlir hi chuan mang a ang a ni. Inkhawm peih leh mi ningkhawng hria an ni zawk a. Kohhranah hian sulhnu an ngah zawk ti pawhin sawi ila a dik awm e. Chutih mek lai chuan an phak ang tawka ngaihtuahna an sen te, an rorel leh tihhhlawhtlin kawngah nasa takin an bei a. Pa ho te hian an rorel in nuihzat fo thin ti ru? Mahse, a hlawhtlin theih nan nasa takin an bei a, an hnathawh a ropui zawk lo maw?

I hawizim, hawizau rawh :
            I chhungkua ngawt enin in la ‘Champ’ reng reng suh. Mi chhungkua en la, an thuruk zir rawh. Khawtlang, kohhran leh pawl kaldan thlir chungin chhungkaw hlawhtling leh an chetzia, fate enkawl dan bih ngun rawh. Mi pate en a, el mai lovin mi chhungkaw-nu thahnemngaihna el zawk la. An incheina, an khawsak phung leh an ei leh in hriat tum ang che. An zahawmna thuruk hlei hlei hmuhchhuah tum rawh. Zir sangin, i hriatna hi zau hle mah se nunphung leh chhungkaw sekrek i hre tlem a, thawkchhuak tam mah la in hmanral dan kipkawi i hre si lo.
           
            Tapchhak zawl ngaihdan leh tlangkam ti ti hmangin i chhungkhua-ah rorel i tum ve ngawt a, Pathian thu leh i hriatna famkim nena kaihhruai i tum si lo hi sualna punlun chhan a ni. I hawi vual vual a, i fate sualna i hmu si lo. Thup theih turin i nupui khan a hliah zel alawm. Chhungkaw sualna leh fate sualna a thup thin a ni tih reng i hrechhuak lo ang, tharum hmanga chinfel i tum chhung chuan.

I thaibawih :
            Tharum hmingchhala hnehna hi hnehna tluan tling a ni ngai lo a. Kristian ramah chuan nunnem tak leh zaidawh taka hma la thiam apiangin mi an hneh awlsam thin an ti. Hitler-a hrawvang na tak ai chuan Dalai Lama chu tha zawk tura ngaih theih a ni. Mahatma Gandhi meuh pawh khan tharum duh lohna changchawiin hma la thin mahsela, thihna hial thlengin tharum hmangtu chu an awm tho asin.  ‘I nupui vua la, nghaisa la i thaibawih lo ang’ tih lam a ni lo. A thinrim tur leh a tum hmel ngaihtuah chunga thil tha tih reng i tum lo leh thutlukna siam huna ngaihdan dik i siam ngam lo kha thaibawih nihna a ni zawk.

            Mipa ngaihdan siam hunah pawh thiannu te, hmeichhe thurawn lak a nih hian thaibawihzia a lo lang thin. Mipa nih avanga thil zawng zawng hriat thu va awm bik suh. Hmeichhia pawhin an hre vek bik lo a, hre lo ve ve; hmu lawk lo ve ve a nih chuan mipa duhdan chu a lal mai tur a ni. A fuh ta chiah lo a nih pawhin hmeichhe sawisel hlauh vanga ngaihdan siam ngam lo tlat hi a mak ka ti. I nula rim atang rengin i dawihzep sa hian ka ring, tuna i chet dan ka en hian. Nupui tur hmuh loh hlauva hmuh chhun nei vat nge i nih a, hmangaihna changchawia nupui nei? A eng vanga pawh chu lo ni se la, nupui chu i nei ngei alawm, i nupui pawh tharumin i ngam ngei e. Hlauh pawh i nei lo tih ka hria a mahse, a lungawi lo emaw, a ang thawm leh a demna tur che i ngaithla ngam lo thin a ni ti raw?

            Kan belh hlek teh ang. Lo inkhaikhin rawh aw.  Solomona kha lal ropui leh fing a ni a, hausa tak a ni bawk. In leh lo khawvel hausakna aia a ngaihsanawm chhan chu lal ram zau tak enkawlin, fing takin ro a rel a, a enkawl thin. Lungawi lo leh hel emaw, thaibawih thu emaw kan hmu lo a. Nupui 700 leh hmei 300 te kha inthik miah lovin tha takin a enkawl thei a ni tih a ngaihruat theih a. Nupui pakhat nei a, enkawl tha hlei thei lova titlan sek chu a ni ve lo. Nupui pakhat nei a, fa pahnih khat neia duh tawk ngawt lah a ni hek lo. Fa neih tlem hi hausakna emaw ti lovin lal hausa tak a ni tho a. Hahdam taka enkawl thei turin nupui tlem te, fa tlem te a nei hek lo.
I thatchhia:
            A tihtauh leh a lungawi loh chhung pawha fanau enkawl leh a tul anga sekrek khawih pawh i peih miau loh chuan tlawn huam huam tur chu i ni. A hnathawh leh a thawh loh zawng zawng te pawh hre turin chik peih hek lo che. I inchhungkhur kha a sawi tam avang maiin in thatchhe thar ta thut a ni lo. I thawh loh kha a sawi peih mai zawk a ni. I nupui te, fanau te awmphung danglam leh sukthlek danglam dan te kha zir la, a lungawina leh a lungawi loh dan te kha chik la, chumi atang chuan enkawl rawh. Nupa nun inthlakthleng leh ngaihsakna hniam tial tial hriat loh chuan suala tluk a hnai si a. Chu chuan humsual dai tur a veng thei a, chhungkaw kehchhia a tlem phah dawn a ni.

I ching hma lutuk :
            I thawhchhuah tlemzia changchawi emaw, khawsak nuam sa zawk beiseina avangin emaw, fa i nei tlem ti raw? Khawvel changkanna leh mite sawi ang te zir chiang hmasa lovin i awih nghal ngawt zel a. Fa neih tlem kha nawmsakna turah i ngai tlat alawm. Fa neih tlem kha enkawl hnehna emaw, chawm hnehna emaw i ti a nih chuan i hresual ang. Chhungkaw tlem hi changkanna emaw ti tlat te, fa neih tlem avanga enkawl hneh tura inngai tlat te tan chuan; Fa an neih tlem poh leh an enkawl hneh lo ting thin a ni duh khawp mai. No nghual mai, pangchang em em nu leh pa tih tura engkim nghat an ni duh khawp mai. Chi thlah pung turin min siam a, chi thlah pung tih chu piantir ngawt a ni lo a, enkawla chawm seilen kha a tel avangin a ngamawm loh a ni mai thei. A tirah chuan hahthlakin, buai viau mah la, chhungkaw hung hlutna chu tunah buaiin rethei hrih mah la nakinah nawmsakna leh hahchawlhna tha a ni dawn tlat asin. Chung zawng zawng chu i hre vek pawh a ni thei, mahse i hmin thei si lo a ni ti raw?

            Kan rama sualna hrang hrang, harsatna hrang hrang kara tang mek te hi kawmchiang ila nu leh pa inthen emaw, chhungkaw kehchhia emaw, chenna mumal nei lo atanga seilian tam zawk an ni zel a. Nawhchizawrh (sualna) bikah chuan 87% zet hi chhungkaw kehchhiat vang a ni (Nawhchizawrhna leh a kaihhnawih - Lalrualfela Nu, Aizawl 2004, Page 82) Chumi avang chuan chhungkaw himna, damna tur chuan mipa, chungnung zawka Pathian siam hian mawh an phur nasa zawk a ni. Kan hnamzia; khawtlanga Pa rorelna chhungkua hi nakinah nu rorelna chhungkua a nih hunah chuan (tunah pawh ro an rel zat zat tawh lo maw?) Kristianna hian min kaihhruai tlem ang a, sualah kan pil thuk tial tial thei ang.

            Mizo te hi Pa rorelna hnuaia awm thin kan ni a, mipa ten inchhungkhurhah pawimawhna leh tangkaina an nei tlem tial tial a. Chu chuan thuneihna chungchangah pa dinhmun a phet tial tial a. Thawkchhuaktu leh chhungkaw chinchang hre zawk hmeichhe hnuaiah mizo te kan lut awm mek a ni. Chhungkaw kehchhe tam tak -pa tel lo chhungkua a awm tam tial tial a, mipa awm loh a hriat ta lo. Naupan lai atanga ‘Catch them young and train them’ Policy hmang thintu hmeichhe naupang chu a puitling a, a rintlak a, khawvel a thlir thiam zawk zel a. Kum tina Zirna-a titha leh chawimawi phu chu hmeichhia an ni a, hnathawktu zawk an tam chhung chuan an pawimawh zel dawn a. Chhungkaw lu ber hming inchhal hrih lo mah sela chhungril lama thuneihna an pumhmawh tawh chuan ‘hmeichhe lu chu mipa a ni’ tih hi a dik zel thei dawn em ni? Nu rorelnaa kan inthlak thleng a, Pathian thu anga kan kal loh apiangin kan ram sualna hi a pung zel dawn si a.

  
(September 29, 2015 a chhuah tur Souvenir pakhatah min lo sawm ve a, chuta mi tur chu a nih avangin ka han dah lailawk a, thiante bih let turin. Chhuah chhawn phal a ni hrih lo)

18/2015 BYFI Conference

$
0
0
I AM ONE OF THE DELEGATES

Being a baptist youth leader in the local area, I am one of the delegates at the Baptist Youth Fellowship India, National Baptist Conference 2015 at Serkawn. Representing on behalf of our local pastorate i.e Zobawk North; Mizoram TKP.  The venue is located here near our hospital, Serkawn. I dont want to report other things like Host Church BCM Serkawn, Mizoram TKP etc., but only some parts which came into my mind.


Taking advantages of this opportunity, i am attending some sessions (because of office works) in which i would like to share the blessings is that. God not so called the qualified but qualifies his call. You should put all your prestige, privileges, degrees, everything like under wear. Hiding some human glories can make to see God's Glory. Then you can know the call. If you are not called by God don't be act like leader.

At the Valedictory Communion services, i remember once again that Lord's supper should not be taken it lightly, or it does not depends the value on the frequency of Lord's supper; not depends on the quality of the bread and wine they have served. It is all same that it is enough to cleanse my sins, my soul, my dirty parts and all.

