Quantcast
Channel: Putchhuak
Viewing all 321 articles
Browse latest View live

52/2015 Tattoo and Christianity

$
0
0
PATHIAN THU LEH TAKSA ZIAH RAN 

"You shall not make any tattoos in your body,
 nor print any marks because…"

                Leviticus bung 17.25 ah chuan Taksaa Chhinchhiahna reng reng dah hi Pathianin A phal lova. Hei hi Bible zir mi (Theologian) ka nih loh avangin sawi tam tur ka hre lova, ka hriat chhun erawh Mathew Henry-a chhuizauna (commentary) behchhanin Tattoo chungchang hi sawi ila. Pathianin Mihring te in chhuanna leh thlahtu bul chhuanna (myth) a phal lohna avanga ziah niin ka ngai a. Tin, tunlai hunah a tangkai tawh lo tih ni thin mah sela rilru lam insiamthatna tura thupek (Moral Commandments) a nih avangin a dikin, tun hun atan pawh hian a pangngai reng a ni. (In ngaihdan ka hre lo.)



                Zir mite (Theologian) chuan he Bung hi Israel te tan chauh a ziak ni lovin Thupek Sawm (Dan sawm pek) belh chhahna tiin an sawi bawk thin. Pathianin "Kei hi thuthlung thar chu ka ni" a tih avangin Kan hun hman mekah pawh hian ala dik awm e. Engpawh ni sela, Zir mi nih loh chuan Pathian thu luh chilh thuk lutuk hi kalsualna bul anih avangin a Bible thu hrilhfiahna aiin a behbawmah hian hun hmang tam zawk ila a tha awm e.

                Hnamdang ten an tuarna, thinrimna leh lusunna lan chhuah tir nan an taksa an zai thi a, an sam leh hmui hmul an met kawng a, mihring taka an tuarna hi langsar taka lan chhuah tir an duh thin. Kan ngaihtuah atana ka duh ber chu mahni taksa in sawisak/ in tihhrehawm te leh chhinchhiahna siam te, lan sarh duhna avanga mihring mihrinna hmachhuan hi kan Pathian thu nen a inkalh tlat a ni. Chuvangin Thalai te, Kohhran ho te hian kan Hausakna, Thiamna, Pianzia leh hmelthatna engmah hi chhuang thei kan ni lo. Inngaitlawmte chawimawia an awm a, thuhnuai rawlh ten hnehna an chan hun tur chu keimahni kan inchhinchhiah hun nilovin, nunna bu a kan hming chhichhiah anih hun tur a ni zawk.

                Tunlai Celebrities/ World Cup Players langsar te leh mi chungchuang bik  te hi bihchiang ila Tattoo nei lo chu kut zung leka chhiar tham lek an ni. TV reality show a langsar te, TV channel ah te pawh eizawnna a an hman dan te kan hmu fo. Hmuh hi I duh tawk ang u. Mizo zingah Tattoo nei thin te chu Jail tang te, Jail tang chhuak tawh, sipai leh Drug Addict te zingah a hluar hle thin kha a ni ngai a. Piangthar pawh nise an taksa-ah ser nung an pai reng tawh avangin thil mawi tak chu a ni lo phawt. Tlem lai deuh khan Shillong-a Zirlai te zingah hmeichhe ngum, hnute bul, kawngbawr leh kut zunga Tattoo siam kha a hluar hle a, changkang viau turah an ngai nge? Langsar lo taka an mize pho lang an duh zawk tiin ka ngaihtuah a, intihhmuh vanga chingchhuak an ni mai awm e.  Tattoo maksak leh dangdai tak nei thin te nun chu a da hlau hmel lo maw?

                Tattoo ziak/ nei tam te hi I enchian chuan a rap awm zia leh  ramhuai thil (setanic) anih zia I ngaihruat thei ang. Leplerh rilru avanga nasa lutuk si lo a; an ziah te hi taksa hmuh theih loh laiah an ziak ngai lova, Hmuhtheih chang chang a ziakin Ban bul, Kutzung tang, Ngum, Tai leh Serh chunga ziah te hi an ching zual a ni. I Love You tih te, Phengphehlep lem te, Scorpion lem te, Ruhro (Skeleton) lem te pawh nise a mawi chuang lova, Fashion a ni lo tih hi kan tleirawl te zingah hian zirtir kan ngai a ni.

                Ngaihsan tur ngaisanga, chhinchhiah tur te chhinchhiah thiam tura inzirtir a ngai a, kan rilru lanchhuahna chu kan incheina leh awm danah anih avangin nun hi fimkhur a ngai hle. Engkim hi a ngaizam tu tan chuan ngaihzam mai theih a ni a, ngaihventu tan chuan harsatna tling tur khawpa lian tham a ni si a. Tattoo rang riai ruai nei thu awih tak an awm lo a tih ngam hial awm e. Thuawih loh vang leh lerhkawh vanga nei hi mizo te zingah a tam zawk kan nih a rinawm.

                Kohhran hian hetiang lam ziritrna te hi kan sawi fo a ngai ta. Kohhran pakhat chuan Pastor lak tur/ Theology zir tur te zingah Tattoo nei chu lak loh nise tiin an rel a, hei hi Mizo Kristian te zingah langsar taka kan duh lohna lantir hmasa ber a ni awm e. A ni, Pathian thu-in a phal lo miau alawm. Kan tleirawl/rawlthar te nun tlakchhiatna pakhat veng tur chuan tattoo nei lo tura inzirtir hi a ngai tawh asin. Tattoo mawi an tih a, Emo rawngkai an ngaihven viau chuan an nun a da hlau tan a, kaihhruai an ngaih hun lai tak a ni.

                Sual a lanchhuah tak tak hmaa hmeh bo loh chu a langsarin, harsatna a nasa telh telh thin a nih hi. Tunlai-ah chuan A huho a awm hian pawi sak a tlem thin a, engkim a tha lo zawnga in share te a awlsam thin avangin Jail leh hmun dangah hriau in hmantawm a, tattoo siam te kan ching fo. Hei hi natna tha lo inkaichhawn nan pawn a hlauhawm (Risk) tho a, rilru a siam khaw lo fo thin.

                Chhum thiang hlim loh hriau inhman tawm hlauhawm zia AIDS veina kawng khat anih zia kan hria a, chumi piah lamah Taksa a thisen hi rei tak a ti bawlhhlawhin; thisen zam a hnawh phui thei bawk. Mizo ten In tring chawh sawm tui hmanga taksa vih chik nuaih kha Tattoo siam dan kan hriat hmasak pawl a ni awm e. kan changkang leh deuh a Battery chhung dum chawh tui chu hriau hmangin taksa-ah an ziak thin a ni. Kan changkang zel a, khawl hmanga ziak pawh kan awm ta. Tattoo siamna khawl a awlsam hunah phei chuan Mizo sawm awmna ah Tattoo nei Sawm panga kan awm palh ang tih a hlauhawm hle. Nun zahawm tak leh Kristian nun dan tur ni awm renga kan invawn thianghlim a hun tak zet ta.

#"Ye shall not make any cuttings in your flesh for the dead,
 nor print any marks upon you:.."

## 2009 kuma Thalai Aw Evangelical weekly-a ka ziah ka han dah tha leh hrih a ni e.




53/2015 ZU (Zet u zu)

$
0
0
Zu leh Mizo rinna?
“India ramah hian darkar khat chauh pawh Dictator ni ta ila, ka tih hmasak ber tur chu Zu zawrhna zawng zawng hi zangna dawmna awm lovin ka khar vek ang
 – M.K Gandhi”
“Haw la, zu zawrh khapna dan saw va hlip rawh, Khawi lai hmunah pawh zu hmuh tur a awm kha”

Zoram tharah hian Rinna leh Thlarau, Khawvel thilah chuan kan ṭhang na’rawh e. Kan thiamna leh kan finnate a sang zel a, kan buai phah fo bawk a nih hi. Chuti ang zingah chuan Mizoram tluana kan buaipui leh ngaihdan inmil thei lo awm chu ZU chungchangah hian a ni a. Mizoram tluan kan huamtir hian MLTP ACT emaw MLPC Act hian Hnam tenau, Lai, Mara, Chakma te a huam ta vek e tihna erawh a ni lo a. Nimahsela, an khawtlangah nghawng nasa tak a neih avangin a huam lo thei bik lo vang.


Chu vangin Mizoram dinhmun hai lang dawrh khawp rinna neiin, a tichiang tur Crime records te nei mah ila, kan khawtlang harsatna anih tlat avangin sawi loh phal chi a ni lo. Kan thurin leh sakhuain min hrilh dan, Bible-a kan hmuhdante (Theologian erawh ka ni lova), Dan leh hrai lam aṭanga thlirna, A taka kan nunpui dante tarlan tum ila.

Kei, rinna a fahrhahte hian thupui ka thlang fuh em ka hre lo a. Elbert Habbard-a kamchhuak, “Sawiselna laka fihlim I duh chuan eng mah ti lo la, eng mah sawi lo la, eng mah ni hek suh” tih hi a dik riau a. Mahse awm ve tawp nih ai chuan Tlang than, hmingchhiat phah pawh ka thlang zawk mai ta lawng. A chhan chu ‘engmah ti lo la’ tih hi chu ka thei a, ka rilrem zawng tak, ka tha mil zawng tak a ni a. Éng mah sawi lo la’ tih hi chu a har lu deuh a ni. Ka rei, ‘Eng mah ni hek suh’ tih hi chu thil theih  a ni lo a, Pathian thu pawh a ni lo. A dik lo sa tlat, mihring, mi dangte tana malsawmna nih tum tan chuan a theih loh. Chu vangin eng mah ni lova, tal ve muat muat a, um e mai mai tur, hlutna nei lo, ngaihdan pawh nei thiam lo mihring nih ai chuan Sawiselna chu ka pumpelh lo mai ang. Bible-in ‘tu mah mi fel tak reng an awm lo’a tih avang pawh hian ka duh dan danin ka sawi dawn, zalenna ka nei.

Ziaktu tam tak ten ngaihdan hrang leh duh dan hrang, rawtna ṭha tak an sawi kur liai luai tawh a, ngaihdan nei lo hi puitling leh lehkha zir zingah chuan a awm theih loh ang tih tur hial a ni ta. Tlan chhe chung te, tharum hman duh hial khawp rilru pu chunga ziah te pawh a awm a. Rorel khawl berte beng hi a thleng lo nge, hmaizah nei lo chunga hmai zah zawng an neih vangin Saipui kal lai chu ala kal muah muah a nih hi..

Zu hi hmasang aṭanga dawidim telh tawh a ni a, chu dawidim chu dawidim vek aṭanga siam a ni ṭhin a. A hmanrua leh a chawk tho tu erawh a thuhmun vek. Zu awm ṭan hun hre tur chuan Dawidim awm ṭan hun hriat a ngai ang. A lo awm ṭan dan emaw a sawhkhawk emaw chhui tam lovin, engtin nge kan kal pui zel ang tih ngaihtuah chungin thlir dawn teh ang.

Thusawitu khan Zu chu Thil  a ti a, A phuahtu nu khan Sual tinreng bul a ni tiin a sa bawk a. An ngaihdan chu behchhan neiin an ti ri mai a ni. Zu hi sual tin reng bul a ni lo va (sual lan chhuahna a ni thei)  He hla hi kan thu rin a ni lo va  zu dona leh vanram kaina tura sawm na  a ni thei bawk: kan thurin hi Bible chuan sum ngainat hi sual tinreng bul a ni tiin min hrilh a ni.  Sual tinreng hi Zu a nih vang em ni ang  khapburna dan hi kan hmang tak? Valbuangate (missionary) thlauh thlak kha chhunzawm zel kan la duh em ni zawk ? Kohhran leh tlawmngai Pawlte hmaizah avang hian kan do mai mai em ni? Zu hman hlimhlawp rawng kai kan ngai nat avang hian Zu hi DO kan duh em ni zawk? Do rem theih kan in ring em? Heng zawng zawng chhanna chu: sual bul anih chu ka ring lo. Kristian; Amah ringtu kan nih avangin Sap nun kan ngaisang a; an chet dan pawh kan zira an nun dana nun pawh kan thiam chak khawp mai. Chu vangin sap kan ngaihsan avang pawh hian Valbuangate chenna ram ang chuan Zu hi kan dah zalen lo. Ama’rawh chu; Rinna khawih thil nia kan hriat a nih avang hian Zu khapburna Dan emaw thunun hlekna dan emaw sawi tam mi chu kan ngaisang lo. Missionary te; sap nun dan leh kan khawtlang nun te kan thlirkawp chuan mipuiin ngaihdan kan sawi thei lo a ni. Kohhran leh tlawmngai pawl thlirna atang chuan Zu hi khap bur a, Do rem theih kan duh a, kan beisei bawk. Sawrkar hian pawl, kohhran duh dan a thlirpui lutuk em ni ang Zu hi a do le tih chu ka hre lo. Sawrkar Dan pawh sawrkar vekin a tum thelh khawpa a kalphung a nei hi chhan tha tak awmah I ngai ang u.  Sawrkarin tih loh tur a tih chu dan a ni mai a, Dan chu zawm tur a duan a ni. Dan zawmtu tur chu mipuite kan ni a. Sawrkar hian Beiseina sang tak neiin mimal nungchanga innghat tlat Khawtlang nun hi siamthat a tum em le?

 He dan hi Woodrow Wilson –a thusawi (if you want to make enemies, try to change something) thlen dik tirtu nih duh vang ngawta khapburna dan hmang kan nih ka ring si lo. Kan nih erawh chuan Hmelma neih kan duh tih na a ni mai. (chu ngawt chu kalphung thar ani si lo) Chu chu Politics takin a hlawk ang em le? Politics kheltu politiciante chu an in  ang vek a, Lui awm lo chung pawh a Lei dawh thiam tu te an nih avangin. Chu vangin politics avanga Zu khapburna Dan kan hman hi Shakespeare-a thu hmang chuan Dik Lo tlat a ni. Eng pawhnise, Dan chu Dan a ni a, Zu kan khapbur a, ka pawi ti lo. Zu that na hre tur tawk chuan ka lo chhim ve tawh a, a that lohna pawh ka hre thawkhat e, Zofate tana  tangkai pui tur khawp chuan kan tawn hriat hian a phak lo a ni. Chutiang a nih chuan maw, a duh chuan an dawm anga an in mai tur a ni (jail tan huam chungin). A duh in an in lo thei a, an Do em em thei bawk. Lam mi ten lam ngai lo in hmusit lovin, lam ngai lo mite pawhin lam mite hmu Sakhi lo bawk ila. Thlarau pek zia ang zel zawkin tih ang maiin, Zu in thin leh Zu in (ngai) lote pawh hlimin leng za ila, min khai khawmtu Dan hnuaiah I kun tlang mai ang u.

