Quantcast
Channel: Putchhuak
Viewing all 321 articles
Browse latest View live

263/2018 THALAI KAWMTU THUZIAK

$
0
0
KAN LA BUAI ZEL DAWN! - I


Kum 9000 kal ta khan TB natna vei hmuh a ni a. India ramah BC 1500 daih tawh khan Rig Veda-ah hmuh a ni. Mizoramah kum 1937 chhovah khan kan hmelhriat \an a. TB natna hi Mizovin Ngawr hri kan ti a. Kum 1882-ah German mi thiam Robert Koch-an a hmuhchhuah a ni.

L. Biakliana leh Kaphleia, Mizo zinga an lehkha ziah thiam avanga hming dai tawh ngai lo turte kha TB natna tuarin an thi a. Durtlang damdawi in sirah 'In te thawveng' an sak sak a, damlo kan chu sawi loh "He in hi tlawh phal a ni lo. A tlawh kan hmuh chuan a pawi hle ang. Mi tin tana \ha tur a ni" tiin khawhar takin an awmtir zawk a. 


Kristian Hla bua hla phuahtu lar tak; Zasiama pawh kum 1948 khan TB natna veiin a awm a. Kum 20 chhung zet mahni Kohhran dina Upa niin, 'In te thawveng' ah chuan an dah a. Beidawng taka an awm hnuin Tlangnuam tlangval tlawmngai zualin an zawn haw a.  RL Thanmawia chuan  "Tlangnuam khua chu thleng mah se pa nelawm tak chu nel ngam a ni tawh lo va, an khaw pa rawn chu rawn hleih theih a ni ta lo.  Venglai li taka khawbu luahtu chuan a in leh lo a luah a rem tawh lo va, Kohhran zaikhawm leh khawtlang puipunnaa  thusa ber \hin chu hmun reh takah, daitamah a awm a ngai ta. An duhsak vang emaw, an diriam vang emaw pawh ni hauh lovin mi dangin chu natna \ihbaiawm tak chu an kai ve hlauh avang chauhvin a awmna tur inte an sak sak a, chutah chuan khawhara a hun hnu hnung chu a hmang ta a ni.  Ral khata kohhran inkhawm Pathian faka zai thawm chu hre mah se a zawm ve phak lo va, rimawi ngaina tak Zasiama tan chuan zan lama vabak leh chingpirinu hram chu rimawi a hriat chhun a ni ta.

Natna \ihbaiawm taka na a nih miau avangin pa tlawmngai Zasiama chungah chuan tlawmngaih chhuah theih a ni lo. Ama hla \ha tak takin a awih tlei ho Tlangnuam leh a chheh vela nula leh tlangval, khawtlang mipuite chuan a hlate sa chunga a ruang chu tlaivarpui inhuam hle mah se thil tih thiang a ni si lo. Hrichhe vei a ni miau mai a, nausen hlamzuih thi ang maiin a zan a zanin thlan an lai sawk sawk a, laina hnai zual mi pahnih khat lekin an vui liam ta a ni" tiin khawngaihthlak takin a chanchin a ziak a.

Kum tam tak kan hmelhriat tawh a, TB Natna hi kan la buaipui zel a, TB natna MDR phei chu la hlauhawm tak a ni. Boruaka leng vel a ni tlat a, vanduaia hip lut leh taksa chak lo chuan an kul cho phah \hin. Kum 1990 (Oct) khan HIV hrikpai chu kan hmu chhuak a, Kum 30 a vei dawn meuh chuan kan ram hi  HIV avangin a zawr ta hle mai. Mi nawlpui hi kan fing tawh a, HIV kaina kawng li pawh kan hre tawh vek a, kai theih lohna pawh kan hria a. HIV hi boruaka leng vel a nih loh avangin kai darh har awm tak hi a ni a. Mahse, Boruakah a leng emaw tih turin HIV kai a pung nasa hle.

HIV AIDS hi Natna naupang tak, natna khirh khan tak leh \ihbai awm tak hi chuti maiin a reh dawn lo. Kai hlauhawm dinhmuna ding te ai chuan mi nawlpui kai thar an pung tawh pawh hi mak tak a ni. Kan benga kan hriat hi a takin kan awih lo a nih ka ring \hin. Kristian nun te nen hian inang deuh te pawhin ka hre \hin a. Tu mahin meidil tlak kan duh lo a, kan hlau \heuh awm e. Mahse, Vanram kai tura bei sauh sauh erawh kan vang hle mai.

Heti zawng hian saw ila, kan kristian nun nen tehkhin ila. Kristian rama thleng awm pawha lang lo a ni a mahse, Inpawlna him lo, Pathian duh loh zawng tih hi kaichhawn tamna ber (68.10%) a ni a. Ruihhlo chu sawi loh, hriau thianghlim lo hman a\anga kai (26.57%) pawh hi tam tak a ni. Naupang, pawisawi eih lo ten an kai (3.22%) hi chu rilru a na a, an kaina ber hriat loh (2.01%) pawh hi ngaihtuah tham a ni. 

Drug Addict te, KS te, Mawngkawhur te, Ngawlvei te leh nun thlahdah tak tak te chu an fimkhur tawh a, HIV Hrik an pai tawh mang lo a. A langa \ha ve a ngaih si, mi pangngai anga lang te hian an kai tam tawh zawk a. Sakhaw puithiam a\anga sumdawng hausa, kawngluan a\anga Officer thlengin kan bang tawh lo nia. Chuvangin tunah HIV Hrik hi kan paiin, AIDS kan vei (effect) a ni kher lo thei a, engtikah emaw chuan kan chhungte, kan \hian te, kan \henawmte kaltlangin min la luhkhung (affect) dawn tho a ni.

Chuti a nih si chuan kan rilru hi kan lo inbuatsaih lawk tur a ni. Kum 1986 khan India rama HIV hrikpai hmuhchhuah a ni a, Tamil Nadu sorkar chuan a hmuchhuaktu Doctor panga ngawt a suspend a, Sorkar chu lawm zawk awm tak a ni. Mizoram pawh kan inpeih hmain HIV AIDS in min deng dawt a, kan inpeih hman lo. HIV hrikpai ngeia inringa lo kal \hin te pawh hian inringhlel tak chungin thisen an lo test a.  'HIV Hrik i pai a' tih emaw 'I thisenah HIV Hrik kan hmu chhuak a' tih pawh hian an hmelah 'Mak tihna chhinchhiahna hlir ka hmu \hin' Tu mah kan inpeih ngai lo a, hriat tam erawh chuan a thawk nep deuh mahna; Phili chung an awm loh avangin.

Vai leh hnam dang, rukru leh suamhmang lakah kan ram a boral ai chuan he natna avanga Mizo hnam a ral hi a rinawm zawk a ni. Tuna harsatna hmu reng si hian thil dangah kan la peng leih leih a, tih tur ber hre lovin ‘Where?’ te kan ti rilru reng a. Chhandamna leh Liberal theology kan buaipui a, mahse Pulpit tlangah Kristian ram chhan a, hnam dinchhuah nana pawimawh tak kan him pawimawhna te hian sawi ava hlawh lo tak em!

Ani lawm ni Pu Editor, |halai Kawmtu-ah hian heti chen lek hian HIV AIDS chanchin sawina hmun a awm lo a, a chanchin lairil tak tak sawi pawimawhna zawk kan sawi pawimawh ta a nih hi.


264/2018 TKP DAY Thuchah Pathian chunglam kohchhan

$
0
0
Pathian chung lam koh chhan 
(Phillippi 3.14, II Tim 1.9; II Tim 4.7; Hebrai 3.1; 6.1)

“Thih chu hrehin ka lungngai lo,
Chhandamtu’n min hruai dawn vangin,
Mahse Kutruakin ka kal ang maw?
Thlarau pakhat mah hruai lovin 
Ka tawk dawn ka chhandamtu”

Sawihawnna : 
Rom ram awp Makedonia ram chhunga khaw pawimawh ber chu Phillippi khua hi a ni a. Alexander the great-a pa, Phillip-a II hming chawia he khua hi phuah a ni a. Rangkachak laihchhuahna hmun a nih avanga he ram hi la a ni nghe nghe. Mahse kawngpui ten a pal tlang tak avangin khaw pawimawh tak a ni a. Paula hian a ngaihven ber khua a ni a, Phillippi mite pawh hian an ngaina ber an ti.

Tirhkoh Paula hian Phillippi khua kohhran ding hmasa te lehkha a thawn dawn hian kum 30 chuang thuhril Experience a lo nei tawh a.  Pathianin Vana lawmman hmu turin a koh thu a sawi a (God Had called him Heavenward). Tirhkoh Paula hian Greek game pakhat intlansiakna ngaihtuah chungin he thu hi a sawi a ni. Zirtirna dik lo leng vel laka fuih a, a Jail tan chanchin hrilh pahin, an tuam hlawm avanga lehkha hi thawn a ni.


Bible chhuina :
Hmu tawh reng inti ka ni lo: Chhandamna chungchang thu ni lovin, Hma lama thil hmuh tur la awm, a um mek, nei tura a beih fan fan chu a ni. Felna lallukhum or Thawhleh huna famkimna nge, Krista thuruk inthup zawk ni ang tih an hre lo a.

Krista mi man chhan :A thianghlima, a famkimna tur leh mi dangte krista hnena hruai turin bel ruat a ni a.

Manah ka inngai lo :Lalpa manna chhan chu man pha rihin a inhre lo a, Hlawhtling tawhah ala inngai lo.

Chunglam koh chhan:Jentailte hnena Isua hming put darhna tur leh bel ruat a nihna chu thawk zo rih lo mahsela a chawl lo a, a thawk reng a ni. 

BSI Study Bible-ah chuan “Chung lam kohna lawmman hmu turin”tiin a ziak a. MTKP lam pawh hian a sap tawngin “The High Calling of God” tiin a lo ziak bawk a. A koh chhan kha sawi tur nge, A koh chhan lawmman hmu turin tih thlur hnihin ka rilru-ah a awm reng a. Organisaer thuchhuah angin Koh chhan lawmman hmu turin tih kha nimin lamah ka titlu thei ta a ni. Pahnihin ka sawi pawlh dawna man nguntaka min ngaihthlaksak turin ka ngen che u.

Krista man chhan :A chhan a man zel theih nan a inchhuanna zawng zawng kha hnuchhawna theihnghilhin, a hma lama thil tha zawk awm (Bel ruat a nih ang takin)

Lawmmman hmu turin:Lawmman tawlh bo zawng, lawmman chan zawng ni lova, hmu ngei turin tiamchin lam chu a pan zel a ni.

Kohna hrang hrang a awm a, Entir nan
Direct Call: Hmaichhana kohna
Faifuk: Mihring leh Pathian kohna te
Telephonic  :Telegram, Email, SMS, Whatsapp etc
Signage:Thil chhinchhiahna, chhiatna, hlimna, kawhhmuhna atangin
Need based Call :Mamawhna avanga kohna te, a tulna vanga kohna te
Signal:Zaizira kohna te,
Mumang :Josepha kohna te, Vision 
Conscience:Reading, Bible, hla
Committee:Rorelna kaltlanga kohna leh a dang te pawh a awm ang,

Pathian hmanrua :Pathian hmanrua hi kan va hre lo tak em! Khawvela mihring thaw ve zawng zawng 7.6 Billion zet cheng zingah hian inang hi an va vang tak em! (Billion chu Mizo tawng chuan Peuh tihna a ni a.) Heng zozai zingah hian mi hranna nei \heuh, danglam bikna nei vek kan ni. Pathian min koh dan pawh a hrang \heuh hlawm a ni. Paula erawh hi chu ‘Bel ruat a ni a’ Jentailte zinga Isua chhandamna thu hril tura koh bik a ni. Damaska daiah koh bik a nih dan chu kan hmuh kha.

Mi danglam bik i ni : Kohna hrang hrang zingah engti turin nge min koh tih a hriat loh a. Mi mal tin hi kan dang \heuh a. Mi inang kan awm lo. Nangmah ang kha Pathianin a la siam chhin lo reng reng a (You are Limited Edition) Pathianin mi a koh dan inan lohzia pawh Bible-ah kan hmu a, nang leh kei min koh dan pawh a inang lo. 

I danglam bikna, i \hatna leh i theihna azirin Pathianin a koh dan che leh a koh chhan che a danglam thei a ni. Bible-ah ngei pawh Paula koh dan te, Jona koh dan te, Matthaia leh a zirtirte a koh dan te chu a danglam \heuh a nih kha. Chuvangin, mite-a innghat ngawt lovin Pathian aw hriat hi a pawimawh a ni.

Kohna thuhmun kan dawng fo :Pathian chuan Amah chibai buk leh faka, atana nun hlan turin min sawm vek a. Min sawmna pawh thuhmun leh inang deuh vek a ni \hin. Bible thu hmang te, kan thinlunga thu awm hmang ten min ko a. Mihringte kaltlanga kohna pawh kan dawng \hin. Chung zawng zawng min koh chhan chu Chatuana nunna nei tur leh Felna lallukhum lawmmawn dawng turin Paula pawh hi a ko a ni ang.

Kohhran Chairman Upa B Sangmuana te pafa hian “Vawiin na na na chu mahni insengso, thil dang kalsanin Biak in hnatlang turin kan sawm che” an tih chuan kan chiang mai a. “Biak in kan sak chuan Pathian Chibai buk nan leh fakna tura thawk kan ni’ tih kan hriat phawt chuan kan hlim ang. Tlangau au vang emaw, Nu leh pa tur vanga thawk emaw, \henawmte hnatlan vang te leh rualpawl nana hnatlang thawk chhuak pawh a \ha tho a. Hnatlang koh chhan ber erawh a ni lo a. Thinlung lama Pathian fakna tur sa kan ni tih kan inhriat chuan Hnatlan chhan leh koh kan nih chhan a chiang mai a ni. Pathianin chatuana nunna neia, lawmman hmu ngei turin min ko a ni.

Krista koh chhan :Chhandamna thu hril tur leh Amah zui turin mi zawng zawng hi min ko a. Khawvel zawng zawnga kala thilsiamte hnena Lal Isua Chanchin \ha thu hril turin min ko a ni. Kan hril dan tur erawh chu DIRECT-Missionary, INDIRECT- rawngbawlna peng hrang hmangin. Pathian rawngbawl tura min koh hian eng AREA-ah nge min koh a, rawngbawl hna thawk tura min koh dan erawh a danglam vek a ni. Missionary-in kal vek ta ila, tunge thilpek leh \awng\aiin rawngbawl ang? TKP zawng zawng hi Pastor nih tum vek ila, tunge Pastor chuan a enkawl ang? TKP Office Bearer nih vek tum ila, rorel reng reng hian kan buai mai lawng maw? Engti turin nge min koh? Missionary turin; Tualchhung kohhrana rawngbawl turin;  Thilpek leh tawngtaia rawngbawl turin ; Khawtlang leh ram rawngbawl hna thawk turin; Eizawnna kawnga rinawm taka thawk turin etc...

Engtin nge kan hriat ang :
Kris Valloton chuan “The two most important days of your life  are the day you are born and  the day you find out why” tiin a sawi a. Pathian hian awm ve tawp turin min siam lo a, awmze neia nung turin min siam a ni. Nunna awmzia leh kan nun chhan kan hriat loh chuan kan nung zo tak tak lo an ti. Nun awmzia hre tur chuan mahni inhmuhchhuah a, kan nihna hi hriat a ngai a ni. Kan nihna leh nun chhan kan hriat loh chuan engti tura siam nge kan nih a, kan danglam bikna chu enge tih kan hre thei lo ang bawk hian Pathian min koh chhan hi a danglam a ni.

Krista Kohna i hriat phawt chuan engti tura koh nge i nih chu i chiang mai ang. Engti kawng hian nge Pathianin a koh che tih hriat tum mai rawh. Rilru dang, ngaihdan dang, tum dan dang i nei a, I la fiah lo deuha  a nih pawhin Pathianin a la hriattir zel ang che.