Seeing those some old friends are also God's blessing because we all are busy in our occupations, professions and other reasons. Some friends have sons and daughters that some of us don't have. Likes and dislikes are often change because of our environment and therefore we act as old friends. But i am very fortunate to meet again buddies in this busy world. "Old friends are like Purani Jeans;

It set me free
Old Girl friends are like Puarani Book
It remind me life"

19/2015 Facebook Mizo update

$
0
0


#  K'u David Zawma'n " x te hmuh hi chuan eng emaw hi kan ti a,mi pangngai nihna a ni a; zah loh tur. An x te x leh chhawng kan hmuh a, kan la hnim ruih chuan mi x hi kan lo x chuang bik hle a ni" a ti. "Arithmetic thiam lo tih takah x hlutna hi tun thleng pawh hian ka la hre lo. x lo zawk hlutna hi chhut thiam ava pawimawh em" a ti.. lewl

#  Kohhrana inhmang lo, inkhawm ngai bawk si lo, YMA inhmang bawk si lo, ramhnuai mi ah pawh țang bawk si lo chu an chut duh


#  Kelkang harhna an sawi hi TV, Thuziak, mi sawi hrang hrang hmangin ka lo hre ve a, ka lehkhabu neih KELKANG HARHNA nen hian a ka en mil a, mahse in mil lo.

#  Thiam nei tlem apiang an awlthawng a,
Thiam nei tam apiang an hah thung a,
Thiam tamin thiam tlem erawh an tir a,
Thiam tlem erawh vin an hlawh deuh zel a,
Kei erawh min awl thung a ni
An pi duhtak dam țha lo nen.

#  Ka fate inphut ru tak pahnih te hi,
A pass chhe zawk a lawm zawk a,
A pass țha zawk a lawm lo thung.
He khawvel tak hi chu awww. . . .

#"Zawhna tel lovin a inbiak reng theih em ni?" Inhrilh hriat ngawt hi inbiakna a ni lo a, Chanchin inhrilh loh phei chu a ni lo lehzual, Sawi dun ngawt chu ti ti a ni a. Ti ti chu thutak bengah a hlin theih loh a, ngaihtuahna hruai (kawitu) mai a ni. Chuti ang a lo thlen chang a, lungawi lo an awm chuan a lo vui ta thin a ni. Vuivaina chu beisei a phak loh vang a ni a, Chu chuan a ti tiau a, rilru a lettir thung. Tih awm taka kan hriat, tih awm taka ngaih a nih loh chuan innghirnghona a thleng. Inremna rawngbawl hna a thawh theih ta thin lo a ni" Khawi lehkhabu atang maha ka chhiar phei chu a ni law, ka rilru lang ve mai a ni. Kei misual riangvai ngaihtuahna hi kan pawtfan ve mai mai a ni. Ka lawm e

#  'Ril lo bik nih duh lo' ka thiante ho ka va mamawh tak em!!— https://fbstatic-a.akamaihd.net/rsrc.php/v2/y9/r/01TjtkIxVPt.pngfeeling indaih lo.

Ø  Zing thawh hmat chu chapo a awl riauvin ka hria, Ngaihtuahna a zalen zual a, tum loh hlir ka ngaihtuah a, tum loh deuh deuh ka update phah..

Ø  Nachhawkna damdawi ei la, i mi tak ve deuh thei ang chu..... ava na em!!

Ø  Sirah min hnawl dawn pawhin kg 65 hi chu a har ve țalh tawh ang le.... lewl

Ø  Ka pa hming pum theihnghilh țhak khawpa kan mutthilh mai mai chu le... hmmm

  #Ka ṭhian, "Lum si lo, vawt bawk si lo, ti pilh pelh hian ilo awm ve ang e aw!" Rik ṭhah tur a nia...
  
 #Ka thin a rim a, ka ui bawk... Rim tak a ni Kum kha leh chen kha Hostelah Dâl leh Alu kan ring a, ka chhang kham em em a.. Tunah lem a tel lo chuan ka ei thei bawk si lo.... LEWL 

v  # Kan khua-ah chuan PHE tuisem emaw tuikhur, tui pump chawi ai chuan Lei mai hi a Kristian zawk..................lewl

 #Vawksa hi chu bai kher lo pawh hian a tui asin le.. Baking powder rim nam rum rum a bai kher hi chu ka vui ve det.... Artui min half boiled a, a ût vek maw le. Ka'n nu hi chu Repair loh pawhin Replaced a ngai ve tawh a ni...lewl  Sunday pual chibai ule......
# Mahni kuang lo nawr kan tum a, Cycle Rickshaw ke pakhat man tal in hre lo em ni? Weekend ah pawh ka thu tak ta hram a nih hi . :P

 # Tukin Kan Zaipawl Conductor kha a JEI lutuk a, a trul lo lo lai thlengin a a vai thiam vel nia... !! lewl
 
#Zanin Lumenna ah hian ka hming chher nan arsa sawhchiarah chi tam tawkin kan ál tir teh ang...Ziaktu nih manah. . . Lewl

#I would lie for you, There's nothing. . . .
Kan ti mai teh ang. DIE te chu Pathian thu a ni si a. . .

 #Ka nu hian FB chu hmang ve se ka POKE zawrh chak , Inah Ka phone ka charge daih a............ 
 Office landline lah a ngawi leh hmuk tawh si a.... — with David Zawma.
 
 # Pathian meuh pawh Hmangaihna avanga a inphah hnuaia, leia alo kal thei anih chuan.. 

#Kei ve teh chai hi bawkkhup chungin chhuat kan nawt ang e... zing thawh hma ai chuan .,. (vawiin atana a vawi nga nan kan update leh zuai anih hi.. Liverpoll chak lawm nan)
 
 #Awi leh, tin ka hlep a, a pawimawh ber ka hlep daih mai. . . Lewl
 
 #ZORAM HMASAWN NAN THLANG LAM MITE ANGIN I AWM ANG U(Weekend atan update leh hmiah mai :P )
#Thlanglama cheng te hi hnam hnufuala I ngai a nih pawhin Mizoram dinchhuah nan an nun I entawn teh ang u.
  
#1. Mengrei Generation an hre lo a. Hma takah an mu a, Zing takah an tho ṭhin.2. Mut hmat na na na chuan tih tur a awm si lo a, Fa tam deuh deuh an nei ṭhin. Hei hi Birth Control atan a pawimawh hle. 1998 aṭang khan mitthi te aiawh kan piang ṭawk a ni. Mizo kan pung lo tihna a nih chu (Birth Control Chungchanga Kohhran mite Kaihhruaina -SYNOD 2010)3. Tumah rilṭamin an thi bik lo. Sorkar hian thih a hlau jokes4. Luipui phairuam hmasawnna (Civilization) atan Ram ruak leh ruam, hmun awl ṭha an bawh peih (an hlawhtling em chu ka hre lo)5. An economy mil tawka inchei an thiam :P6. Awke aiah tangkawng an ngai hlu a, Awke an humhalh phah :D7. Power Supply khaihlakah an buai lo…8. Bazarah thil an lei vak vak lo, Thingpui an in chuan an duhtawk tlangpui9. Kawngchhia hi an harsatna a ni ber lo.10. Thawh ve tawh teh 

#Ka outreach a, Zu zawng emaw te min lo ti vel.............. :D

#Office ban a hun tawh bawk a tlan haw nghal char char mai teh ang... SAturday ka nin zia hi aw....... Ka duh leh ka nawi ang a, ka duh leh in eng lo mai mai thei tawh e...lewl — with Ramnun Sanga and 10 others. 

 #Ka la fing ang chu ka ti ṭhin a, mahse a teuh lo mai...!! tih Solomona sawi hi ka sawi ni awm zawk tak a ni.... lewl

Mahse a ni chuan "Thil awmzia chu thuk tak, thuk em em alo ni. Tuin nge hringnun chu hmuchhuak thei ang?"tiin a tlip leh thei a, Pathian thu ṭha tak alo ni ta a ni.Tin, Khuarei hi a rei e, kum engzat nge ni ang le?

 # " Manchester Utd chak lo ka luam zia leh,Ka suai thai lau,Alo va mak ngai iammmmmmmmmmmm" tluk loh hi chu el em em ila ni mai, mahse A hmuhnawm thlawt a ni...................... Current awm lo erawh ka lawm lo...

# Tunlai hla lar, Kelly Clarksoni single thar "Catch my breath" hi ka download hman a, a zaithiamna ka (mouth) atanga thaw erawh ka catch hman lo.. A hla thu hrim hrim pawh hi ka catch hman lo a ni e....

 #Thusawitu khan "Two wheeler tlan pangngai lai chu a tlu ngai lo a, a din chuan a tlu mai ṭhin a ni. Tlu hman lovin a tlan mai a ni, chuvangin Kristiante hi tlu hman lo lékin rawng i bawl ang u" a ti. 

#Nawi emaw mi hnial kher in lo tum leh ang e. A scientific/ technical lam chu ka hre lo.... (Ka intlawhkhalh sa a nih chu ...lol) 

 #Kan kohhran upa min, trawng duh lo ve tak pawh hian, "In thusawi ngun taka ka lo ngaihthlak hian trul lo in sawi tam em alawm" a ti.

#Facebook ah pawh hian trul lo hi ka van sawi tam awm!

 # Zan khua alo tlai leh ang a, engtin awm leh ang i maw? A thim leh awm si a....

 #Kar tluana ka buai chuan zia awm lam panin, kar loh tluana kan khaw vawk talh nia nawi hman loh mawlh hi a nia ka hlauh, Awm mai mai, eitui bawk si, thawh tur nei si lo, mu mai mai a, thau em em ka nih loh avangin, chuti ang chu ka chaw hmeh duhzawng a ni e... www.naco-sims.nic.in hian min ti buai tawh hrih lovang..lewl

#"Standing here alone in the middle of nowhere" tih lai taka nowhere hi khawilai nge tih ka han Google a, ka hmu zo chuang lo reng reng.... Nowhere-a mahnia din reng thu a awm si lo a.... lewl

#Khawlum chak dan hian thil pathum min ngaihtuah tir :1. Khaw vawh avanga status update uar deuh deuh te kha; khaw lum avanga uar zual sauh sauh an nih leh tho ka ring!!2. Tlabung, Thenzawl, Sairang, Kolosib leh Vairengtea ka thiante ka ngai zual.3. Drug Addict hote tan Mawza bun reng a ninawm leh dawn. Fashion thar design sak an ngai a ni.4. Ka thiannu lehkhabu ziah Lungawina Hmasa Phek 158na-ah ka hmingpum ang ka hmu.5. Status update hi kumah a innghat lem lo.6. Kan Hostel Cook ṭhin pu Subash-a kha ala dam angem le????7. Pasarih hi Pathian number a ni…..8. Full moon a ni tih ka hre ve chiah, ka lung leng ta nghal em em a8. EPL ai hian La Liga ah hmelhriat an tlem........lewl — with Lalbeiseia Pachuau and 4 others 

# "In YMA hruaitu te zawng zawng nen hian BUAINA FATE in ni, Hhmeichhia in ni a, mipa kan ni, in chhuak reng mai" min han tih chu le!!!!,  

#Kan thawhsaka te, kan thawhchhan te hi ka hrechiang ema a, ka chhang duh lo mai a ni e"— at Drug Dependants Camping vuak vetah.