 Dan chu Dan a nih si chuan Kaisara thil te chu Kaisara hnenah kan pe ang a, Pathian thilte chu Pathian hnenah kan pe leh mai tur a ni (Lk 20:25) chuvangin khawvel mite chuan Khawvel dan phal loh chu an in mai tur a ni a, Thlarau mite (Piangthar)chuan an in lo mai tur a ni. Thlarau mite chu Roreltute thu thu a awm tur an ni mai lovem ni? Ni mai e, A nih leh zu an in loh avangin chhandam an ni mai dawn em ni? Chhandam te kawng zawh tur ah zawh mai a ni. Chhandamte chuan Zu lo khulh thin ta se? Kan Lalpa Isua ngei pawh khan Amah hriatreng nan ZU in tur in min ti sia, a pawi dawn em ni? Chu tak chu a ni kan buai phah erhna chu. Pathian faa vuah ringtu dik tak, Piangthar tha tak theuh ni I la ,Kan Bible-in eng tin nge min hrilh a, eng nge “my Lord” a ngaihdan chu hriat tum dawn teh ang.(Theologian ka ni lo va, ka hriat dan zawk in le)

Zu chung chang hi Bible ah kan hmu nasa hle a. Uain, Wine, Zupui, Rakzu te hi Zu a ni mai a. Tin, Zu ruih hmang chu zu in mite an ni. Kan sawikhawp, kualkawi luhkhalh a nih pawhin ka duh dana sawi tur ka ni ka tih hmasak tawh kha. Bible bung hmasa lama Lota Zu in thu leh a fanau ten zan zawma an mutpui (Rape) thu kan hmu a, Lota khan Zu a in tam lutuk ani ang mahni fanute pawh a mutpui a, a ngai(h) thin ni. Rui lo hai lo chuan kha inngaihna sual kha aduh loh avangin Zu an intir ta reng a ni zawk lo maw? Emaw Lota fanuten mi dang(mipa) chi thlahtu tur an awm loh a vang a, mahni pa ngei fa an pai thei kha harh fim lohna (Zu) hmun vang liau liau a ni awm e. Lota Chi mang loh chhan kha Zu vang a ni a, tha deuh asin Lota’n zu kha in ta lo se…. Tin, Tirhkoh paula khan Timothea hnenah I pum a vang leh I damloh fo avangin Uain tlem te hmang thin ang che, a ti a. Dawidim telh a ni emw ni lo emaw ka hr eve leh ta pek lo. Paulan Timothea hnenah tui chauh hmang tawh lo va, Uain hmang hlek turin a chaha; tlem bakah te a nih kha. Chu vangin mi tam tak te tanfung pawimawh tak (Zu pawi loh zia)chu a pelh sawlh chiang hle a ni. Zu in loh chuan a ruih theih si lo a, Pianthar lo chuan  Bible thu a zawm theih lo tlangpui thin, tum pawh a tum lo.

 Le, kan Lal Isua khan khawvel a a thilmak tih hmasak ber chu Tuisik Uain (Zu) a chantir a ni, chute ang a nih chuan zu hi sual a nih a hnekin thil tha thlentu a ni thei tho em? Isua mahin a awm sa pawh duh tawk lova a tihpun si chuan Sual hlawm hlak, sual bul chu a ni lo vang. Chuti ang anih chuan zu hi a hman dan azirin vanram kain dal thei a ni emaw Hremhmun tlakna tura chahbi emaw a ni thei dawn a ni.

Pathian thu hi thuthlung hlui leh thuthlung thar inkawp, lak hran theih miah loh a ni a. Thuthlung hlui tifamkimtu chu Thuthlung thar a ni a, Thuthlung thar tifamkimtu pawh thuthlung hlui tho a ni. Chuvangin Pathian thu-in Ti suh a tih te, ti rawh a tih te hi mi vantlang ngaihtuahna atangin I bih chiang dawn teh ang.

Zu thatna leh that lohna sawi tam ka tum lo a, Zu hi a that lai ka hre ngai lova, zu erawh in tur atana siam a ni. Zu in ṭhin te bawk hi an rui nge nge ṭhin. “Zu reng reng in suh, chu ti lo chu I thi ang” tih hian zu a khap bur a ni. Zu chu in tur atana siam ni mah sela mi zawng zawngin in vek tur tihna a ni kher lo. Ä ṭhenawm hnena Zu in tur petu chung pikzia a sawi a. Zu in ṭhin mi chung pikzia tur chu a ngaihruat theih awm e.
Miin zu a in chuan Pathian ngaihin a tenawm a, eng dinhmun nge a luah ang le? Zu inṭhin te, zu chawhpawlh inṭhin te chu an lungngai a, an chung a pik ṭhin a, hliam an tuar ṭhin a. Chu mai ala ni lo cheu, thubuai an nei ṭhin a, hliam an tuar ṭhin a ni. An mit sen rem rum ṭhin te hian mihring chanve an nih zia a tarlang a ni.

Zu intura hma taka tho ṭhin te leh Ruih hmaa rei tak meng ṭhin te chu an chung a pik ṭhin a ni. Khawvel thila ngaihtuah pawhin nunphung a ti buai fo ṭhin. An kut te chu hling chhun ang, an lallukhum pawh rah behsaka an awm tur te chu zurui mite an ni. Hrereng chunga zu inṭhin te chu leiah leh vanah an hausa hek lovang, an rethei dawn a, nguina in puanchhia a sin tir dawn a ni. Chuvangin “Ruite u harh ula, ṭap rawh u, uain ïn ṭhin zawng zawng te u, a uain thlum avangin chiau vak vak rawh u…”

Kan zingah rilru muthlu kan awm chuan harh a hun tak zet zet a ni. Zu rui ṭhin in awm chuan in fing lo tihna ani a, natna in nei a ni e.

## 2000 vela ka ziah ni tain ka hria, edit peih vek sen a nih loh avangin ka han neihfakarilbawm mai mai a ni.







54/2015 Bawngpupar a vul leh ta!

$
0
0
 BAWNGPU PANGPAR A LO PAR LEH TA

"Bawngpupar a lo vul leh ta!" tih ngawt hi ka rilru-ah a awm a. Bawngpu pangpar ka'n tingawt a, Nihawi lem pangpar ti pawhin I hre zawk mai thei a. Pu Zoramthanga Serthlumpar tia I hria a nih pawhin I demawm chuang lo e. He pangpar hming dik tak hi eng nge tih pawh a hriat theih lova.  Kham bakbahai leh ram chhawr bawk loh turah ho khat neiin an lo par eng tuar thin a. Chu chu he thu ziah nan hian a tawk a ni. Mawi taka thlir mai loh chu tangkaina tur a awm lem lo a. Ram pangpar a nih avangin a par hi han thliakin, Pot mawi tak leh remchang takah pawh khawi thin mah ila, a mawi hlei thei lo fo. Rei a par theih ngai loh vang a ni. Chuti ni suh sela, mi koham leh sum mena meng ho hian an vai nasa ngawt tawh law'ng maw?

Khawi hmunah pawh engtin pawh chei bawl ila, Chhiahhlawh chei ang maia uluk ngai leh a behbawm mamawh tam a ni. A awmna hmuna a par hian a mawi tawk em em a. Rilru dang put tak thut avanga thlai chin taka chin  chi pawh a ni lo. Chei mawi leh zual emaw, uluk taka khawia mawi leh zual chi pawh a ni lo. A awm hmuna a lo par vul mai hian, sikni eng leh Pathian thilsiam a nihzia min hriattir a, sum leh pai hlutna min theih nghilh tir a, Pangpar bawr khat hi engzat man nge tih nen lama chhut chi a ni lo. 

William Wordsworth-a Lucy kha nge Violet pangpar kha ni zawk ang tih nen lam ka tehkhin fo a, han chhiar thar leh teh. (chhiar ri ngei thei la)

She dwelt among the untrodden ways
Beside the springs of Dove,
A maid whom there were none to praise
And very few to love:

A violet by a mossy stone
Half hidden from the eye!
Fair as a star, when only one
Is shining in the sky.

 Eng emaw hriatchhuah I nei ve lo maw? Nipui a thawk tantirh a, luite dung boruak nawmzia I hre tawh  a nih chuan a hlutna belhchhah turin pangparin hringnun hahchawlhna min pek theihzia leh thlamuang taka awmte hnenah chauh chawlhna a pek theihzia I hre thei ang. Vei leh helhkam, lungkham neite hnenah chuan fakna leh chawlhna a awm ve lo  a ni. Sikni eng an sawi apiangin Tlaizawng par an sawi tel thin a. Kei zawng tlawmte-a par thin Bawngpupar sawi hi a remchang ka ti fo.

Khawvel ngaihlu apiangte hian engkim hi sum hlutna hmangin an teh thin a. Mawng vawmba ang sekin hun an hman a ngai a. An chawlh hahdam nan an thawkrim sauh sauh nia!  "Lalpa sum ka ngainep a…." tih te chu khawi lamah va tidik suh. Khawvel hi eng mah lova thlirtute tan lah inlemkhual ang maiin an hmu a, an bula chen hi a hrehawm hrep lehnghal a. A thilsiamte atang hian Siamtu  chu an hmu thei lawi si lo a ni. Lumen laia khawfing chah dawna K'u Dana tawngtai ang deuhin, "Lalpa kan thinlung battery down tawh te hi min charge full sak la, khawvel pawh hmu chul rawk thei turin" tih ang hian  FULL leh lutuk a, engkim hi an hmu chul zo ta vek a nih hi.

Pathian hian I thinlung hi a lo charge full lutuk nge a thilsiam mawina hi I hmu lo zawk? Bawngpu pangpar tih avanga hnamdang hmelhmai bak I mitthla ngai lo a nih chuan inenfiah ang che. He pangpar tlawm tak hi khawvel lehlamah thawnchhuak ve ta ila a man chu a to ve  tho ang le! Eng nge a hlut loh bikna chu ni ta? Foreign atanga pangpar chawk luh chauh hi mawi I lo ti zawk em ni? Sap hming nei pangpar chauh hi mawi I ti a, Pot-a hun emaw, eiruk inlian taka awm pangpar chauh hi I chhinchhiah bik a nih a, Mangkhawng in leh Khamhuai in chhunga khawi chauh hi chhinchhiah bik suh ang che.

Khang pangpar lem leh chawm mawi chauh te kha I tan an hlu lo.  Khati ang pangpar kha chu mi hausate tan chauh an par a, inlengte hmuh turin an vul asin. He pangpar hi chu mi zawng zawng tan a par a, hmun tha leh hmun mawi, thianghlim hi par vul nan a hmang ve lo a. A awmna hmun apiang hi a mawipui zawk asin. A awmna azirin a zia a thup ve lo a, harsatna leh retheihna karah pawh a nihna ang angin a par a, a langsar mai a ni. A thihhnu-ah kan ram tana lei tha-ah tal an lo chang thin. Vanneihna pakhat erawh a nei ve , pahnih pawh a ni thei bawk, thlasik hun nuam lai taka par a chhuang thei hi a ni a, mi dangte tana a par thei pawh hi a ni awm e.

Fak leh chawimawi duh avang emaw, a nuam lai chauhah hian I par thin a nih chuan I thih hnu chauha fakmawi chi I ni ngei ang. Chuti a nih chuan he pangpar ang maia a thih hnu-a mawi zawk, a par khawro tak cheimawi pawh awlsam zawk an ti mai ang che. I thih hnu-ah an fak luai luai ang che a. I chenpuite tan hnemhnan awm loh ve khawp ang! Nunna kan neih tawh loh hunah hian mite nunah engtin tak par zel ang I maw?  
                                                              

56/2015 Tlakawrh Feedback

$
0
0
Nizan dar 11 vel khan thianpa Beiseia of Noway, ni lo, Serkawn khua chuan Tlabung a zin thu leh a pa an chawimawina ropui a tihzia hrilh turin min lo phone a. Zirtirtu atanga SSA ah pawhpen niin, Lunglei area aia Chakma, hnam hnufual zawkte awmna hmuna thawk turin duh a thlang a, pension thlengin a thawk ta a ni. Chakma mipui hmangaihtu tiin an chawimawi daih a, zirtirtute bialtu a nih atang hian "Chakma hian zirna-ah kan thangin, hma kan sawn a ni" tiin an sawi a. Chawimawiin ruai thehsakin, khaw sarih dawn mipui an kalkhawm thu min hrilh a.


Chumi pah chuan Ka lehkhabu ziah ve 'Tlakawrh" chu tleirawl nun beidawng tanpuina atana a hman tangkai thu min hrilh a, chumi a nih avang chuan Serkawn TKP hruaitu pakhat Pu Zodinsanga chu "Chhiar ve turin" a rawn a, a lo hawhtir nghal a ni awm e. Chu pa, Pu Z-a, tuna khawtlang hruaitu ni bawk chuan "Bible lo vekah chuan ka chhawrin, lehkhabu-ah chuan ka tangkaipui ber a ni" tiin a hrilh, min hrilh chhawn chu ka lawm hle a ni. Ani asin, PastorPension tawh te, Nazareth leh Durtlang Hospital-a chaplain thawk tawh te, Tahan lama M.Th zirlai te, MBA nula-UNO lama thawk ta te leh Chhinga veng Upa te min feedback avang hian ka lawm a. Pathian hnenah lawmthu ka sawi fo a ni.

57/2015 Masi Present

$
0
0
HMING LEM HMING LEM KA NEI LO

“No name, no name have I,
I live on pure water,
I live on pure vegetables”

Rimenhawihi pasal Zawlthlia zinbo avangin kawng a inkalh khung tlat a, tu mah an lut thei lova, pawn atangin hla-in an auva, an zawt a, an zai a, An hla leh zawhna ni bawk hi a saptawng pawhin sawiin sa-in chham eng ang mahse la, hming hi a pawimawh hmasa ber lohzia kan hmu a, Hming ngawt ai chuan hming putchhan leh a nihna hi a ni lo pawimawh zawk ni. 'In thira mi, in dara mi, Tu maw i hming min hrilh rawh,' ti a zai zawhna chu Rimenhawihi chuan

'Hming lem hming lem ka nei lo,
Tui-sik-ringi ka ni e,
An-tlak-ringi ka ni e,'

tiin a chhang a. Saddam Hussein hi vengkhat workshop-ah bal niang nuangin ka hmu tawh a. Bruce Springteen leh Messi hi thingtlangah ka hmu tawh bawk. Mizo zingah Roosevelt-te, Napolean te kan hmu a nih pawhin a mak lo a, a mak ta ber chu hming hian kori tu turah kan ngai ta thin hi a ni. 

Lal Isua hi Chhandamtu a ni a, a pianna hmun tlawm tak emaw, Tlangval hnahkhata thi  a ni hi a pawimawh hmasa lova, a thi ngawt pawh hi a pawimawh lo; mihring chu thi thei, thi tura piang kan ni. Krawsah mualpho takin a thi a,  Kraws chu misual tawp thang te thihna hmun, hremna leh rorelna kenkawhna hmun a ni , chutah chuan a thi a ni. Krawsa saruaka khaikan a ni kha a ropuina a ni, Min chhandam tura a thihna, kan aiawha a thihna zawk kha a ni pawimawh ni. Chuta tang erawh chuan min chhandam tura lo piang a nihzia hmu-in “Ranthleng leh vana Lal lukhum a inzawm” tih kan sak theih phah ta a nih kha.