Thutiam neiin min ko :Pathian hian a thlawnin min ko lo. Thutiam neiin, a thutiam chu kan chang ngei ang.   Pathian thutiam chu Chatuana nunna a ni. A tiamtu Pathian chu a rinawm em em a. Mi tin an thil tih ang zelin lawmman pawh pek a ni ang. Vanah Lallukhum chhe thei lo, Chawimawina lallukhum te, Felna lallukhum te, nunna lallukhum te kan la dawng ang. 

Sual chhandam nana Isua ring mai turin duh lo a, Isua tana nun hlan ve tur leh Pathian thutiam tipuitling (Compliments) turin min ko a ni.

Lawmman hmu turin :Intlansiaka tel ngawt hi a tawk lo a, Intlansiak lawmman hmu ngei turin kan tel \hin a nih hi. Chutiang tur chuan zinga Exer lo lak lawk te, ei leh in tih \hata, rilru lam buatsaih a kawk \hin bawk. 

Chutiang chiah chuanVanram kai \awk \awk turin min ti lo a, hremhmun tlak loh nan chauha Pathian hi ring turin min ti lo. A mawiah chauh i TKP zel ang u tih lam a ni lo. 

Piangthar lote pawhin Isua an rin theih nan kan nunah te tarlangin, kan thiltih reng rengah hian Piangthar lo (Jentail) ten chatuana nun nei tura thawk turin min duh a ni. 

Mite ang i ni lo a, mite pawhin nangmah an ang miah lo che a ni kan ti a.  I danglam bik a, I mawi bik a, \hatna i nei hrang a, duhdan pawh i nei hrang bik anih hi. Thil inang pet pet, tam lutuk chu a hlu ngai lo. I nihna special bik ang ang khan Pathianin a ko che. I thawhhlawh ang zela lawmman pek turin a ko che. 

Chuvang chuan i pianni a pawimawh a, engvanga piang nge i ni tih i hriatchhuah hun hi i tan a hlu ber a. Pathian kohna i hriat a, a koh chhana i chian chuan a hlu alawm. Engti turin nge a koh che tih chu a la hriattir chhunzawm zel ang che. 


30th July 2018, Sermon @TKP Bazar Unit Zobawk
 VNT TIMES

265/2018 Inspirational

$
0
0
ALLEGORICAL INTERPRETATION
(Ka ngaihdan chuan...)
Pathian thusawi leh ziah kawngah hian hrilhfiah dan chi hrang hrang tam tak a awm a. Chung zingah chuan mite ngaihsan lem loh tak, Pathian thuzirte phei chuan an hman khat tak pakhat a awm a. Chu chu ‘Allegorical Interpretation’ hi a ni. Sap\awng lamah chuan Allegory tih hi thusawi, thuziak, hla leh Drama etc. ten entirna an neih dan sawina a ni a, a sawitu, a ziaktu tum pawh ni lo, ni thei awma kan lo hriatfiah dan sawina kha a ni a. Ruah mual liam ang maia thawkpuat \hin a nih avangin a daih rei lem lo a, hrilhfiahna titamtu mai a ni. Zirtirna dik lo leh min hruai sual thei thu chhakchhuah awlsamna tak pawh a ni. Zeldin thusawi a awl hle a, ni awm tak hmanga thuchheh kual hi a nih avangin sawi mawi chawp a, entirna hmanga hrilhfiah tur zawn chawp ngai hle \hin a ni.


Bible kan chhiar a, kan zir a, kan sawi dawna thu pawimawh tak kan hriat reng tur chu hei hi a ni. Bible thu hian “Tu te tana ziah nge?” tih te, “Engtika ziah nge?” tih te, “Engvanga ziak nge?” tih te kan hriat hnu-ah “Kan tan hian eng nge a pawimawh a, kan nunah engtin nge kan lakluh ang” tih hi kan ngaihtuah tel tur a ni. Chuti a nih loh chuan “Keimaha a thawh dan” tiin kan sawi zuap zuap ang a, mi dangah a thawk ve thei lo vang tih a hlauhawm a ni. Bible sawi dan leh a sawi tum ni miah lo hian mihring \hahnemngaihna avangin kan sawi kur dup ang tih a hlauhawm thei \hin. 

Pathian thuziak ang diak diak ni lova, keimahni lamin thlarau lam kawh leh entir neia kan hriat sawina a ni a. Mahni duhzawng, vei zawng leh kan tuina zawng chauh kawhtir a, vuak len a awlsam avangin a him lo fo \hin a ni. Kohhran \henkhat te, thuhriltu \henkhat hi chuan an chawi lar hle a, kalsual kan tih fo chhan pawh a ni a, kalsual chu an inti bik lawi si lo. Lo hmu a, lo hretu tan chuan kalsual, sawisual tih loh theih loh a ni ve \hin.

Mizote zingah hian kan ching uar emaw ni tih theih turin kan hmang nasa a. Nuho ten an puan bih \ha paha ‘Ka thinlunga a thawh dan chuan...’ ti chunga duh tak maia an han sawi hi chuan rau riau bik hian kan hre \hin. Kawng \ha zawka min hruai theih tho avangin hnual suat ngawt theih erawh a ni lo. Tih miah loh tur a ni lo a, chawilar lutuk a hlauhawm kan ti mai a ni. Mahni duhdan leh phak tawka Pathian thu behchhana vuak len lutuk a awlsam em avangin kan Pathian thu behchhan hi kan uluk a ngai hle a ni. Mi thinlunga a thawh dan miin an sawi tlat chuan ‘a thawk lo e’ va tih chi phei chu a ni hauh law. A ngaihtuahna mil, a hriatfiah phak tawka sawi a ni a, a ngaihpawimawh mil tur Bible chang a thlang chhuak pawh a ni thei a, kan hriat phak loh a nih avangin a sawi \euh theih a ni. Bible tum leh ziah chhan piah lam pawh va zeldin vak se a dik lohna tur kan hre dawn si lo a. 

Kan rilrua kan ngaihtuahna, kan vei zawng leh kan ngaihpawimawh sawi tur pawhin Bible chu kan behchhan tur a ni tho a. Mahse, Bible behchhanin thu kan sawi tur a ni mah zawk awm e. Chutiang a nih ngat chuan thu chuang tlai leh him lo a tlem ngei ang a. A behbawm lama kal kual vak lovin Thutak tak sawichhuah pawh a awl zawk ang. Kan Pathian thu lakchhuah leh \anchhan, a laimu hre tur chuan Bible sawi chhan i ngaihtuah tel ang u kan ti mai a ni e. Chutianga Bible sawi chhan hre tur chuan engtin nge a him chin chu kan hriat thei tak ang le?

Kan thusawi leh Bible sawi dan, a sawi chhan, a sawi tum a inmil em tih ngaihtuah chungin hun kan hmang ang a. Bible ziah hunlaia mite dinhmun, khawvel nihphung nena chhui hmaksak a ngai fo a. Chutianga a inmil a nih pawhin, Bible thu kan hrilhfiah dan tur chu Bible thu vek   (Hmun danga mi) nen a inmil thlap em tih finfiah hnuah a inmil a nih phawt chuan thu \ha tak, rintlak tak kan puangchhuak thei dawn a lo ni. Thupuan leh Daniela ziak chauh ngaihven tan chuan kalsual a awlsam hle a, ziak danga mi an ngaihthah thuai a, nun balance lo tak, kohhran pawh sirhe tluiin hmuh a awl \hin a ni. Bible sawi tum tak aia rilrua thu awm kan chhakchhuah tam lutuk chuan fel hlel a awm thuai \hin a. Kan thusawi tur milin Bible chang behchhan tur kan zawng reng palh ang tih a hlauhawm a ni.

VNT Times @Thalai Aw 2017

266/2018 Speaker-ah ka tang ve mial a

$
0
0
I Nunna turin tlanchhuak rawh
Genesis 19:17

Mizoram zai \hin Ngurthangvela’n “Setan, Get out” a tih ang deuh hian “Get Out” tih thupui ka hmang mai dawn emaw ni! Thahnem ngai taka hrilhlawkna au aw hi ngaihthah chi a ni lo  a ni. Pathian thu  thianghlima inbawlna lam hawia fiamthu nena chawhpawlh emaw, thupui bengberh tak thlan tum hi a rem ka ti lo a. He thu “ i nunna turin tlanchhuak rawh” tih hi ka lo thlang ta a ni.


Bible History :
Sodom khawsualzia chu Pathian chiah a awm lo tih ang vela khua kha a ni. Sodom khawsual avangte hian Sap \awng hian “Sodomy, Sodomise” an ti a. Mawngkawhur inngaihna sual an sawina a ni. An sualna chuan Pathian beng a thleng a, ni mahsela, a hmangaih Lota leh a fate an la awm tlat avangin hremna nasa tak chu Pathian a lekkawh nghal thei mai lo a. Pathianin Sodom khua tihboral a, thenfai a duh a, mahse Lota te chhung mi fel tak an awm avangin Warning a pe lawk a ni.

An sualna nasat dan tur hi ka ngaihtuah \hin a, Lota fanu Virgin, tuma la pawl loh pawh duh lova vantirhkoh kher kher pawl tum tlat te khan a sawifiah niin ka hria. An hmelhriat pawh ni lo, mikhual zin pawh a khaw nawta chhuakin, Lota te in a\anga pawhchhuah an tum kha a rapthlakin an khawtlang dinhmun a hril hlein a ngaihzawn theih a ni.

Zoramah hian Tuai, Patil te hi an pung nasa a, an pung pawh ni lovin an inthup peih ta lo hle mai tiin ka ngaihtuah \hin a. Kil khaw tinah hian parchhuak si lova kuhmum hi zuk awm tlat a. Tuai, Patil ni si, khawtlang hmaizah avanga la langchhuak lo, hurna sual avanga anpui kawp pawisa lo hi an va tam tawh awm em tiin ka ngaihtuah thin. Patil leh tuai leh a kaihhnawih chungchanga hmalatute hian Lungleiah mi 50 Target niin, 52 vel ziah luh an awm a... Aizawlah pawh a mak a maka tam an awm a.

Pathian hian a fate chu a hmangaiha tihnat a phal lo. Mi \ha avangin misual hrem a hlau a ni. A hmangaih, a tlansate himna hi chu a duh em em a, ruahmanna hi a nei \ha teh a nia.    Dan (Law) lamah pawh misual 99 hrem aiin mi tha pakhat hrem a hlauhawm zawk ang hian Pathian mit a\anga mi tha hrempalh hlauhawm turzia chu kan hrethiam maiin a hriat a ni.

Eng vangin nge? :
‘Tlan chhuak rawh’ tia ziah a nih hi ka ngaihtuah \hin. ‘Kal chhuak rawh, kal rawh’ pawh ti lovin “Tlan chhuak rawh” tih thupek a hrilh chhan hi a hman hmawhthlak tawh a ni. Kal mai mai chuan Pathian a hmanhmawh tawh a ni.

Tir satliah a ni lo a. Pathian hrem avanga an thih ve a hlau a ni. An nunna tur duh avangin tlanchhuah a ngai a, Pathian lam a ni lo, Lota te nunna atana pawimawh a ni. An nun theih nana hmun hima dah phawt a tum a. Chumi hnua hrem chu a tum a ni.

Lota te chhan dan :
“ Nimahsela, an la muang hle si a” tih ziah a nih ang hian Pathian a hman hmawh tawh em em laia khaw muan suar suar hi a hlauhawm hle a. Muang tak an awm chuan, chhut chiang ila, an tlai lam a ni zel \hin. Vantirhkoh ten an zakah kaiin an suan a, hmun him china dahin an tihtheih china tla turin an kawhhmuh a ni. Pathian hmanhmawh tawh laia keimahni lam kan lo inen hian kan khawmuang \hin. Khawvel kan lo la thlahlel \hin hi chu a makm ngawt mai. 
Chhuanlam siam mahsela Pathianin min hrechiang a, Paihthlakna tur min hre zel nia. Pathian thiltum kan \hulhtir thei lo a, keimahni zawk hian kan tuar let zel a ni. Lota te kha muang lo sela chuan hmanhmawh takin an tlanchhuah a ngai lo mai thei a, Pathian hremna hmu thei lo turin emaw, hawi let kher lo tur pawhin an hrilh mai thei asin.
Hmun him pan turin min duh :
Kan tana \ha tur hre zawktu chuan phaizawl en lova Zoar tlang pan turin min tir a ni. Hmun him zawk chu sualna hmun a\anga chhuah hi a ni. Sualna nena inzawm renga kan awm chhung chuan kan him thei lo a ni. 
Kan tana hmun him chu sualna laka inlakhranna hi a ni. kohhranah sualna a awm lo a ni lo. Sakawlh a hlauhawm loh tih lam a ni lo. Setana leh a hnawthawh hi a hlauhawm a, chumi laka him tur chuan tiih tur kan nei ve a ni.

Kan hlaphuahtu hmasate leh Bible chuan “Khawvelah himna a awm lo, thlamuanga awmna nen” an ti mai asin. Pathian laka kan awm hian sualna lakah chuan kan lo him reng alawm le.
Socrates, Plato, Thomas Moore, Confucianism thurin chuan Ideal State, Utopia leh khawvel thar, zoram thar an changchawia sualna an awm lo turin an ngai a. Ideal State-ah chuan mi tak tak awm turin an han ruahman a, Hlaphuahthiam Poet te phei chu thu tak phurpui lo an nih vangin a tel thei lo

Zoram thar emaw, khawvel thar emaw, Tlang thianghlim emaw a awm thei lo. Sualna laka kan fihlim hian a him mai.  HIV/AIDS hi mihring awmna apiangah a awm thei. Tuma tlawh pawh lovah pawh kan hmu a, a chhan chu anmahni khan mi dang an tlawh pawh tlat alawm

Hawilet suh, Hawi kir suh :
Kohhran leh Krista belin lei kohhranah i lawi a. Him tura i inngai a nih chuan i tisual ang. Sual laka kan filhim lova kan inchiahpiah reng chuan kan him chuang lovang. Khawvela cheng ni mah ila, kan nunhlui sualah chen reng a hlauhawm em em a. Khawvel thil lakah hawi kir suh u. Sualna lakah hawikir suh u. Fakna hla siamtu chuan “Thlemnaah lut suh la, luh chu sual a ni” ti hialin min hrilh asin.

Hmun him lam chu ni tin kan pan zawk tur a ni. Kan himna tur Zionah chuan hman hmawh leh chak taka ni tin kal mai tur. Chu chu kan nunna tur a nih avangin sual lakah tlanchhuak turin inngaihtuah buai eih lova kan kal chhuah mai a hun tak zet tawh a ni. Dik takin, ding takin, hmanhmawh taka hawikir lovin Pathian hnenah kan tlan mai tur a ni dawn lawm ni?

BCM Zoar, Old Ralvawng chu Bial Worship & Music Commt  leh Bial Zaipawl ten 2017 khan kan tlawh a. Sat, Sunday chun leh zanah Speaker atan min thlang ve mial nia!!


267/2018 NEVER SAY NO MATTER

$
0
0
A PAWI LO TI NGAI SUH

Sap hovin “Everythings gonna be alright” tih te, “All Right” tih te, “OK” “Its OK” tih te hi an hmang uar hle a. “A tha leh mai ang” tih te “A tha e”  tihna a ni mai aw e. Heng thu  ang chi hi hman loh hram hram hi khawvela thil duhawm ber pakhat a ni. Heng thu an hman hunah hi chuan thil hi a kal tluang lo viau tawh thin a ni.

Mizo tawnga kan hman langsar ve tak pakhat chu “A pawi lo” tih hi a ni. “A pawi lo” kan tih hi chuan thil eng emaw hi chu a lo pawi viau tawh thin a ni. Thil pawi a thlen pawhin ‘A pawi lo’ tih hian sawtna a nei tlem hle a, inhnemna tawngkam mai a ni. A pawi tawh vanga pawi lo a ni zawk awm e.


Kan hmalam hun hi kan hmu lawk vek thei lo a, kan duh leh beisei loh thil a lo thlen chang hian pawi hle thin mah se ‘A pawi lo’ tih bak inhnem theihna kan nei lo fo thin. A pawi lo tih tawngkam hmanga kan la inhnem thei nih chuan thil pawi tak chu a ni lo tihna a nih avangin a pawi lo kan ti thei mai awm e. A pawi lo kan tih dawt chiahah hian thil pawimawh tak pakhat awm chu kan hma lak dan tur ruahmanna neih thuai thuai hi a ni a, chutianga a pawi lo khuhna tur ruahmanna leh tihdan tur kan neih chuan chuana 'A pawi lo' tih hi a pawi lo tak tak thei ang a. Ruahmanna leh hma lak dan tur kan neih loh pawhin 'A pawi lo' kan tih theih tlat chuan 'A pawi lo' a, inhnemna tal kan la neih avangin.