#Man Utd chak lai leh Korean film en chu a ninawm, hahthlak bawk si. . . .
 
 #Kan tleirawl laia kan Camping Speaker khan sawmna a siam dan a thlak thut a,.. 

 #"Pathian rawngbawl duh lo a, setana lama trang zawng thru rawh u. A duh loh zawng chu ding rawh u" a ti a.

#Tum loh deuhin kan piangthar ta kha a nia.  
  
#Kan Camping office a pension chungchang an ti ti: 

Lala:- Zirtirtu te chu hna nuam alawm. Hahdam si, chawlh tam si, zirlai ten an zah reng a.
Thanga: hna nuam a ni lo, pension thlenga thawh phei chuan a hahthlak lutuka an tar bawih zel. Pension chin phei chuan ha lem an siam tir ngei2 bawk. 
 Kunga:- Nia, an tar chak a, an pension meuh chuan hmuh tlak pawh an awm lo. Hnadang thawk an pension chuan an la h*r dawn chauh a, a hahdam a ni tih a hriat alawm ! Zirtirtu pension tawh nupui nei leh peih chu vang tak a ni, an thaibawih duh an ti si a. Etc etc 

 #"Death is not the end, not the solution. The solution is in you, start to Face your probem with patience now" 
#I fall in Fake Love, since i was born, but God loves me. That is real...

#Pathian min hmangaihna hi ka va hrefiah zo lo tak em! 
(hei coment atan hi chuan nawi khap a ni) 

 #Kan veng sipai pakhat hian "Engatinge zanlai khawvawt tak karah Kashmirah lehnghal, ralti bawk si a, ke kham tak, mut chhuak chung2 a ka din reng le? A bul ber chu Pawisa alo ni a" tiin a sawi a...Keipawh khawvawt tak kar, zanrei takah mahni inlum ka kalsan le? Pawisa vang a ni lo, YMA Duty nge Hmangaihna le? 
 
#Hotspot ah vawi 3 ka kal tawh, love line lam a lang lo. Addict life deal tur chuan ka dawhtheihna hi a daw thei tlat. Kartluanin kan camp pui dawn chu a ni tak si a leh . .. huiz 

#All India AIDS Employee kan nuar bawk a, mittui tla zawih2 chung leh, bawp pahnih leng meuhin kan nuar nileng teh ang. Nuar reng reng an nui ngai si lo a. . :P 

#Khawpui ber chu ngawi rengin kal ila, ngawi rengin haw leh daih ila, polythene leh thil thawn pumpelh keuh ang a, chuan kan leng huat huat thei ang. . 

 # Kan Egg roll chah ve hi a Ar ber alo la tui loa ni ang a.. A rei dan em em hi! 

#Im sorry, i cant be perfect. . . . Mit kalh adjust dan hi chu awm se perfect ve mai tur ka nia! Huiha 

 #Khawfing chah rual hian ka chat thla ve teh ang, kan threnawm naupang lehkhazir pawn a dan pangaiin "Urguai en is taw mo te" a ti leh tawh hi. . ! 

#Kan khua-ah chuan NLUP an sawi chuan a buai nuaih nuaih a, NREGS an sawi chuan mipui an phu suau zel, khawvelah hian tangka hi hlimna leh buaina bul a ni... 

 #Kan khaw kawng chhe khu lutuk hi chu aw, a hahthlak . . .Ka hmaa Scooty khalha tlan hmeichhia kha chiang lo ruaiin ka hmu a, hmel that hmel ka ti lutuk a, ka tlan pelh hnu chuan a hmel en chian tuma ka han hawilet pawhin a hmel ka hmu thei lo.. Kawng khuk vang pawh ni lovin Full faced helmet a khum vang a ni.. NOI 

#Zanin Joint YMA hruaitu kan thlang zet chu Nominee te an that dan a inang vek si a, a thra lo ber ka thlang/ziak keuh mai. . . :P 

# Ka inleng pa Dak thei tawk, Ṭawng rang bawk si hi a thil tihsual ni miah lovah Police ten dawp se, s insawifiah lai ka ngaithla ru chak e............ lol 

#Thianpa Beia said,Ka thiante min zawn sak ve hi "A hmelchhia pawh ka ti lo, a nghawng ût tlat kha ka tui lo, darthlalangah amah pawh kha inen se a induhkhawp bik lovang. ." 


 # Chhun lamah addict ten min pan a, zan lamah YMA takin addict te kan pan a,...
A Strategy & approach ava in ang lo em!! Khawvawt karah. . . Huiza 

#Lungawina hmasa, ka thiannu lehkhabu ziah ka chhiar a, ka hmuh chian tak em em chu. . .

# KRISTIAN CHHUNGKUA din tur chuan Nupui neih phawt alo ngai dawn a nih hi a. . . 

#Mi dum Alkatra chhuang zurui lehnghalin 'Ka Vanneih chuan Lunglei DC ah kaisang thei' an ti chu Awih ava har em! 
#Khatia Vespa Scooter ngei khalh a, 71 RCC Lawngtlaia ka tlan lai khan mi dum kawngluan hovin an Pu thar an lo lawm a, Hip Hip Hip, Hurray tiin an lo au dual dual a, an ban pahnih kha an lo phar suau suau thin a, nawm hmel kha ka ti khawp a, Speed breaker zawnah tak ka tlan lai chuan HIP HIP HIP an lo ti leh a, tlan muang chuang eih lo hian Hurray tiin ka ban pahnih chu ka phar ve ta ngawt a, ringtu hi a tluk loh theih loh a ti... Ka patea a ni miah lo a nia aw..... 

 #Ka hnung lam atang hian mi lo kuah thuak a, " Kut dinglam thing ngeia ka chibai thei lo che hi, a pawi ka ti lutuk a..." tiin a sawi nghal a, "A pawi hlei nem!!" tiin ka chhang mai a. 

#Ka han ngaihtuah chiang a, a kut dinglam bul ta kha a pawi lo ka tihna-ah a ngai ang tih ka hlau a, ka inthiam lo khawp mai..... 

#Nizan inkhawmpuia ka tuipaina (Tuperware leh a case) theihnghilh, zing inkhawma Bo an puan lai khan ka hming an puang tel ang tih hlauin ka la khur ru reng, ka lo mark bawk si a :P 

#Ka haihawt tìh reh nan damdawi REMIND min eitir a, ka Ex ka hrechhuak daih... Side effect awmlo tih takah engmah effect pawh a nei lo. Kekawr tight tak, a tak thawl lawi si tih reh tum a, damdawi ei ang vel a ni... Lewl 

# Natna hi Pathian min fawhna (Kiss of God) a ni --- Mother Teresa...(Fawh khat duh mah la, Natna hmang lova fawh theih miah lo ringtu ilo ni mial em?) 

#Awi ka nu, Movie ka download a 5 days remaining a ti nia, a len chu thuhran, a muang ve hrim hrim... 

#Thla hlei nga zanah hian Venus, mars, jupiter leh saturn a lan laiin, ka Di erawh a lang lo. "Ai zawl a mi (kher lo pawh) nupui min zawn ru..."lewl

#"Vai zurui leh nghal an thenawm nuthlawi inah a leng a, a bengchheng lutuk chu a khak sak a, a hau na deuh nge Chu vaipa chuan a lo duh lo hle a. Vai zurui chuan insualpui-ah a cho ta a ni. A thinrim lutuk chuan chu vaipa duh anga insualpui chu a tum ta a. Mahse a khawngaih deuh avangin nachhawkna damdawi chu barh luiin a ei lawktir nia!!!
#  Hmelthra ka tih Range hi a zau ta riau tih ka hrechhuak chiah!!! Lewl
#  The Kneeling Christian (Kristian thingthi) tih lehkhabu hi mu chungin chhiar daih teh ang.

#Hei hi Lunglei Broadband a ni. ‪#‎Grammar leh thuziak reng rengah Makna chhinchhiahna (!) a lo awm hi chuan mak vak lo pawh ni se, Ava mak em kan ti tur a ni.
# Internet hman laia Makna chhinchhiah (!) a lo awm chuan a mak tih loh tur, ngaia neih thiam theih nan chawlh lak thiam zawk tur a ni a.
‪#‎Online monthly reporting / data enter laia Makna (!) a lo awm erawh chuan Ava ngeiawm thin em ti mai lovin mahni hi Canteen lamah in report thiam tur a nii....

# Keni ang 'Vairengte kawng danchah avanga independence hmu tura inngai ve ngawt tan' chuan politics khelh aiin football khelh pawh a hlawk ta zawk. Fielda mi 11 aia tam lut tura insawipui a theih ve lo a. Mi thiltitheite ten hui zawh vek tur an nei bik lo a" said thianpa Sateel Rajua

20/2015 Mizo wildlife Photography

$
0
0
Mizo wildlife Photography 

  
Tlawnghnar ramngaw- Mobile
  Kan chhungkua kan chawm nan phung thlu hman lo lekin kan bei a. Pathian thilsiam dang hmangin kan intungnung hram hram a. Kan nunna hlu tak chu zuahin a la awm ve thei asin. Kan ram mamawh thing leh mau, nungcha te humhalh duh hle mah ila kawng dang zawh thei ka ni mawlh si lo. Kawng dang tha leh felfai zawk hmanga chhungkaw chawm ka duh mek lai hian kawng min kawhhmuh thei em ni? Ramsa pel leh ramngaw tihchereu hi kan duhdan a ni bik lo a, duhthlan tur kan nei lo mai zawk a ni. A tulna avang zawka a thim a var, a sur a sa pawh pawisa lova ei tur kan hmuh theih nana kan thawkchhuak hi kan ning ve hle a, thlakna tur erawh kan hre si lo a nih hi. Pathian thilsiam te hi humhalh pumhlum kan duh a, kan theih tak si loh avangin kan mamawh chu kan suat a, a inthlahpunna dal turin kan suat ngai hek lo.