William Shakespeare-a khawvel mi hmingthang meuh pawh khan Lemchan, chantual zaupui nena Hringnun lo tehkhintu meuh pawh khan Rosepar hi Ek lung tih ni ta se, a mawina leh a rimtuina a bo chuang lo ang a, a mawi ngaiin a mawi reng a ti lo a, mahse chuti ang rawngkai chuan hming pawimawh lohzia a sawi a nih kha. As you like it-ah khan hmuihmul nei miah lo nula hmeltha-in a hmuihmul hming chhala chhia a chham chuan Chhia a chham lo a ni, chhe chham a tling lo  ni tia kaihlek ve mai ka nap a.

Kan peng thui dawn, mihring hmingah hian hming mawi leh hriat nuam tak tak kan duh a, kan insak mawi siak ta  anih hi. Enkawl lamah erawh kan inpa pek emaw, kan laiking fa enkawl mai mai a. Lalrinawma rukruk vanga Jail tang an awm ta nuk mai. Hnam pakhat chuan an piansualna hming hian an inko mai thin a. James-a pawh a ke a bai chuan Kebaia an ti tho a, John-a pawh a mitdel chuan Mitdela an ti mai a. Hming chu an nihna leh nihphung ang hian an ko ta mai thin a ni.

Kan  chenho kawngah hian kan mizia leh kan nunphung ang hian min ko dawn ta sela engtin nge min koh ang le? I mizia nundan kha lo en la, inbih let la, khawi ber hi nge i hming ni ang?

1. Excuse Liana : Ni tin maia chhuan lam nei thei reng mai, Chhuanlam chauh hria, chhun lam hneh thei miah lo i nih chuan sap i ngaisang ang a. Nun dazat neiin Excuse Liana ni mawlh ang che.

2. Over Thanga :Engkimah hian a pangngai ning hma em em, mite aia uchuak taka ti thei zel mai, mi dang pawh zahpah miah lo i nih chuan i bula chen a hrehawm khawp ang le. Sawi chhuak lo mahse an ning thin ang che. Over thanga ni la i inhmeh khawp ang.

3. Buaina Ralliana :Mite tana malsawmna nih chu kristian sakhua chauh hian kan inzirtir lova, hnamtin, ram leh hnam hmangaihtu, mihring nuna bet tlat a ni zawk a. Mahse chuti anga khawsa duh miah lo, mahni chauh in vaw liana inhmu lian i nih chuan mi dangte tan “Buaina Ralliana” i ni ngei ang.

4. Kamthakunga:A taka che miah lova, tawngkam chauh tha, rilru tha si lo, mite chhiatna tur pawh pawisak nei lo i nih chuan Laiking awrsen ching i ni ang a. Kamthakunga nih chu i inhmeh khawp ang.

5. Negative RopuiaMiten thil tha tih an tum a, an theihna zawng zawngin an bei a, an theih lohna lai leh a theih lohna chauh i hmu a nih chuan i thinlung mit kha a del a, a thim zawng leh a chhe zawng chauh i hmu thei tihna a nih avangin Negative Ropuia ni la i ropui lo ngawt ang

6. Tluan tlinglova:Thil tha chu i hria a, i ti ve thin ngei alawm, mahse a twp i thlen ngai loh avang leh i thlen chhun pawha a hmawr bawkna a chhiat thin avangin Tluan Tling lova ni ta che. Tlinga an la ti tho mai thei che a ni.

7. Khuruaia:Mi fel tak i ni thin a, i duhzawngah chuan tlawm leh zah pawh dawn lovin i thawk chiam thin a, i neiin, i hlawhtling nge nge thin. Mahse i duh loh zawng leh ngaihdan ni lovah erawh zawng i ngawi theiin, i bo daih zel a, Duhzawnga Khuruaia nih hi i inhmeh loh bikna tur ka hre lo e.

8. KhunkhanaI fel lohna ka hre lova, i fel lutukna hi i fel lohnaa chhiar mai chi a ni. Mi inthlak chak leh insiamrem thiam apiang hi miin an lawm a. An bula awm an chak avangin then leh rual an ngah phah asin. An pawl pawh an pun phah a ni. Nang zawng hmana ze hlui tawng muang cherh chawrh tul lo thlenga sawi kilh kelh thin, uap na tak ang kha i ni a. Ek ina e tang mek ang renga i awm avang hian i hahthlak tlat a ni.

9. Puanhmawr Lawma:Krismas a lo hnai a, Krismas chauh lawm, Lal Isua lwm si lo i ni a. Hmeichhe mawina leh thatna lawm miah si lo hian an puan hmawr chauh i lawm a, i thlir vung vung zel hi i inhmeh ngawt mai. Nunmawina hmu si lo, pawnlam incheina chauh hmu thiam i ni. Lawma an ti ang che a, i lawm ber an hre chuang lo ang.

10. Kalkhangliana:Tawlh loh puan pawh bihin veng mah la i tawlh pur pur tho hian ka ring thin. Chawn chauh lian, rilru lian mang si lo i nih ka ring a. Kal khang chauh lian Ban lian si lo chu a rinawm chuang loh. I lu chauh a len avangin i taksa a te si a, i inhmeh ve lo  a ni ti raw Pu Kalkhang Lian?

11. Hmmm Uara :Hmmm tih hi nupa nun hmanlai awrawl chauh sawina a ni lo e. Miin thil tha leh eng emaw an sawi pawh ngaihtuah chiang mang lova hmui lo ti ner thin i nih avang te, Nuam tuar lai hmel chauh hmuh leh hriat nuam ti, hrehawm tuar ti thei lo zet i nih avangin “Hmmm Uara” ni ta mai che.


12. Tirhkoh Nasa Luaia:Eng Tirhkoh nge i nih ka hre lo a, Thim tirhkoh emaw Eng Tirhkoh emw i nih pawhin a inhmeh tho ang chu. Mahse, Setana Tirhkoh i nih phei chuan i inhmeh khawpin ka ring thin luai luai khawp mai. Vanlam Tirhkoh i nih chuan i thil tih dan leh duhzawngah khan i nasa lutuk a, miin an zo lo che a ni. I tihdan kha a lutuk fo avangin i chauh hun an nghakhlel khawp ang.

13. Se Se-a :Saphming lam a ni lo. Thil tha emaw tha lo  emaw i sawi hian sawi se se zel suh. Su su a na. Mite ngaih a tha lo anga, i rel emaw an ti anga an hlau mai ang che. Chu vanga au luah luah tur tihna erawh a ni lo.

14. Subedar Thlemsama: Thil tha lo ti tur hian hmin i awl lutuk a, Polite-n emaw i tih avang hian miten an thurualpui fo thin che asin. Ngaiah an neih tawh avangin thil tha lo tih i awlsam leh lutuk avangin i kaisang a, a sawmtute aiin thlem i sam tawh a ni ti raw?

15. Langmawia:A mawi lo lai tihlan reng thu chu  awm lo a. Mahse a mawi lai chauh i lantira, insiam that i tum ngai loh avang leh belhchian i dawl loh em avangin Langmawia i lo ni ta a ni. 

16. Thinlung Saka (T-Saka) :Saphming Isaak tih lam a ni lo. I thinlung hi sualna lamah a sakhat lutuk a, thatna hian a ngam lo che  a ni. Tha tur hian i in la pa a, i in lak luhlul avangin Thinlung saka nih chu i inhmeh ngawtin ka hria. Chaka hnehna chang tur chuan tlawm a ngaih changte pawh a  awm a nia.

17. U Tumi :Thiante zingah chauh i hlim emw tih tur hian inchhungkhurah i tum reng , hlimni hmel i hmu ngai lo a. I thlirna thlengin a thunun ta che a ni. Hlim l nui seih thin ta che. Chumi tur chuan hlima tur thil ti rawh

18. Duha Young:Bawng tar pawn luang no tho a ni a duh ni tiin i iak i iak a maw? I kum phu lovin i nawi a, tleirawl zia i pu reng chung hian tarsen i ni ta a nih hi. Chawmhlawm nih i bang ngai lo a, Chawmtu i ni thei ngai lo ang chu. D-Young pawh ni la i Rap thiam lo ang a. Rap erawh i tawng pawng paw ngaihsan ve ngawt ang chu.

19. Kuangkuaha:Thil tha lo pawh dodal ngam lo, thil tha pawh tan ngam chuang lo i ni. Awm ve tawp thin i ni a. Hahdam viauiin hre mah la, nguina chuan a man ang che a. Inkuangkuah thei lo turin a la siam ang che. Kuangkuaha an tih loh che pawhin Thlirtua i ni ngei ngei ang.

20. HmulianaMinu thu sual lai emaw, tupa thil emaw i hmu tihna a ni lo, nangmah leh nangmah kha i inhmu thei miah lo a, i hmu thei ngai lo ang. Mahse miten an fak che a, i chanchin an hrilh emaw, i inngaihhlutna avang khan i lo inhmu thei ta a ni. An bawl che tih erawh i hre hek lo. Politician emaw in tiin Party velah mi tlin lohna i sawi fo hian ka ring thin.

Kan bial zaipawl Advance Xmas-ah Special Items atana number ka pawh tir a, an hming hi ka chhiar chhuak a. Kan hlimpui hle.

169/2016 Kumthar tawngtaina

$
0
0

LALPA KHAWIAH NGE I AWM?

Ka thiante, ka chhungte leh ka hnathawhpui te, i tana ka rawngbawlpui te hian ka harsatna zawng zawng min laksian sak thei lo a, chuti chung pawin ka tan an hlu em em a ni. Nang, engkim tithei phei chu ka tan i hlu zual a. Mahse, I rawngbawl avanga chan anga ka inngaih chang chuan ka mangang a, ka hnual fo thin. Harsat manganna ka tawhin ka ko che a i reh vawng vawng lawi si.


Ka thinlungah te, ka bible chhiarah te, i thilsiam hmangte hian thu i sawi thin kha a ni ngai a. Tunah hian i aw ka va hre thei ta lo ve. I thilsiam ni eng mawi tak hi en ngam lo ang mai hian Nang chu ka zawng che a, ka ko che a, ka en thei si lo che a nih hi. Hnai takah hmuh che ka duh a, min en khalh lawi si, hla taka ka hmuh che-in ka duhkhawp thin lo. Inhnemna dang ka lo zawng leh hman thin a, min ngaidam ang che.

Nangmah lovah chuan rinna ka nghat ngam lova, nghat turin ka chau si a nih hi. I thilsiam mawi tak tak ka hmuh chang te, ri ngaihnawm tak tak ka ngaihthlak chang leh damna ka neih a, emaw ka bawrhsawm chang pawh hian nang chu ka kiang vela lokalin min hnaih a, min tanpui reng turin ka beisei thin che asin. 


Harsatna sutkian dan tur min hrilh lo  anih pawhin  a ngaihtuah theihna leh nachang hriatna min pe leh la, lawma awmdan tur min zirtir la, lungawia awmdan te hlei hlei hi ka thiam lo a ni. Vui lo turin dawhtheihna min pe la, tuarchhuak thei turin chhelna min pe ang che.

170/2016 Malsawmna hnukhawi paihchhuahna

$
0
0

KAN EK IN

Bible-ah hian ‘ek’ tih thumal hi a awm em tih ka hre lo a. Ek In chungchang phei chu ka hmu lo lehzual. Ka zawng chhuak vek tihna lam ni lovin, ka Search hmu zo lo ti ila a dik awm e. A lo awm a nih pawhin kan thupui behchhan tur khawpa hlu erawh a ni lem lo a. Bible thu leh a tlukpui tel lova thuziah thiam ta tlat lo leh Bible chang behchhan awm lo thuziak chhiar peih lote tan kan zawnsak duh mai a nia! A lo awm loh takah chuan a rintlak loh phah lem lo ang chu maw! Ek phena malsawmna awm zawk hi chhiar i tum teh ang.

Israel fate kha an daikal ve ngai lo a nih pawhin, an e ve tho ang tih a rin theih a. Thupui hnawkhnai lo tak thlanga hun ka’n khawhral mai mai hi chu a ho ngawt mai. Ho tingawt ila mi zawng zawng ni tin chin than a nih lawi si avangin a pawimawh riau a. A \awpthlak a tihngawt theih bik loh a ni. Chhura hunlaia mawngping khuaa chengte tan chuan thupui danglam tak, hriatthiam theih loh tur a ni. Kan thil tih \hinte ziaka dah pawh hian a fiah zo lo ang a, sawifiah har tak mi zawng zawng tawn tawh a nih avangin heti ang lam thai tawh an lo awm a nih pawhin ka zulah ngai ve ta mai ila. Mi zawng zawng tawnhriat chu ziak a mual mual chu an lo awm ve tawh ang a, a awm lo a nih pawhin tu mahin ziah tlak khawpa thianghlimah an ngai lo a ni mahna.

Dam hrisel tha ver vawra zun leh ek kan thiar thei hi Pathian malsawmna a ni tiin bul tan hnuhnawh teh ang. Chuti anga chhut kilhkelh \hin chu an vang ngei ang le. Hman lai chuan ‘Kan ek in” tih tawngkam hi a awm thei lo a, chenna in awm lohna chin dai leh ramhnuai zawng zawng kha an ek in a ni mai a. Daikal ti pawhin thupmawi mahse a rim a chhe ve ngei ang. Evi leh Adama a\ang tawha kan inthlahchhawn hi a enkawl danah \an kan la nasa a, ek in awm lohna chhungkua chu tlemte an ni tawh ang a. Mizoram khua-ah hian chuti ang awm lohna khua pahnih pathum chu ka kal ve tawh a. Kan ek in tih tur an neih lohna hmunah chuan kan ek in ka ngai thin khawp mai. 

Kan ek in hi kan chhung intawm a ni a, mi hausate anga mahni puala kan neih ve loh avangin. Chhungkaw tam tak pawhin indaih loh a awm theih phei chu ka hre law. Kan ek inah hi chuan ka thla a muang a, ka ngaih a ngam a, thlamuang takin ke mu churh churh khawpin ka thu thin. Tun tumah hian Ek dan tha,a thu tung emaw, a thu awn emaw, san pek dan emaw, mi ten research-a an hmuhchhuah lam sawi lan ka tum hek lo a. Kan ek in atangin Pathian hmel ka hmu nasa zual bik a, ka hlimna leh lungngaihna ka sawrbing fo a. Ka tana hlutzia heti ang hian sawi teh ang.

Vaizin nikhuate hian ka ngaizual thin. Relah a ni emaw, Thlawhtheihna-ah a ni emaw insum a theih ngawt bik loh avangin bet lo zeta luh hian kan ek in ka ngaizual thin. Laklawh thilah te hlei hlei hian ka ngaizual a, dam leh hrisel tha pangngaia awm hi chuan hmun dangah inthiar hi ka phal lo a, a theih hram chuan ka pan nal nal thin. Puipunna hmun leh hmun bika man chawi ngai hi a tha ka ti. Ek man pekbelh duh pawh hi an tamin ka ring fo a. Kan ek in tih tur awm lohna hmunah hian a insum ngawt theih loh a, cheh palh ta ila, kan mualphozia tur chu ka ngaihtuah ngam lo zawk. Cheng sawmhnih khat lek chu pek belh awm hliah hliah zawk asin.