A pawi lo ti suh, a pawi hnu-ah engtin nge i tih ang? A theih chhung chu lo inven lawk a, lo fimkhur lawk hi thil pawimawh tak a ni. A pawi tak tak hmain A pawi lo tih hun chu a awm a, fimkhur loh avanga a pawi lo tih hun a thlen fo chuan hma lak dan tur a awm lo a, a tawp hle a ni. Mahse, A pawi lo ti lo tura nun fimkhur te, invenlawk te hi kan tihmakmawh a ni. 

Kan thatlai hun hi fimkhur leh uluk taka kan hman chuan nakina nu leh pa, pitar putar kan nih hunah inchhirna tur a awm dawn lo a. Chuti a nih loh chuan beidawng a, kan hlawhchhama, suala kan tluk hunah engtin nge kan tih tak ang le? Pawi titak chunga 'A pawi lo' kan tih vawng vawng hi chuan ngaihtuahna a tawi tuk a, a lo pawi hman hle tawh thin a ni. Mahse, chutiang hun a lo thlen pawh chuan 'A pawi lo' tih theihna nun neih tlat chuan nun hi a hlim lawi a, rilru natna kan pumpelh lawi si thin.

A pawi ti ti mah ila, a pawi lo tihna tur kan neih si loh chuan rilru-ah cham leh riak a awm fo thin a. Chu chuan kan nun hi a lo tihrehawm mai mai thin a lawm le.

268/2018 CHANVO (BIRTH RIGHT)

$
0
0
CHANVO KAN TIH HI ENG NGE LE?

Essay (thu tla darh) ziah dan kalphungin he hmun awl hi kan hnawhkhat teh ang. Ngaihtuahna min sen tam tir mahna! Ngaihdan hrang leh thil ni thei, ni lo thei bawk te hi kan ngaihtuah tlem ta lutuk a. Kan thil chik peih loh avangte hian kan lo dazat ta fo mai. Fimkhurna atan leh kan hriatthiamna atan i han sawi teh ang.


Mizo \awng chik taka ka thlir hian a \awng awmze lam aia kan ngaihpawimawh zawk a awm \hin a. A awmzia hlu tak, kan intheisem \hin pakhat chu Chanvo sem hi a ni. Chanvo ruat pawh kan ti thin bawk. Chanvo te hi inruat chi a ni em thlir chiang teh ang. Chanvo chu kan neih ngei ngei tur, keimahni puala dah hran pawh ti ila a dik awm e. Chanvo chu kan phu vanga neih a ni a, phu lo ten chanvo an nei ngai lo. Thil dik lo deuh a awm a nih loh chuan. Keimahni tana Serh hran a nih tawh avangin mawhphurhna a keng tel bawk. Kohhran leh a pengte zingah Chanvo kan semzai \hin a. Mi neih ngei ngei tur, an puala awm tur hi a hun hmaa semzai a nih chuan chanvo a ni lo fo \hin. (Hei hi Pathian thu-a Talent a tih nen hi chuan a inmil lo deuhah a ngaih theih ang)

Pathian rawngbawlna kawngah pawh hian kan rawngbawl dan azira kan chanvo tur a awm hrang thliah thliah a. Kan thih hnu piah lamah pawh Chanvo kan neih chu Lal Isua hi a ni a, Vanramah faka chawimawi hi kan chanvo, kan tih ngei ngei tur chu a ni. Keini phu vang lam ni lovin, Lal Isua hian fak leh chawimawi a phu em vanga fak mai tur kan ni thung. Tu mahin min khap beh theih a ni lo a. Leiah pawh hian kan rawngbawlna leh kan inpekna, kan thiamna leh nihna azira chanvo neih kan nei \hin a ni.

Committee emaw, hruaitute katlangin emaw chanvo kan insem \hin a, \henkhat phei chuan an la semzai bawk \hin. A phu leh a tlaka te tan chuan thil \ha tak a ni. Mi \henkhat chuan chanvo an ruatin tlak tlum duh vang emaw, induhsakna vang emaw beiseia chanvo semzai an awm ve thei bawk.  Duhsakna anga ngaia inchawikan (Promote) nan kan hmang \hin bawk a. A sual tam pui lo vang. 

Chanvo nihphung hre reng siin a ni lo zawk, a tlak loh zawk, a phu lo zawk pek mai hi a awl hle \hin a. An chanvo chu an phu emaw, phu lo emaw an chanvo a nih zel dawn avangin thil hmanhmawh thlak tak a ni lo an ti \hin.  Mimal induhsakna avang emaw, inhuatna vang emaw hmanga khawih danglam chi pawh a ni lo. A thawhchhuah  a nih loh pawhin a nihnain a ken tel sa a nih tlat avangin a danglam chuang lo awm e.

Phu miah lo leh tlak miah lo pawh hian chanvo zuk nei tho a. Lehlawi si a. An chanvo erawh a danglam \heuh thei awm e. Mi a lo pian veleh hian chanvo eng emaw takin a zui nghal \hin a. Chu chu inchhuhsak chi a ni lo a, duhsakna avanga inpek theih chi lah a ni hek lo.

Khaw’nge entirna nen hian a fiah deuh mahna! Naupang chu a lo piana kohhran membera lawmluh a nih a\ang hian chanvo a nei nghal \hin a. Lawmluh a nih hma pawhhin a nu leh pa avangin chanvo chhete a nei hram hram a.
Kohhrana a lo tel pawhin eng chanvo emaw a nei nghal \hin. Naupang mai a nih pawhin KNP-ah hming ziak thei tura chanvo a nei nghal a. A zaithiam a nih chuan a zai thiam vangin mipui hmaa zai tura chanvo pek a ni \hin a, zai turin ruat (pek) nih kher erawh a ngai lo thei bawk. Chanvo chu pe kher lo mah sela an Bathroom-ah tal zai theihna tura chanvo a nei \hin e, kan tihna a nih ber awm chu!

Kohhran member kan nih mai avanga Pulpit-a Thuhril tura chanvo inpek theih a ni lo a, rawngbawltu a nih hawt loh chuan chanvo a nei lo a ni.  Rawngbawltu ni si lo, Evangelist leh hunpui bikah erawh sawi theihna chanvo a nei \hin. Kohhran member  anih erawh chuan Kohhran hnatlanga tel theihna tura chanvo a nei thung. Kha nu, kha pa kha a rawngbawl dan a \hat a, a tlak a, a tlin phawt chuan Rawngbawltu atan mipuiin chanvo an pe thei a. Rawngbawltu a lo nih chuan thusawi tura chanvo a neih ngei ngei a ngai a, amahin a hnial a nih loh chuan. Chuvangin, thei sema sem ngawt hi thil tih chi ber pawh a lo ni lo.

A \awng awmzia leh nihphung chhui chuan, kan hriat reng tur chu Chanvo hi chu mi dikna, mi neih tur leh kan chhuh theih loh, an phu vang emaw, an \hat em vang emawa pek chi a ni. Chanvo nei tur chuan Daikil kara mi chhete pawh nise, pa hausa tawntaw nen a danglam chuang lo, an phu a nih phawt chuan. 

Thil pakhatin kan sawi zawng zawng hi a \hiat vek thei a, chu chu ‘khawngaihna’ hi a ni. Induhsakna vang emaw, min duhsak se tih vang emawa chanvo hi inpek chi a ni lo kan ti a. Phu miah lo leh, tlak miah loh pawh Khawngaihna hmangin a phu vek thei. Miin a theihna leh nihnain a phu em vanga Chanvo hi pek tur a lo nih pawhin Thih hnu piah lamah erawh chuan Khawngaihna avangin chanvo a ngai tawh lo vang. Kkhawvelah hi chuan kan Birth Right (Kan pian vela kan chanvo te, kan phu vang te a awm a. Kristian tan chuan Isua hi kan chanvo a ni zawk si a)









269/2018 CAMPING DIARY & CONVICTION/COMMITMENT

$
0
0

KA PUANG ZEL DAWN KA THEIH TAWPIN
 
Rev Dr R.Lalthanmawia chuan Ni 27-28 September 2018 hian kan kohhranah Camp a nei a. Minute hnih chhunga ka sharing kha a la zo lo. Sermon leh ka hun tawn mak tak hi Minute sawm vel turin kan chhunzawm teh ang
 
“Camping chu rualpui deuhin min luhpui ve ang chu” tih te, “Hruaitu in luh loh chuan ka lut lo ang” tih te leh “Hruaitu hian in mamawh hmasa ber” tih te chu ka Whatsapp Message dawn a ni. Mamawh pawh ka inti chiah lo a, tul pawh ka inti hek lo. Hman pawh ka inti lo a ni.
 
Christian Hospital Serkawn-ah hian kumtin Retreat ni thum awh kan nei thin a, zan lam erawh ka tel ngai lo a. Pastor tha tha te leh Evangelist tha tha kan sawm thin a. Sawmna hrang hrang pawh ka la chhang zel a ni. Thalai hruaitu ka ni a, Chhandamna thu pawh ka aupui ve ang tih ka ring a. Kohhran Zaipawl leh Bial Zaipawl-ah thangkhat lian zet a kul a taiah ka inhmang a, Camping luh hi ka mamawh pawh ka hre lo.
 
Camp luh hi hman pawh ka inti lo. Camping ni hi Aizawl lama Training pawimawh tawp khawk an koh ni a ni. District ami mi pali chauh min ko lehnghal. India sorkar sum khawihchetna hmun ber www.pfms.nic.in ah hian ni khatah Cheng vaibelchhe 6000=7000 vel ni tin sum khawih chet a ni thin a. Chuta ka sum hman chungchanga h ka ziah sual avangin koh ka ni. Ka kal ngei ngei a ngai. Hospital-ah hian Camping tura Chawlh lak an phal ngai lo, Retreat-ah erawh tel ngei ngei a ngai thin thung. Naupang pawl sawm exam tur hi tu nge eirawngbawlsak ang? Camp luh hi hman ka inti lo.
 
Camp-ah ka lut tur a ni. Mi dang berin mamawh tia min hmuh chuan ka lut tur a ni. Ka nun te, ka tawngkam te, ka thil tih te hian eng mah a lo puang chhuak lo a ni chek ang chu. Isua chanchin hi kawng hrang hrangin ka lo puang tlem lutuk a, ka lo chau leh fo thin a ni. Ni tina tihthianghlim ngai, chhandam mek (Sanctification) ka nih hi ka lo theihnghilh leh thin a ni.
 
Hospital ka thleng a, BSF Sipai pahnih hian min lo nghak a. Dar sawm a rik chiah chuan hna ka tan a. Chumi zawh chuan Emergency Ward-ah  damlo pahnih an lo mu bam a. An na hle mai. No-4 Addict nghei tum chu a thisen lak tumin darkar chanve kan zawng a. Damlo na zawk erawh kan la awlsam phian a. Thisen te an lo test chhungin Email hmangin Training tel theih loh thu ka thawn a. Chhanna pawh ka dawng chuang lo na-in Rinnain Isuan hna a thawk ang tih ka hria a, eng mah ka hlau lo. Naupangin Eirawng bawltu pawh awm lo mahse chaw a nghei ka ring lo. Hospital-ah chawlh la lovin ngawi rengin chawl mah ila, buaina a thlen ka ring chuang lo. A thleng a nih pawhin ka tuar mai ang.
 
Email ka thawn zawh chuan Damdawi ngawlvei lo zawk chu HIV Positive a lo ni tlat mai. A inpawm thei lo a, Damdawi ngawlvei zawk a nih a ring tlat mai. Nihna inpawm thei lo leh mahni nihna hre lo chu an khawngaihthlak mai bakah an ngeiawm duh ka ti thin. Khirhkhan deuh deuh tawn ai chuan BSF vai te kha lo ni zawk se, Hindi thiam loh chhuanlamin nam liam leh mai mai ila ka ti a nia. Isua chhandamna chanchin reng reng ka lo puang lo a ni.
 
Dar hnih a ri. NGO hotupa (WADA) lamin min phone sek tawh si a,  tlan paha inhnawh puarin veng pakhat kan pan nghal a. An hnathawk laite ko khawmin, bal ang nian nuan chuan kan inkawm a. Mi panga thisen chu kan la a, kan han test a. Mi Pali chu HIV Positive an ni leh nghal. (Isua hi ring ve se hetiang hian an awm dawn em ni?) An hnawthawk lai chu a hrang hranga kovin, kawngsir, khampangah chuan ka kawm zel a. Piangthar an awm lo. Chhandamna thu pawh ka hrilh tha thum hman lo. Mamawh pawh an inti lem hek lo. Pahnihte chuan an tana tha tur min zawt a, kan inkawm rei hman hek lo. Pakhat chu kham panga zuan thlak a tum zuau hman a. Kan inchelh thei hram a. Pakhat erawh chuan “I ti tak tak a mi?” tih zawhna a zawt nawn fo a. A awih loh thu a sawi chamchi bawk. Private Hospital-ah ka ennawn tir dawn te a la ti lehnghal. Entirna tur pawisa pekbelh tak ka chak a. Khua a thim tawh a, Camp lut tura ka haw a hun tawh ka hre si a, hmanhmawh ngawt theih si lova ka va hah tak em!
 
Heng ho zawng zawng hian Isua hming chu an hria a, an mamawhna leh an nihna erawh an hre si lo. Keini Piangthar intite hian Isua chanchin hi kan nunin kan va lantir lo em! Kan thusawiin kan va lantir tlem em! Chatuan nunna thu hi kan va hlamchhiah ta ve! Hruaitu intite hian buaipui loh tur kan buaipui ta lutuk lo maw? Keimahni lam chiah kan lo inngaihtuah a ni ang e tiin ka inngaihtuah chhuak a.
 
Mi, thih leh dam inkara an awm lai, Damdawia leh rilru lama enkawl vat an mamawh lai, Isua chanchin hrilh an mamawh laia karleh lama bawhzui atana ka lo dah hi a dik em hre lo. (Hetiang hun tak hi Inawhhlum a awl thin a) Ka tih tur ka ti lo a nih pawhin Ka hriat chhun chu a hun leh hmun pawh thlu lovin


“Ka puang zel dawn ka theih tawpin,
Chatuan nun Chhandamtu min pek hi
Ka damlai ni a tlak hma zawng
Ka tan hla mawi ber a ni” 

tiin thutlukna ka siam ta.
 

270/2018 WHAT THE HELL WITH FLIPKART APPS

$
0
0

My Dear Flipkart,

               You are popular in online Shopping. But I don’t know who were to be addressed? Where to send all my disputes and Problems. Therfore, blogging for the concern persons-all over the world from here in Southern most corner of Mizoram, North East India. (I have been shopping many times in Amazon.com Snapdeal.com Club factory and Ali express.com But now with flipkart.com)

               On the middle week of September 2018, I order  NRS 213.36Cm (7ft) Polyester Window & Door Curtain in pack of 5 and Pack of 2. Which were arrive 17 days ago through EKART. But When  I received the orders in two different packs. Ah Brute! There were wrong items and less quantity, I found out. Oops! the wrong items and wrong quantity should be return or replace; I am very much confusing. That means in pack of two, there was ONE Center Carpet though it should be two Curtains. I am afraid to open Pack of 5 packages because it would be wrong again. Ask the delivery boy about all my problems. Then, seek advice for REPLACEMENT in the Flipchart application. It was actually approved replacement on 1st October 2018 and expected replacement was schedule on 15th October 2018. I never knew that it should be done to be returned instead of Replacement.

               On today, 13th of October 2018, Shipment for replacement arrived early as expected. But your courier partner cannot accept for replacing the wrong items, and wrong quantity in numbers. Because this is beyond your policy to be replaced. If you send wrong items (and wrong quantity) why not possible to replace, you cannot packed two items in small package. Please, do try if you can pack two items (Center Carpet) in that small polythene.

