Quantcast
Channel: Putchhuak
Viewing all 321 articles
Browse latest View live

Thi khawp hialin i lungngai thin em?

$
0
0
KHAWNGE PATHIAN CHHANNA CHU

Thlalak, Keimah @Rihdil kam
‘Mikhual chamrei a thlenin tena an hnar theih loh, a fiamthu nen lama an ngei rawn tawh, lanchhuahtir ngam si loh ang’ pawh kha kan ni mai thei e. Mahse, kan nun hi a ruakin nunhlui i chhuikir thin em?. Lungawina leh inhnem tumin bei thin mah ila, a vuaklet a na ting mai a nih hi. Tu emaw avanga buai tawh lo tur emaw-in an ngen lawm lawm thin che em? Zawm tumin bei ila, mahni leh mahni inhnek thin mah la I taksa lamin a tuar lo thei lo a nih kha ti raw?  Khua reiin a la hnem ve mai ang che pawh I ti a nih ka ring thin a, chu chu kan duhdan leh tum dan pawh a ni a, mahse khuarei hi a rei a, engchen hi nge khuarei chu ni ta ang tih I zwt fo thin em?


Mihring lama inhnemna tur a awm lova, beidawnna mai a ni tih hria-in, Pathian kan ko vak vak a, kan nun ruak luah khat turin kan sawm thin ti raw? Kan koh laia leh kan tawngtai laia kan thlamuanna ang ngawt hian kan awm thei reng si lo a nih hi. A chhanna tur  ngaichangin kan beng kan chhi a, Lalpa lah a reh vung vung si thin a. Aw, Thlarau mite u, Engtin nge Pathian Aw chu inhriat bik  le? Mahni duhdan leh ngaihtuahna anga a lo thlen hian Pathianin min chhang in ti thin em ni? Beisei loh thil a lo thlen pawha ‘Pathian remruat a ni ang’ ti-a pawm theihna tur hi Pathian remruat chu em ni zawk? ‘Eng pawh tawk ila, ka lawmzel ang a, hlim ka tum zel ang a, ka lungngai lo ang’ tih thu hmanga inhnem theihna hi em ni Pathian chhanna zawk chu? Chuti ang ti thei chuan Pathian a mamawh dawn em ni? Engpawh a lo thlena mihring taka a inhnem theih tlat te chuan.

Eng emaw kan harsatna avangin Pathian kan ko thin a. Mihring takin hmasawnna leh mahni inthununna kan neih zawng zawng sawm khawmin Pathian hnathawh theih loh turin kan indaltir lawi si. Pathian aia mihring hnathawh dan kan ngaihven chang hian mahni inkhawngaihin kan indawm kun reng thin ti raw? Mahni kan in-ena kan inthunun nasatzia hriaiin, kan beih nasatna avang chuan tu-emaw khawngaihna  avang tala siam that leh theih kan beisei thin ti raw? Kan nunhlui leh hun hmante kha dawnkirin, Kan hlimna kha chhan eng emaw avanga bo leh reh ta vek a ni a. Hlim lo leh a der maia nun leh hun kan lo hmang thin a nih erawh chuan miin min bumthlu hle tihna a ni thei bawk ang a. Dem tlak pawh an ni ang. Harsatna kan tawh te hi Malsawm dawnna kawng a nih pawh kan ring thei lo a, kan tawn atana kan duh miah loh mi dangte chungah kan thlentir a nih chuan kan chungah eng emaw a lo thlen ve hunah kan tuar thei dawn em ni? Mihring ze tha lo chhawm nunga hun hman chu a dik thei dawn em ni? Pathianin misual a ngaidam a, ngaihdam theih loh a nei lo kan tih laia ngaihdam tur ber kan ngaihdam si loh chu a dik dawn em ni le?