Ka tawngtaina in a ni a. Hmun dangah Pathian ka biak hi chuan dilna lam a tam thin a, ka duhamzia a lang chiang a. He hmun atang hi chuan “Lalpa ka lawm e” tiin bul ka tan thei thin. Lawmthu sawia fak leh chawimawi bak a leng lo. Tawngtaina in hranpa nei mah ila ka lut fo hian ka ring lo a. Buai chhuan lamin ka thatchhiatzia ka thup mawi fovin ka ring thin. He hmun hi chu loh theih lohna avangin ni tin ka lut a, lawmthu sawi lo thei lo hian min siam thin a. Chuvangin ka tawngtaina in a ni.

Tu tan pawha Call Centre a ni a, thuruk sawina hmun tha a nih avang hian a him bik em em a. Mi dang a tihbuai loh avang pawh hian hmun tha tak a ni. Kan va biaka te hriat atan erawh chuan a hawihhai lo hle a. An hriat loh erawh chuan a mawi lohna a awm lem lo. Pathian aia Phone be tam thin tan chuan Kan ek in hi a tangkai khawp ang le. Mi zinga be zuah zuah thin, mi dang care miah lo hi chu an bula awm pawh a hrehawm thin si a.

Library hran nei lo tan pawh Reading room a ni nghal a. News room tha tak a ni fo. TV news te hi tlangval, chhuak cheh tan chuan en hman a har khawp a. A ziak chhuahsa mahni hman huna chhiar mai hi thil awl tak a ni. Tunlai khawvel buai takah hian mihhring pawh kan buai lehzel tawh avangin lehkhachhiarna hun tha kan nei lo a. Kum khata lehkhabu pakhat chhiar lo chhungkua hi a awm theih khawp ang a, chung ho chu dem ngawt theih a ni lo.Lehkhabu an neih loh chu thuhran chhiarna hmun tha an neih loh vang ni maw? A nachang an hriat loh vang pawh a ni mahna, ni tin phek khat pawh chhiar ta se, thla khatah chuan an chhiar tam khawp ang. 

Mihring damchhan pakhat chu beiseina a ni a, suangtuahna-in a zui thin. Suangtuahna hi nun tinuamtu a ni. Khum laizawlah hi chuan suangtuahna aiin mi chungchang ngaihtuahin hun kan hmang a, ngaihtuahna thianghlim lo pui pui kan hmang fo thin. He hmunah erawh hi chuan rei tak a hahdam theih loh avangin ngaihtuahna thianghlim lo a put hman loh avangin suangtuahna tha mi chauh ngaihtuah nan hun hman han tum chhin teh. Khawvela chen hi i thlakhleh phahin ka ring fo thin. Tar chhumchhia leh khumbeta natna i tawrh hunah zawng i ngai ve thin ang a, malsawmna i lo dawn tawh; ngaia i lo neih kha malsawmna a nihzia i hre thei ang le.

A neizual leh a nachang hre deuh ten mahni puala an neih thin avang hian an tan chuan ni tin chhinchhiahna (Diary) ziahna hmun atan an hmang a, a remchang ngawt mai. Patling ke hniak lenna hmun apiangah a ek theih tih hunah kha chuan, thil tha lo paihchhuahna hmunah bak an chhiar thei lo a. Tunah zet zawng kan hmang tangkai ta a nih hi, a hmangtu azir ava ni em! Hmanah chuan inthup hun a ni a, tunah pawh a la ni mai thei e. Mahse, tun ang hunah chuan hahdamna hmun, saruak leh inhawngsa a kan ngaihngamna hmun a nih avangin kan ek in hi malsawm chhiarna hmun ka ti lo thei lo.







171/2016 Republic day hnatlang

$
0
0
Kuang siam hnatlang 

Mahni kuang lo nawr hi thil zahthlak a ni thin a.
Mahni kuang tur pawh a siam theih avangin
Mahni kuang tur nawr pawh a zahthlak loh,
Kuang siam hnatlan tlat chuan.... hmmm

Mahni kuang lo nawr hi thil zahthlak a ni thin a.
Mahni kuang tur nawr erawh a zahthlak loh thei ta.
A hmang hmasa tur hriat miau loh chuan
Book lawk chi lah ni si lo...

YMA hnatlanga thing phek nawr mam hian
Mahni kuanglo tur nawr (mam) kan lo ni thei
Dura craft, Burma wooden ply hman loh chuan
Nawr ngai lovin hmang thei ila,  ram chhereu tur vengah



172/2016 MTKP LAWNGTLAI BEHBAWM

$
0
0
MTKP INKHAWMPUI 2016

Pehhel tak chunga sawi pawhin MTKP Inkhawmpui 2016 chu kan zo ta reng mai. Thlarau lamah hma ka sawn em ka hre lo a, lamtual chhung erawh a lum khu thei hle tih ka hria a. Ban vela Bus mena men chuan Areopagi atanga AOC khawtawp bera mikhual thleng nih chuan hlauhna; tur ut ut tu, Bus kalsan nih kha a hlauhawm em a ni! MTKP 2013 (Haulawng) inkhawmpui aiin hma kan sawn a, 2019 (Tlabung)ah phei chuan hma kan sawn lehzual turah ngai ila, khawvel nihphung a ni tlat si a.


Thank you Aizawl:Nakum lamah chuan Area Co-ordination an thiat dawn niin ka lo hria a, dik tak maw! Thiah tur  anih si loh chuan Lunglei Area Co-ordination TKP hi din vata, MTKP hian kutke bera hman hi an chakna tur a ni. Lawngtlai leh Aizawl area te hmasawnna hi a zuanin a zuang ti ila Politician ka nihphah kher lo ang chu maw. MTKP emaw BCM hmasawnna chungchangah hian Area awm ve lo pui Lunglei area hi  thlawhtir ngai niin ka hre ve ngawt a. A nih loh chuan Headquarters tal hi thlawk sang zel tura ticket book a ngai a ni. 

Hetia Thank you Aizawl tia bul ka tan ngawt chhan chu Inkhawmpui an kal that vang a ni. TKP thiltihah member ngaihtuahin an tha ta hle mai. Executive area pahnih baka awmte hian hmasawn tur emaw inthlahdul lo tura beihpui thlak kan ngai a ni tih hi ka ngaihdan a ni. Lawngtlai hi khua a zauva, Pastor bial thum meuhin min thleng darh a, kar a hla a ni. Kal dan leh haw dan ngaihtuahin kan programmee duan lawk hi siamthat a ngai niin alang. Chhim lamah hian Public Transport zingah mipui tam dan ngaihtuahin Bus hi a la vang a nih hi.  

Mi chi hnih ka hmu:Inkhawmpui palaite zingah hmelhriat pan vang vang chi ka hmu a, Hmelhriatsa kalsana hmelhriat dang pana kawngkama indinchilh  thin ten an sim a ngai a ni. Hmelhriat neih tam hi a sualna ka la hre lo a, Krista avanga inhmelhriat phei chu hlu tak a ni! Nuih, Seih, leh zaizir hmanga a hun leh hmun azira duhtawk thiam erawh a ngai a ni. Inkhawmpui a ni emaw, Zinna a ni emaw, mahni in pelh avanga first Class a inngai kan pung thin hi kan ze tha lo a ni. First Class nih pawhin inphahhnuai thiam hi TKP te zingah a mawi a ni. Zinnaah i rinna chauh dah bo lovin, i mizia  i dahbo thin nge, i mize pangngai zawk kha a lo lang chhuak thin.

Chang rel a sual ang e: MTKP rorel hi kan hmanhmawh ta lutuk a ni, sawi hawt a hmain ban phara tihtluk kan uar ta. A awlsam khawp mai. Nihnih emaw nikhat leh zan khat rorel pawh kan ngam/peih loh chuan tha taka bawhzuiin engtin nge kan ken kawh theih ang le?  Kan phar ta chenga kan chipzui leh tho avangin a awlsam ta hle. Entir nan, Christian Literature lama hmasawn tura hmalak ni rawh se (Bazar) tih ang chi kha inzirtirna chauh a nih loh avangin Inzirtirna tur dang nena kaihkawp ngawt chi a ni lo. Thi behte atanga nghawng ut satliah ve ngawt ngaihnepna a ni tih a lang chiang a, leh Rangkachak thi behte tletna lam leh an awnlam ching ta lutuk hi inzahlohna a ni em tih chu ka hre lo. Rampum huapa hmalakna tur kan rel hian a bawhzui lamah kan Ninevi khaw thuhril ngawt thin hi chu ka khawp kham lo fo mai.

MTKP Executive Committee ah hian khaw eng leh hmai engzah lutuk avanga rorel tluang purh hrinchhuah a nih ka ring a. (Lehkhathiam leh zirsang zahna, doctor zahna, pastor zahna hri chhia hi  awm ve a nia, Eng MANIA nge pawh ka hre lo) Opposition bench te siam ve theih chi chu nise rorel hian hma a sawn ang. Hman kuma KTP Rorel Lungleia nghah a nih kha nileng thim thak thlengin pahnih chauh an passed thei a, engtak sawiin, chip ang maw? Roreltu chuan taima takin rel rawh se tih Bible hi ziah belh theih chu nise Rorel kaihruaitu chuan uluk tak, peih rei takin kaihhruai rawh se tih ve tak ka nap a nia. Tin, Rorel dawhkan leh a behbawm atanga Misguide- dan anga ziah chiah ni lo, chuti ang zula inkaihhruai a awm thin em ka ti. Rs 10/- hi member tin hnenah MTKP Inkhawmpui puala khawn thin tur a ni a, a bak kan la khawn duh a nih chuan vawi khat bak khawn loh emaw, khawn theih/loh tih emaw; Kan fehchhuak duh a nih chuan vawi khat/ vawi hnih fehchhuah theih tih ang chi hi rorel dwhkan atanga report hian MTKP inkhawmpui rorel, Unit/bialin palai tura a tirh/thlan thin te tan chuan a hlu khawp ang. (Thlan loh chuan rorel ngawt theih loh avangin)
Kan peng lawk, Rorel laia mi pakhat rilru nat chhan kha ka hrethiam a, Whatsapp a mi pawh ka lo chhiar thiam e. A tak vek ni lul lo se ka ti. Khawvelah hian grassroot levela mi tha leh an tlakna muala chawr tha hi ka mi ngaihsan thin an ni. Inhriatchian lutuk chuan a inngaihsan theih loh a, inhrechiang chung pawha ngaihsan hlawh hi chu ngaihsan tlak an ni lawi si.


Siksawi ang u: Mimal zaithiam ho hi an chhawk then an ngai a ni. Muang Music (Live music hi an rei\muan theih em avangin Muang Music ka ti ve tawp) ah hma kan sawn a, ngaihlu tur tawka kan zep tel thin kha a fuhin a tha hle. A tha lo chauh i bansan ang u. Kan Resource person te hian Workshop, Seminar, Training, Symposium, Conference danglamna hi an ngaihthah lu deuh a ni. Resource person te tluka thiam TKP memberah hian inphumru an awmin ka ring thin! An aia an thiam lo zawk a nih pawhin Resource personte ai chuan anmahni khawtlang (grassroot) dinhmun leh harsatna theuh chu an hre zawk ngei ang. Chumi a nih avang chuan Workshop tih hi a fuh hle a, Grassroot level atanga memberte nena khawtlang dinhmun sawihova inpuihtawn hi kan hlawkpui zawkin ka ring thin.

Rorel hlana Pandala hun hmang duak lo hian, Biak in hran hranah Live Music te, Skit te, Talent show, Workshop hrang hrang nei turin ruahman thin ila, Chutah chuan Unit aiawh tel theuh tura inruat turin ngenna siam bawk ila. Mipuiten kan duhna hmun pan ta mai thin ila Pandal programme leh inkhawm programme a thawl phah khawp ang. 

Thank you Lawngtlai:Kum khat chuang zet hnathawkin ka lo awm ve tawh a, ka hre ve thawkhat che u. In inbuatsaihna kha a tha-in a fakawm a, in inbuatsaih tha leh lutuk erawh thu nawi a tam ta a nih hi. Palai Pre-Registration zat hmanga mikhual thlen in lo tum erawh kan thawl ta a nih hi. Chuti ni lo sela, mikhual nei tlem vui an awm lo tur. Khawpui thang hi chuan hlet a chhuah thin a, chu chu a khu deuh mai mai kha a ni e. Ka sawi duh chu, Cheng nuai thum (?) manah chuan Sound kha a tha khawp mai. Pandal zatve hma lam tan phei chuan. In dawl leh hunah chuan Pandal pawnlam daih tur, thlarau pawh ko chhuak dup dup thei tura sound tha a awm thei tawh ang chu maw! KTP inkhawmpui sound budget Nuai 11 man vel tur hi ka awt ve riau ta mai a.

Lets kick Chhungteism, out of MTKP: Chhungteism (Click la) Khawvela kan la awm miau avangin dah bo ngawt theih a ni lo a. A awm ka tihna ni lovin, Bial lian leh mimal, Unit lian ang chi hi MTKP Huangah chuan duhsk bikna lantir loh/dahbo i tum ang u. Bial liana inchhal chin hi kan duai riau mai. Inkhawmpui leh MTKP thu bawhzui kawngah i tang ang u. Takam ui te tama tam ve ngawt, laktlak leh chhawrtlak loh, kal tha peih mang si lo kan ang fo ka ti. Bial lian hi an tha a, Percentage hian an tha lo a ni. Percentage kan sawi ngawt a, emperical lo khawp ang, study awm miau hek lo. 

Baptist Kohhran hi ka chik ve a, kan dan hrang hrangte hi an tha hle mai. Kohhran member 700-1500 vel tana siam niin ka hmu thin. Kohhran hrang hrangah hian member 400-600 vel erawh a tam zawk kan ni lawi a. TKP pawh hi thingtlang leh khawpui dinhmun a inang lo tih hriain, FOD Inkaihhruaina chai chiam leh hmalakna hrang hrangte hi huapzau zawka hmala zel turin i han tang saih sauh teh ang u. Lu pan lopui hi Lu pan hnathawh takin ka duh lai lai ka han chuk lawr a ni e. Photographer hnawksak ka hmu lo a, Camer changkang tak tak keng erawh ka hmu lawi si, Programme an ti buai lo kha a lawmawm a ni.

Inchei mawi takin pheikhawk tawt tak a bun a, a tawt a ni tih lang si lo ang velin ka tawt up upna leh a a englo nam lai chauh ka lo blogging mai mai a ni e. 
#NOI= NO OFFENCE INTENDED






















173/2016 Shout full o' Love

$
0
0
I WONT GIVE UP@28Nov2015

Counting all memories; that were awakened
Half asleep on my walking mind
Am i forgot all those feelings for you?
Me and yours are like a scenery on my wall
I think sayin' Thank you on my deepest thought.
On that day, when i was shocked
You’re already shocked
On that day, when it was announced
You’re already hurted seriously

But you’re not serious in mind
Sayin’ Take it easy, it was broadcasted
But memory never and ever fade way
Still fastening the heartbeat now and then
When you hold my hand on that seminary
It was heated like seasoning the wooden
I dunno what to say for all these!
Knowing not to try formating those drives



174/2016 Homiletics Pathian thusawi zirna

$
0
0
PATHIAN THUSAWI ZIRNA

“Thu chu hril rawh; a hunah te, a hun lovah te pawh bei zel rawh; dawh thei  taka zirtir chungin an thiam loh hriattir la, zilh la, fuih rawh -II Tim 4.2” “ I naupanna tumahin ngainep suh se; thusawi kawngah te, chetze kawngah te, hmangaih kawngah te, rinna kawngah te, thianghlimna kawngah te ringtute tihhmuhtu ni zawk ang che-I Tim 4.12’  Lal Isua rwngbawlna pawimawh tak tak zinga tihdam, zirtir leh thuhril-ah khan thuhril hian hmun pawimawh tak a chang a ni.