    Nangni khawpuia chengte leh eizawnna tha zawk nei a, khawsak nuam zawka khawsa te u, induh chu in lei a, in nei thei a, inhlim hle emaw kan tih laiin kan dam khawchhuahna tura kan eizawnna min sel maw? Nangni angin ei leh in tur hrisel tha, tuihnai leh tharlam zawk pawh kan hmu ve thei lo a. A hmui tui leh hang tui zawk chawhmeh kan hmu pha lo a, phai lama chawk luh ei tur lah kan lei ve thei hek lo. Kan thalai te hlimna turin Gym emaw, recreational centre emaw, inkhelhna tur hmun emaw, Computer game leh show hrang hrang te hi kan ban phakah a awm ve lo a. Chuti chung chuan zan hnih khat riaka Picnic leh Outing in tih emaw ni, eng hming emaw hmangin Nungcha suat zawngin thingtlang lam in lo bel a, tur hlauhawm, chinai leh bleaching te, bomb chi hrang hrang leh silai hmangin sa in pel a. A chi tur reng in zuah ngai em ni?  Keini chuan a no neih lai te, rahtlan hun leh inthlahphun dan engkim hria-in kan dimdawih zawk asin.

    Nungcha leh ramthla mawi tak tak te hi nitina min hual veltu te an ni a, Midang te hmuhah pholangin an thla laksak ve thei lo mah ila, kan mitin a hmu a, kan duhtawk mai thin. Keini chuan a no awp lai te, a tuipai hun leh a inthlahchhawn hun te hi kan zah a, a ti ralti turin kan awm ngai lo.  Nangni angin a mawina chauh duh a, nileng leh zan tairek thlenga veh kan hman ve hek lo. Hmanrua leh thlakna tha zawk neia humhalh duh in nih tak zet chuan a mawina chauh laksak tum lovin, a humhalh kawngah te hian hma la hmasa ula, tichuan, awlsam takin kan nungcha te khawvel mit hmuhah in pholang thei dawn asin! Pathian thilsiam mawina pholang turin ram pilril leh hunbi pawh awm lo lekin in kalchhuak thin a, fak in phu hle a ni. Nungcha awmchhun te um a, a thla in laksak theih avangin.

        Nungcha te inhmangaih a, in humhalh duh tak zet a nih chuan tun mai hi thlir lovin ke pen turin kan chah duh che u a. Min dem mai lovin tunge nungcha leh ramngaw ticheu thin tih hriat tum ula. Hausak belh duh avanga hlawhfa meuh chhawr a, kan ramngaw phin darh a, thingzai leh suat rem thin tih hriat tum ula, Dan phal loh thila inhnamhnawih te an awm a nih pawhin a finfiahna thla te hi laksak tawh in awm em? Nangni wildlife photographer te u, Rorelna hmunah ramngaw leh nungcha  humhalhna atana tha lo, suat remtute thlalak a finfiah turin in phochhuak tawh em? Dan hmanga humhalh turin hma in la tawh em? Hma in la bik lo a nih chuan indem ngawt thei kan awm em ni? Keini chuan kan damkhawchhuah nan kan vel a mi kan tichereu pawh a ni thei a, hmun hla leh tukloh ram kan daidarh ngai lo. Kan lui dung suar tluan a, tur chak zawk hmanga ei tur leh man peih loh tur thleng thlenga nungcha zawng zawng suat thin le? Tangrual ang u.

21/2015 LT Zohranga

$
0
0

Lemziak lam hawiin.

      LT Zohranga hi Lunglei Ramthar veng Lungleiah chengin Nupui H.Biakthansangi nen kum 1989 khan Ramthar vengah inneiin, tunah hian fa pathum ; LT Vanlalpekhlui, LT Malsawmkimi leh LT Vanlalruatkimi neiin chhungkaw hlim takin an khawsa a. A ni Kohhran leh khawtlang, ram leh hnam tana inhmang tak niin tunah hian hunawl nei lo lekin mi dangte kaiharh turin hun a hmang mek a ni. BCM Zion kohhranah rawngbawltu niin, YMA secretary te ni tawhin, MAL Lungleiah hian hruaitu a ni a, Lunglei Dist TB Forum ah chairman niin, The Leprosy Mission Lunglei chapterah Finance Secretary niin rawngbawlna hrang hrangah a buai thei hle a ni.

    Kum 1965 khan Pu LT Hrangzela leh Pi Nupuii inkara fa panga zinga a mi lai ni turin a lo piang a, Bristish Institute Bombay atangin Diploma in Fine Arts (3years course) a zir a, he tih lai hian transport and communication harsatna avangin a zo thei ta lo a. a tuina ber Painting lam chu thlauhthla mai lovin kum 1982 atang khan a luhchilh nghal a ni. Tunah hian Paiting 300 chuang paint tawhin Chhim lam tana sulsutu nih tumin Kum 2012 khan Zomawi School of fine Arts chu dinin, zirlai hi kumtinin laksen loh a nei a. Hetih lai hian Mizo naupang thanglian mek ten Painting kawnga daihriat leh tawnhriat, eizawnna nei thei tur khawpa hmala in hun a hmang mek a ni. He a zirna school mai hi duh tawk lovin Baptist Higher Secondary School, Jr Section nen tang hovin kum 2013 atangin tun thleng hian naupang zirtirna leh painting sulsut kawngah hma an la la zel a ni.

    National leh State level hrang hrangah hian Awards a lo dawng tawh a. Lawmmman aiin Painting hlutna pholan a nih hian a lawmzawk a ni. Nehru Yuva Kendra Lunglei tan vawi tam tak Resource person niin, Painting chungchangah Seminar, Workshop leh zirtirna hmangin a lo fehchhuak tawh a. Mizo ten Paintinga hma kan sawn theih nan hian tha leh zung tam tak a thawh tawh a ni.  Painting hmasawnna leh a kaihhnawihah hian ramchhung hmun hrang hrangah vawi 18 chuang a lo feh chhuak tawh bawk a ni.

    Painting lama tui tur hian Philosophy, Arts, Poetry leh thuziak thlengin a pawimawh a, Article 128 ziak tawhin khawtlang siamthatna lam hi a ni deuh ber bawk. Environment humhalh, Photography leh Painting hi a tuina ber ber  ani a.Pipu sulhnu chhui leh humhalh hi a thil duh ber te zing a mi niin, world heritage te humhalh CHERRAPUNJI a Living root bridge pawh a lemziak turin a pan nal nal a, Mizoram chhunga Rualalung Middle school compound pawh ziak turin a kal nal nal thei a ni.  A tuina ber a nih avangin. A theih anga hmalak duh mi pawh a ni. Darthlang Cartoon bu siamin Bu hnih a lo chhuah tawh a. Chanchinbu hrang hrangah khawtlang leh ram siamthatna lam tar chhuah a ni tawh bawk. TKP/KTP thalai te zingah Arts Education pawimawhna chungchanga inkawmna nei turin vawi tam tak a fehchhuak tawh bawk.


LT Zohranga
ADVENTURE IS HIS LIFE

Teaching ART at Church

LT Zohranga
CHAWNGTINLERI ; MIZO

 


LT Zohranga
SIALRANGIN SIAL RANG A HRING


LT Zohranga
KA SEILENNA

zomawi kawtchhuah

Mizo Kawtchhuah

Khampar bungpui

khampat

Zehmawi Modern art

Being a chirstian

LT Zohranga
fam Lalzova

LO haw thuai thuai

LOVE LETTER

LT Zohranga
LIVING ROOT BRIDGE

LT Zohranga
Living rootbridge : drawing

Photography : LT Zohranga

Palak dil


Carpentry

CLASS ROOM : ZSFA

PIPU CHHUAHTLANG : fROM LIANDALA POETRY

DAWRPUI VENGTHAR PCI CHURCH DESIGN

LT Zohranga
MIZO NULA

PHOTOGRAPHY : HIS DAUGHTER

RUN LEI

MODERN ART

ADVENTURE HIS LIFE

LT Zohranga
PUANCHEI

22/2015 Kristian thumal thar

$
0
0
KRISTIAN THUMAL THAR

Tunlai khawvel mi ten kristian leh kan sakhua an hmuh dan hrang hrang ka ngaihtuah a, thil ni thei awm ang te ka chhui ve thin a. Sawi tur tam chu nei lo mah ila, keini hi kan lo inenfiah theih nan heng thu pali hi kan tarlang ve ngawt teh ang. Thu leh hla lama tha tak, a that lohna sawi tur awm miah si lo; Kristian sakhua hi kristian nun leh nunpui dan hian sakhua tha tak a nihzia a lantir thei lo a ni. Albert Einstein-a Theory ang deuh a ni ta (Eng tluka chaka zin a, naupan lai hmuh leh theihna ang deuh) a thu lama dik thluam si, a taka dik emaw hmuh tur emaw awm miah lo ang hi a ni. 


Platform Kristian:Kan zoram khawvel hi bible thu leh nundan tur tha hrang hrangah hriat kawngah chuan kan sang ta hle mai. Bible chang khat thu vawng lo an awm ka ring lo. Kan society nena inzawm tlat Pathian faka zaiah pawh kan sang e. Awmkhawmna apiangah khuangri hriat tur a awm zel a, a thu leh thluk chu a ri zel zul zel mai a, thil tha tak a nih lai hian min hruai bo thei hmanrua a ni ve thei bawk. Pathian thu, Fakna hla leh Tawngtai thiam avanga thlamuang ta ngawt, bo intih hre miah si lo kan pung ta hle mai. Huraitu nihna dnhmun luah tupawh eng mi pawh chu dawhsana tawngtai thei turin kan beisei zel a. Kristian, hruaitu, hmalatu zawng zawng chu dawhsana thu turah kan ngai ngawt bawk. Dawhsan kan ngaihsanzia ka ngaihtuah hian Lansarh kan tum ta lua a ni. Thil tihtheihna leh lansarhna bak ava hring lo em! Nun chhungril lam kan tlakchhiat phah hlauhawm ani. Platform Kristian chauh ni lovin, a langsar lo laiah te, a hniam lai berah te, a biru laiah te, hmun rehah te pawh Kristian nih ngam hi a hun lehzual ta hle.