Mihring lamah chuan khawngaihna hi a hnawksak chang a tam hle a, khawngaihna hian dan a palzut a, ramri kham a pel fo thin. Dik tak leh tlang takin a kal theih loh phah fo a ni. Khawngaihna hian engkim a tih theih avangin mihring khawngaihna nei lo chu an awm lo ang a, khawngaihtlak loh pawh an awm awm lo e. Pathian atanga khawngaihna chhuak phei chuan thihna khawpin a lo tuar ta a ni. A tana thih ngam hial khawpin an martar thei thin a, chu ai maha ropui zawka chu Pathian tana hnawksak leh hmelma hial pawh Pathian chuan hmangaihna avangin a khawngaih thin a ni.

Lungngaihna leh manganna a lo thlen changa kan mamawh leh harsatna zawng zawng A hnena thlen a, tanpuina kan dil thin vang hian a ni lawm ni Communist te pawhin Kristian chu miretheite sakhua an tih chhan kha. Mihausa leh mihring mamawh chi hrang hrang an neih a, dil tur an neih loh vang hian Pathian chu an mamawh a ni mai lawm ni? Rilru hahdamna leh thlamuanna erawh an duh a, an lei theih loh avang erawh chuan Pathian ropuizia a  lang thin a  nih hi. Kan manganna leh buaina, engkim kan thlen apiang min chhang thin a, “Dil rawh u, in hmu ang” tih min hrilh a, kan dil kan thlente hi kawng chi hrang hrang “Aw, Aih, Tunah chuan ni hrih lo e” ti-a min chhang thin a nih chuan Mihringte emaw sakhaw dang betute pawh hian chuti ang lovin kan chhang ngai em ni?

Chuti ang pawh chuan min lo chhang thin mah sela, Pathian aw leh a chhanna chu engtin nge kan hriat tak ang. Kan mihring duhna leh ngaihtuahna hi Pathian chhanna-ah kan ngai mai thin em ni? Pathian hming chhala mahni duhna lantir hi Kristianzia chu a ni dawn em ni? Anih loh leh, kan ngaihtuahna leh kan duhdan te ngaihbel theih tura thil pangngai taka a lo thlen rual thin hian Pathian chhhan kan hmu thin em ni le? Chuti a nih chuan Pathian chhanna chu Co-Incidence (Thil lo thleng rual palh) mai mai hi a ni dawn em ni le? Khuarel leh mihring nun inlaichinna pawmthiamna zawk hi em ni Pathian chhanna chu le?

Heng zawng zawng chhanna chu mahni thinlungah, a diltu tawngtaina angin chhanin a awm thin in ti maw? Ngaihbel mai mai turin Pathian hian min chhang thin tiin I ngaihtuah em? Khuareiah a chhang ang che a, I la hrefiah mai ang ti pawhin I sawi a ni mai thei e. Mihring rilru-ah hian khawharna leh lungngaihna chu hun hian a hnemin, a chhawk thin ang hian kan ngaihbel thin em ni? Thil theih miah loh tur kan dil changa Pathianin a remti lo a ni ang tih hi Engkimti theitu thil tih hun, a inrawlh hun a ni dawn zawk lawm ni?

Mangang harsa leh lungai, beidawn chang apianga mahni inpuanchhuahna atana thiante emaw kan rinngam zawng kan hrilh hian kan thawl hawk thin a, mahnia vei a, tawrh tawp ai chuan a zia-awm hle thin a. Chuti anga harsatna leh duhna tawngtaina hmanga kan thlen thin chuan kan thawl hawkin, kan zang hawk thin dawn lo em ni? Kan beisei loh leh rin loh dan ang tak, kan duhdan ni lova a lo thlen chang pawha pawm theihna hi lungawina a ni a, chu chu sakhuana leh Pathian avanga lungawina chu a ni ve mai lo maw ka ti thin. Kan dil a, chhanna kan hre mai thei si lo a nih hi.  Ka mihring mihrinna hi chuan a hrefiah thiam thei lo a nih pawhin Pathian rinchhan chunga nghah veng veng mai hi a tha a, nghak reng chunga mihring lam tihtheih ang ang lo tih ve a, Pathian hmakhalh lo tura hmanhmawh loh hi a chhanna chu a ni thei mai ang em?