Thuhril :Thuhril chu a thu pawimawhna leh, a puangchhuaktu dinhmun leh rintlakna hian kawngro a su hle a. Lal Isua rawngbawlna kha Thuhril, Zirtir leh Tihdam a ni a. A pawimawh hle tih kan hre thei ang.  Danial Bauman chuan “Ringtute an lo chak a, Kristianna-in hma a sawn lai apiangin Thuhriltu tha an awm thin” a tih ang hian “Thuhril chuan a tha zawng kawng hrang hrangin ngaithlatute a tidanglam tur a ni” tiin thuhril pawimawhna a tarlang a. Pathian hnathawpuitu (Thuhhriltu) chu mi inngaitlawm tak, huaisen si a ni tur a ni.

Thuhril inbuatsaihna :Kan nun pum hi Thuhril atana inbuatsaihna a ni an ti a,  a awlsam zawk nan heti ang hian tarlang ila. Engtik lai pawha inbuatsaihna niin ‘Kan inserh hranna nun hi inbuatsaihna pakhat a ni’ Lehkhabu/Chanchinthar chhiar hi a ni bawk. “Thuhriltu chhiar peih lo mi chu thunun hial tur a ni” tiin John Wesley-a chuan a sawi a. A dang lehah chuan “Rilrua thil awmte ziaka dah that hi thuhril mite inbuatsaihna tha tak a ni” tiin Donald C Demary-an a sawi bawk. A tawp berah chuan “Mite tawng ngaihthlak a, chanchin ngaihvena mahni inla hrang reng aia hlawk chang a awm fo thin” bawk.

Thuhril kalhmang leh a tum kawng 4 :
Thuhril kalhmang - Target- A hnathawh & a tum
1.Kerygmatic/    - Ringlo mite, piangthar lo-Piantharna
Evangelical                                 -Chhandamna

2.Didactic/Doctrinal- Ringtute,Piangthar Zirtir - thanlenna

3. Therapeutic/- Ringtute- Mimal Tihdamna

4.Prophetic/Social - Ringtute-Siamthatna Mimal & mipui

Thulhriltu Hriat atana tha :Thuhril tih hian thil pawimawh tak tak a awm a, Thuhriltu, Thuchah leh a ngaithlatute hi pawimawh dan intluk thawthang an ni a. Bible leh  a ngaithlatute atanga inbuatsaih hi a tha a, an dinhmun leh awmdan hriatthiam loh chuan thuchah tha tak pawh a thlawn fo thin. A ngaithlatute dinhmun leh awmdan, an nihphung dik tak hriat vek theih ni lo mahsela, hmuh dan mila inbuatsaih hi a tha a.  Khawvel hmasawnna lama an dinhmun te, Pathian thu lama an dinhmun leh an rilru pek dan atangte, Sakhua ngaihsak dan thlir thiam tur a ni. Vantlang dinhmun hian mi zawng zawng a khaikhawm thei lo a, Pathian thu thinlung taka ngaihsaka duh an awm laiin, ngaihsak lem lo an awm thei a. Khawvel thila fing leh mi thiam te, Beidawng leh mangang, hausa leh rethei, tanpui ngai harsatna nei an awm theih avangin ngaithlatute mamawh sawi a that rualin chuti ang mite huapa inbuatsaih pawh hi a tha.

Ngaithlatu turte chu inbuatsaih lai, Sermon sawi lai leh Sermon sawi zawh thlengin ngaihven tur a ni a.  Kan thusawi an ngaihthlakah ning hmel an pu nge, hre thiam lo hmelin an awm em? An ngaihven zawng a ni nge, bengrawngah an khung lo? Sermoned chhungin an ngaithla mai mai tih ngaihven a tul hle. Thla/kum khat hnu-ah eng angin nge Sermon chu ngaithlatute thinlungah a thawh tih pawh ngaihven a fuh hle.


Sermon chi hrang hrang te :Mi thenkhat chuan Evangelistic Sermon leh Pastoral Sermon tiin an then a. Ringtute tana Isua chanchin hrilhna Missionary Sermon leh Pastoral Sermon chuan Ringtute thanlenna leh nun chawmna a ni a, Doctrinal Sermon tih a ni ve bawk. Heng bakah hian Doctrinal, Social/Prophetic, Ethical  leh Devotional Sermonte pawh hi sawi tur tam tak a awm thei ang chu. Heng hi then dan tlanglawn a ni.

1. Topical Sermon :Thupui bik neia Pathian thu sawi hi a ni. Thupui then sawmna pawh tam lutuk lovin then sawm thiam tur. Pathian thu leh thupui nena inpersana kalsan a awlin, thupui pensan a awl hle. Sermon par kan tih ang hi a ni duh a. Mi tam berte tihdan phung a ni.

2. Textual Sermon :Pathian thu chhiar hmanga sawi niin, a thensawmna pawh Pathian thu vek hmanga sawizau hi a ni. Inbuatsaihna tha a awm loh chuan ngaihthltute tan a ninawm hma duh a, mipui dek thiam zawnga kaihthluk a awm loh chuan mahni ngaihdan changchawi vak a awl khawp mai.

3. Expository Sermon :Bible chang mal ni lo, a hlawm khat, bung khat etc hmanga thusawi hi a ni. A fiah duhin a chiang hle a. Tihsual awm thei leh ngaihdan vuak vawng  a awlsam avangin fimkhur a ngai a. Awmze neia zirna anih avangin sawtpui a awl hle.

Thuhril chu eng ang chi pawh nise, Sermon inbuatsaih lai hian kawng chhawng thumin rem tur a ni a

1. Exegesis: Bible leh a thupui innghahna atang chuan What, why, when, whom, which te hmang hian chhut hmasak tur a ni a. Chung kan hriatfiah hnu chuan ngaithlatute chuan eng nge an hriat atana sawi tha tih ngaihtuah chunga fiah taka kan hrilh a ngai a ni.

2. Exposition : Thupui hailang a, hrilhfiahna hmun a ni kan ti thei ang. Tun huna kan hman tur thusawi kan nih avangin hun kal tawh leh tun hun chu kan thlun zawm tur a ni bawk. Heti ang hunah hian Entirna leh tehkhin thu hmanga sawifiah tul chang a awm thin.

3.  Application :Kan nuna inbelna leh Pathian thu nunpui tura sawi hi a tum bulpui ber a ni. Sawi mai kha a tawk zo lo a, kan sawi leh zirtir ang tak khan nunpui tura buatsaihtir tur a ni. Entirna atan...

Sermon buatsaih dan :
1.Tawngtai leh Bible chhiar a, rilrua cham veng veng leh ngaihtuah ngut ngut thei tura mahni inbuatsaih
2.Thupui leh Bible chang behchhan tur thlan fel
3.Thupui then tet (Pa thum vel a tawk fo) leh Bible chang tlawhchhan
4.Thusawi tanpuitu tur ngaihtuah. Mahni experience, mi chanchin, tehkhin thu leh kan thil hmuh te, tunlai thil thleng te ngaihtuahin mi a hip thei a, Pathian thu tak erawh a hliah tur a ni lo
5.Remkhawm; kan sermon sawi tur leh kan sawi dan tur thlenga remin kan ziak thlip thlep tur a ni.
6.Sermon ruangam : Bible chang thlan leh a tanpuitu, Thupui, Thupui then tet, Tawngkam, Entirna/Tehkhin thu, Hla, Tawpna te, Thuhmahruai te hi a ni. A indawt dan erawh a ni lo

Pathian thusawi dawna hriat tur Pawimawh dang te :

Thuhmahruai :Sermon bul tanna anih avangin Thupui tanpuitu tur thuhmahruai buatsaih nise. Ngaithlatuten ngun taka an ngaihthlak theih nana buatsaihtu leh min thlunzawma min pawh tirtu a ni a. An ngaihtuahna sawm a, cho chhuak turin a pawimawh hle. Thuhmahruai chu tawi fel tak, thupui sawi tur nena inhmeh bawk si. A tawk chauha min beisei theih nana buatsaih tur a ni. Ngaihnawm tak, chiang lutuk si lo, mite hip bawk siin thuhmahruai neih tur a ni.

Bible thuhmang, Hmun leh ni tin khawsakna, Nunin Experience a lo neih tawh, Entirna, mi thusawi leh Chanchin thar rilru thawng thei hmangin a sawi theih bawk. Sermon buatsaih vek hnuah chauh Thuhmahruai hi buatsaih tur a ni.

Tehkhin thu :Entirna emaw tehkhinthu emaw, thawnthu leh thil thleng hmanga thusawi tifiah tur atan chauha tehkhin thu hi sawi tur a ni a. Ngaithlatute hnial theih tur leh ngaihdan hrang neih tir tur chuan sawi chhuah loh law law hi a him fo. A tam tur a ni lo a, a zawna sawi chhuah loh tur niin, chanchin chhia leh ngaihnawm loh lam erawh tarlan loh a finthlak a ni.

Tawpna :Tawpna hi sawmna emaw chona emaw, Nun nena inhmehbela emaw, Fuihna leh thlamuanna hmang te, hla thu leh Bible thu, Vauna leh rikrapna hmangin a tihtawp theih a. Kan sermon mil erawh thlan tur a ni.

A rei zawng :A rei zawng bithliah a awm lo a, ngaithlatute hun leh kalphung a zirah a innghat thui hle.  Ngaithlatute chetphung, ning hmel, thut dan leh mut thluk, thil dang an lo ngaihven dan, Bible or thildang an lo chhiar dan, zunram thiar leh bengchhen dan atanga a rei zawng hi hriat tum tur a ni a. Ngawirengin awm mahsela, ngawih tha lo (Negative response- naupangin hlauh a neih avanga a ti dek anga awm) a awm thei bawk. Nula pawnfen chhing tak feng, a pawimawh lai khuh tawka ngaihtuahna tithui thei an tih hi thil nih duh hmel tak a ni.

Tawngkam :Mi tawngkam hman ang hman tum ve kher lovin, mahni tawngkam hman ang kha ngaihhlut tur a ni a. Ngaithlatute thunun nan kan tawngkam rinzawng leh thluk te, a ran leh muan thu-ah te; a chatlak dante ngaihtuah reng tur a ni. Mi beng tithlep thei tawngkam hman loh tum tur a ni. 

Rilru :Thuhriltu rilru hi a dikin, a lai tur a ni a. Tai nei ran rilru a put chuan thuhril tha a ni lo a, siam that duhna avang erawh chuan a huaisen thung tur a ni. Tawngkam him leh mawi tak erawh hman thiam tur a ni.

Awmdan :Mite hip thei tura awm tum nise, Incheina Uchuak si lo leh hawiher te hi a pawimawh hle. Che miah lo emaw mit kham khawpa phar emaw a fuh lo a. Kan thusawi tanpui tura zaizir leh chetvel thiam hi a tangkai hle. Chetzia hmanga mipui thunun a, mit meng nen lama tan thiam hi hlawhtlinna a ni. Aurinna (Microphone) hman dante thleng hian a pawimawh a ni.

Mipui chanvo :Thusawi hi a fiah kilh kelh vek thei lo a, sawifiah tumna lutukah a fiah lo zawk thei bawk. Thusawi tha chu Hmeichhe pawnfen chhing tak feng ang a ni tur a ni an ti. Ngaithlatutte ngaihtuahzui tur leh hisap tur kan hnutchhiah tur a ni. 

Thulakna te:
Homiletics (Pathian thusawi zirna) by Rev C.Lalbiaksanga 1998,
Kohhran Upa thuzir by BCM Publication Board - 2013,
Presentation on Communication Skills - 2013 Mizoram Staff Nurse Training by C.Lalneihkima


##Zobawk North Pastor Bial Zaipawl Camp @17-20 August 2015 ah Life Skills & Personal Development hun atana buatsaih a ni. Heng hi kan hria a nih chuan Thusawi thiam ve kher lo tan pawh a ngaithlak kawngah thusawi tha leh tha lo a lo teh theih dawn a ni.


















175/2016 PROOF READ TURIN

$
0
0
MIZO \AWNG HUMHALH: HNAM INPUMKHAT NAN

China-a Missionary pakhat, Linguist nen ‘Ringlotu’ (unbeliever) chungchanga ‘Ringlomi’ tia thlak (edit) dil chunga Email ka thawn zaw zaw kha, lo thawn malek loh tur a nia leh! Tunah a huang chhungah chuti lam thu bawk ziak tura sawmna ziahsa ka hmuh hian ka insit hle a. A zirlaiten Mizo \awngah harsatna an tawh nasatzia ka mit leh beng ngeia ka hriat tawh avang erawh chuan ‘|hahnem ngaih a na a, min urthlu ngang a ni e’ tih mai loh chu sawi tur ka nei lo. MIL atana Mizo \awng aia Sap \awng thlan vang te pawh a ni mahna. Ka sawi tur hian a dikna leh dik lohna a phehthlak dawn avangin a\ulzia tarlangtu subject \ha tak pawh a ni ve tho alawm tiin ka inhnem a.

Mizo \awng sawizau dawn chuan Mizo a\anga inhnial nghal theih a ni a. Mizo hnam huamchin chu sawi loh, Lusei a\anga chhui phei chuan thupui \helh rawka sawi theih a nih dawn avangin Mizo tih hian Mizo-a inchhal apiang chu kawhtir ila a huamzau ber ang. Duhlian \awng hmang tawh phawt chu kawhtir ila, chumi bakah hnam bila \awng bik nei zo hnahthlak te pawh tun \umah chuan huamtir vek ila. Kan tisual tam lovang chu. Chi leh kuang, hnama insawi dawn chuan ‘Tumah’ hi Mizo kan ni lo vek a. Mahse, a puma lakin Mizo kan ni vek a1 tih hian a huam zauvin a pawmnahawm ber awm e.


Hnam hrang hrang infinkhawm chuan Duhlian \awng chhawm nungin Mizo \awng kan hmang ta a, chumi a nih avang chuan kan \awng a hrang a, kan aw phawi a lo hrang vei nen hriat dan leh hman dan a hrang ta nuaih a nih hi. Khaikhawm turin ziaka vawn dan a inang tawh lova, zirtir dan lah a inang hek lo. Ziaktu hrang hrang ngaihdan a inang lova, an hriatdan kha an kalpui ve tho avangin pawm tlanglawn tur kan nei lo a, zirlai a\anga sipel chawp thlengin kan buai ta! Zirtirtu ten an zirlaite zinga thiam leh expert awm taka an zirtir hian an sikul chhung bakah zawm a hlawh ta si lo a nih hi. An zirlaite lahin ngaihdan hrang chherchhuahna \anfungah an la hmang ta dah a.