               All right, no matter what it is. As I am not a Tech Savvy.... I do not find return button after clicking Replacement button in the application or all Cancelling items blah, blah blah…. I don’t know what to do in the application. (That is why Customer Care is for) Called two times to your Consultants, very much comfortable with our conversation. No solution for replacement as your Courier Partner is very important. If you can not link/guides with the system (Policies and rules) and courier partner. Why Customer care/service is being set up?

               I am not afraid to loose all my amount payment through Axis Buzz Credit Card. I am not afraid to cancel or replace or returning all items. I only know that the Delivery and Expected day schedule is appropriate for using on time for the Events of Sunday School. Order Items should be used on the 15-17 October 2018 (Which is expected date of Delivery since i seek for replacement)

               But I recently received SMS, FAILED DELIVETY. What shall I do now? I feel sorry for not receiving on time because we, the organization depends on it other than doing other online shopping or locally available. Anyway, I will be very very veryvery careful to buy or shopping in FLIPKART.

P.S : What we say in Mizo "Saptawng te hi thiam loh loh nen hman ve kher zel hi a ngai a. An hrethiam ve thuak em ang chu a. Hrep tak chuan"


271/2018 Rinawmna chu hunbi tiam chinah teh tur

$
0
0
Rinawmna

Matthaia 25.21 :A pu chuan a hnenah, ‘Bawi tha leh rinawm, i titha e; tlemte chungah i rinawm a, tam tak chungah ka awmtir ang che; i pu lawmnaah lut rawh,’ a ti a. (Matthaia 23.23 ; Tita 3.9-10 )

Introduction :Kan khawtlangah hian Pathian thu aupui a, benchhenpui kan tum a ni. Khawvel mite mahin Zu ruiin buaina an siam a, an zah loh phawt chuan engnge kan tim reng bik ang? Party Politics atchilh ho pawh an lama eng vangin nge kan lam loh bik lem ang le? Chhinchhiah nan Flag an tar a, an inzahpui lo a ni ngai a. Eng vangin nge Isua Krista hi kan zahpui bik ang tiin ka ngaihtuah a ni. ‘Make some noice’ tiin an au rual dual dual a, a nawm hmel viau thin chu a nih hi. 

In lama TV lo ente pawhin nguntaka min lo ngaihthlaksak turin ka ngen che u a. Zirlaite pawhin kan zirlai dah thain, Party mite pawhin kan thu khelh mek dah thain min lo zawm ve turin ka ngen che u a. In party chungchang kan sawi dawn a, lo ngaithla uluk ang che u. Pastor te ka enfiah tira kan thusawi tur hi a him turah pawh ngai ila.

Minute 15 aia rei lo hmang tura hun pek ka ni a, thusawi thiam tak tan pawh minute 15 hi chu har tak a ni. Thupui har ber pawl ‘Rinawmna thu’ sawi tur a ni a, Thusawi mi ka ni lo lehnghal a. Ka Talent tlemte dawn hi Thlarauvin min tihpunsak turin ka lo penchhuak a ni.

A awmzia :James Dokhuma ‘Tawng un hrilhfiahna’ lehkhabuah chuan Rintlak, rinkai, rin ngam tiin a sawifel mai a. Rinawmna kan sawi dawn chuan rinawm lohna tehkhawng hriat a ngai a. Chu erawh chu kan hre sa vek awm e. Phatsantu hi rinawm lo a ni a, phatsan loh ngawt hi a tawk lo a, rinawmzia tilang tura thiltih neih hi a ngaihthu kan puangchhuak dawn a ni.

Nihna leh thil tih hmanga lanchhuahtir chi a ni: Sawi maia fiah chi a ni lo, nihna leh thil tih hmanga lanchhuahtir chi a ni. Tawngka hmanga an rinawmzia sawi zung zung thin hi an rinawm loh duh hmel zawk asin. “Kei chu i lakah hian ka rinawm khawpa’ ti awlsam zung zung thin te hi duap an kai fo thin. Ka thih thlengin, Chatuan thlengin  ka rinawm ang ti thinte ai chuan a taka lantir thinte hian min hnehin, an lanfiah tir thin zawk.

Thudik lo hi chu thup theih a ni lo, thudik pawh hi zep theih a ni lo. Engtikah emaw chuan a la langchhuak dawn tho tho a ni. He khawvelah hian i thil tih ruk emaw, i zep ruk emaw, i hlep ruk  emaw, thil dik loh i tih pawh kha lo hailang kher lo mahsela Vanah chuan hailanin a la awm tho tho dawn. Khawvel mite pawh hian ngaihdan chu kan lo nei thin a sin.

I sem ruk, i rawlruk thin te,  I hlep ruk tin te, i ruk te hi hre kher lo mahse mite hian sawichhuak kher lo mahse ngaihdan an nei asin. Vantlang a bum theih loh.

Hlawntlinna tura inkaihhruaina kan nei thin :Khawvelah hian thu kan tiam thin a, chumi chu hlawhtlin tir turin hma kan la thin a ni. Thutiam hlawhtlinna tura ke pen thin chu mi rintlak, rin ngam an ni thin. Chutiang mi chu mi rinawm kan tih thin chu a ni lawm ni? 

Kalsual tur ven ngawt a tawk lo a, awm mai mai ngawt a tawk hek lo. Ngaihdan pawh nei lo a, awm mai mai emaw, ni ve tawp nihna lam a kawk hek lo. Thutiam leh thuthlunga rinawm tur chuan kan thutiam hlawhtlinna tura hmalak a, ke pen a, peipun a ngai thin a ni. Mahni vanram thleng tur chu sawi loh,  midangte nuna Pathian rama hruai luh chu a har khawp ang. Kan tum ber tur a ni dawn lawm ni? Pathian ram din hi kan damchhan a ni zawk lo maw?

Talen khat kawltu hian ruk a ruk kan hre lo, a tihsual em em pawh a awm lo. Mahse Talent peipung tura hma a lak loh avanga a lo kawl ngawta a awm mai mai avangin “bawih sual leh zawm thawpa’ tia zihhlau a nih mai bakah a neih laksakin a nei zawk hnenah pek a nih kha maw

Hun tiam chhungin thutiam leh beisei chin a awm thin :Nupa karah te, Inngaihzawnna karah te, Party boruakah te thu kan tiam thin. Thu kan tiam kher lo a nih pawhin mite, mipui ngaihdanah beisei kan nei thin. 
MNF/Congress party-a kum khat chhunga membership fee pek khan ken tel a neih chu rinawmna a ni. VOTE thlak hunah pawh a vote ngei beisei a ni a. Congress/MNF Party-a Cheng nga a pek khan a kum lehah MNF ngei ngei tur tihna a ni lo a, kum khat chhunga tih tur leh beisei (roles and expectation) a hlen a ngai a ni. MLA-ah, VC-ah, YMA ah, khawvel thilah pawh hunbi (term) a awm thin. Anih hun chhung apelh tawh chuan a do let thin. Sual do let a ngai tawh ang hian.

Membership fee pekna tur nei lo ZPM ah pawh a ni tho. Tute hnenah emaw in pawl chu kan lo vote dawn nia, tia intiam zung zungin a vote leh si loh chuan rinawm lo a ni tho tho. Congress ni reng si, MNF ni reng si Mahni awmna party vote duhtlat lo chu rinawm a ni thei chuang lo. Uire a ni Uire a ni. Denhlum mai pawh ni lo, sihhlum tlak a ni.

TKP te hian thutiam kan nei a, TKP kan nih chhungin kan tihhlawhtling tur a ni. “Ka chakna Isua Krista chu ring tlatin, ni tin Pathian ka pawl ang a, kan kohhran Pathian biakna leh hnathawhnaah ka tel zel ang. Khawtlang thatna leh inunauna tinghet turin ka thawk ang a. Krista hnenah mi dangte hruai ka tum tlat ang” tih kum tina tiam mai pawh duh tawk lo a, a saka sa thin te hi i inenchiang ang u. 

Kum 40 kan nih thlenga he thutiam neitute hian isua kan ring a, ni tin kan tawngtai  pawh a ni thei e. Khawtlang thatna leh Inunauna tura Party hem thlak tlat te, chhungte chawilar tlat te kan awm em? Whatsapp kaltlanga khawtlang thatna tur emaw tia iak iak, inlungrualna tichhe tura sawisel deuh reng kan awm em? Kan thutiamah kan ding tak meuh maw? Krista hnena mi dangte hruai ka tum tlat ang tia intiam zut zut hian Party kaltlangin em ni Mi dangte hnenah Isua Krista kan hruai ang le? Hnaisai lo mai, BJP pa hian engtin nge MNF/Congress/ZMP chu Krista hnenah a hruai teh lul ang. In-ei lo theuh theuh chu ‘ka ha se’ a ni ringawt.

Kristiante tan chuan Isua Krista laka kan rinawmna hi chu damchhung a ni. Thih thlenga rinawm thei lo chu phatsantu nihna a ni a. Rinawmna chu thihthleng a ni tur a ni a. Thih hunah chiah rinawmna chu a famkim thei ang.

Lawmman leh hremna a awm thin:
Bawih tha leh rinawm, zawmthaw tan pawh lawmman hi a awm vek thin. Talent khat leia phuma kawl ngawt kha a tihsual loh hmel nen khan zawmthaw nihna a ni a. A neih an laksak bawka, lawmman chu a dawng lo khawp mai.

Sual vangin thlemin i awm a, tawktarh vangin i awk ta ngei a. Chu tawktarh chu i nei ta ngei alawm. Chumi hnu chuan i zalen tawh asin. Lawmman i lak tawh vang emaw, Pawisa i dawn vang emaw, Contract i thawh vang emaw, eng vang pawha i rinawmna i hloh a nih chuan Pawisa, thilpek vanga lei i ni a. I inhralh tihna a ni. Lawmman chu i hmu zo tawh tihna a nih chu. Rinawm lawmman chu beisei suh ang che.

Tlem te chunga rinawm chu tam tak chunga hotu-ah siam a ni a. Tlemte chunga rinawm lo pawh hremna a awm tho thin. A mawiah leh a lang chinah dan leh thutiam te zawm famkim thin mah ila, dan thu pawimawh zawk –  felna te, khawngaihna te, rinawmna te kan neih si loh chuan Lal Isua hi a lawm lo ang.  Party member ni ngawt emaw, ni chiah lo chunga Vote chu an pute MLA, Unit hruaitute an lawm lo a, duhsakna an dawng ngai lo ang hian kan Lal Isua Krista pawh hian Piangthara inchhiar, che chhuak miah lo leh thil tih nei miah lo, nuna hmuh tur awm miah si lo chu lawmman a pek a rinawm loh a ni.

He khawvelah pawh hian rinawm chu kan ngai hlu a, kan chawimawi thin. Rinawm lo chu hrem kher lo mah ila mi thinlungah reh thei lo a insiam thin a nih hi. Kan rinawm avangin lawmmante, chawimawina te, fakna te hi dawng lo mah ila Vanah Chatuan atana chawimawi lawmman kan la dawng ang. Kristian rama inchhal, a chhunga chengte hi sual laka fihlimin Isua Kristia thutiam hlawhtlinna tur hian i thawk sauh sauh ang u.

(To be delivered on 15th October 2018  @TKPOpenAirserivce)



272/2018 RUATLAWK THEOLOGY-I

$
0
0
ISUA  PIAN TUR HI RUATLAWK A NI - I
( Bible : Luka 1.30-31; Isaia 9.6)

Pathian i rinna kawngah hian Ruatlawk thurin hi i ring em tiin zawt che ila. “Ring lo” tiin min chhang ang a. Min chhang nghal lo a nih chuan “Ring deuh tho” ti chungin i ne ne ka ring deuh ngawt a. Chik zawka ngaihtuah chuan Chhandamtu tur Lal Isua pian tur thu hi vawi tam tak Zawlnei ten an sawi lawk tawh si a. ‘Leilung pian hmaa talh tawh Beramnno’ tih te pawh a awm kha. Khawvel suala a tluk chhiat tur thute hi Pathian hian a hmu lawk vek a. A hmangaih em em a fapa mal neih chhun min chhandamna turin krawsah khaikan a nih tur thu pawh a hre sa vek a ni. 

Chuti leh tho tur si chu huan laia thei kha phun loh mai awm alawm. Engvangin nge thei rah kha ei loh tura a hung mai loh tihte hi mi finga inngai awm tha peih lote thu dawn a ni. Pathian engkimtitheia ruahmanna leh remruatna hi engvangin nge hriatfiah vek i tum kher le? I ngaihdan a rawn che em ni? Pathian remruatnate hi a fel vel vek a, mihringte ngaihtuah phak tawk leka rorel chi a ni lo. Chhuifiah phak rual loh Pathian a ni tlat a lawm le.

Min chhandam turin Isua Krista lo pian tur thu hi hman atanga ruahman lawk vek a ni tih i pawm a nih chuan chhandam tur, Vanrama kai tur hi an awm sa vek tih i pawm leh si lo em?  Medil tla tur hi an awm (ruat) sa vek a, Pathian hian engkim a ruatlawk vek tih i pawm leh si lo em le? Paragraph dang i chhiar hmain han ngaihtuah chiang teh.

Pathian chatuan thil ruahman hi a ril lutuk a, keini lo inhriat dan ai hian Pathianin min hriatna chu kan tan a mak lutuk a; A sâng êm a, kan phak lo a ni. (Sam 139.6). Isua Krista hi khawvel chhandam turin a lo piang a, kan tana lo piang ni na na na, hremhmunah kan kal thei an awm dawn em ni le? A fapa mal neihchhun min pe a, mahse thilpek la duh lova, ring duh lo an awm chuan chumi tan chuan pek a ni lo, hremhmun tla turin ruatlawk an ni tihna a nih chu. ‘Tu pawh a ring a pianga an boral lohva, Chatuana nunna an neih zawk nan’ (Joh 3.16) a ti mai a ni.

Isua lo pian tur thu chu ruatlawk a ni a, a dang hi chu ruatlawk a ni lo tiin i ngaihtuah thin em?  Chhandam tur leh Meidila kal tur a ruat sa a nih chuan ava fair awm lo ve tih ngaihtuahna a awm thei  a. ‘Meidil tla tur sa ka nih chuan keimah vang a ni lo vang a, Pathian vang a ni ngei ang’ tih hnialna pawh a awm thei e. Mihring hi suala kan tluk hnua kan rilru puthmang chhiatzia tarlangtu a ni mai awm e. Isua chu Grape huana hlawhfa hlawh petu a ni a, a thu em alawm. “Ka ta na na na chu ka duh duha ka tih a thiang lo vem ni? A nih loh leh kei ka that avangin nangin i itsik em ni? tiin (Matthaia 20.1-16)ah khan a chhang fel et mai asin. (Part-II lamah kan chhunzawm dawn nia)

Krismas hi mi zawng zawng tan a ni a, Mi zawng zawngin an lawm (Celebrate) thei a, lawm tak (merrily) pawhin an hmang thei ngei alawm. Mahse Kristian te tan krismas hi a ni deuh ber thin. Thinlung lamah Isua pian chhan (Chhandamtu a nihna) kha a thlengkim tlat a. Kan khawtlangah Krismas hmang lo an awm ngai lo a, mahse chhandamtu a lo pian avanga chhandam kan nihna hlimpui hi chu kan tam lem lo ang. Chhandamtu lo piang hi chhandam lohte hian an lawmpui suau suau thin ngawt zawk asin. Kawng dung leh khawlai, fianrialah an lawm sup sup thin a. Chhandamtu lo piang hi chhandama te zawk hi kan lawm loh hmel hne hne ngawt thin mai. A lawm (celebrate) dan chu eng pawh nise lawm (merry) taka hman mai tur a ni. Khati mai khan lawm (merry) mai rawh, chu chuan a programe siam (lawm) danah chuan kori a tu hle ang. Engkim kha a nuam tawh mai dawn a ni.