Gospel Commercial: Mihring hi a hu hova awm tura siam kan ni a, mal taka inkhur bing kan thei lo vek a ni. Mizo society hian Kristianna hi a duh huam huam a, kan hmasawnna pawh a ni reng a ni. Kawng hrang hrangin rawngbawlna kawng kan zawh a, kan phak loh thleng thlengin sum kan tuak a, rawngbawlna-ah hian kan buai tak meuh a ni. Isua theih nghilh thak khawpin rawngbawlnaah hian kan buai zo ta. Pawl leh kohhran hming changchawiin, dawt var kan sawi a, sumtuak nan thil tha lo zawk pawh kan zuar a, kan fakmawi thin. Chhungkaw hrang hrang theihna hre lo lekin kan bel lui a, thawhlawm kan tuk a, kan khawn ta thin a nih hi. Miin a phalna lam ngaihtuah lova an hlawh leh lakluh ngaihtuaha kan barlui ngawt thin hi sim a hun ta. Chanchin tha hi a kual zawngin kan zuar ta mai em ni? 

Gospel blackmail :Kan ngaihhhlut zawng a inthlak zel a, Sipai ngaihsan hun a liam a, Driver ngaihsan hun nen, Officer pak huam huam hun a kiam a, Photographer kan um ruih ruih mek lai hian Kohhrana thawktu (entir nan Pastor, Missionary leh Evangelist etc.,) kan ngaihlu a, kan bawh leh hle mai. Thil tha tak pawh a ni. Ram rorelna leh Khawtlang inawpna hmunah te, inlaichinna kawngah te kohhrana an hmingthatna  leh lansarhna changchawia hma-theh ta mai lah bo lo. Kohhran huang chhungah thawhlawm thawh tha tura phut leh kar thiam riau te kan pung ta zel a. Lawm avang thawh (Thawh + lawm) ni tawh lova, Thawhhlauh (Hlauh + thawh) hi a awm theih ta hle. Kan ram economy, chhungkaw economy thlir hian sakhuana hian min rawk ta chu a ni ber mai a! Kan inkhawmpuiah te, kan sumtuak danah te hian sorkar sum tlang tihek zawng leh hlethletna rawngkaia kan dil min tihhlawhtlinsak loh chuan ti ni-awm fahrana kan nawrseh fo hi chu sim a hun ta.

Advertised Kristian:Kristian nih hi infakmawi ngai miah lo, nundan hmanga lanchhuahtirna tur a ni a. Kan thiltih that leh hnathawh, rawngbawlna te hi fakmawi chawp ngai lova mite hmuhtir tur a ni. Dawt var nen lama kan nun, kan thil tih dik lo, kan sawi mawita fo hi mak tak a ni. Lal Isua kha chu a ngawi reng a, keni chuan human rights kan changchawi leh mai dawn a ni. Thilpek pe tha, Kohhran bel leh rawngbawlna thawhhlawk chu langsar tur anga dahna a awm a. Thilpek tam lam aiin pek bang la awm ah reng teh a ni lo. Biakin lian leh ropui chu kohhran nuam leh nunga ngai an pung ta.

Heti ang mi hi chu Kristian zingah mi tlem te pawh an lo awm a ni thei e, nimahsela, kan hmai tibal thei tu a nih avangin fimkhur a tul hle a ni.


23/2015 Drama 15 Mins Play

$
0
0
KAWNG LEH THU TAK 


( Lawilo Tualzawl-ah chuan hna an thawk mawlh mawlh a)

Zauva       :         Tunlai khawvel hi ka thlir a, Pathian lokal hnaih tawhzia te an sawi tak na a, kum hlun tur in leh huan lo ram tha tak tak ngaihtuahin an tul em em vek lawi a, Pathian bera pawh hi an theihnghilh daih nia!


Pastor       :         Khawvel finna leh thiamna te hi Pathian thu nen hian a inmil thlap a, Ngaihtuah theihna min pek danglam tak hi Pathian ropuina turin kan hmang mai asin.

Zauva       :         Kristian chu kan tam khawp mai. Rin dan a tam a, pawm dan a tam a, hriat dan pawh a tam a nih hi. Sawi dan a la tam leh ta nghal... Rinna hi engtia tihfamkim tur nge pawh ka hre lo a... Hetia mahni hna thawka awm mawl ve tawp hi a lo hahdam ber mai.

Pastor       :         Chu chu Kristian nihphung alawm le.

Ruata        :         Theory-a dik thlup hi a tak hian an tidik hlei thei lo a nih hi. Ziaka chhinchhiahna lamah kan dik em em a, a taka hman kawngah kan dik theih loh avang hian alawm kan inlakhran bikna chu.

Zauva       :         Platform Kristian nih ngawt hi kan duh ve lo a, dawhsana kristian kan nih chuan kan hnathawhna hmunah kan dik bawk tur a ni kan ti thin a. Mahse, hetia kan lo inhmuh chian tak chinah chuan hmun him lamah kan insawn ta a nih hi.

Ruata        :         Ni tin kan ei khawp chauh dil thin, buhfai buk dik lo pawh ngaimawh lo thei tak sorkar te, kristian te lak atanga inthiarfihlim hi chu a nuam ngawt mai. Keinin kan tlukchhiat ber pawh Pa ropuina kan ti hep hep tawh mai.

Zauva       :         Pathian duhzawng hre tur chuan Bible sawi anga nun a, dik taka tih mai hi alawm e. Gospel hi Commercialise ang mai miten thawhlawm an thawh theih nan kan campaign ngai lo a, kan tuk (lui) ngai bawk hek lo.

Pastor       :         In Pathian thu sawi chu dik lo pawh a awm miah lo. A tha hlawm hle mai! Lak vawng bik leh thurchhuah nat bik in neih avang leh mihring nun finthuruk a kalkawp loh avangin in la buai zel dawn a nih hi.

Ruata        :         An zing ata kan kal chhuak a, sual laka a hranga kan awm te hlei hlei hi Pathian duhzawng chu a ni asin. Pathianin min chhinchhiah hi ka duh tawk a, U.I.D emaw hi kan mamawh ve lo a, a hahdam khawp asin

Zauva       :         Bible te chu kan chhiar a, kan rin Pathiana chu kan hrechiang khawp a.  Sualna laka inthiar fihlim a, thlemnaa luh loh hi a ni mai. Thlarau mi chu sual hua te hi an ni a, kan han thlarau mi rem rem khawp a.

Ruata        :         Ni tin ei khawpin in dil a, kar khat Quota lak loh erawh in phun reng zel a. Dik lo deuh mahse a thlawn a nih chuan in haider a. Sual do ngam pawh in awm tawh loh hi..?

Pastor       :        Hmufiah leh hre bik riauva in inhriatna chiah hi in hriat bik lohna chu a ni a, chu chuan a hruai bo ta che u a nih hi. Mi dang rinna zawng zawng in la ringhlel leh nghal a nia. In rinna pawh hi nakinah chuan in la ringhlel ang.

(Thil siam lai chu an chawl  a, an insiam rem vel a.)

Ruata        :         Nangni zawk hi alawm inzir bo le! Hrilhfiahna lama hriatna hmachhuanin in kal a, Bo tih reng in inhre zawk si lo a.

Zauva       :         Theology zir a, hre fu si hian inngaihtuah thui leh lutuk a, a ni thei ANG tih ngaihtuah reng rengin hun in hmang a. Thlarau thusawi aiin Commentary emaw Committtee emaw in ring ta zawk a nih hi.

Pastor       :         Eng emaw ti muan muan chuan in thlamuang phian si a. Mangang leh hamhaih miah lova in awm avangin Bo emaw te chu min la ti mah zawk a. Khua hi a va var lo teh lul em!

( Thilsiam lai chu an siam zo a)

Pastor       :         Kha le, ka lawm hle mai. (Wallet zen phawrh pahin pawisa a pe a).

Zauva       :         A na i ti lo maw?

Pastor       :         Na lah love, (Tawng a hresual a) Hre ber emaw intihna te kawng dik ber zawh emaw intihna te hian a hruai bo che u a, khawiah nge in awm tih inhre si lo.

Zauva       :         Thil siam tir man kha ania ka tih zawk ni!

Pastor       :         A ni zawk maw? Ka sawi tum tak zawk chu In rin Pathiana hi chu a dik lo ka ti reng reng lova, in rin dan leh kaldan hi chu a fuh lo deuh a ni. “Keimah a kal lo chu tumah Pa hnen an thleng lovang” tih a nih kha.

Ruata        :         (Pastor kal tur hriatthiam theih turin) Head?uarters leh BD, M.Th emaw CHDCH, ZNP, KZP Degree khan i beng a ti ngawng a, in mit a ti del a, in hriatna a dik lo zo ta a nih kha. Keini chuan underpant ah kan hmang a, pawimawh tak hi kan dahbo thiam a, kan phawrh ve sek hlei nem! Thlarau hruai theih turin kan awm tawp asin.

Pastor       :         Hrilhfiah ai chuan tawng harh in mamawh zawk a nih hi. (A kal bo nghal a)


(Pastor chu mi pathum hruaiin a lokal leh a)

Pastor       :         Zauva, Heng te hi i LAWILO DAWR pan tur an ni a, an lo thlen theih dan zawt teh a. Nge an mahni hian an sawi zawk dawn?

Vena         :         Sumo Counter-ah hming ziakin pawisa ka pe a, he lai lo thleng turin kawng peng ka hre lo a, Chinchang hria zawh tur ka hmu si lo a, Mi pahnih pathum ka zawt a, kawng dik lo min kawhhmuh a, kawng dik lo ka zawh thui hma-in a dik lo va, ka bo tih ka hria a, hepa (Pastor chu a kawk a) hi ka lo inhruaitir alawm le.

Ramliana :         Ziak leh chhiar ka thiam a, kaihhruaina -Signboard (Signage) chhiar pah zelin ka lo indap chawp thei alawm le. Kawng peng tinah chhinchhiahna chu tar lo se chuan he kawng hi (Bible a lekchhuak a) ka lo zawh thei lo ang a, ka bo chu a ni mai dawn si a.

Biaktea     :         Phone hmangin ka be pawp reng a, top up atan insengso deuh mah ila ka buai lo reng reng. Khawvel finna leh thiamna hi hman dik chuan Bo lo turin a chhawr tlak fu mai. Lawi lo khua pawh ka lo thlen theih phah a nih hi.