Kum 1869-a Mizo \awng ziahna lehkhabu (The Hill Tracts of Chittagong and the Dwellers Therein : With Comparative Vocabulary of the Hill Dialects) hmasa ber a chhuak tawh a. Thumal 186 zet Lt.Col T.H Lewin khan a lo khawn khawm tawh   Kum 1893-ah A, Aw, B chu Pu Buanga leh Sap upa ten min siam sak a2 Kum 1898-ah hawrawp 24 kan neih tak chu J leh NG belhin kan la hmang ta zel a nih hi. Theih nise Q leh G belhte hi kan tunlai Technology hmasawnna ngaihtuah chuan a hun tawh a ni. Kum za leh a zatve dawn a liam tawh hnu hian Mizo \awng ziahna tam tak a chhuak tawh a, hnam pumpui huap zova chhuak erawh ala awm lo ni hmiang. (Court \awngah Benglai \awngte kha chu lo hmang hman ila, a felfai nghal ni mai tur! Khirh deuh dawn mahse)

Ka hmuh ve phak chinah pawh a hnuaia lehkhabute hi Mizo \awng chungchanga chhuah tawh niin, tarlan loh tam tak a la awm tho ang a, ngaihdan inang thawkhat mah sela, ziah dan leh hman dan tur inang lo a tam khawp mai. Mizoram zimtea lehkhabu chhuah hlawk lohzia ngaihtuahin sumdawnna ni lo, an \hahnemngaihna leh an tuina a nih vang chauha chhuah a nihzia a hmuh theih a. Kan harsatna sukiang ta duak erawh ka la hmu lo. Chungte chu a Publisher tarlang lo mai ila;

SNLehkhabu hmingZiaktuChhuahnaKum
1Dictionary of the Lushai LanguageJ.H LorrainCulcutta1975
2Lushai English DictionaryJF LaldailovaAizawl?
3|awng un hrihlhfiahnaJames DokhumaAizawl1987
4Mizo |awng GrammarSynod Publication BoardAizawl1992
5Zo Kalsiam (MAL ed.) Lalthangfala SailoAizawl 1997
6Zo\awng hman Dan Dik Rozama Chawngthu Aizawl 2000
7Mizo \awng Chikna Dr Ralluaii Chhangte Aizawl2001
8Zo \awng bulpui leh a hmanna (Ed)Mizoram Publication Board Aizawl2002
9Mizo \awng Puitu Er.V.Rodingliana Lunglei 2004
10Zo\awng formula Rev.ZT Sangkhuma Aizawl 2005
11Mizo |awng Ziah dan MBSE Aizawl2008
Mizo language Committee Book No-1
12Mizo \awng peng hrang hrang B.Lalthangliana, Aizawl2010
Dictionary
13Mizo \awng zirzauna bu tharJames DokhumaAizawl2011
14Mizo \awng chhuina C.Chhuanvawra2012
15Mizo \awng zirzauna Bu Thar (MILLTA, ed.) Laltluangliana Khiangte Aizawl2012
16Zo \awng: H.Laldinmawia & Aizawl 2013  
Nihphung, Dinhmun leh Hmathlir Dr Zoramdinthara
17Mizo |awng Dictionary R.K LalhlunaLunglei 2013
18Cinque Folis : Zo\awng Grammar RK LalhlunaLunglei 2014

Mizoram Board of School Education chuan hman a\angin hma a la tawh a, chhiarsen loh a hrinchhuah zat chiah ngaihdan fumfe nei lo a hring chhuak bawk a. Synod-in kum 1986 daih tawh khan lehkhabu chhuahin hma a la tih kan hmu thei a3 NEHU Campus awmlai ata Mizoram University  (Mizo) a lo ding a, beiseina sang tak nena kan thlir laiin rampum huapa hmalakna leh hmasawnna hmuh tur erawh a hring tam lo hle a. Baptist Kohhran chuan hmathar la lehin, Kumin January ni 29 khan Mizo |awng Ziak Dan |ha (Orthography) phek 60-a chhah ennawn turin Consultation Meeting chu Pu Buanga leh Sap Upa Hall-ah a nei tawh a. Baptist Kohhran huanga hman dan inang tlang a nih theih nan a ni4 Zahawmna vawnhimna tur tho a ni awm e.

Hetih lai hian mi nawlpui, a mik a mak thlu lo chuan Bible kan lo behchhan ve rawl nen, khua hi a var lo tak zet a ni. Hma la an tam a, mahni bilte tea hma la an awm laiin, mahni ngaihdan nena chherchawp nei lah kan tam narawh e. Kan Sorkar (Art & Culture Department lam lahin mizo thuam inbel lamah \an kan la la nasat em avangin mahni \awng ziah dan thiam fumfe lova ziak thei kan tam ta. Fumfe lo han tingawt dawn ila ka tehna avanga fumfe lo tingam chauh ka ni lawi si.

|awng a dazat nasat poh leh zahawmna a bo a, \awng thar a pianga kan lerh zo ta a nih hi. Sengkhawmtu awm lovin mipui uar apiang chu kan senglut ta a. Chanchinbu mite sulhnu hi nitina kan chhiar tam pawl tak a ni a, thukhatvua-in an kal thei bik lo a, an tum ber pawh a ni si lo. Kohhran \awngkam chauh hi \awngkam zahawm a lo nih tak avangin hmasawn chu a har a ni. Pulpit tlang lah hi mizo \awng hmansual nasat pawl tak a nih avangin khawnge \awng humhimna tur hmun chu ni ta ang? Bible lo chu behchhan tur avang ta khawp mai ti raw? Social Media chak ta lutuk te, mipui zawng zawngin ngaihdan kan phochhuahna hmanraw lar ber chu ziak a nih avangin \awng dik, uluk peih pawh kan vang ta khawp mai.

Tunge dar awrhtir ang tiin ka ngaihtuah fo a. Bible hi chhut thar tawh miah loh rawt mai tur emaw ni!  Chu lah hmasawn tur chuan hnung back-na a ni. Mizoram Board of School Education hmalak tawhna en hian a hlawhtling thawkhata, mahse MBSE a\anga zirchhuak lo chu tlem te zinga tlem te chauh an nih avangin a huapkimin a \ha tawk lo pawh a ni mahna; kan la hetih tlat hi.  Kan ram University a\anga zirchhuakte hi a chang chuan ka dem \hin. A chhan chu College zirlaite leh mipui zingah hmahruai hna hi an la thawk tawk lo ka ti fo mai, hlawh an hmu a nih pawhin a \ha a, hlawhbaka ram leh hnam humhalhna kawnga hmalak hi a \ul tawh asin le. Kohhran bila hmalakna hian kohhran huangchhungah chuan hmasawnna chi khat chu a thlen ngei mai a. Kohhran dang tana zawm tur hmalak a har chu a nih hi. Mizoram Kohhran lian ber ber pahnih Synod leh Baptist hian inkawpin hma la ta se kan sawtpui khawp ang a, chu erawh inkwp chu a harsa khawp in ka ring.

YMA, ram leh hnam humhalh kuma puang dur dur \hin te hian hnam laimu \awng humhalh kawngah hian hma kan la tawh em ka hre lo a, kei pawhin ka hriat loh chuan hre lo hi an tam ve dawn riauvin ka hre \hin. A nih leh Mizo hnam zia, Culture boral tur veng tur chuan kan \awng humhalh hi pawi i ti lo em ni? Mizo Language Committee hmalakna te, Language Authority hmalakna hian min huapzo i ti em? A boral lohna tur leh khaikkhawmtu ber tura ngaih Art & Culture Department hian hma a la tawkin kan hria em? Kohhran (denomination) zawng zawng, MBSE expert aiawh, Mizoram University aiawh, Mizo Language Committee leh heti lama tuimi rawnkhawmin hma la se chuan a sap eng lo zaih mai tur hi a nia. 

Synod-in Mizo \awng Grammar Cell a din tirh a\anga ‘Mizo |awng Grammar’ a chhuah thleng  (1992) khan vawi 32 zet an inhmuhkhawm thei a5 Kan sorkar chak tak hian hma a la ve thei ang.  Baptist Kohhran lam pawhin hman ata tawh ke an pen reng a. Kohhran leh Zirna chu a inrual reng avangin sawi hnawm theih a ni ngawt lo. MBSE lam pawhin hmasawn duhin hma an la mek zel a, an la la zel bawk ang, mi mal \hahnem ngai ten an la mek zel bawk a. A kaida hi kan inman lo tlang mai mai a ni.  Huapzo taka hma laa khaikhawmtu awm se la, mipui (Pawl leh Kohhran hrang hrang) pawm theiha kaihhruaina kimchang a chhuah phawt chuan tehfungah hman turin sorkarin thu chhuah mai sela, sum te pawh seng ve ang hmiang. Rampum, hnampum huapa hmalak a nih phawt chuan a dik a dawk thlu lovin kan hmang nghal thei ang a, hmang nghal lo chu an dik lo tihna a ni mai dawn a ni. Dik lo deuh pawh nise tehfungah kan hman nghal chuan a dik a ni mai. Albert Einstein-a theory of relativity ang maia Hun leh Hmun inlaichinna teh tur chuan a tehna hmun sawifiah thiam a pawimawh tluk zetin, a chet danMizo \awng hmasawn tur chuan tehfung a pawimawh a ni. A tehna chu lo   insawnin che deuh \hin pawh nise, chu tehna ngaia kan teh reng dawn a nih chuan a fiah hrim hrim ang.

Mizo \awng ziah dan (MBSE-2008) hi ka ngainat ber leh ka tehfung ber a ni a, chu lah chu anmahni berin thu an zuk fo a. Mizo mipui zau zawkah an puan darh that tawk loh avangin mipui lahin pawm ta’ng ei an ti hek lo a. Pawm tura hmalak pawh a har a ni. |hahnemngaia hmalak dan tur thiam lo lahin ‘rual u zawng zawng hi thi vek se Mizo \awngah hma kan sawn ang’ ti tawk an lo awm vei nen, awm lo phei se chuan Bengali \awng kan pawl nawk nawk tawh hian ka ring asin. Tunlai thiamna hmanga Mizo \awng hmasawna Computer leh a kaihhnawih, khawvel hriat theih tura phochhuak tur pawhin tehfung \ha a ngai hmasa phawt a. A bak chu Computer thiam, sumdawng rilru nen hian Online Dictionary kimchang emaw, thlukna emaw, ziah dan tur emaw, ziah zawm tur leh zawm loh tur emaw, automatic hints pe zat zat thei turin hma an la nghal em em ang tih ka ring tlat a ni.

|awngkam thar leh tihdan thar hi lo piang ta fo a. Heng hi mizo \awnga chhiar tel chi nge ni a, a hmangtu azirin an kutah kan dah mai dawn. Zoppen Club ten ‘Mizo \awng thumal thar’ lehkhabu (Booklet) an buatsaih ang te hi  kan ring ve mai dawn em ni ta ang? Cambridge te, Oxford Dictionary anga rintlak, \awng chungchanga thumal thar seng lut tur leh chatlak lova chhawmnung zel tur hi awm ve tawh ila ka ti ngawt mai. Behchhan tlak khwpa rintlak hi engtikah emaw chuan kan University mi thiam leh Mizo Department te, an research scholar-te hian hma an lak hun tur tlumtea thlir takin ka thlir reng mai. india danpui huang chhunga \awng hriatpui (Schedule) tura khung tur pawhin kaihhruaina hi kan la mamawh tawlh tawlh dawn a ni.

Chuti a nih loh chuan  dik lo baksaka i hmang a nih ngawt loh chuan \awng thiam i ni reng ang a, i hnial peih chhung chu i dik tihna a ni mai. Tu mahin behchhan tur bulfuk va nei bik hek suh. Tun dinhmunah chuan mi nawlpui hi kan chian loh avangin kan Mizo \awng hman dan a chiri a. Duhlian \awng kan tih hmang ni lote entir nan, Mara, Lai, Paihte, Hmar, Ralte leh \awng bo mekten Mizo \awng an ziah leh an \awng hian kan lo nuih ta mai \hin a, a dik pawh hre famkim bik lo chuan. A dik awm ta lo chu duh duh danin kan hmang kikawi kual ta a, \awng hmasawnna a awm thei lo. Chu mai chu a ni lo, \awng khat hmang hi chu kan inpumkhat tlat ang hian Mizo \awng hmangte chu kan inpumkhat tur a nih laiin, \awng inang lo avangin kan intai a, kan inmil hlei thei lo a nih hi. Saw lam, khi lam tih dan etc tiin hmuhsitna rawng a kai ta fo a nih hi le. Tunge hma la dawn ta le? Researcher/Scholar kuta dah ngawt chi em ni?

Thulakna:
1. Lalhmuaka, Zoram thim ata engah., p.10, 1988, Synod Publication  Board, Aizawl 
2. Ralte, Lalhruaitluanga, Zoram Var\ian., p.207, 2008 (Reprint) Fineprints, Aizawl
3. Ed.Synod Pub. Board, Mizo |awng Grammar., p.v, 1992, Synod Pub. Board, Aizawl
4. BLP. Baptist Pub. Board, Mizo \awng ziak dan \ha., p.1, 2016, Baptist Pub. Board, Serkawn
5. Ed. Synod Pub. Board, Mizo |awng Grammar., p.vi, 1992, Synod Pub. Board, Aizawl

176/2016 PATHIAN MAK TAK A NI

$
0
0
PATHIAN MAK TAK A NI

“That tum thei si lo, Chakna reng nei lo chu
A hmangaihnain min zawng hmu ta”

Pathian nena kan inkar ka ngaihtuah a, Ka dinhmun a lo lang zut zut a, he hl hi ka rilru takin ka sa nghal vawng vawng a. Tuisik mai ka nih lai atang khan theihna ka neih tlemzia ka hria a, mak tak leh hlauhawm taka siam ka ni chungin theihna ka neih tlemzia ka hria a. Maian chan pawh ka tluk hma khan remruatna mak tak maiin min lo enkawl a, min kaihhruai daih tawh si a.


Ka naupan lai atangin ka duhzawng chauh hmu lianin, mi dang zawng chu ka mamawh hunah chauh ka lo hrechhuak thin a. Mahse min hmangaihtute chuan ka mamawh tur leh ka hmakhua ngaiin an lo buai phi li hi a lo ni a. Nu leh Pa, chhungkaw inkara hmangaihna hi Pathian hmangaihna nena an tehkhin a nih pawhin Aesopa thawnthu ne pawh a ek lo ang. Pathian hmangaihna awm ang ber chu a ni lawi si.

Puitling ka ni a, mahni kea ding thei tura zirtir ka ni chung hian mihring theihna chuan a lo thei mial a nih pawhin thawhchhuak kawngah chauh a ni ang. A hlawhtlinna chu Pathian a ni tih hrereng chung hian ka theih lohzia ka hre thei lo a nih hi.