Kan bawhchhiatna te, kan sualna te hliah khuh tura Lal Isua a lo piang hi lawm em em tur a ni ringawt. Thil dang ngaihtuah vak a ngai lo. Hlim taka kan lawm theihna turin thil danga inbuatsaih vak pawh a ngai lo e. Thil dangah lawmna i zawn chuan i ro tulh tulh ang a, nuamah a ral ringawt mai ang.  I lawmna kha mi dang kutah a innghat tihna a ni dawn a. Isua piang hi i lawm ve tak tak lo tihna a ni dawn a ni. Pathian fak leh chawimawi, lam chunga kan lawmna entir mai hi kan tih tur dik a lo ni zawk. Chutiang aia lawm dan tha a awm chuang lo e. Kohhran hoten mipui nawlpui tan pawha awlsam tura an duan lawk hi  ka khawp kham lo ti ni-awm fahrana interek hrang lovin; Pathian biak in leh zaikhawmna hmunah hian duh tawk hmuh tumin thahnem ngai la, thil dang leh a behbawm velah thahnem lo ngai fal duh suh. Kawng dik ber a ni e.






273/2018 Ruatlawk theology

$
0
0
ISUA  HI RUATLAWK A NI - II
( Bible : Matthaia 2.1-8; Johana 20.29; )

Isua chu Bethlehemah a lo piang ta ngei alawm. Mi zawng zawng tan a ni. Piangthar leh Piangthar lo tan pawh a ni a, Chatuana nunna kan neih theih nan leh kan Sual chhandamna turin a lo piang a ni. Thi mai tur chhanchhuah a nih theih nana mahni nunna meuh hlan tur an awm a nih hi chuan a ropui hle. Krismas chu a zo ta!

Pathian thu kan pawm dan sawifiah nan te pawh hian Krismas-Isua pian chungchang hi tehkhin thu tha tak niin ka hre thin. Pathian thu chhiarin thenkhat tan chuan a hriat zung zung theih mai a,  chhiar reng si a, hre thei miah lo pawh a awm theih a ni. Thlarauva hriatna atang lo chuan thinlung lamah a fiah thei tlat lo a nih chu. Chutiang bawk chuan Krismas hria, Isua pian thu hria, engah vak ngai lem lo an awm a. Isua pianchhan hria a, a tur ve renga ngai pawh a awm theih a, a pianchhan ngaihtuaha lawma, hlima, zaia lam lo thei lo pawh an awm bawk; chung mite tluka krismas hmang nuam an awm lo ang.


Isua pian tur thu hi thlun lawk vek a ni a. Juda mipuite chuan Messia; Rom awhbehna hnuaia chhuah zalen turin an ngai a. Beisei leh rindan an lo neih lawk avangin a thelh chiang hle a. Tlawmna nun nena Lal Isuan khawvel hneh a tum dan hi khawvel mite ngaihah chuan a awih awm loh em a ni.    Mahse, khawvel mite hriatthiam aiin khawvel mi zawng zawng ban phak tawka alo piang hi tihpalh thil thu a ni lo. Pathian chatuan thil ruahman hi a dawngsawngtu azirin a danglam mai thin a lo ni.

Khawchhak mifing pathum te leh Artabana (Khawchhak mifing palina) te kha chuan an khawvel finna, Arsi chanchin atangin Isua a lo piang dawn tih an chhut chhuak a. An neih sum tam tak sengso turin an kal chhuak a. An rin lohna lamah Isua a lo pian avangin Bawng in lamah an kal mai a,  ringhlel miah lovin Birthday Present ropui tak tak an pe a nih kha. Artabana pawh hian kum 30 chuang zet Isua hmuh tumin a zawng a ni, khawvel finna hian Isua hnen a hruai thleng a ni.

Lal heroda, khawvel lal ropui pawh khan Isua Pian thu hi a hre ngei a, khawvel mifingte hmang pawhin zawn chhuah a, chibai bukna rapthlak pek a tum a nih kha maw. Mi fingte pawhin bum mai mai theih an nih lohzia tilangin Heroda chu an hrilh lo khawp mai. Isua thah tumin nausen a rawt ta chiam mai a nih kha. Khawvel lal ropui pakhat ve maiin kan tana pianga, nunna hlan tur hi dal chi a ni lo.

Pathian vantirhkohvin a hrilh te lo chuan Isua pian hi zuk hre lo a. Berampute hnena a inlar ang khan Khualbuk vengtu hnenah inlar ta se, bawng inah an awm lo tur a nia. Pindan chungnung leh huhil ber an chang ngei ang le. A nu leh pa, a chhungte tan lo chuan nausen pakhat piang kha a ni ve mai a. Mahse, Thlarau atang hian a lo fiah ber zawk a ni.

Heng mi chi thum kan tarlan atangte hian Isua Krista pian dan leh a thihna turah hian engkim hi ruahman lawk vek a nih a chiang hle a. Mihring finna, fing lutuk lo atang hi chuan a fiah lo a, duhdan leh beisei dan neih hi chuan thelh a awl hle bawk. Khawvel thila inbuatsaihna lam aia tlawmna  leh thinlung lama inbuatsaihna zawk hi Krismas kan hman dan tur chu a ni. Khawchhak mifingte anga hriatna nei hawt si loh chuan eng kan thleng lo ang. Setana duh zawng anga krismas lawm lovin Pathian fak leh chawimawia kan lawm hian a lo ropui ber zawk alawm le.

Bethlehem chhiarpuia kal te, Isua pian hunlai khawsaho khan beng hriatna chuan Isua pian thu hi an hria a ni mai thei a. An chanchin kan hre tam lo hle. Vantirhkohte leh Pathianin Thlarauva a hriattir loh tan chuan awihawm loh pawh a ni ang e. Keini, nunga awm mek te hian ‘hmu lova ring  apiang an eng a thawl e’ min tih avangin kan tana nausen lo piang hi kan hria a. Thlarauvin a hlutzia a hriattir tan leh piangthar tak tak tan lo chuan Lal Isua pian - krismas vanga lawm hi a har a. Beng hriatna hmanga hria mai tan chuan phurrit a ni thei a, dan anga kal liam leh mai tur a ni. Engtin nge Isua pian hi i thinlungah a thawh tak chiah le? Kum dang nen i lo tehkhin thin em?









274/2018 Ruatlawk Theology -III

$
0
0
ISUA  HI RUATLAWK A NI - III
( Bible : Matthaia 13.11; I Kor 2.7; Epe 1.11 )

Beng hriatna leh ka chhia leh tha hriatna zawng zawngin Isua chu Adama leh Evi bawhchhiatna avanga suala tlu tawh chhandam turin Bethlehemah a lo piang tih chu ka hre ta. Kalvary Krawsa thi tur leh min chhandamna turin ka tan a lo piang a ni tih pawh ka ring ve ta a. Engkim ka hre ta vek mai? A nunna ka tana a hlan angin ka nun hi Isua tan ka hlan ve tawh ang tiin ka thuthlukna (Duhthlanna) ka siam ta ngawt mai a ni. Ka piangthar tawh tihna em ni le? 


Ni mai e, Isua thihna avangin chhandam i ni.Khawngaih vang chauhin min chhandam  (Krawsa thihna kha) tih kha rinna hmangin ka lo ring ve thei ta a ni. Chu  Isua rin baka chhandamna chu a awm thei lo (Joh 14.16). Chutianga ring vek tawh chu engtin nge sualah i tluk leh thin le? Hmanah pawh chutiang ang chiah chuan i piang thara, mahse i da leh a, i tlu leh zel si a ti raw? Hmana piantharna  (Chhandamna) i chan kha a dik ta lo tihna em ni ang?

Ngaihtuah chiang teh. Piantharna kawngah hian mihring hi a duh angin ngawtin a awm thei nghal lo asin le. Mihring hi amahin a piangthar ngawt thei lo.Thlarau thianghlim hna thawh a ngai tih kohhran thurin pawhin a sawi kha. Pa Pathian chuan Chhandam tur a thlang a, Fapa Isua Krista chuan Pa Pathian thlan tawh te chu Krawsah a tlan a ni. Thlarau thianghlim chuan Pa Pathian thlan te hnenah a bik takin hna a thawkzui thin a,a hlawhtling ngei ngei thin. Thlarau thianghlim puihna lo chuan a hlawhtling thei lo a nih chu. Ring thei turin a tanpui ti ila a dik awm e.

‘Keimah lovin eng mah intithei lo’ titu Pathian khan mihring indahsan avangin mahni thua pianthar tum ngawt mai an awm ta. Pathianin belruat, koh bik a neih chuan ava fair awm lo ve! Juda Isakriota te kha phatsan tura ruatlawk a nih chuan  Pathian dik ava ni awm lo ve tiin kan sawi thin. Sam ziakah mantirtu chungchang ziak lawk a ni daih tawh a. A hming chuan a sawi lo a, mahse Mantirtu tura hna ruak kha a zirtirte zinga a awm ber (Juda) chungah a tla mai tih ngaihdan pawh a awm kha le. An nungchang azir zela an chunga tla thina ngai pawh an awm bawk a, a hahdam ru phian bawk a ni.

Tirhkoh Paula ten  Jentailte tieng tua a nu pum chhunga a awm lai ata tawh bel ruat ka ni (Tirhkohte 9.15) an tih chuan kan pawm a, Mari thlan bik, voh bik leh Pathian ngaihsak zawng a nih thu (Luka 1.28) kan chhiar chuan kan pawm em em lawi a. Tehkhin thu hmanga Isua ngeiin a sawi, ‘“Van ram thuruk chu nangni hriat zawng phal a ni a, anni hriat erawh chu phal a ni lo” (Matthaia 13.11) thu te hi kan ringhlel leh lawi si a nih hi ti ru?

Tunlai zir thiamna leh mahni tawnhriat (Experience) atang ngawta Pathian thu hrilhfiah hi a him lo a. Pathian thu hrilhfiahna tha ber chu Pathian thu vek a ni a, sawi nawn teh ang. Bible hrilhfiahna tha ber chu Bible hi a ni a. Sawi tlawr thiam leh tehkhin thu hmanga sawi vul chuk hi pawm nuamin, hriatthiam awl thin mahsela belhchian a dawl ziktluak lo fo thin. Khawvel thil te hi chu a hnuhnung apiang a tha thin a, belhchian a dawl thin a. Mahse Pathian thu leh thlarau thianghlim chungchang hi a danglam ve ngai lo a ni.

Thlarau thianghlim puihna hmang lo chuan a pianthar theih loh a, sual a inhriat ngawt theih loh a. Mahni thuin kan sual hi kan sim ngawt thei lo. Isua thinsena min silfaisak turin Thlarau thianghlim a ngai a ni. Thlarau thianghlim hnathawh dan leh a hmanrua erawh chu sawivek theih a ni lo a, a dawngtu leh a rahah a chiang ber zel a ni.

Pathianin chhandam tur a ruatlawk (Doctrine of Election) chungchangah hian mi tam tak an lo inhnial tawh a. Zirtirna tam tak a pian phah tawh a. A tlangkawmna zawk chu Ruatlawk thu chungchang a zavaia pawm lo chu Kristian a nih theih loh an ti hial thin a ni. Ruatlawk thu pawm leh pawm loh erawh chuan Chhandam kawngah awmzia a awm lo a. Pawm leh pawm loh avanga chhandam nihna a awm hek lo. G.Whitefield leh John Wesley ruatlawk thu pawm leh pawm loh avangin an rawngbawlna an inthen phawk a. Wesley-a chu vanram a kai ve ang em tih an zawt a, Whitefield chuan ‘Ani chu lal thutthleng hnaihah a thu ang a, kei chuan ka hmu phak tawh lek ang; tiin a chhang a. A fiahin ka hria

Inhnialna tura tarlang ka ni lo a, kan piantharna leh kan kristian nunah hian Pathian hi kan ngainep ta mah mah fo thin. Engkimtithei, thu em em a nihzia hi kan theihnghilh ta fo a, kan chhut nawn fo hi tul ka ti thin. Pathian chu a thu khawp a, a remruatna leh a ruahmanna zawng zawng hi Amen pe chunga lo pawm hmiah hmiah mai tur a ni.










275/2018 Paihthlakin kan awm dah ang e

$
0
0
PAIH THLAKIN KA AWM DAH ANG E
( Bible : I Kor 9.26-27; Phillippi 3.14 )

Chutichuan, tiam chin lam panin ka tlan ngat ngat a ni, boruak mai hnek  lovin mahni ka inhnek zawk thin a, chuvang chuan ka taksa ka tichhel a, ka thuhnuaiah ka dah tawh a ni, chutilochuan mi dangte hnena ka tlangaupui hnu pawhin eng emaw tiin keimah ngei hi paih thlakin ka awm dah ang e.
TKP hian tum kan nei thin a. He lai vela tal pawl mai mai a, hun hman ral ngawt kha kan tum a ni lo. Khawvel intihsiakna anga hmingthatna leh inchawilarna te, in promote ngawt kha a tum lah a ni hek lo. Thalai te Programe hmanga inpumkhat a, rawngbawlna sawtzawk kan neih theih nana hun hman hi pawimawh kan ti a ni. Isua krista ringtute nun dan ni awm renga kan awm theih nan kan buatsaih a ni. Chuvangin hun hi ka ren dawn lo.A lo thlawna a ral hi a hlauhawm a ni.

Eng nge kan dam chhan hi le? Hrisel taka nun hian hlim takin kan awm theih phah tih ngawt hi em ni? Chutiang chuan awm ila hrisel lohna avang emaw, harsatna hrang hrang avangin kan la thi dawn tho tho si a. Tu nge chatuana dam tura inngai awm che u? tu mahin chatuana dam a, thi lo tura inngai kan awm lo ang. Kan thi vek dawn tih chu kan hre reng mai. Mahse engtika thi tur nge kan nih a, engtik hi nge thih hun chu le? Thih hun hi a awm thei em ni? A la hun lo hle mai tiin kan inthlah ni tin a ni lawm ni?
Nun kan hman chhung hian eng ber hi nge kan hlenchhuah tur chu ni ta ang le? Thenkhat chuan mi lar tak, mi hming tha tak nih a, mite hriat ve nih hi kan chak /hin a. Mi thenkhat chuan eng mah ngaihtuah lem lo a, nung ve naw naw, lo thleng ang ang tuipui mai thei kan awm zel a. Mi thenkhat hausak duhin an van ruai ruai a.
Sum ngah hi kan damchhan em ni?
Lalpa tana a ram din hi 
Ka duh ka lungawina damchhan a ni si” tiin kan sa bawk thin.
Mahni tum ram hriat a, kan thlen duhna leh kan thlen hun tur hriat hi thil pawimawh tak a ni a. Paula’n tiam chin lam chu ka pan ngat ngata tih thu a sawiah hian Vanram kai ngawt hi a tum a nih loh thu a sawi a. Isua Krista’n khawvela hna thawk tha lawmman hmu tura a koh angin a kal hram hram zel a. Chumi tihhlawhtling tur chuan amah leh amah pawh a intipachang lui zel a. Lawmman hmu turin a taksa chu a inthunun theih thu min hrilh a ni.

Lallukhum chhe thei lo (Felna lallukhum, Chawimawina, nunna etc) hmu tura bei kan nih ang hian tum kan nei tur a ni. Mi tam leh zual, Isua Krista ke bula hruai thei turin kan beizel tur a ni. Isua ke bula hruai tur chuan kan hruai tum te dinhmun hrechiang tak chungin kan bei zel tur a ni. An mizia ang leh an duh te hre reng chu Chanchin tha hi kan atchilh a hun ta hle mai. 

Chanchin tha avangin eng nge i tih ve tawh le? Chanchin tha avangin eng nge i tih loh ngam ve tawh le? Lal Isua ke bula mi dangte hruai turin vawi khat tel ve mai kha a tawk thei a. Lal Isua ke bula mi dang te hruai turin vawi khat tel loh ngam mai kha a tawk thei asin. I zei loh ang anga titak tak chunga i tih ve mai te khan mite a hneh thei a, i thiam em avang te, i tihtak zetna (Seriousness) vang pawhin mi ten Isua an hmu thei bawk. Dan nei mite zingah chuan dan nei anga awm mai kha a tha e. Juda te zingah Juda mi angin, Sportsman zingah chuan Sportsman anga awm ve a, rilru zau tak neih kha a tawk mai e. 