Kan rin Pathian hian kan duhna te, kan mamawh kan thlen te hi min chhang dawn lo mah sela, kan rinna phatsan lova thil thleng ang ang hi a remruat a ni ti chunga lungawi taka Pawm thiam theihna hi ringtu nun chu a lo ni mai zawk a ni. Engpawh lo thleng se la, Harsatna leh thihna hial pawh thlentirtu Pathian hnena lawmthu sawi theihna hi ringtu nun tak chu a lo ni zawk a ni. Mihring rinna te, Mi fing leh mi thiam rin bera neih ai chuan hmuh theih lova rin tlat chu a tha zawk a. Hmeltha leh fel, duhthusam mihring tana nun theih loh ai chuan mi chhia leh daikil kara cheng emaw tana nun leh hun hman khan hlimna chu a pe zawk a ni.

Huaisen taka nun hmang chunga “ka thi lo vang a, ka dam leh ang” tih rintheih phawt loh chuan Pathian chhanna hi a lo hriatfiah theih reng reng loh a ni. Thihna em ka chungah a thlen loh avangin ka lawm zel ang a, min duh lo a, min hnartu tana awmze awm lo leh lungngaia kun reng ai chuan  tu emaw tana nung tura ke pen mai hi Amah ringtute tih tur a lo ni zawk a ni. Mi duh loh hnu kha tu emaw duh tak a lo ni thei a, mi nunah tangkai takin a awm thei a ni tih ring chunga hma thar lak theih hi Chhanna awm sa chu a lo ni zawk a ni. Khawvel zawng zawng pawh chanin, khawvela hmangaihte leh kan duh ber ber, kan ngaihzawng leh kan rohlu zawng zawng pawh hi chan dawn hial mah ila Isua Krista aia thlan tur hi an awm chuang lo a, Amah nena thleng theih tur khawpa thil hlu engmah a awm chuang lo. Chu nun neih chuan Pathian Aw leh a chhanna hi a lo fiah zawk thin a lo ni.  Chu hunah chuan chhel takin tuar ila, kan tuarchhuak thei dawn a lo ni.


HBD ALR16 Jan 2014 (thilpek tur che ka nei lo, hei hi ka pe mai ang che aw tiin)

Rumours

$
0
0

Thuthang chu finfiah loh a ni thin

Social network, a bikin Facebook hian engati nge kan rilru zawng zawng hi a hriat le tih zawhna mawlmang tak hi awm ta sela, a mawl ang anga chhang tur chuan hmanruaa kan hman hian thuthang thehdarh nan hmanrua-ah min hmang zawk a ni tiin chhang ila a fiah mai awm e!! Kan ngaihtuahna te, kan duhzawng leh lawmzawng, kan engkim thehdarhna atana kan hman tak avang hian dem ngawt theih pawh a ni lo. Thenkhatin Fiamthu hrang hrang thehdarhin, thenkhat Chat lama lo inkawm thin te, mi thenkhat tana Finvarna leh fiamthu hmanga in hnialna atan kan hmang fo thin. Thian tha leh hmelma siamna hmanrua pawh a ni e.  Rilrua lang bak sawichhuah tur a awm loh avangin rilrua thup chunga hman reng hi thil theih loh thawthang a ni lawi si.


Mahni leh midangte thlalak inphuchhuahna atana hmang ten a mawi lai ber zel phochhuakin, a mawi lo lai phochhuah thu a awm si lo a. Darthlalang hmaa dinga, kan inhmuhdan ang hian midang hmuhtir ve tumna kawng mai ni hian a hriat thin. A duhawmlai ber phenah a chhiat lai ber a awm thin a ni tih hria a, ze thup tak chunga hmang thin kan ni vek ang chu. A tak ni lo, a lem hmanga inkawmna a nih avangin hriatthiam chin tawk neih hi a ngai hle. Nun tak (real life) ang diak diaka beisei leh hmang tura mi dang beisei loh hi a fuh ber awm e.