Bula          :         Lawi lo khua hre tawh hre tawh leh kal tawh sa ka lo zui a, a hnungah ka lo kal mai. Tumtawii chu amahin a kal a, ka phone pawhin hre lo leh kawngbo ah min ngai tlat a. Lawilo Dawr a awm ngai lo a ni ang te tiin min chhang a. Tunah phei chuan Signal awm lohna hmunah a awm a, kawng kawhhmuh theih reng a ni ta lo. A lo thleng ve thei dawn ta lo a nih hi.

Pastor       :         Zauva, Pathian hian mihring remhriatna kalhin emaw duhthlanna tel lo chuan hna a thawk ngai lo a, hetah hian in ei tur mamawh pek an tum che u a, in ei duh tlat loh chuan an kirsan leh ang che u. Riltam bak in hmabak a awm si lo

Chorus      :         Kei hi kawng leh thu tak, nunna chu ka ni. Keimaha kal lo chu tumah Pa hnen an thleng ngai lovang.
  

PURPOSE ;       (Zobawk North Bial Zaipawl te chuan June-July thla chhung hian Chanmari khua leh tui ni bawk, Kan Bialtu pastor tawiawmin Old Ralvawng kan kal dawn a, chumi atana Street Play tura ka ziah a ni a. Bial Zaipawl member ten kan chang ang a, mipui lo pungkhawm chu Rev F.Lalsangliana chuan Pathian thu a hrih turah kan beisei.)

NOTE       :         Old Ralvawng hi Lunglei South ABC huamchhungah awmin, Zero kulhpui a ni a, Baptist Kohhran tlem te, fahrah tak dingin Sorkar rawih zirtirtu leh mi pahnih khat inpekna avangin Kohhran a la kal ding hram hram a ni. Ramthim aiin a thim a, a khirh zawk bawk a ni. Lunglei S ABC Chanmari-a inkhawmpui Rorel chuan Khualbuk sak a ti tlu a, tunah luah theihin peih ngawr ngawr a ni. ABC Hruaitu te, Pastor bial fang leh Zobawk North Bial hruaitu tlawh i lo fahranah a tangkai hle ang le.


AIMS :
                   1) Kawng dik zawhtir,
                   2) Khawvel finna leh hmasawnna hlau lo tura zirtir
                   3) Mi bote Krista hnena hruai










24/2015 Mizo Society

$
0
0
NUN SUAR ANG A CHIM ZO TA EM NI?

 Mizo hlaphuah thiam ber pawl pakhat hlaah chuan hla thu mawi leh \ha, thluk nalh em em kan hriat; 'mizo nun tluchhia- suang ang chim tih hi' hi kum tam ral ta ah pawh ala dik dawn chauh a nih hi. Hmasang a\anga in \an tawh pawh nise. Mihring nun hi chu buaina a khat, nuam sa tura inchhek khawl \hin kan ni. |halaite khawvelah hian malsawmtu malsawmna hre lo lekin kan hun kan hmang ral ta anih hi.


 Hnam changkang hmasa leh ram ropui-ah te chuan hun hi rangkachak a nih tho rualin, an ni tan chuan awmzia a nei leh zual a ni. Ni khat a Vawksa Kg khat man kan thawh chhuah laih laih laiin, an ni-ah chuan darkar khat emaw lekah an thawk chhuak der thei zel nia. Hetiang anih avang hian sum an thawkchhuak a, nun nuam an thlahlel a. Week End hman pawh an thlahlelin an thupui ber a ni fo \hin. Mizote pawh hian kan tawng mek zel bawk.


Materialism : Pathian hian mihringa finna a dah hi inkalh chang a nei hian ka hre \hin. Bianga thlan tui luang zawih zawiha hnathawk tur a bei tur kan ni a. Barter System a\anga pawisa note lo chhuah thleng hian kan khawsak phung hi ava danglam chak em!! Thlai thar in hleh den den \hin kan nih laiin Sum chang thlai alo ni ta vek a. Kan thil neih leh a hlut zawng te Pawisa a teh alo nih tak avang hian kan hawiher a danglam ta a ni. Pawisa hi Pathian dawta pawimawh tak a ni a. Pawisa pathian theih a nih lai hian Pathian pawhin pawisa tel lo hian hna a thawk thei ta lo a ni ber e. Mi hausa leh sum ngah ten vanram a luh theih loh tur thu kan sawi mek lai hian Sum ngah turin mawng hung hman lovin hna an thawk ta. An thawh hah avangin chawlh leh nawmchen pawh kan uar ta anih hi. Hlimna nei turin a zawn a zawn a ngai tlat tawh a ni. Thiamna a sang a,  natna te hi a hlauhawm tual tual a, kan inthlahdah phah lawi si.

 Natna tihdam theih a ni emaw enkawla zia awm thei a ni emaw duham \hin mihring rilru hi siam a har a ni ang. Cancer, HIV/AIDS, Hepatitis, Ebola, Swine Flu leh natna hlauhawm dang tam tak te hian kan thlarau nun leh thih hnu piah ram a khawih loh avang nge kan pai dam thei a. Thluak a sum ngaihtuahna chauh lut tawh hi a hlauhawm ber a, thinlung khawih chhia in, thinlung ber a hlemhlet tawh hi chuan khawvel nun hi itsikna in a khat a, thlarau nun nen lam a khawih pawi thei a ni.

Workaholics :  Khawvel hi hmangaih suh u ti a kan Pathianin min chah lawm lawm lai hian Hnathawk lo chuan ei pawh ei suh se tiin min vau bawk si a. Pathian thu hi hriat thiam a har a ni. Hna chu thawh tur a ni a, malsawmna pawh a ni a. Hlim taka hun hmanna a ni. Amaherawhchu Pathian aia thildang ngaihpawimawh hi sual a ni a. Tangka sum ngainat hi sual tinreng bul a nih kha. Tangka sum ngaina te chuan hausak leh nawmchen bak hmabak an nei lo. Hnathawk nasa leh hah inti, awm \ha duh lo te chuan Zu leh sa an duh \hin. Sap ho chuan hnathawh hah chhawk nan zu an in \hin a. a tawpah chuan zu ngawl vei an nih phah \hin an ti. 

 Khawvel thil-ah pawh hian ngaihtuah ta ila, Computer/I.T Khawvel ah kan cheng a, mi tam tak eizawnna chu Computer leh a kaihhnawihah a ni. Hna an thawhdan chu Computer hma-ah hun rei tak tak an hmang \hin a, Pathian leh  a Kohhran tan, an chhungkaw tana hun hmang tlemin, an inngaihsakna a tla hniam tial tial a, Harsatna an neih phah \hin. Computer Mouse an Click (hmet) nasa lutuk a, an nupui te leh an fate pawh an Click *(hmet) bo daih \hin. Driver leh eizawnna dang thawk \henkhat te pawh hian an chhungkaw nunah harsatna an neih phah a ni ti raw? (Nupui te aia Phone khawih nasa leh phone ngaihsak zawk pawh a awm theih ang)

Shopaholics :  Thil mawina hi chatuan daih tiin John Keats a chuan a sawi a, mawi leh nalh hi mihring te hian kan duh a. Tunlaiah phei chuan kan hawiher leh nunphung hi a mawiin, a nalh zaih tawh a ni. Thawmhnaw leh mamawh loh thil neih, lei hi kan thupui tawh lo maw? Second hand thawmhnaw man tlawm em avanga lei \hin, inthuam leh duh si lo hi kan va tam ta em!! Home Mission etc., a thawmhnaw leh bungbel pek tur an khawn emaw mi harsa zawk te pek tur I neihdan a\ang khan I mamawh lo thil neih leh lei hi I chin gem tih I hre thei ang.

Smokaholics : He thu hi saptawngah a awm pawh ka hre lo a, a chung a ka han tarlang te a\ang khian ka nun nen  a inmil hle a, hna ka thawh a, ka menrei a, lehkha ka zir emaw, thil \uldang ka tih apiang hian chhuan lamah meizial ka zu sek a, ka zuk tam phah \hin. Ka chak vang a nih pawh ka hre lo. Chutiang zel chuan ka hnathawh dan a zira kan nun ti chhe thei Zawnga habit/chindan \ha lo kan neih te hi sim a ngai a ni. Kan ram leh hnam hmel a ti bal tlat mai. 

Hahchawlhna leh Nun siamna :  Khawvel hi kan chenna ala nih tlat avangin manganna leh phurrit te phur \hin mah ila. Lal Isua-ah kan hahchawlh loh chuan phurrit hi mihirng chakna a phurh zawh chi a ni lo. Kan nun alo tlachhia a, harsatna khirh khan tak kan nei anih pawhin Isua ah siam thara kan awm hi a ngai a. Engkimah A ram leh a felna kan zawn hmasak a ngai tak zet ta. Nun suar ang chim din thar leh nan chuan Lal Isua hi a tawk a ni.

Thalai Aw, Evangelical Weekly copy hlui 2011 ami ka hai chhuak hlawl mai, kan dah tha ve mai mai teh ang



25/2015 Mizo tawng

$
0
0
Mizo |awng hmanga Hnam humhalh

       Mizo \awng chungchanga thu ziak turin ka inbuatsaih a, hun chep tak  karah ka vei zawng ka han ziak nghal mai a, mi fate chuan an nula vei zawng te, khawtlang an vei thu an ziak \hin a ni ngai a. Kei ve zawng, kohhran leh YMA chanchinbu te, zirlaibu te hian inang tlanga thu an ziah chhuah hun ka nghakhlel hle a.  BCM, Synod leh UPC, Salvation Army etc chanchinbu hrang hrang en hian a mumal lo a ni. Chu mai ni lovin mi mal Diary \heuhah pawh kan ziah dan a inan hunah chuan Mizo \awng hi khawvela \awng hausa a lo ni ve tawh dawn a ni. Chutih hunah chuan \awng avang hian ram leh hnam kan humhalh ngei ang a, \awng pai leh dik loh avangin inmalmak a awm tawh lo vang.
           

            Mizo \awng hi a har nge a awl tih inhnialna tam tak a awm fo \hin a, hnehna chang an awm ngai lo a ni. Pawm nuam tak taka sawi leh ziak thei chu an awm nameuh e. Inhnialna reng rengah thu inchuhin kan \anga, a dikzia tarlang turin hma kan la \hin. Mizo \awng a awl an tihchhan chu hnamdang ten awlsam takin an thiam zung zung thei a, zir lem lo pawhin an ziak ve mai zel bawk a. |awng thiam avanga ziah thiam nghal ngawt thu a awm lova, zir ve a ngai a ni. Ziak leh chhiar thiam tamna State, India rama a sang pawlah hian ziak dik thei, thu ziah dan dika ziak erawh kan tam lo khawp mai.