TKP, Zaipawla inhmang tak kan nih a, inthlahdah leh thahnemngaihna rilru nei lo leka kan awm a nih chuan Pathian hming kan tichhia ang a. Rui leh harhfim lo, zawm thaw taka kan awm fo chuan TKP member ni awm lo reng kan ni ang. Mittui tla chungin rawngbawl mah ila, hlima lawma lamin awm thin mah ila “MI thinlungah chuan Paithlakin kan awm dah ang e”. Thahnemngai taka rawngbawlin awm mah ila, kan tawngkam leh thil tih avang hian paithlakin kan awm dah ang e.

Hmanah chuan Group/House colour thlan ngawt pawh hi harsa tak a ni a. Kan zo lo tur anga ngaihna lian tak a awm a, Unit Colour emaw kaihhruaina anga inthuam te kan harsat tlat a. Tunah chuan hma kan sawn ngei e. Sports ni chauha kal tha leh thahnemngai kan nih a, Kohhran Programme leh zaikhawm, kohhran hnatlanga tel ngai miah lo kan nih chuan Mi thinlungah paihtlakin kan awm thei a ni. Zaipawla inhmang viau, Sunday School pawimawhna hre ik lo kan nih a, Thlanlaih leh mitthi lumen, khawhar in kala rual kan pawl loh chuan mi thinlungah paihthlakin kan awm dah ang e. 

Outcast te dinhmun te, Outlaw dinhmun te kan hria a, Eden huan atanga hnawhchhuah te dinhmun kan hria a. A taka hremna chang kher lo mah ila, Mi thinlungah kan nunin thu a sawi si loh chuan engtin nge nungin rawng kan bawl ang a. Kan tlangaupui hrep hi engmah lo maiah kan chhuah palh ang e.

Chuti ni lo a, intihhlimna rilru chauh pu chunga infiam tur ni ila chuan Pathian thu kan lo sawi ve thin te, Krista leh Kohhran tana kan thawhna te hi eng mah lo mai a ni ang. Inkhel thiam tak tak leh infiam thei tak tak tam tak an awm a. Kan chevel lai hi min nuihzat ngawt ang le. A nih loh pawhin, kan inkhelh leh infiam dan velah hian kan intithintim ang a, kan lungawi lo ang a. Piangthar tih tur zia ang kha kan nei lo palh ang a. Paula’n vawi tam tak Isua Krista Chanchin tha lo tlangaupui tawh mah ila. Sualah tluin paihtlakin ka awm palh ang tiin a sawi hi a thleng ve palh ang.














276/2018 Thu tiam la hlan rawh

$
0
0
TIAM RAWH (KEEP THE PROMISE)
( Bible : Tirh 13.23; Heb 6.17 )

“Chu mi thlahte zingah chuan Pathianin, thutiam ang zelin, Israelho hnenah Chhandamtu Isua a rawn thlen a: 

Rapthlak thei ang berin a insiam a chhiat khum ang che a, i thih loh vek pawhin at hlen phahna a siam ang che’ ti chung chung pawhin Hamlet-a khan thlarau chu a falin a zui a. A pa thlarau khan ‘min khawngaih suh, min ngaithla zawk rawh tiin a fapa hnenah a chah a. ‘Tualthih thu-ah Phuba la turin i tiam ngam em’ tiin a sawi a. Hamleta pa chuan ‘Luikam buarchhia leh tlaw ni la chuan ka hrilh lo ang che; tiin a tual thih dan kha a sawi a.


Kan chan a that a, kan dinhmun leh nihna lantir tur te, hma kan sawn zel theih nan thu kan tiam thin a. Thutiam hi mi tu emaw hnenah i tih ngei ngei tur i hrilha i sawina a ni a. Ziak leh tawngka hmanga tarlan thin a ni. Thutiam chu a chiang a ni tih lantir nan hming ziak te, awm khawih chungte, thingthi chungte, thisen hmang tea nemngheh a ni thin. Thutiam chu hlen ngai a ni e. Thutiam anga ding lo kan en sir he thin a, kan ngaisang ngai lo a ni. 

Pathian thutiam angin Isua Krista chu kan hnenah a lo kal a. Lalpa chu a thutiam kawngah a muang lo a, a thutiamah a rinawm em em zawk a ni. Pathian chuan a thutiam dawngtu turte hnenah a thu a thlak mai mai dawn lo tih chiang taka tihlan a duh a, chhechhamin a tinghet a (Heb 6.17) Pathian hi a thutiamah a hlawhchham tawh em? Thutiam sut hni hne turin rinawm loh lai a nei tawh em?

Mihring leh mihring inkarah te, inrintawnna te, hmasawnna tur te, kan that tlan zawkna turin thu kan tiam thin a. Thutiam a hlawhtlin chuan hmasawnna a awm thin. Thutiam hlen lo kan tawng tawh em? Kan ring leh ngai tawh lo a nih hi. Thutiam zung zung hi chu mihring zingah an rintlak loh duh fo thin a. Loh theih lohvah lo chuan thu an tiam ngai lo reng a ni.

Tunlai khawvelah kan rinna a tla hniam a, kan hmasawnna a muang a, keimahni leh keimahni pawh kan induh khawp ta lo a nih hi. That kan duh a, kan tha thei lo a, hrisel kan duh a, kan hrisel thei lo a nih hi. Hlim kan duh a, kan hlim zo tawh si lo. Sual laka inthiarfihlim kan duh a, kan thei si lo. Kan khawvel chhe mek hi siam that a ngai a, hma kan lak a hun ta. TKP thutiam sawi zuah zuah thin, tihlawhtling tura peih leh miah si lo kan ni a. Thenkhat chuan thutiam tihlawhtling turin kan theihna leh thiamna hian a phak lo fo thin.

Chuvangin kan thutiam a hlawhtlin theihna turin bul kan tan dawn a ni. Kan thutiam tihlawhtling turin a hmalakna tur fikfak tak tarlang ila. Chungte chu mihringte hma tiam lovin, Pathian hmaah kan tiam dawn a ni. Kan tihhlawhtlin theih leh theih loh chu kan thu a ni lo a, Pathian thu thu a ni a. Tawngtaina nen hma kan la ang a, hlawhtling turin ke kan pen ve phawt mai dawn a ni. 

Chungte chu ngun takin lo ngaithla, tihhlawhtlin tuma ke pen i tum loh ai chuan tiam lo law law mai rawh. New Year Resolution (Kumthara tihhlawhtlin tum) ang mai mai a ni dawn lo a. Pathian hna kan thawhpui ve theihna tura hma lak i duh a nih chuan Pathian hmaah Tawngtaina hmangin eng emaw ber hi thlen ang che. Hengte hi nangma tan chauh ni lo, i kristianpui te thatna tur te, ringlo miten Pathian an rin theihna turin ngaihtuah chiang hmasa ang che. 

Hamlet-a pain “Luikama Buarchhia leh tlaw ni la chuan ka hrilh lo ang che’ tih ang maiin Pathian be tura tawngtai thei ngat i nih avangin Challenge ka han siam dawn a ni e. Pathian thutiam anga Isua khawvel dam nan a lo kal ang khan khawvel tana malsawmna i nih theih nan Kumtharah thu tiam la, hlen tum rawh.

1. I bula awmte ngaihvena dah pawimawh hmasak ber (Lungngaia an kun lai te, lawmte lawmpui hun te, an dinhmun hriatthiampui turin)

2. Pathian thilsiam hmasak zawk ramsa leh nungcha te zalenna tura ke pen. (Pathian fate kan ni a, an zalen thlahlel takin Pathian fate lo lan hun an nghakhlel asin)

3. Ram leh hnam hmangaihtu (Patriots & Nationalist) ni tura theih ang tawka hmalak zel.

4. Theih ang tawka sual (Social Evils & Problems) do tura ke pen
























277/2018 Ngaihnawm ka ti bang thei lo

$
0
0
ISUA CHANCHIN MIN HRILH RAWH
( Bible : Sam 139.14; Joh 3.16 )

I hnênah lawm thu ka hrilh ang che; hlauhawm tak leh mak taka siam ka ni si a: I thiltihte hi mak tak a ni a; Chu chu ka  nunna hian a hre chiang hle a ni

2019 leh Nuai sang sawm hi puntir ila, mihring chuan chhut chhuak turin kan harsat hle a. Computerah han chhu lut ila, awlsam takin a chhut chhuak nghal zung zung ang. Chutiang Computer chu mihring siam a ni. Mihring chu Pathian siam a ni.

Khawvel hmuhchhuah thar te zingah Thlawhtheihna te, Mobile phone te, Lunga Battery vuah te, Kal thlak te, Test tube baby adt., te hi mihring siam ropui tak tak a ni a. Hmelchhe lutuk tan pawh an hmaiah Plastic surgery an ti a, an lo hmeltha thei tawh a nia. Thil hmuhchhuah leh siam thar chanchin hi ni tam tak sawi tur a awm ang. Kumkhaw sawi tur daih erawh pakhat mah a awm lo thung. Mahni thla kan han la a, kan han post zung zunga, nalh hi kan inti em em a. Kan phak ang tawkin ngaihtuah chet chet ila, a mak a ni tih bak hmuhchhuah kan nei lo ang.

Anih leh mitdel hi mit vartir theitu kan ni em? Mit pakhat pawh kan siam chhuak tawh em? A chhelai engtin tin emawa zai that theih chu a ni ngei e. Clone/Test Tube baby te kan ti ngei tawh alawm. Pathian anpui mihring hi kan la siam thei lo ngei a. Mahse hma chu kan sawn tawh hle a ni. Thilsiama zawnga chungnung ber chu kan va ni tehreng em!

Mihring hi kan ropui a, kan mak a ni. Pathian anpui, a aia hnuai deuh chauha awm kan ni a. Beiseina tawp thei nei lovin beisei kan nei reng a, khawl leh hmanraw tha ber ber nen hun kan hmang a. Natna laka kan dam theih nan damdawi kan hmang a, nuam tinreng duhin kan siam zel a nih hi.

Thil siamah rinna kan dah zel a, kan lungawi thei chuang lo a. Kan thinlungah hian hmunruak kan zawng zel a. Kan aia thu awmin kan hria a, biak tur, min thununtu tur Bawngpa te siam chawpin milem an bia a, siamchawp peih lovin thingbul lungbul an bia a. A vengva deuh pawlin Aeropagi-hriat loh pathian tan an ti a. Milem an han be ta cheng a, milem thuhnuaiah an kun peih chuang lo a, anmahni thu bawkin an awm a. Milem be peih lo pawhin pathian be peih chuang lovin anmahni thu thovin an awm a. An lungawi si lo.  Mi thuhnuaia kun peih miah si lo hian an thuhnuaia kun theihna tur eng emaw chu kan zawng lawi si a ni.

Lonewolf Evangelist pakhat, Pu Laichhunga khan ‘Ka tap ka tapa’ ti khan vawi tam tak a sermonah a sawi thin a. Patling meuh tah tah hi ka ngaihdan a ni ngai lo. Mahse maw, Pathian fapa meuh a thilsiam tana lo kal hi a mak ka ti. Lal ber chuan min ko lo a, Tlawm tak maia ranthleng atanga min lo zawng zawk hi a mak a ni. A lo kal mai a ni lo, a nunna kan tan a hlan nia. 

‘Thiam tawktea ka ngaihtuah hian.... 
Eng an ranthleng, Kraws a thlan le.... 
Sawi nawn leh rawh min hrilh rawh, 
Isua ka tana a tuarna chu
Kalvaria ka tan damna,
Aw ngaihnawm ka ti bang thei lo e.

Political Party, tualthah thu, Maksak tak pawh hi rei kan sawi peih lo, kan hne zung zung zel. Lal Isua chanchin hi chu a mak a ni, chatuan thlenga sawi tur a ni. Sawi zawh tawh a awm lo, Sawi nawn a awm thei hek lo. Sawi thiam leh thiam loh pawh a ni lo, miin a thinlunga  khat liam a sawi hian a ngaihnawm mai a. (sawi ve ngawt erawh tlem chuan kan ning deuh mai thei.) Kan Upa min te hian kum engzat nge an lo sawi tawh ang ka ti thin. An la ning chuang reng reng lo, sawi loh hlauvin an preaching list te hi an thlek an thlek thin. An theih dawn loh pawhin an duhsak zawngte an pe hram hram thin a ni. Keini chu Pathian mak tak kan nei a, fak leh chawimawi hi kan tih tur a ni tih kan chiang si a nih hi.

A ngaithlatute pawh hian kan ning em? Miin Thlarauva a sawi chu kan ngaithla reng peih a, Hmun hla tak thleng thlengin kan pan ruak ruak thin a ni lawm ni? Thilmak chhuisen loh kan Pathian thil tum te hi hriatfiah vek chi a ni lo. I a tulh tulh a ni mai. 

Isua chanchin chu mi sawi vak ai hian mahni thinlunga a thawhdan hian zuk chiang ber a. Chuvangin Pathian chuan Kan thinlung a en a, kan thinlunga kan inpekna chiah hi a duh a, mi dangah emaw, kan hausak leh retheihah a innghat lo. A hmanrua lah a ni hek lo. Fak leh chawimawia hun hmanga chibai buk nasa apiang hian Isua chanchin hi an hre chiang a, hriat zel chakin an ngaihven thin.




























278/2019 Fakna inkhawm (Praise & Worship)

$
0
0
Fakna inkhawm neih hi tihmakmawh a ni

Fakna Inkhawm kan mamawh :Khawvela kan khawsak phung leh beisei a danglam chak hle a, Sap hoten Praise & Worship an neih \hin kan hmu a,  kan awt ve a. Chutianga ti turin kohhran hoten kan la zo chiah lova, mahse fakna inkhawm nuam tak kan beisei  bawk si thin. “Hei chu ka ti ngai lo ti suh” “Mahni tihdan bak pelh ka tum lo” ti suh. Bible in min zirtir angin thu kan zawm mai dawn alawm. Khun khan takin kan inkhawm a, thlarau nun a chak loh chang chuan a ninawm hmain ban thuai thuai a chakawm chang a awm \hin. Zalen taka Pathian fak leh chibai bukna hi tih\han chuan a nuamin a hlawk thlak zawk daih a ni.


Mihringte kan vanneihna erawh famkimna lam panin, Pathian fakna leh chibai buk dan chi hrang hrang \ha zawk kan ngaihtuah chhuak zel a. “Mihring chauh lo chu zirtir an ngai lo” tih a nih angin ropui tak leh chawimawina sang ber hlan chunga Amah fak hi kan chak \heuh niin a lang. 

Bible-in engtin nge a sawi :Pathian fak leh chibai buka biak hi Bible ah kan hmu nasa hle a. Pathian chibai buka biakna leh fakna chuan Pathian hnena cheng turin min hruai thleng a. Zah taka chibai buk ngawt a tawk zo ta lo, Fakna chuan puanchhuahna a kawk a, Hla hmanga Pathian fakna hlan leh Pathian kan hmangaihna lantira siam thar lehna a ni.

I Korinth 14:26Unaute u, engtin nge ni ta ang le? In rawn inkhawmin fakna hla emaw, thu zirtir emaw, hriattirna thu emaw, tawng hriat loh emaw, hrilhfiahna emaw in nei theuh thin a. Engkim siam thatna turin tih ni rawh se. 

Ephesi 5:19Fakna hlate, Pathian hlate, thlarau lam hlatea inbe tawnin, Lalpa chu in thinlungah hla saksakin, tingtang kaihsak rawh u. 

Kolossa 3:16Krista thu chu finna tinrengin nangmahniah awm teuh rawh se; fakna hla te, Pathian hla te, thlarau lam hla tea inzirtirin inzilh taWn ula, thinlunah neiin Pathian chu hla saksak rawh u.

hebrai 2:12 “Ka unaute hnenah i hming ka hril ang a; Awm khawm zingahte chuan Hla sain ka fak ang che,”

Jakoba 5:13In zingah thil tha lo tuar an awm em? Tawngtai rawh se. Hlim an awm em?  Fakna hla sa rawh se. 