Kan khawtlang nun hi tawngka leh thuziak hmanga thuthang kan vawrh lar lai khan sawi leh inrel a tam phah niin a lang a. Tunlaia Social network leh chanchinbu than chak dan atang hian sawisep leh chaizui erawh a tlem phahin, ngaihdan erawh a pian tam phah thung a, mipui kan zalen hawk a nih hi. Chu zalenna hmang thiam lo te chuan hmuhsitawm an nih phah fo thin. Rilru-a awm zawng zawng hi sawichhuah a tha lo ang bawkin, sawi/ziah hmaa ngaihtuah nawn fo hi a finthlak hle a ni. Mahni mimal chanchin leh thuruk, vei zawng sawi chiam chiam hi thil tha a ni lo tih kan hre fo a, a hun a lo thlenin zawm erawh a har a nih hi.

Ngaihdan leh ngaihtuahzui tur tam tak piang chhuak hian thudik a thup mawiin, thudik a hailang ve bawk. Chu thudik erawh finfiah a ni kher lo thin. Mi pahnih khat thusawi hi mi tam tak, hmun hla tak atang pawha hriattheih a nih tawh avangin fimkhur a ngai hle a. Inchhirna tam tak thlentu pawh a ni. Mualphona leh harsatna a siam theih avang te, miten kan mimal nunah ngaihdan dik lo leh tha lo an siam theih phah thin.
Khawtlangah hian thuthang leh thuthang thehdarh dan chi hrang hrang a awm a. Tunlaiah chuan Facebook leh twitter hi a lar pawl tak a ni bawk. Sociologist pakhat, J.A Denver chuan, “Thuthang hi thuchiang lo (Unverfied story)  bial kha (Community) chhunga thil thleng leh hun bik, sawina bik” a awm hian thuthang (Rumours) a ni tiin a sawi a. Mi zawng zawng intluktlang leh zalenna hmunkhat nei kan nih avangin Hmui hmanga thusawi (Mouth to Mouth) ai chuan ziaka thehdarh phei chu a darhzau lehzual a ni. Mi zawng zawng hian ngaihven kan hlawh thei vek a, I tihsual changreng rengin hun an hmang thin a. Fimkhur rawh, mi bik, mi lar, mi danglam bik I nih kha.

I thiltawn leh harsatna, lawmna leh lungngaihna te hi Facebook emaw Network apps hmanga chinfel chi a ni lo a, I lawmna, I lungngaihna chu Lalpa hnenah thlen la, Lalpa danah ni zawk rawh se.

A Testimony of My Friend

$
0
0
KA NUN LEH HIV/AIDS

(Kan thawhpui mah nise, ka hnenah a lo kal a, he thu a ziah sa hi edit sak turin min ngen a, ka type sak lai chuan a thinlung hi a na thar leh a ni tih a awka chhuak a\angin ka hre thei a. Siam \hat ngai siam \ha in ka han blogging ve mai a ni. Ama phalna angin. Mi dangte tana malsawmna ni tur leh PLHIV pui tur erawh chuan hlim takin hun a hmang thei zel a ni tih ka hriatna hian min ngaihsaktir zual hle)