            Thuziak hi ziah dan a dik leh dik loh erawh thuhran nise. Mizo \awng a har kan tihchhan chu thuziak inang tlang leh kalphung nghet neih a la nih loh vang a ni. Mizoram University (Mizo department) hian kaihhruaina leh Mizoram puma behchhan tur kaihhruaina an siam theih hun nghakhlel takin ka thlir reng \hin a. University Degree an hlawhchhuak ang lawi a, a thawktu mi thiam rualte pawh hian sulsutu nih an tum lo nge, ei hmuh nan chauha zirtir an nih ang tiin ka dem lek lek fo mai. Ka beisei sang lutuk pawh a ni mahna.

            Mizo \awng kan ti takna a, Mizo\awng a ni zawk em? Chik takin chhut ila, sap \awng bawk hi kan rilru-ah a lo lang a, chumi hmang chuan kan teh zung zung a, teh hleih theih lohvin a awm lehzel bawk si a. Chhim leh hmar, chhak leh thlangah a dang zunga khaikhawmtu leh khai khawm dan pawh a inang lo a ni. Khai khawm tuma hma la ten an huapkim vek loh vang nge ni, sawiselna a tam thei hle thung a ni. Kan rual ute hi an boral vek hunah Mizo \awng chuan hma a sawn ang tih ngaihdan nei an awm a, Mizoram University lamah Mizo Department a awm a\ang hian hma kan sawn ang chu tih ngaihdan pawh hian awmzia a nei ta lo. An hre lutuk a, a dika a dik lo theih dan an pawchhuak thei hram chu a nih hi. M.A leh Ph.D zir chhuakte hian kan zirna in sang high skul a\anga college, university thlengin min awp tawh a, mi tam tak an zirtir tawh a, an la zirtir zel bawk ang. A bul berin a zirtir a fuh chuan chumi chuan a zirtir chhawng leh anga, dik zuih tawh awm tak hi a ni a. University khat chhuak \heuh \heuh ngaihdan leh ziah dan a inang lo fo mai pawh hi mak ve tak chu a ni.

            Heti lama lehkhabu chhuak tawh (ka hriat) chu hmaih hauh lovin ka bih ve \hin a, mi mal leh pawl ngaihdan pawh a hrang nasa khawp mai. Mizoram Board of School Education lehkhabu chhuah, Mizo \awng ziah dan (Book No-1) lah hi a themhlem lutuk a, a chhunzawmna a awm bawk si lo. |awng chungchangah Language Committee te, Language Authority te an awm thei em ni tih zawhna a awm fo a, a awm theia a ding mek a ni lawm ni? Hma la turin an ding a, an la chak tawk lo leh an hmalakna a lar tawk loh avangin awmzia a nei lo (effective) mai zawk a ni. Tun dinhmunah chuan  pa upa deuh te, sawi chak leh sawi tam, ziak tam deuh tena an ziah dan hi kan kalphung leh min hruaitu an ni deuh mai a ni si a.

            Ni tin, zan tin hian kan chanchinbu leh internet lama thuziak kan chhiar \hinah hian dik lo a awm fo hian ka hria a, chu pawh ka hriat dan a ni. Press/Media te, khawtlang leh kohhran puala chanchinbu leh thuziak zawng zawng dik taka chhuak thei tur chuan lehkha zir mek te,  thuziak lama eizawng te, lehkhabu ziaktu zawng zawng te khaikhawm tur leh huap thei turin kaihhruaina lehkhabu \ha tawk tak a awm hi a hun ta hle a. Chuti ang kaihhruaina pawh chu Mizoram University, Mizo Department te baka beisei hi ka nei lo. Anni hian an zirtirna an zawm a nih chuan chuta degree nei zawng zawngte chu Mizorama zirna in leh thu ziak kawnga zirtirtu an ni dawn si a. Kum sawm hnu-ah chuan Mizo \awng hi teh theih (Standard Convention emaw Standardised language) leh tehna tur awm a lo ni tawh dawn a ni.

            Tun dinhmunah chuan hawrawppui hmanna, chhinchhiahna (punctuation), thu ziah zawm tur leh ziah zawm loh hun te, thuhmabet (prefix) leh thuhnungbet (suffix) te hi mi nawlpui harsatna a ni a. |henkhatte chuan \hen khata thu inlalawn te hi kan ngaih pawimawh zawng a ni a, exceptional case (ngaihhnathiam chi thumal bik) te kan hriat tlan hunah chuan Mizo \awng hi kan khel a ngai tawh lo vang a, Bible behchhan a ngai tawh lo ang. Computer, internet lama automatic taka en rem theih hun te hi ka nghakhlel mang tak e.

            Ka sawi tum ber chu tehfung khata teh a nih theih nan Mizoram University hian hma la se la, zirlaite tan mai ni lo, kohhran leh chanchinbu lama thu ziak \hinte tan hian thu ziah kawngah a awlsamin Mizo hnam hi a hlu sawt ang. Lehkhazir sang leh tunlai \hangtharte hlei hlei hian zir kan ngai a ni. Mi thu ziak hrang hrang enfiah a, siam rem tur chuan ‘Eng nge behchhan i neih a? Engtin nge i teh ve \hin? I tehfung kha a hmantlak em?’ tih zawhna hi chhan har tak a ni a, awlsam takin chhang thei mah ila, a ziaktuten chu chu an pawm loh phei chuan beng a thlep hma hle a ni. (He thuziak ngeiah pawh hian sawisel duh chu i nei ngei ang a, behchhan tur erawh i hriat dan emaw, mi mal lehkhabu ziak pahnih khat emaw a ni chauh ang a, chu chu State huapa pawm a ni chuang lo ang. Chu vangin pawm tlan theih buatsaih tura ka beisei ber chu kan University hi a ni.)
























26/2015 Football Biahthu

$
0
0
FOOTBALL TEAM KA ENKAWL VE A


Thuhma:Zobawk hi Lunglei atanga Km15 hlaa awm a ni a, chu chu ka pian ka seilenna khua a ni. HPC Cup 2015 chu June 16 2015 khan Thuamluaia mualah neih a ni a. Lunglei District Village Council footbal team 63 zingah Team 50 chhuak theiin, chung zinga Team pakhat, enkawl ve tur chuan Games & Sports Association hotuten min ruat a, Manager hna chu ka pawm laklawh si a, a tawp thlen loh ka duh loh avangin hman lo chung chungin ka enkawl ve a. Zobawk North hi VC indang hlim kan ni a, VC te chu belh loh theih loh an ni ta a nih chu. Chuta ka thil zirchhuah tak te chu thailan ka duh a, sawiselna aia insiam that tum kan awm takin. Sum leh pai tel lo hian a huho rawngbawlna hi a kal thei lo a ni tih ka hrechhuak bawk. 


ARSH (Adolescents Reproductive Child Health) chungchanga Training ka neih atangin Tleirawl enkawl hi a pawimawhzia ka hre thar a. Juvenile Delinquents leh Truancy, khawtlang kalphung atanga penbo leh mak tak taka chetna an neih, an chin tan hi an thiante avang a ni tih hi ka mit ngeiin ka hmu ve ta a. Football players 15 zingah hian Kum 16 - 24 an tam ber a, Kum 26, 39 te pawh an tel lawi si a ni. Pawl sawm atanga College kallai an i vekChung mizia inang lo tak tak, Football tuichilh tlat te, incheina atan hmang te leh hrisel phah beiseia khel te, Thiante ak ruala ak duh ve avanga lo kal khawm te an ni. Thununna ngai thei miah lo leh thinlunga chapona nei tak te kan nih avangin ngaihdan hrang an nei a, ranvulh anga enkawl ngawt theih chu an ni lo.

Rawlthar nun ka tem let:Tleirawlte hi chawh phur (Motivate) reng an ngai a, chuti chung pawh chuan an la hnual awlsam em em a ni tih ka hria a. Chhungte leh zirtirtute, thiante thusawi hmanga tuina tlahniam leh phur lo an ni duh khawp mai. Luhlulna leh atna chi khata ngai tlat an awm a, hmasawn tum reng reng lo an awm a, thununna ngai thei miah lo pawh an awm lawi.

Zing, tlai leh zan lama hun hmanpuiin ka ho ve thin e ka tia, ka ho tih ai mahin ka hrilh zawk a ni mah awm e.An ngaihsak lem hlei lo a. Chu chu tleirawl mizia a ni. KS, Addict leh ngawl hrang hrang vei ka kawm tlangnel thin a. Chu chu ka hna a ni. Ka ning ngai lova, challenge atan ka hmang a, ka inzira, harsatna kan sukiang dun thin. An ni chu ka ning riau a, chhuanlam an ngah lutuk a, an hmel ka hmu chiang thei lo a ni. A theih dan leh a kawng a kuak dan en hmasa lova a theih loh dan hmu tlat zel an ni a. Chuti chung pawha insiamthatna tur atana ke pen ai chuan thiante (Peers) pawhin an ti bik lo tih tana tang an ni. An mizia hi an hun tawn leh an kumin a hrinchhuah a awm a, seilenna zir loh vang a ni bawk. Mi hur zilh ang mai a ngawhngawl chhuah an awm a, vainronghak ang maia rak chel thin pawh an awm a, nui vur vur reng pawh an awm a, hre riau, field chhunga hriatna hmang thiam miah si lo pawh an awm. Chuti ang mihring zawng zawng chu enkawl harsa ka ti lo a, an lawmna siam ve tura hun ka nei tawk lo leh inpek zual zel hi harsa ka ti zawk a ni.