Engvanga fak tur nge kan nih:Engvangin nge kan fak ang: Amah faka chibai buk turin min phut tlat a ni. Pathian fak tur hian kan tling zo lo a, kan fak seng dawn bawk hek lo. Pathian hi a ropui em em a, fak tawk zo lo mah ila kan theih tawpa fak tur a ni. Inngaitlawm chunga fak hi chawimawina duhawm a ni (Entirna Fanghmir Story)

Pu Rokunga hian a lehkhabu ‘Thalai Hlabu’ thuhmahruaiah chuan heti hian a ziak a, “Chuvangin tlangval zai zai mai rawh; nula, nang pawh zai zai mai teh. Hla i sak theih chhung chuan lungngaihnain a ngam lo che a ni,  lungngaihnain a ngam hun che chuan zai duh mah la i zai thei tawh lovang. Zai duh ngai hauh lo ai chuan zai fo mi chu  a hlim tam zawk a ni.|awng thei lo te aia i ham\hatna ropui tak chu ‘zai theihna’ hi a ni. Anni chuan chak hle mah se an zai thei si lo. Nang erawh chu nangmah leh mi dangte tihlawm nan Pathianin aw \ha tak a pe che a, i lei thate chu hriselnain a tihkhah avangin i vanneihzia hriain hlim takin zai zai mai teh nia!”

Pathian kan fak leh chibai kan buk dawna kan hriattur atana ka duh, mi thiamte sawi chu
1. Engkimtithei a ni a. Engkim a kuta awm a nihzia kan lantir a ngai
2. Kan hriat phak baka min hmangaihtu a ni a.
3 Mawina zawng zawng neitu-chawimawina neitu chu chawimawi ang u
4 Pathianin a thilsiamte hian a hmaa \hing\hia, zahna leh hmangaihna, chawimawina hlan ve turin min beisei
5 A hnenah chetzia leh thinlung taka chibai bukna leh chawimawina hlan tur kan nihzia kan hriat a ngai.

Chuvangin Lengkhawm, zaikhawm te pawh hi a \ha a, Pathian fak leh chawimawina a ni a. Kan hman thiam tawk lohna erawh chu Pathian fak leh chibai buk dah hmasak aiin lam nuam, lam rem, hlim hla kan zawng ber \hin hi inngaihtuah chiang ila.  kaihhruaitu mumal tak insiam a harsa fo a. Rimawi tam zawk leh chikima fak te hi a har khawp mai. A hla key leh a part chikima sakte a har fo \hin. A hun a reiin nin tawh lamah inhawsan a rem lo fo a, kan hne hnawk \hin a ni. Vawiinah erawh chuan mawi tak, kim tak, urhsun leh zangkhai taka fak dan kan zir pah anga, kan fak pah bawk ang.

Pathian fak leh chawimawi hi a \ha a ni :Pathian fak chu a \ha asin, Kan inhumhimna tur pawh a lo ni. Pathian thuah chuan  Jeremia 20:13 LALPA hnênah chuan hla sa ula, LALPA chu fak rawh u; Thilsual titute kut ata \anpui ngaite nunna chu a hum si a. Sam ziaktu pawhin “ Mi dik tan chuan Lalpa fak hi a awm reng a ni” tih ziak kan hmu a. Lalpa hi thinlung taka zaia i fak thei tawh loh a nih chuan kir leh la, kan hlasak thu leh thluk hmangte hian Pathianah chakna lak nan lo hman tum ang che

Lalpa fak turin mi fel famkim, mi tling kan awm lo a. Chutih mek lai chuan fak tur kan ni. I peih tlat loh chuan a hrehawm dawn lutuk a. Mi dang tihbuai te pawh a hlauhawm a, Pawn lamah lo awm hahdam la, mi dik taka Pathian fak tur a nih laiin tihluihna a awm lo a, a hming avanga fakna inkhawma mi pahnih pathumin kan hmang thei a nih pawhin Pathian chu a tel zel dawn si a.

Pathian chibai buk dan :
Lamar Boschman chuan “Worship chu zai rimawi a ni mai lova, thinlung a\anga ri chhuak zawk a ni”tiin a sawi 
Carol-i chuan “Worship-ah chuan kan hiratna leh ngaihtuahna ngawt a tawk lo a, Kan taksa pawh a tel a ni. Bible a kan hmuh angin din, \hing\hit, kun, bawhkhuo, rimawi tum, fakna hla sak, ban phar leh lamte a tel vek a ni”a ti


1. |hing\hit : Tih tak takna leh Pathian thianghlimzia puanchhuahna a entir
Sam 95:6Aw lo kal ula, chibai bûkin i kun ang u khai; LALPA min Siamtu hmaah i thingthi ang u:
II Chronicles 6.13 Solomona dar dawhkan biak in kawtlai taka a hunah chuan a chuang a, Israel pungkhawm ho zawng awng hmaa chuan a thingthi a, vân lam hawiin a ban a par a.
2. Hmai lei sia bawkkhup : Zahna leh \ihna a entir
Nehemia  8.6 tin, an kun a, an hmaia lei siin LALPA chu chibai an bûk a.
Thupuan 5:14 Tin, Thilnung palite chuan, “Amen,” an ti a. Upate pawh chuan bawkkhupin chibai an buk ta a.
3. Ding : Zahna leh chawimawina a entir a
Nehemia 9:5  “Ding ula, LALPA in Pathian chu chatuan ata chatuan thlengin fak rawh u; tin, chawimawina leh fakna zawng zawngina a phak loh, i hming ropui chu fakin awm rawh se,” an ti a.
Deteronomy 10. 8 LALPA hmaah dinga rawngbawlin, a hminga malsawmsaktu ni turin Levi chi chu a tihrang a.
4. Ban phar : Hnehna puanchhuahna
Nehemia 8:6 Tichuan Ezra chuan LALPA, Pathian ropui tak chu a fak a. Tin, mipui zawng zawng 
chuan an ban pharin, “Amen, Amen,” tiin an lo chhawn a;
|ah hla 3:41Kan thinlung chu kan kutte nên vana Pathian lamah chuan i chawikâng ang u.
Sam 63:4Chutiang bawkin ka dam chhûng zawngin ka fak ang chia: I hmingin ka kutte ka phar ang.
Sam 134:2In kutte chu hmun thianghlim lamah phar ula, LALPA chu fak rawh u.
5. Kun : Zahna entir
I Chronicle 29. 20 Tichuan mipui zawng zawng chuan LALPA, an pi leh pute Pathian chu an fak a, an kun a, LALPA leh lal chu chibai an bûk a.
6. Kut ben : Hlimna leh hnehna a entir
Sam 47:1Aw, mi tinrengte u, in kut beng ula; Hlimna awin Pathian hnênah au rawh u.
Sam 98:8Luipuite chuan an kut beng sela; Tlangte chu hlimin zaiho rawh se,
Isaia 55:12Tlâng  liante leh tlâng tete chuan in hmaah hla an sa chhuak phut ang a, phul thing zawng zawngte chuan an kut an beng bawk ang.
7. Lam : hlimna leh lawmna lawm (Celebrate) a entir
Sam 150:4Perhkhuang leh tingtangin amah chu fak rawh u. Khuangte leh lamin amah chu fak ula:
Sam 30:11Ka mitthi ngaihna chu ka tan lamnaah i chantir a; Ka saiip puan chu mi hlihsak a, hlimnain ka taiah mi hreng ta a:

Davida chu saruak thaw thangin “a theih tawpin Lalpa hmaah a lam a, Lalpa hmaah chuan lam awm reng ka ni alawm,” tiin a lam avanga hmusittu Mikali chu a chhang a. Hei ai mah hian ka la zahpuiawm ang a ti cheu nia


Lehkhabu rawnte :
Praise and Worship-Chawimawina thuk by Lalhmukima Kawlni, 2004, BPP Aizawl
Worship & Music by Darchhawna 2015 2nd Reprint, Mualchin Publication & Paper works Aizawl

278/2019 Thingpui sen hang

$
0
0
THINGPUI SEN HANG: A LAILUM LUAHTU

Kan vengpa pakhat chuan “Thingpui senhang hi ka heh khawp a, ka nei reng a ni” tiin a sawi a. A thianpa pawhin “Kei pawh ka heh khawpa, thingpui senhang hi chu ka nei hman lo reng reng a ni” tiin a sawi ve thung a. A khawi zawk nge heh zawk ang tih pawh ka hre thiam lo. Duh ve tak chu an ni. 

Tunlai mipa zaithiam  zai thiam dang dai tak, Israela Pachuau chuan ‘Thingpui sen” tih a sak chu Youtube-ah (Link hi Click la) a dah a. Mizo hla phuahdan anga Chang nei pet pet pawh a ni lo, mahse Mizo irawm tak, hnam leh a nunphunga bet tlat hla a ni lawi si. A hla chhungah pawh hian thenrual ngaihna kaihhnawih thingpui sen pawimawhna sawiin,  ‘thingpui sen’ a tih hi Thingpui sen hang a sawina turah ngai ila.


Ngaihlai in bang lo, Aw ka lenrual lungduh te u (Repeat)
A sakhming an ko *** che tiin
Suihlungrualin thalai kan fuankhawm
Tu dang kan ngai lo lenlai chena leng te pawh
Lo tel ve ru thingpui sen pawh kan nei asin
Ngaihlai in bang lo, Aw ka lenrual lungduh te u (Repeat)

Theihzawng nise riahrun rem ka nuam
Mahse a rem lo tuan alo tul leh si
Suihlung lo phang suh aw ka lenrual lungduhte u
Suihlung dam ten lam ang let zai ka lo rel e
Ngaihlai in bang lo, Aw ka lenrual lungduh te u (Repeat 2 times)

Thingpui senhang thatna chu Dr Thangchungnungan (MS Ortho) khan hetiang hian a sawi a. “Thingpui hang hian pumpui na a tireh a, pumpui na tur a veng a, Cancer a veng bawk a, thisen bal a tifaiin thluakte a tifim a. Hengte avang hian thingpui sen hang in hi uar ila, a man a tlawm a. Tin, Gout nei leh zunkawng tha lo ho tan phei chuan tuisik in chiam a har avangin thingpui sen hang in tam hi tum ila a tha” tiin (Link hi Click la) a sawi a. USA lama research kaltlanga finfiah thu pawh a tarlang.

Misual dotcom (Link Click la) -ah Mr Cheiri khan Thingpui sen hang thatna hetiang hian a ziak a, “ (a) Hriselna belhchhah nan. (b) Cancer vei theihna a ti hniam. (c) Thisen a thau sang lutuk tur a veng . (d) BP sang tur a veng. (e) Zunthlum a veng. (f) Tar har nan. (g) Rilru a ti veng. (h) Chaw ei sual a veng. (i) Vun natna thenkhat a vengin a tidam thei. (j) Ha nget a vengin a tidam thei hlauh. (k) Virus (natna hrik) thenkhat a tihlum thei. (l) Kan pum a kan paitawih tawh tisa a alo hman tangkaina hmun turah a kal mumal tir” tiin Dr Vanlalhuma ziak atangin Thingpui sena  hlo (Chemical chungchang pawh chipchiar takin a ziak bawk. Mahse Lunglei Doctor pakhat hi chuan in lo turin thurawn a pe ve tlat thung.

Ka han sawi belh duh tak ber chu Mizo thingpui sen hang hi a thatna te, a tuina te, a hriselna leh natna vengtu a nihna lam ai hian Mizo nunphunga a pawimawhna hi a ni. Thingpui sen hang hi tui kan ti vek kher lo ang, mahse Mizo leh Mizo inkawm ho leh ti ti hian a lai lum a luah tlat a. Thingpui sen hang in tura insawm pawimawhna chuan thinlung lama inpawhna, inngaihsakna a entir tlat zu nia.

 Thingpui sen hang hi in tam poh leh a tui a, in than poh leh in a nuam a, thinlung lam inpawhna zuk keng tel tlat a. Chuvangin thingpui sen hang in inlai chuan in inkawmin, in ti ti ngei ngei ang. Mahni chauhvin a tui lo e, a sehhmeh tur thian a mamawh asinn. Chumi hlutna hre tur chuan Thingpui sen hang hi chhuang reng mai rawh. Inpui tur i hmu zo lo a nih chuan inenfiah la, i nun kha a khawhar ru hle hian ka ring. Luhlul chhuaha i inhmu chhuak thei lo a nih pawhin, nangmah tal khan in zo vek mai rawh le.


Phan tih vek luklak, inlak changkang viau pawh a tha e. mahse man tlawm tui zawk si Zo thingpui fe ngei hmangin aw

280/2019 Tanpui tlak loh a awm thei lo

$
0
0
TANPUI TLAK LOH A AWM THEIH EM?
(Hman lutuk kutziah mai mai a ni e)

Aizawl veng pakhat, veng keltil ve takah chuan naupang ngaihsak vak lo pakhat hi a awm a. Fahrah leh fa lak a ni tih pawh inhre miah lovin hun a hmang a. Inchhungkhur nuam leh hlimawma chen chuan nun hi a ralmuang a, nun hi a hlu bik thin. Mahse, Pa ber ro relna aia nu duhthlanna a len zawk hi chuan changrel a sual fo thin. Chutiang kara tleirawl nun a hmang tan, zirna leh khawtlang nunzia pawh hre eih lo chu ruihhlo zunah uaiin, a ke pen a pelhsawh a. Insiam thatna hun pawh awm hman eih lovin sawn a pai ta tlat thung. Zirtirna mumal dawng ngai lo fa tan chuan mitmei ven a na duh khawp ang. A fa pawh chu a nau anga enkawl chhoh a ni a. A nu leh pa hming pawh chhawm lovin unau bawlin an enkawl tlei ve mek a ni. 


Chutih lai chuan Joan-i chuan a hringtu, a pa tak, hmuh chakin a suangtuahna a kawm thin. A chhungte rem ti lo chung, tuithlar hial huamin a thinlunga hmunruak chu zawn a tum a. Lunglei Sumo kalna tur chin pawh hre lo mah se a kalna tur chauh hisap ranin a pa chu hmuh a tum nghet bur a ni. Huaisen chhuah tak meuh meuhin “a Ír chuktuah chunga ‘ka pa’ tih hun bak a ngaihtuah lo” . A pawisa neih cheng sanghnih chuan kirlehna tur Sumo chuan man pawh a daihin a hria a.  Mahse, a beisei leh lo suangtuah thin ang ngawtin hun a hmang thei lo.

A hringtu, a pa ngei chuan run dalah lo lawmin, thinlung erawh a khar hnan lawi si. A pawisa neih chhun pawh a pa zu in nan chauh a lo tangkai ta a ni. Pawisa an hman zawh erawh chuan a pa tan phurrit leh hnawksak mai a ni a. Hrem huam leh ngaihdam dil tur pawhin Aizawla kirleh nghal nachang hria se zawng heti reng reng hian a vakvai bik lo ang. Joan-i hi nunphung tha leh nghet, mi vengva chu nise nunbuaiin a awm bik lem lo tur a nia.

Thurawn hrang hrang leh zirtirna dawng lo hi an awm lo ang a. Thurawn mamawh lo pawh an awm hek lo. Mahse thurawn tha pawma zawmtute erawh an nihlawh kumkhua zel a nih hi. Ani Joani pawh hian thurawn pawm se zawng fahrah kara vakvai bik reng tur hian a nunkhua a hmang lo ang. Khawngaihna hi hmangaihnaah a chang thin an tih hi a dik a ni. Khawngaihna chuan rei tak a daih thei lo thung. Khawngaihna ngainepa pawisa lo thin chu huatthlala tak an ni. An ngeiawm duh fu zel nia. Chutianga ngeiawm dinhmuna a din tak atang chuan a nun a buai zual zel a ni.

Vakvai taka hun a hman lai chuan khawngaihtu a nei a, chu khawngaihtu nen chuan eng dan mahin a phuar loh leilung danin nupa-ah an insiam ta ngawt a. Thinlung lama a inpawha inhriatthiamna a awm chuan a tawk an ti a ni. India dana kum tling ve ve awrh an nih kha A lo tawk ikhaw lo mai. Chu eng dan mah chu a lawina nu leh pa te chuan an pawmpui lem lo a, pawmpui lo tih avanga hnawhchhuah tum erawh an ni bik lo. Inkhatah an cheng ve mai a ni.