PATHIAN MAK TAK A NI

Mahni pawh inchhandam thei lo hian
Chhandamtu ka ngai a ni tih hi
Thinlungin ka lo hre lo fo thin.
Thlahthlam ka nih chang hian

Ka Pathian ni awm reng i ni,
Ka thil dil min ngaihsak chang te,
Mamawh tin min pek ngaihsak lo,
Ka nihin, Min thlahthlam lotu,

Kawng fai taka ka pen bosan hian
Khawdur, khawthiang  buaina hmangtein
Kirleh turin kawng min kawhhmuh a
Dawn chiang lovin ka vui

Bum hmang, hur hmang, ngawl veite tan pawh
Lungkham Sum leh pai ngai nep thei lo, 
Hrereng chung pawha zawm hlei thei lo
Lungawi nei ngai lo tan



177/2016 WSWD 2016

$
0
0
HAPPY SOCIAL WORK DAY
“Promoting worth and dignity of people”

When I was arrived at the Office in this morning. One Invitation letter was on my table enclosing programme which is to observe International Social Work day 2016 at Auditorium, HATIM.  It is a great privilege for me/us to be such an invitee/s. Not only observing as observer but to take part in the item of Group Activity. We, with my colleagues decided to do some activity which will clearly shown the promotion of their worth and dignity.


When the time comes.  Some had gone out for Voluntary Blood Donation as per scheduled, and some had taken Casual Leave for their family affairs. Therefore, we had found that we cannot participate in this observation and decided that we should miss such a great event. Oh, I want to witness a degree of mass migration around the world, which we have not experienced since the Second World War

Being a social worker, this day is very important to refresh and baptize again in our Code and Ethics that we had taken oath. Recapping those principles, method and practices of social work that I was not still qualified to be a Social worker. Having degree in Social work is not enough to become social work practitioner; I should posses a true commitment with urge from inner most to work for the people. “Promoting worth and dignity of people” 

I know that today, themes run for two years and 2016 is the second year for Promoting the Dignity and Worth of Peoples. This address the role of social work facing the situation of refugees and displaced persons. All such effected people are due to Politics and Economic conflicts between Nations or races. We cannot do great things but doing a simple thing can change a lot, ONE STEP IS ENOUGH. We should feel proud of the Institution for organizing World Social Work Day  2016.

This hymn clearly showed all our themes and related topics. While I sing this song silently, ‘a refugee or displaced people or a homeless wandering in a desert or oceans or in a street’ singing this song with sober and calm voice’ on my imagination wall.  Imagine “A child refugee who had not eaten three days, walking slowly in a desert,  carrying full of his bag in search of his safety, food and water for his tomorrow’ sing this song as a prayer.

Lead, kindly Light, amid th'encircling gloom;
Lead thou me on!
The night is dark, and I am far from home;
Lead thou me on!
Keep thou my feet; I do not ask to see
The distant scene-one step enough for me.





Dear HATIM,

 we cannot attend in physical but please do remember us while you're observing, Please sing this song if possible instead of Group activity, preferrably in Mizo song, then imagine, Bang Bang Club Photograp, one of the best Photograph in the world. But forgive me gramatical errors/mistakes for having no time to check/edit.
Wish you a happy World Social Work Day

178/2016 Making Music Video

$
0
0
MAKING THE VIDEO
  
 Zobawk North Bial zaipawl (2014-16) 1stBatch ten Music Video pahnih kan siam ve a. Pa khat zawk Himna Zoar Video chu  a lo pianchhuah dan chu he blog post hmasa lamah ka lo dah tawh a. Thil ropui tak chu a ni lo , mahse Pathian ropuina tura kan hlan ve a ni. EFX Recording Serkawna kan book lawk chu a theih loh leh rem loh thut chuan min hrilh tura inbia kha kan ni a, Ni 29 Dec 2016 zanah a theih loh thu kan hria a, tlawmngai turin MRR Recording, Pu Masanga chu kan be nghal ta chuk chuk a.


  Inringlawk a ni loh avangin, eng emaw hmanrua siamrem ngai neuh neuh siamremin, Darkar thum chhung velin pahnih chu kan record thei nghal mai a. Duhthusam ni lo mahse a tha thawkhatah kan ngai a, Berema Chhakchhuak Kumthar chawlh hmanga lo haw chu Kum thar ni 1/1/2016 chuan pawt chawpin kan shoot ve ta mai a. Damlo, Bazar a thu, Beauticians leh hnathawh laklawh lai nei kana wm hlawm a, a thei thei chawlin hmanhmawh takin kan shoot zo ta. Hetih laia phurna nei miah lote, zin bo ta tlat te, tel tum lo hrim hrimte chuan min tichau a, kan puitlin lo teuh hle  ni.  A bak ngai la awm chu Naupang leh thian thenkhat pawtchawpin, ka sawm a, a tuk maiah chuan kan tihnawnpui leh a.

Acting like Director for checking 

Crew @ shooting with Children
Kan thiam a zo a, mi kutah kan innghat leh ta. RCa Lawitlang chuan HIMNA ZOAR min edit sak a, Vankhawpui chu Hruai of BS Computerised chuan a chang ve thung a. Mitthi zawn zut leh inneih zawn reng avangin a chhunzawm thei lo , Thla thum hnu-ah chuan a thei ve ta mai nia! Thiam nei lo chuan ni 4 leh zan nga vel ka thutpui a, a chhan chu kan siam sa kha vawihnih lai a chhiat zel vang a ni. Beidawng tur ni ta ila, kei an hruaitu hi beidawng hma ber tur chu ka ni. Mahse, a tawp tha hi ka ngaipawimawha bansan mai ka tum lo.

 Inko chawpa record ah chuan a tha viau a, MRR Recording, Lunglawn chungah lawmthu kan sawi a. BS Computerised, Hruaia, U PK-a of Zobawk lo hman remchang lehzel te, Berema Chhakchhuak, Krismas hmanga a lo haw remchang lehzel te leh RCa Lawitlang (W.Phaileng) in min lo edit-sak theite hi kan van lawm em! He music video hi YouTube lamah dah luh niin, a en duh tan chuan youtube link khi click mai nise. Tin, he video hlawhtlinna atana mi inphalte chungah lawmthu Bial zaipawl chuan a sawi a ni.



179/2016 If i were Chief Minister

$
0
0
DAYLIGHT SAVINGS

Chief Minister chu ni ila kan sona hman lai zawng zawng hi darkar hniha herh hma turin tan ka la hmasa ber ang. NGO leh Kohhran pawl hrang hrang leh Media-te pawh duh lohna kawngzawh leh sawisel lo law law turin thuchhuah ka siam nghal bawk ang. Society kalphung hi a inthlakthleng hlawk dawn avangin mi tin inpuahchah tura zirtirna (Education-Awareness) erawh awmze nei taka kalpui tur leh kengkawh nghal turin ruahmanna ka siam dawn si a. Darkar hniha a hma phawt chuan tuna zing dar 7-ah office hna kan thawk tan ang a, tho tlai an awm lo ang. Mizoramah chuan office mil hian hnadang hi chu an insiamrem ve nghal thuai zel a, kan economy innghahna an la ni tlat a. Tlai lam hun thawla infiam leh hnathawh kan uar ang a, awm awl avanga natna neih a tlem ang a. Tawngkam leh Zun chauh a thlum tawh lo vang. Ke-a kalna hun a tam ang a, lirthei tel lova hun hman kan thiam tual tual bawk ang. Chu chu hriselna rahbi khatna atana chhiar tur a ni.

Sikul tan hma tur tih thupek a awm hma leh, Aizawl Traffic Jam heti taka kan vei hma khan ka lo vei ve tawh a. A theih phei chuan Separate time zone nei thei tura North East India thuneitute tan rual a ngaihzia pawh ka lo ziak ve tawh bawk. Phaia zin nikhua leh hnathawh chhungin Mizoram lama chhungte biak tuma hun thawl lai ka nghah apiang hian an lo mu tawh ziah zel nia. Hmasawn nasa leh hnathawk tam an nih tlat vangin khaw eng hi a pawimawh zual a ni. Vawi leh khata ei tawk a kiam ang a, riltam taka awm a bo tawh ang. Dul awrh an tlem ngei ngei ang a, kiar lo tura inven kan uar tawh bawk ang. Chutih hunah chuan Mitthi turin “Van kai chaw a ei” tih hi kan ngai thutak lutuk lo ang a, he tawngkam pawh hi hrilhfiah a ngai tam tual tual ang.

Josua ni chelhdin tangkai zia leh ramlak a tulzia Bible-a kan hmuh ang hian ni khat kan hman dan hi a pawimawh rualin hmang daihzai tura inzirtirna leh ruahmanna siam hi tihmakmawh a ni a. Lal, thuneitu leh Chhungkua ten ruahmanna tha an siam a, an kenkawh chuan hma kan sawn thei ang. Hna thawh tur a awm phawt hnua thawk tur ni lovin, thawh tur zawng thiam zawk tura kan inzirtirna tha tak a ni dawn bawk a. Mizoram, Sorkar leh thuneitute dan - Policy, programme siam a hlawhtlin loh fo chhan chu kaihhruaina mila thawk tura an siam thin vang a ni a. Hna thawh tam dan azira hlawhtling tura duan awm zawk tak hi a ni ngai a. 

Kohhran leh Pawl hmalakna tel lo chuan sorkar ruahmanna hi a hlawhtling mawh khawp mai. Kohhran hi mipui hnimhnai leh zirtirna tha pe theitu a nih avangin a tangkai hle tih kan hria a.  Tunah pawh ram leh khawtlang thatna turin hma an la a, hun chep tak karah an kalpui hram hram a ni. Zan lam hi an hman tangkai avangin inzirtirna hun tha a ni a, chhun eng kan hlep dawn avangin zan lama hun chep taka kalpui an duh tawh dawn lo a, hun thawl a tam dawn a ni. Ram leh khawtlang hmasawnna tura thawk tam ber leh awmze nei ber chu Kohhran leh a pengte, tlawmngai pawlte hi an ni a, hman thiam an ngai a ni.

Tun dinhmunah chuan mi nawlpui tan zing kara thawh tur awm tak tak mang si lo, chhun lam hna thawh hmat ngai bawk si lo a ni a. Office kal thin tan pawh Dar kua bituk hi dar sawm emaw dar sawm pakhat emaw a nih avangin chawlai khai a har ang chiahin office hnathawh dan tawk thiam a ngai a ni. Tlai lamah ban tlai hreh si, ban hma dawna dik chiah bawk si lo kan ni ta. Zan lamah khua a thim dek deka inkhawma kal nghal tur emaw titlat hruaitu kan la ngah bawk si a. Kan hun hi a daihzai lo a ni. 

Kohhran leh khawtlang programme tam lutuk hi ei leh bar hmasawnna ngaihtuahin a tha lo hle a. Chu aia pawi ta zawk chu kan khawtlang, khawlai nun leh chhungkaw nunin a chhiatphah ta hi kan tuar a ni. Ram leh Hnam a boral hma hian Chhungkuaa hun hmang tam tur leh hna thawk tam tur chuan a bul kan tan that hi a ngai hle. Amaherawhchu, ei leh bar hmasawnna duh vang ngawta programme tihtlem emaw, vantlang hun sawn hma emaw, hun sawn tlai emaw a nih chuan sum duhna, milem biakna-ah kan lut ngei ang. Chuvangin, Chhun lama hun kan hman dan hian zan lam a hril thui hle a. Zan hun thawl leh hahdamna hun a awm hian chhungkaw nuam a siam thei a, chhungkaw kehchhia, kehdarh veng tura tan lakna tha tak a ni.



180/2016 Here comes the Video

$
0
0
These videos are i have uploaded on youtube

Himna Zoar


if you wanna see more videos, click below


Van khawpui

Kan ngai a che





My Dara dedicted this song for R.Rina






181/2016 Google Mizo Sex Analytics

$
0
0
MIZO SEX SEARCH

 Ka Putchhuak blog (www. zofahchhngte.blogspot.in)  hi tlawhtu an awm ve neuh neuh a, Google Search engine atanga an hmuhte leh blog address hria tlawh thin te an ni. Ni 28 chhunga Blog visitors mi 677 vel zingah mi 480 te chuan sex chungchang google kaltlangin an zawng a. Tichuan, Google Search engine atanga hetiang (ahnuaia mi ang thu/thlalak/video zawng) thinte hian ka blog chu an lo luh phah ve ta a nih chu. Queries (An thil zawn) za min hmuhtir zingah 87 zet chu Sex content an zawng a lo a nih tehreng chu maw le!Chung zingah chuan an zawn ber 30 te chu tarchhuak ila. 


Mi heti zat zinga heti zatin ka blog an tlawh hi lawm tur nge lawm loh tur ka hre lo a, an duh ang erawh a awm ka ring lo. Sumdawnna hlawk tak ka hriatchhuah tak chu Google Adsense hmang thei ila, zahmawh leh bawlhhlawh rawngkai tarlang ta ila, Advertisement kaltlangin chhiah /fee chawi ngai zat zet chu kan huilut ve theiin ka ring  ni. A hralh a kalphian dawn a nih hi.

Vantlang leh puipunna hmuna zahmawh leh a kaihhnawih haw viau si hi, Kohhran huang chhunga inthunun/phuar ngai reng kan awm a. Mahse, kan tapchhak mil tablet, phone leh computer lamah chuan a lo tla na fe a nih hi. Thlanlai ti ti leh fimthu chauhin a huam thin kha, kan kawtkai internet khawvelah pawh a mikhual ta lo hle. Khawvela kan la cham chhung chuan it zawng, mit la zawng leh thu lawilo lama kan uar ta lua a ni lo maw? A uar lo zawkte lah hi a buai leh hmanhlel an ni lawi si a, tawmim leh indai var peih lo zawk kan ni miau alawm le.

Hetih lai hian a tam zawk hi chuan an duh leh an zawn ang thu leh hla, video leh thlalak ka dah si lova, ka dah chhun te lah chu ka lehkhabu chhung Thalaite leh Sex zirchianna leh University-a ka disseration Mass media Exposure kaihhnawih Pornography chauh a ni si a, an hmu lo ve chiang ngawt ang. An duhzawng an zawn ka dah loh avang erawh chuan ngaihdam ka dil e. Google lampang hian Mizo tih zawn apiang min lo kawhhmuhsak vang a ni ber ang chu; heti zata tam an luh ni!

182/2016 Self Solution Therapy

$
0
0
MAHNIA HARSATNA SUTKIAN TUM DAN

Dr. Herbert E. Hawkes "Hamhaihna leh pawngpaw philina hi kan harsatna leh manganna siamtu leh a mei fawhkai \ha ber a ni"tiin a lo sawi a, awm nuam lo, rilru ippik leh buaina kan tawh changin kan chau a, engmah tih a tui lo fo thin a. Kan awm mai mai hi kan tawt up up a, hnathawh leh hlim hi a harsa thin a ni ti raw? 


Tanpuitu kan zawng ruai ruai a, thinlung taka min hrethiamtu, min ngaihsaktu kan hmu lo fo a, kan hmuh chhun te lah chu kan mi rinzawng an ni si lo a. Harsatna kan tawh, kan thuruk hrilhna tlak awmin kan hre si lo a ni. Kan mimal nun nen lama  inpawrh ruak vek tur chuan kan beisei ang mihring hi an vang ta thut thin a. Chutih lai karah kan harsatna tawh suking tura thurawn leh min chinfel sak tur mi thiam hmuh mai tur an vang a, kan bul hnaia an awm loh avangin kan hun tawn nen pawh a inmil lo fo thin a ni.