Ka thil tum : Tleirawl leh College kal lai an ni a, Mihirng rilru leh an Thlarau nun buatsaih nana hmalak hi ka tum ber a ni a, Inhmuhkhawm reng rengin a bul tana tawngtaina leh a tawpa tawngtaina ka\n hman thin avanginThlarauah ka hlawk ta ber a ni awm e. Kan eizawnna leh kan thiltih apiangah hian thil pathum pawimawh tak tak a awm a,

1) Tuna tih leh thawh nghal hi a ni. (Starting immediately to achieve goals) Eng dinhmunah pawh ding ila, chuta tanga kal zel tur  leh hmasawn tur chuan nakin a awm thei lo a, tuna thawhnghal mawp mawp hi a ni. Ruahmanna tha a awm erawh chuan kori a tu hle.
2) Hmabak thawhzawh (finishing unfinish work):Kan tum ram kan thlen hma chuan kan thawk zel tur a ni, Chawl hmasa leh thawkzo lo apiang chu hmasawn an ni ngai lo ang a, rah tha a chhuah thei lo ang tih hi zirtir zel ka duh a ni.
3) A sawhkhawk hriat (Feed back) :Eng anga hlawhtling emaw hausa emaw, hmasawn pawh ni ila, mite min hmuh dan leh sawi dan, mahni lungawina neih dan hriat hi tihmakmawh a ni. Officer lian leh Mi ropui eltiang pawh ni ila, dik lo tak emaw mite ngaihsan hlawh theih miah lo khawpa pamham kan nih chuan hlutna a nei chuang lo. Mi ngaihhlut theihin kan awm em tih hriat tuma beng chhit reng a ngai a, ka lungawina tawkin ka thawk em tih ngaihtuah chunga hmalak hi ziritirna tluantling a ni.

Heng thiltum pathum nei tur hian a kawng kan dap a ngai a, chhuanlam awm miah lo tur khawpa kan tuang kan tihchhah (Be bold) hi a ngai a (Finding ways to solve and overcome obstacles). Paukhauhna rilru nena kan sut tlang phawt chuan kan hlawhtling em em ang tih ka ring a. Pawl ho anga thawhna kawngah lo hnufual leh chak lo, tling lo an lo awm a nih pawhin an chak lohna zawkah khaichhuakin, kan tung ding tur a ni. 

A tawpna leh a tawp dan hi ngaihpawimawh tur a ni : Kan bul tanna hi eng pawh nise, kan tawp dan hi a lungawi thlak tur a ni. Mi sual ber pawh a thih dawna Vanram lut thei khawpa khawngaihna a chang a nih chuan mi vannei a ni a. Chhe taka bul kan tan a nih pawhin tha taka a tawp kan khar a nih chuan a lungawithlak thei tho ang chu. Football khela exercise la reng, a khelh huna khel ngam tlat lo, tauhna leh ngawhngawlna nei tlat tan a tawp a khar that theih loh a. Lawmna reng a awm lo a ni.

Football hi mipa game tiin an sawi thin a, a ni reng bawk a. Rilru zau leh mi hiratthiamna nei lo tan chuan khelh ve a har ngawt mai. Hlawh kan inpe thei lo a, lawmman a awm hek lo. Chuti chung chuan aikhata kan luan za theih nan inhrual a ngai a ni. Kan Team kan vanduaina bikna em em chu Players 11 chiah an lut thei hi a ni. A lut lo an awm a ngai a, lut tur pawha inring tur an awm a ngai bawk, chuti ang mi chu kan awm si lo. Tha ve riaua inhre tan chuan thiam hle mahse Training leh insawizawia rual a pawl loh chuan a awl a ngai a. Thiam ve riaua inhria kha kan hriat dana induhsak bik ngawt thu a awm si lo.

As the Bible says : Luka 9.62-a Leilehna a kut nghat tawha hawikir leh chu Pathian mi ni tlak an ni lo ang hian, ka thawhpui tawh min kir leh san emaw, min phatsan emaw chu ka thiante an ni ngai lo a. Nangni pawhin phatsantu chu in ngai thei lo a nih kha.

Roreltute 7.1-9 Gibeona hnenah Pathianin thu a sawi a, Hlau leh khur mi 22000 atanga a hawtir khan mi 1000 chauh an awm a, chu pawh Pathianin hna a thawh theihna tur chuan ngaihdan a la tam a, selected few mi 300 chauh thlan chhuah an ni leh ta a ni. Lungrual taka ral an beih nan luiah inthlan chhuahna an nei a nih kha. Haw kir leh te, thlan ve lohte khan hmun pawimawh an chang ngai si lo a. Chepa thanga awk laklawh kan sawi ang maia thih thleng raka rinawm leh theih tawp chhuah hi ka mi ngaihsan zawng a ni a, Pathian laka mi rinawmte nun dan pawh a ni.

Vote of thanks : Kan VC te hian vanneih thlak takin Football man Rs 950 leh Entry fee Rs 500 min pe a, Rs 500 dang min pek erawh Hand gloves leh Spray lei nan kan hmang thung. Chu ai mah chuan ni 18 June, Ni 2 July 2015 khan Thuamluaia mualah min hruai a, haw lam pawh min ngaihtuahpui e. Tin, Pu R.Laltlansanga (TS Colney Store, Venglai Lunglei) chuan Rs 200 thingpui inna min pai a, kan lawm hle. Pawisa tam hlawhchhuak ve turin Players te an inpe zo lo a, an inbuatsaihna a chhe tlat a, phurpui chi an ni lo atin ni. Chuti chung pawha min buaipui peih hi kan lawm em em zawk a ni. (No Offence Intended -Mi tihnat tuma ziak a awm lo)


27/2015 Rentin daih nun

$
0
0
TINRENG DAIH

Mizo \awng thiam tak chu ni ila ‘rentin daih’ ka ti ngei ang, Ka rilru luahtu pakhat chu tinreng daih tih hi a ni. Kohhran nawlpuiin kan mamawh tinreng daih pathum tarlan ka tum a. Tinreng damdawi, kawl damdawi kan tih \hin pawh kha a lo mak ta ngawt mai! Natna tlanglawn hrang hrangah kan dam phah ve nghal zel kha a nia. Kan rilru lama kan lo dawnsawn dan leh kan beisei dan hi thil pawimawh tak a ni si a. Kan nun hi Pathian rawngbawlnain a khat a, rawngbawl reng chung pawha kan rilru pek dan hi a pawimawh hle mai. Heng thil hmanraw pathum kan kawl lai hian rilru dik tak pu chungin a pawimawhna hre chhuak thin ila.

Bible :  Bible hi kristian nun innghahna lungphum a ni a, khawngaihna avanga chhhandam kan nih thu min hrilhna, Pathian anna kawnga min kawhhmuhtu a ni a, a duhzawng kan hriatna a ni bawk. Thlarau chaw kan ei theihna a ni a, khawvel thilah pawh finna a ni a, Bible literartue, a thu leh hla zawng zawng hi zir ila finna a ni. Piangthar lo tan pawh fin phahna tur a ni. Bible kawm nela, ngaina \hin chu an thu hi a fing ru tlat thin.

Ziak leh chhiar kawngah te, thu sawi kawngah te leh thu ziakah te hian Bible chhiar tam chu an hriat nghal mai a. Harsatna leh manganna, buaina an tawh te hlei hlei hian Bible chhiar tam chuan inhnemna tur an nei nghal thei a, thlammuanna mak tak mai an nunah a awm zung zung thin. Mi lungngai leh mangang, lawmte leh buaina tawk mekte \anpui turin an nun hi a inpeih a, zir sang leh lehkha thiam pawh ni lo mah sela Bible thu hmangin mite nun an chhawk thei fo. Thu ziak mite pawh hian an chhawr a, thu sawi mite hlei hlei hian \ang hman thiam kawngah an chhawr asin. Khawvela thusawi ropui ber berte hi Bible thiam leh hria an ni fo. Hruaitu tha leh ropui ni tura  min zirtirtu a ni a, hruaitu \ha chuan Bible a ngaina tur a ni ti ila, a dik awm e. 

Zai:  Mizo hnam nun leh zai hi lakhran a har ve ngawt ang, kan hnam chanchin chhui leh hriatna ber pawh hla leh zai hi a ni a. Kan inhnemna leh kan nunphung lantir a, kan luanliamna pawh zai hi a ni. Mizo hlim lawmna lan chianna ber pawh zai a tui em, zai a nuam em tih hi a ni fo. Kohhran darthlalang pawimawh tak pakhat chu zai hi a ni bawk. Tun angah chuan biakin leh khawhar in hi kan zaina hmun pawimawh tak a ni a, a la ni reng bawk ang. Zai ve ngai lo chu an chep a, hmun kilkhawr, pawn leh hnung lam an chuh \huai thin. Zai ngai lo mihring chu mi nelawm an ni mang lo. Mi a awm hmunah pawh a zai deuh reng chuan a thinrim lo a, a nelawm nghal mai \hin. Zai heti tak maia a pawimawh chhan chu nun hlimna min petu thuruk a ni. Zai zirna hmun kan neih te hi man chawia kal vek a theih loh a. Kan tlin lo a, mi zawng zawng tan a \ul vek hek lo.

Khawtlang leh kohhranin kan kalpui Zaipawl erawh chu man chawi a ngai lo a, awlsam taka zai zirna hmun a nih avangin a \angkai hle. Zai ngai lo an tam poh leh kohhran a chiri \hin. Zaipawl hi awlsam taka kohhran mi ze hriatna a ni a, Zaipawl dah pawimawh kohhran a ro thei lo an ti. Sum leh pai, rawngbawlna leh ngaihsak kawngah hian zaipawl dah pawimawh dan chu a hriat theih ang chu.

Thuziak :         Thuziak tam tak hmuh tur a awm tawh a, thu ziak rintlak leh belhchian dawl erawh a la vang hle a. Thuziak hlutna pakhat chu thu ziah dan a dik em? Chhiar a nuam em? Chhiartu a kaihhruai dan ah rinhlelhna aiin a zawmtu nih chakna a pe em tih hi a ni. Ziak mi kan tlem chhan chu lehkha chhiar thin kan tlem vang a ni thei. Kohhran hruaitu zingah ni tin chanchinbu chhiar ngai lo, kum khat chhunga lehkhabu pathum pawh chhiar ngai lo a awm theih khawp ang.(Beirual thuzirbu leh Sunday school zirlaibu chu an chhiar chhuak turah ngai ila) Chung mite chuan khawi lamah nge thu \ha an ziah ngawt ang. Lehkhabu chhiar tlem thuziak chu \awng\aia inbuatsaih lova thu \ha tak sawi ang vela thinlunga thawk lo a ni duh khawp mai.

Heng thil pathum te hi lehkhathiam emaw, hruaitu emaw, vantlangin emaw kan mamawh a ni a, heng kan chhiar a, kan ziak a, kan zai mek lai pawh hian rilru dik pu chunga kan hlenchhuah chuan kan \angkaipui hle dawn a ni. 



Viewing all 321 articles
Browse latest View live