HIV hrikpai a ni tih chu hmanah a lo inhre daih tawh a. Hman hmanah khan inenkawl tawh tur a ni. Damdawi hmanga inenkawl a pawimawhna pawh a hria a, mahse damdawi a ei duh chuang lo. Mite hriat lova thih mawl tawp bak thlan tur a nei lo. Thinlung lama hnawl nih hi a lo na em alawm le. Hrehawmna leh chaw nghei te, vuak leh sawisak te hi chu a tawrh mai theih a. Hmuhsit leh endawng hi chu a tuartu tan a na em a ni. Khawngaihtu a neih chhun, a pasal lehzelin a vahvaihtir leh ang tih chu a hlauh ber a ni. A pasala nu rui ang thawm leh hmuhsit hlauh vanga damdawi pawh lo ei ngam lo a ni awm e.

Chutih lai chuan bawrhsawmnain a tlak buak a. Kan damdawiin hial a lo thleng ta. Dr.D-i hnenah fiah lo ruai chuan a sawi tawh a. Tluk hlum ngawt aiah damdawi in nge nge a lo ti a ni awm e. A dam huna damdawiin bill hi engtin nge a pek ang tih pawh a ngaihtuah lo. Dam a duh a ni. Chutah chuan a ni, ani chanchin hi ka hriat ni. Damdawiin khumah an nupa an inhau thin a, khawngaihthla la miah lova an awm avangin ngei rawn pawh a hlawh phah mai thei a ni. Mawlmang lutuk leh eng mah sawi chhawng thiam lo, sawi dang reng anga hriat phei chuan  daw thei chan chan a awl hle ta ve ang.

Nupui te dam lo, damdawiina awm ta chu pasal tan chuan damlo kan satliah ngawt lo a, vil a ngaih thu chu mi pangngai tan sawi a ngai lo ang. Lunglei Traffic Jam hi motor tam vang leh intawksir dik loh vang a ni a. Chutianga Motor tam avanga Traffic Jam thin karah chuan damdawiin pana kalna tur a hmu lo a. Pawisa nei lo chuan kea kal bak duhthlan tur nei hek suh i. Thlan tla but buta thleng tur pawhin darkar khat vel chu hun a hman a ngai hrim hrim a ni. Thlen tawh laklawh chuan letleh mai hi a uihawm deuh a ni ang. Nileng chuan hun a hmang thei thin. Zing lama tlawh tawh chuan Gate khar huna pawn lama lo awm ve mai a. Gate hawn huna luh leh kha a awlsam tawh em a ni. Chutiang a nih avang chuan Joani chuan a pasal chu tlawh tawh lo tur leh kal tawh lo tura tiin an lo inhau thin a ni. Vana arsi lak pawh huam tana darkar khat motor tlan sira kal zel mai chu a ho em alawm. Mahse, Hmangaihtu thinlung atanga ngaihtuah chuan lawmawm hle mah se inhauhna titamtu leh a ruka mittui fartir tu a ni. Chu mai a ni lo, a pasal chuan HIV hrikpai a ni tih a hre chhuak anga, a thinlung atangin hnawlin a awm ang tih a hlauh vang a ni pakhat. Hnawl nawn nih a duhtawh lo a, pumpelh dan tur zawn zel a duh a ni.

A pasal chu ka kawm a, a na ngawih ngawih hle mai. Mahse, a thinlung atangin a nupui chu a tuarpui a ni tih ka hre thei a, a hrethiam hle thung. Mittui tla der chu a ni lo. Chhula hrin ngei nufa, pafa te pawh hi an lo intuithlar thin a. Mahse, thinlung atang hrin ngat hi chu an inthen ngai tawh lo tih thute kan sawi a. An damtlang hrih viau a ni. Miten Krismas leh kum thar hlim taka an hman lai khan an ni chu ni tin, khum sira inhau chungin damdawi inah hun an hmang thin a, an inhaw lem hlei lo a.

Kum thar pisa kai ni chuan ka tlawh a, an chhuah dan tur leh Private Hospitala Bill tam dan pawh ngaihtuah chuang lo chuan dama chhuah nghakhlel takin hun an hmang a. Bill pek dan tur chu sawi loh, damdawi in atanga an inlam panna tur tak ngial pawh a ngaihna hre lovin an awm a. Mahse kan pu te, abikin Dr RZ-a hmalakna atangin an chhuak thei a. Engtin nge an haw tak chiah chu ka hre lo a, a haw chu an haw ve ngei alawm. 

Tanpui tlak loh hi a awm theih em? Tanpui fo pawha a ngaia an la awm tlat chuan kan thlep a, kan hawisan mai thin ti raw? Khawngaihna leh hmangaihna chuan kan beisei leh tum dan ang a lo nih loh hian tawp chin a nei a. Mahse Tih tur (Duty) a nih chuan kan tih tur chinah kan tanpui thei reng a, hmelma pawh nise kan ti zel ang.  

P.S Sister NP-i Duty dawhkanah chuan an nupa nghak pahin kan ti ti a, ka phone la chhuakin, ka type mawlh mawlh a, ka han blog ta mai a ni e. Ziak dik lo leh eng emaw en turin ka la thual leh mahna, ka peih chuan...


281/2019 Chronological Age Vs Psychological Age

$
0
0
KUM BI THLIAH CHIN LEH AN THEIHNA
( Bible : Sam 90.10 )

Kan dam chhûng kumte chu kum sâwmsarih ani a, Chakna avângin kum sâwmriat pawh a ni thei a; 

‘Kum upat leh Upat loh te chu number mai mai alawm’ tiin inlak fiamthu thiam kan han tum ve ngawt a, a lo ni ringawt lo.  Kum te, ni te, thla te leh Calendar in a hrilh theih upat tehna hi chu a awm ngei a. Chronological Age an tih ngawt hian engmah a hril kim zo lo a. Mi kum sawm a tlin pawha la bawk vak thei lo chu number lamah upa hle mahsela calendar hian awmzia a nei tam lo hle a ni. 


Number hmanga kum chhiar ngawt lo deuhvin, engtia upa nge ni a eng nge titheia a inhriat dan tih te, mi a thiltih theih chin te, a awm dan phung te hian a upat dan chu a hril hle bawk. Chutiang chu Psychological Age an ti thin. A kum upat aia fel (function tha) leh rintlaka awm thei thin hi Psychological Age a nih chu. 

Kum bi chhiar dan chi hnih kan sawi mai a ni a, a pawimawh lo a awm thei bik lo a, a inbuktawk loh chuan mihring nun a nuam lo a, hmun ruak a awm thuai thin. Kum naupangte ten Kohhran upa min cheta an chet ngawt hi chuan an ngeiawm letling thin a ni. Chutiang bawkin tarsenpui pawh tleirawt cheta an chet renga, hmeichhe chhaih hrat hrat an nih chuan kan hmu nikhua lo thuai a. Tar hur nih an hlawh phah fo thin a ni.

Ram hmasawn leh hmasawn lo hriatna awlsam tak pakhat chu a mi chengte kum leh an thil tih thin leh ngaihdanah hian a ni kan ti thei ang. Sap upa leh Pu Buanga Mizoram, hring ei ram; mi lu la hnam zinga an lo kal khan naupang te, Vote vawi hnih khat bak la thlak lo an ni a. Mizo zinga MLA Vote  vawi hnih chauh thlak zingah hriat loh rama kal ta vawn vawn an vang hle mai. India ramah pawh Meghalaya MP, MLA te chu an naupang hle a, an puitling hma a ni ang kan MP MLA te reng an upa hlawm em mai. 

Inenkawlna leh seilenna boruak hian engkim a hril thui hle a. Nula Tlangval uaih tawh pawh naupang chhe ena kan la en fo hi chu kan hnam tihsual a ni. Vantlangin tih tura a beisei leh ti theia a ngaih chin te pawh hian inchhungkhurah chuan naupang chhe awmin an la awm fo a. Chutih lai chuan sawn te an lo pawm leh nawlh nawlh a, nuthlawi zunah te an lo uai then nawl nawl ang lawi a. Upa dan leh thil tih hi a inbalance lo a ni e. Chuvangin kum leh ni chhiar dan hian kan rilru lama upat dan a hril ber awm e. 

Nutling Patling tih tur chin a awm a, tleirawl nun ang mai maia la awm dahlau kan tam ta hle. A kum upat dan milin a chetzia a danglam chuan mi nghet a ni ngei ang. Kohhran Thalai Over tawh, dam sen lul tawh chawmhlawm la ngai chhunzawm reng hi an tam a. Enkawlna dik tawh loh vang leh an rilru kan tuh dan dik loh vang pawh a ni thei awm e. A tlangpuiin Mizo te zingah kum upat aia duap kan tam a, hnam dang erawh an nghetin, an puitling fu thin. Kum 18 tlinga vote thlak theuh theuh kan rilru puthmang hi a inang lo em a ni tiin tlangkawm ila a fel mai awm e.

Mizo khawtlang inawpna pawimawh ber chu chhungkua a ni a, chhungkua a hlawhchham chuan thil dangah a hlawhchham duh fu zel nia. Zir sang tak tak, mahni kea ding hlei thei lo leh harsat manganna leh buaina a lo thlena chi-ai leh phili hma kan tam dan atang te hian kum mila inenkawlna kan uluk a ngai ta hle mai. Chhungkua chu thuhranah lo dah ta ila. Khawtlang sukthlek lanna chu Kohhran hi a ni pakhat a. Kohhran pawh hian a ziak lamah chuan tum dan leh nihphung mumal tak a nei a. Kum 14 hnuai lam chu Naupang pawla awm turin a duh a. Sunde sikul lamah pawh kum bithliah milin pawl siam a ni thin. Thalai member ni tur pawhin kum 14-40 inkar a bituk a. Chumi hunchhung pawha leng lo leh special (bik) riaua inhria kan tam ta a ni ang. 

Zirna sikul leh kohhran, pawl hrang hrangah inkhairual zawk nan leh rilru hmun khat put a nih theih nan kum bithliah chin a awm fo thin a. Chak lo bik leh voh bik, eng emaw avanga enkawl ngun ngai tan erawh hriatthiamna a awm bawk thin. Mahse, dam sen lul, khawtlang leh kohhrana an zia pawh thian te ang rilru pu vek, theihna pawh inang vek ni si. Awmphung danglam bik em em nei si lo zingah hian nu leh pa te ngaihdan leh an duh dan avanga kum phu lova tap ta tlat kan awm tam ta hle. Hei hi ngaihtuah chiang ila chuan Naupang tana zir tur leh tih tur, tleirawl leh puitling tana zir tur, an kum leh rilru puthmang mila duan hi hrethiam ila chuan an kum hi kan ngai pawimawh ang a, chumi mila an tih tur chin leh an theihna beiseiin hma kan la fo hian ka ring thin. -ZHC


























282/2019 Pathian biak inkhawm nung

$
0
0
PATHIAN BIAK INKHAWMNA NUNG
( Bible : Sam 100.4 )
Lawm thu sawi chungin a kawng kharah chuan lût ula, Fak chungin a biak in hung chhung kawtlaiah chuan lût rawh u

‘Biak in puiah (Missionveng Biak inah) chuan thlalak pawh hi a eng chi (Camera Flashlight) hman an phal lo’ an ti. ‘An ti’ ka tih hi chu dawt a ni lo. Mipui mit la leh ngaihtuahna hruai peng thei thil a awm an phal lo a ni ber e. Pathian chibai buka inkhawm hi an ngai hlu em em a, urhsun leh khun khan takin inkhawm an kalpui thin a ni. Kohhran lian leh inrelbawl thatna hmunah chuan Pathian biak inkhawm tam lai ber leh tlem lai ber pawh hi inang khat renga ngai pawimawhin, mawhphurhna chanvo neitute (Zaihruai, Sound, Usher, Deacon etc) chet dan pawh a danglam lo bawk.

  Pathian thu hrang hrang (Leveticus 23.3; 23.24; 23.32: Nehemia 8.17: Tah hla 8.17: Hosea 9.5: Joela 2.15: Amosa 5.21 etc) ah Chawlhni, inkhawmpui urhsun tak neih chungchang kan hmu a. Chu chu Juda ten kalphungah an nei a, mi thenkhat chuan kan chhawm ta zel a. A zahawm hle bawk. Hnam zia azirin inkhawm kalpui dan pawh a inang lo hle a, hnam ze mila Pathian thu kalpui (Contextual) pawh hi a nghet tha hle a. Mahse, hnam thang mek te tan leh khawvel hmasawn zelah hian kalpui hleih theih loh pawh kan nei ta zel thung. Chin dan tha zawk leh chin dan phung lo chhuak zel pawh hi kan ze mila lakluh a that rualin, inkaihhruaina leh kalphung nghet tak nei lo tan chuan min ti chi-ai-tu a ni thei thung. 

Pathian biak inkhawm hi a mihring tlem leh tam lamah a innghat lo a, a inkhawma te thinlung hi Pathianin a ngaihven ber zawk a ni. Lawmthu sawi chunga biak in lut tura min hrilhtu leh amah fak tura min duhtu chu Pathian a nih avangin kan lawm thei reng lo pawh a ni ang. Thinlung lairil ber atangin kan fak thei lo pawh a ni ang. Mahse, kan theih ang tawka fak tur leh Pathian chibai buk tura inbuatsaih hi kan tih tur a ni. Chutianga inbuatsaihna leh mawhphurhna neitu hrang hrang ten lo inzir lawk pawh ni ila, tibuaitu chu a thleng thei fo a ni. 

Mihring thinlung hi a mak khawp a. Hnualna tur leh sawisel tur hi kan hmu zung zung thin. Kan mit hian hmuh loh tur a hmuh chuan kan thlep nghal rawih rawih a. Kan bengin ri dang a hriat chuan kan hawi zawk zawk a, ngaihdan kan siam nghal a. Tui taka Pathian fak hi a har tawh thin a ni. Chuvangin theih tawpa inbuatsaih chung pawhin kan duh thusam hi chu kan hmu lo mai thei.

Inbuatsaihna awm ik lova Pathian biak inkhawm kaihhruai emaw, chanvo hlenchhuah tum chu mite thinlungah a thawk muang em em a. Thuchah sawitu atanga dar vawtu thleng hian kan pawimawh dan a inang vek kan han ti ngawt a. A dik ngei e. Mahse, kan mawhphurhna hlen kawnga kan inbuatsaih dan erawh a inang ta thin lo a. Chu chuan kan pawmawhna kha a tidanglam thin a ni.

Mipuiin biak in an thlen hma a, zai thawm leh boruak hian mipui a kokhawm chak em em a. Mipui tam leh tam loh ni lovin, zaihruai leh Musician ten ri awmze nei an lo pekchhuah tawh chuan kal thuai thuai a, lawm chunga biak in luh hi a awl hle thin. Chutih laia inkhawm kaihhruaitu a lo lam derh derh tawh chuan Pathian fakna thinlung neih nghal a awl a. Inkhawm a nuam thin. Tawngkam thiam tum fahrana inchhepkuala, tawngkam pehhel hmang thin te leh khunkhan luih tumna avanga aw danglam pe chhuak thin te erawh chuan boruak uap churh bak a hring mawh hle a. 

Pathian biak inkhawm kalpui a nih tawh laia sound system lo buaipui a phili sek a ni emaw, musical instrument lo chai vak te hian beng an ti thlep hma hle a. usher ten zahawm taka min lo kawhhmuh bak hi chu hmuh inbeisei lo ila. Pathian fak leh chawimawia lo phu luai luai erawh awm reng thei se inkhawm hi a nuam ngawt a. Faktu thinlung kan nei ve reng thei ang.

Duhthusam ang hian eng mah a awm theih lova, thinlung inhawng tak chunga Pathian chibai buka inkhawm erawh tihmakmawh a ni. A inhawng lo chung pawh inhawng thei tura mawhphurhna chanvo nei ten an hlenchhuah zel chuan hmasawnna a awm thuai thin. Vawng nunga chhunzawm reng tur chuan Upa min emaw, inkaihhruaina tha tak hnuaiah khaikhawmtu a awm hian Pathian biakna nung a thleng hma hle a. Chanvo neitu ten Mipui kalkhawm hmaa tawngtai leh fuihna neih hi a tha hle a. Chutianga kalpui reng tur erawh chuan kan theihna hian a tlin lo fo thin a ni.





























Viewing all 321 articles
Browse latest View live