Beidawn tawpah kan tawngtai a, Pathian hnenah engkim kan hlan a, kan phurrit chu a la bo si lo a. Bei a dawng ngawih ngawih thin. Tanpui vartu hnai reng a ni a, mahse, Pathian chuan mahni intanpui apiangte a tanpui thin a ni si a. 

Chuti ang huna kan awm chang chuan Mahni intanpui dan tur hi chhiar la, a taka hman nghal tumin nangmah leh nangmah kha han intanpui teh le! Chhiar liam mai lova, ziak chhuak ngei turin i taima ang a, intanpui ngei i tum bawk tur a ni. I ziahchhuah hian rilrua buaina  (Mental Conflict leh chiai/phili a sukiang thei a nia) Chuti a nih loh chuan i harsatna kha sukian i duh tak tak lo vang a, i harsatna kha ngaiin i lungleng  ni ngei ang

1.I HARSATNA CHU ENG NGE?: I harsat buaina kha tu mah hrilh hriat tur i neih loh chuan nangmah kha inhrilh nawn la, Harsatna ber chu Hawrrawppui ngeiin han ziak nghal teh le.

2.  ENGVANGA LO AWM NGE? :i harsat buaina i hre tawh a, eng vanga lo awm nge ni a, nangmahah engtin nge buaina a nih dan chu point fel taka ziakin chhuak rawh le.

3. ENGTIA BAWHZUI THEIH NGE TIH HRIAT A TUL : Harsatna leh buai manganna chu a awmchhan leh i tana harsatna a nih dan i hre tawh a. Engti bawhzuia chinfel tur nge a nih tih ngaihtuah chungin Point number 2-a i ziah zat aia tlem lo khian, a indawt (Step) dan angin ziak rawh le

4. ENGTIA TIH THEIH NGE NI? ENG NGE THA BER ANG LE? :
A bawhzui dan tur i hriat ang chu i ziak chhuak vek tawh a, A bawhzui dan turah i tih theih chu i thai (tick) nghoh nghoh bawk a. I dinhmun leh a sutkianna pawh a chiang a ni.

5.ENG NGE KA LUNGKHAMA ENG NGE KA HLAUH BER :
I harsatna chu i chingfel thei lo a nih chuan eng nge lo thleng dawn a, thil lo thleng tur i hlauh dan indawtin ziak rawh le. A tam lam ai chuan i hlauh ber kha dah pawimawh la, a indawt zelin ziak ang che. I hlauh ber sutkian a nih chuan thil dang harsatna chu a chiang vek thei si a.

6. BAWHZUI NGHAL ZEL ANG CHE :
Engkim hi  chiang ta vek a, i dinhmun, harsatna leh a sutkian dan tur ni-a i ngaih zawng zwng pawh i hre vek a. I tih tur a awm ve ta, i hmalakna tur chu huaisen takin ti nghal ang che. Huaisenna hloh a awl tawh avangin zam chung chung pawha hmalak a hun a ni.  Harsatna chu nangmah ngeiin i chingfel thei a ni tih ring tlat la,  chinfel dan tur i ziak chhuak vek tawh avangin nangma tih theih chin chu huaisen leh inringtawk takin ti ang che.

6.TANPUITU ZAWN A NGAI FO:
I tih theih chin i ti vek tawh a, engkim, thil zawng zawng a tih theih vek loh a, i theih loh chinah chuan rawn leh tanpuitu tur mi tam tak an awm tih hre thar leh la. Doctor pawhin a damloh chuan Doctor enkawltu a mamawh ve tho a. Zirtirtu pawhin zirtirtu a lo mamawh ve tawh a, a la mamawh zel bawk. Mi thiam chuan a theihna a hria a, a theihna a tawp china tha zawk tur chuan mi thiam hnenah a tir (refer) leh ang hian mi pakhatin engkim a tih vek theih loh a ni. Chung chu hmu a, be tur chuan engtia hmalak chi nge a nih ziak la, nghak khawtlai lovin pan nghal bawk ang che.

7.BEIDAWNG SUH :
Khawvel thiamna leh hriatna hi chuan tawp chin a nei a, tanpui theih loh leh tanpui tlak loh, a tihngaihna a awm lo a nih pawhin beidawng suh. Engkimtithei Pathian a awm a, mihringte beidawn hnu-ah hian hna a thawk thei a. Mihring theihna a awm lai hi chuan a inrawlh lo ve fo a nia! A chhan chu Amahah inngat se min duh vang a ni. Pathian pawh i ring lo a, i beisei duh lo a nih pawhin beidawng suh. Khawvel tana tangkai taka hun hman tumin bei sauh sauh la, huaisen takin chu harsatna chu hmachhawn ang che. Mi dang tana entawntlak  i nihna khan a tihuaisen ang che a. Harsatna nei lo ang chiahin i lo awm thei ang.

#Mi pakhat harsatna neia, lungngai awm tak hi a lo kal a, a tawng duh lo a, harsatna leh tanpui a ngaih chhan pawh ka hre lo. A tawng duh tlat loh avangin tawng duh turin ka thiam thil ka hmang zo a, ka beidawng chiang hle. Thiamna ka neih tawh loh avangin ka thinrim lek lek zawk a.

 Ka dawhkanah chuan lo ziak zel turin ka ngen a. Ka hmuh loh turin a lo ziak zel a, va en talh pawh ka tum lo. A ziah zawhah chuan ngawireng a tho a, a lehkha ziah lai chu a thlep mawlh mawlh a, a chhuak ta daih a. Eng mah a sawi lo. Hepa thil tawn hi mi zawng zawng tan a tha ang ka ti lo a, ka ngaihdan ka tarlang mai a ni e. A lo tangkai tak mialah.

Mi ropui leh mi thiam te anga theory vawrh chhuah ka tum tih lam a ni lo a, mi thiam ka ni bawk hek lo. He lai hmunah hian ka dah tha ta mai zawk a ni, tanpui ngai si, tanpui duh miah lo leh sawichhuak duh miah lo te tan a lo tangkai tak mialah tiin.

PS. Thats Psyched will know the solution









183/2016 KAN KHAW COACH KA NI!

$
0
0
OPEN LETTER TO THE  PRESIDENT
 KAN KHAW VILLAGE COUNCIL

Ka pu,tling lo tak chungin khawtlang tan tiin VC Football Team chu HPC CUP-2016 chhung atan kan enkawl ve a. Sir, ti ten min ko ve a, kan pangngai ve hmel lutuk.! Hemi chungchangah hian kan kal leh zelna tur atana thil tha zawk leh ka hmuh dante ka han hrilh duh che a, i thawhpuite leh Sporting club, Games and sports association hruaitute pawh min lo hrilhsak turin ka ngen a che. Hun lo la awmzel tur atana hmalak dan leh ngaihdan insiam thiam theih nan.


Sum leh pai, thiamna leh theihna-ah chuan engmah kan ni lo a, hmelah leh chhungkw khawsak chungchangah pawh eng mah kan ni hek lo; a tlangpuia lakin. Kan hmelah tal mi an la beidawng lova a lawmawm hle a. Hmelchhiat avanga inawkhlum kan la awm lote hi lawm tur kan ni tih pawh ka hre thar hle a. Sen tet atanga taima tura zirtirna kan dawng lo hi a pawi ta ber a ni. 
Tu mah lah dem theih kan ni si lova, dem tur zawng talh dawn ta ila chu Game and sports hruaitute hi Juda Isakriot-a fawh thianghlim hmangin ka kawhhmuh mai thei che u a ni. Players phurna nei hawt lo hmalakpui an tum a, rorelna bak hmalakna an nei lawi si a ni. Hmalakpui an tum tihlemah mi kuta rulkaw zen tum an tih ang type hi a ni ang em aw tiin kei thu leh hla thiam tampui lo hian ka swifiah ve mai mai a ni. Hruaitute Committee avanga hetianga HPC cup-a chhuak ve thei mai niin kan hria a, a lwmawm hle. Chhuah ve hrim hrim hi changkanna emaw hmasawnna a ni emaw an ti a nih chuan a tha e. Engah nge chhuak ve hrim hrim nih duh chuan ka nu te, Pu Rana, Pahlu-a te ho hi kan sawmkhawm zawk loh le!. Ani ni hian khel ta zawk se, kan khawtlang future a bright fe zawkin ka ring thin a ni. A chhan chu an tu leh faten hna kan thawk ang a; hma kan sawn ang, Anni’n hlawkna awm miah lovah football khelin an lo intihlim thei zawk ang a, keinin ei tur kan ngaihtuah thei ang chu. Tar chak lo te tanpui leh hlimna tur ngaihtuah chu changkanna niin, a Pathian thu hle a ni.

Hnathawh a!? Players te hian chhuanlamah chiah tui takin hna an thawk thei a, chu pawh anmahni tan a ni. Tunlai thiamna Computer Game hmangin HPC hi khelh tur nise an bih ngur ngur ang a, an eu vual vual anga; chuti zawng chu a ni awm e. Inchei ang zawnga khelh tur nise Hair Gel leh Powder chu an heh ve khawp ang le. Champion tur phei chuan Powder sakhal tak pawh an mamawh ang. Football chu tharum leh thiamna hmanga khelh tur a nih avangin insawithiam ngawt theih a ni lo a, a sawiah chuan an thiam khawp mai. Dawrte leh puipunna hmunah chuan champion ang hrimin an sawi ngaihnawm a. Chu lah chu thawnthu phuah chawp mai a ni si a.

Kapu, khawtlang sum leh pai tiheka football kan khelh avang hian kan inthiam lo hle a. Kan ka’n ti tak na’ang a, an ni ve hauh awm lo e. Khawtlang hmangaihtu tan chuan OUTLAW ah min puang se, min khaihlum ta sela, zahawm takin kan awm thei ve mahna! Chu pawh chu Cowboy hunlai a ni tawh si lo a, zahawm chu sawi loh khawngaihthlak an ti tawh zawk ang. Sum leh pai tam tak kan hmanral takte hmang khan Baibing Link road hi min lo laih chhunzawmsak ta zawk la, khawtlang chuan kan chhawrzui khawp ang. Tunah pawh kan zinga mi thenkhat hi chuan an chhawr tawh mek a ni.Kan players te zingah pawh chhawr tur hi chiang takin an awmin ka ring.

Tun tuma mi 30 vel Games & Sports Assn hruaituten an lo thlanchhuahah hian mi 20 chu chhan loh aiah kan awm hram hram e. Mi 20  aia tlem hming pekluh chuan football khelh theih hek loh. A naupang zual panga paruk te hi chu mi tha tak an ni. Lehkha an zir hlawhtling ang a, an hlawhtling lo a nih pawhin ek paih leh meihawl rawh pawhin chhungkua chawm sela, an hlawhtling tho ang. A upa pali nga, zirna bei mek te leh zo tawh te pawh hi Chhungkaw innghahna an la ni ngei dawn a, an ni lo a nih pawhin khawtlang tan mi hnawksak an ni ngai lo ang tih ka tiam ngam a che. An ni ang hi chu buaipui tlak an ni a, thiamna aia thawhrimna ngaisangtute an nih avangin, hemi avang chauh a, la inhamtanga hmingchhiat ngam ka la ni. Kan sawi ve tak loh aia tam zawk hi chu Smartphone humin eng nge an khawih tih hriat theih loh khawpin an thup thiam khawp mai. Buaina Ralliana, Tluan Tlinglova, Kuangkuaha leh Langmawia te thianza ang maiin an tel lova khelh theih a nih loh vang te in kan inlungrual a.  Lunglei kan kal a, chow leh sanpio rim an hriat ngawt atang pawhin zirtur kan ngah nghal hle. Uniform/Jersey hakkim ngawt hi inhnemna atan kan hmang thei ta lo a ni. Hmabak eng tak an neih hi incheina atan chauh an hmang ta zuar mai a nih hi, mawi rei thei tak ang maw?

Mi ti tak tak pang vel hmalam hun tur ka ngaihtuah chuan ka khawngaih a, Zobawk hi an tan chun Football Thlanmual a lo ni dawn tawh si a. Anni lah khawtlang innghahna ni turin an la tuai deuh a ni. Lehkha tal an zir tha a, beiseiawm alawm le ka ti mai. Sunday skul pawh kai lo, Kohhran pawh bel lo, chhun riltama belruak leh baibel chauh bel thin zinga khawsak chu A MAK A NI. Chhuahi dawr bel tlat, Luaia sipai Uniform hlui chang an la tam em a ni, chu pawh rawngrut chauh a la ni leh ta nghal. An Coach leh Manager atana min ruat te hlei hlei hi a manganthlak asin.! Thiam lo chunga zirtir tumin zirtir tur kan nei lo a, chhungkaw tul an nei a, kan hrethiam a, mimal tul an ngah thar ta riau a, hriatthiam har thin tak a ni. Kan rawt nawn leh teh ang, tun dinhmuna footballa sum sen ai chuan Baibing Link Road laih chu a inawm riau a nih chu, thil pakhat rukin kan hrilh ang che, VOTE chu an nei ve tawh.

Kan mualpho lehna turin khelh hnih kan la bak a, engtin nge kan awm dawn tih Coach leh Manager ten kan sawi a, ngaihdan kan thiam lo a ni. Zadeng tlawm tur ang maiin zanin chauh chu inhmuhkhawm leh a, thu tawp sawi kan tum e. Lal Isua hmaah bak  thingthi ngai lo hi ding chungin kan thingthi leh ang e. Chutah chuan beiseina min pe lo a nih chuan an kumkhaw chawr lohna turin Football atan hian sum seng duh tawh suh u. Mahse, hmanak eng tak tak nei, lehkhazir leh inkhelh nuam ti tlatte hmakhua ka thlir hian tun tumah hian khel lo ta ngawt il, min hrem ang a, an hmalam hun a chhe vek ang tih ka hlau ber mai.

Hmanah thingfak pu chunga Uniform kan tuak lai khan kan  lungrual a, kan nunkhua a hlim a ni. Harsa takin thuichawp kawr, FORM kan tih ngei kha kan tuak a, MLA leh VC tihbuai kan tum ve ngai lo.  Khatih laia Form lo paipawna, eng emaw nikhuaa lo hachhuak thin kha kan rilru a na thei hle. Mahse tun thleng hian society ah an tlak tlum phah ka hre chuang lo. Sipaitlang leh Pu Ranga in kawt kha kan field a ni mai a. Pu Faka feh thu kan hriat chuan Private sikulah ngei duhthusamin kan khel thei a nih kha. Kan intodelh thin a, buaipui kan ngai ve lo. Nilenga inkhelh kan tum kha kan harsatna a ni a. Ruahsur leh nisa ten awmzia an neih ve loh avangin harsatna kan tawk nasa hle a, chu chu kan chhungten min ngaihtuah lutuk kha a ni. Kan seilian a, Champion team nih nawmzia chu Pu Laltluanga hmuh chakin kan haw thuai thuai thin. Chak loh truma result min lo zawt ve ziah a, chak lo reng nih chu zah nachang kan hria a ni. Min fuihtu tha tak a ni si a. Tunah zawng a thlemin kan thlem a, bawkkhhupin chibai kan buk lo chauh a ni ta!!!


Ka hming pawh ka ziak mualpho peih lo.

Viewing all 321 articles
Browse latest View live