Vawiin thleng mai pawha khawvel hnam hrang hrang leh he kan ram te tak te pawhina kan ngaihven leh buaipui em em, tun darkar thleng pawha a damna tur, khawvel thiamna leh finna pawhin a la hmuh chhuah theih loh ram leh hnam khawtlang leh chhungkua, kohhran mimal nun min sawi sa a, min tichhe mektu natna hlauhawm leh tihbaiawm tak mai hi lo hmelhriat/khual hriat ve an chuan a vei leh a tuartu te hi hmusita endawng mai hi a awl fo \hin a. A chhan chu misual awm \ha duh lo Drug Addict, KS, MSM leh FSW natnaa ngaih vang a ni. Mahse, kan rinloh tak tak, mi \ha leh fel, kohhran leh khawtlang tana mi tangkai tak tak te natna pawh a alo ni ve reng si a. Tumah thlei bik a nei si lo, ka rilru-ah zawhna lian tak mai vawiin thlenga la cham reng chu he natna lo hmuchuaktu khan mi \ha leh fel tak hnen a\angin lo hmu ta se, kan en dan leh thlirdan te hi a danglama  ang em le tih hi a ni. He kan zoramah ngei pawh hian hrechiang inti apiang te hian kan lo hriat chian tawk lohzia hi a lang leh fo \hin. 

Keimahni chunga thleng tura kan rin ngai miah loh leh kan duh ngai miah lo thil te hian he kan hringnunah hian thla a zar fo a. Hlimni lo thleng \hin mahse \ahna-in kan khat leh \hin. Pathian hnen a\anga thil \ha hmutu chuan thil \ha lo pawh a hmu si. Hringmi nuna thleng te hi kan rel leh kan ruat a ni si lo. Lungngaihna, beidawnna leh natna, thihna a lo thlen chang hian tu hringnun nge lungawia hlim \hin ngai le? Mi tin mai hian harsatna leh buaina kan nei \heuh a, mahse kan thil tawn leh natna kan tawhte chu a inang vek si lo. Chumi zingah chuan HIV/AIDS avanga mittui nena beidawng taka hun hmangtute hi mi vanduai ber ti ila, kan sawisual awm lo e.  He natna tuartute hi an sual vang leh an awm \hat duh loh vang a ni bik vek dawn em ni? Anmahni chunga thil lo thleng tur hian an duh bik dawn em ni le. Tam tak chu an sual vang leh an awm \hat duh loh vang a ni thei e, mahse a ni bik vek si lo. Tawng ve lo leh a hre lo tan chuan hriatthiam a har \hin. An mahni ngei pawh hian inpawm a, inhriatthiam harsa an ti a. Hlimna lo thleng ve \hin mahse thinlung tak taka hriatthiam harsa an ti a, Mittui nen hringnun an hmachhawn a ngai leh \hin. Hlimna tak tak I neih \hin kha an nei ve tho a, mahse an natna chuan khawngaihna leh dimna awm hauh lovin a lak saka a hneh zo ta si. Laikhum belin an hringnun kal tawh leh liam tawh hnu ngai leh hmatiang thlir leh zawh chungin mittui nen an  damchhung an chhiar nawn leh \hin. An rilru pawh thunun zo lo khawpin sual lam panin damlai thlan thim chu an chan tawk a ni si. Anmahni chunga thil thleng chu Pathian remruat a ni bik dawn em ni? 

He natna hi tu hringnunin nge pawm ang a zam taka la awm bik ang le? Tu hringnun mah hian a lungawi pui ka ring bik lo. Khawi a\angin nge tih leh lungaihna mittui mai lo chu chan reng a awm lo. A nih tur ang ang a ni tawh a, beidawng leh inchhir taka awm hian awmzia a nei tawh si lo. Tunge dam reng chu thlang teh lul ang le? Rilru a dik thei tawh lo, thil tam tak ka ngaihtuah a,  a buaia  a ni. Khawi hmunah pawh awmin kal mahse awm nawmna leh lawmna reng a awm lo,  insitna leh inkiltawihna kan nunah a thleng a, mi zinga awm pawh nuam an ti lo a. Tumahin hre lo mahse mahni chauha hun hman a, fianriala awm kan duh a, thil tam tak kan ngaihtuah a chu chuan nunah harsatna leh beidawnna a thlen a, tuilairapin kan awm a, thihna kan zawng a, mahse hlauhna in a hneh leh si \hin. An nun ruak hnawh khahna zawng leh \anpuitu ngaia rumin hringun kan zawh a, nun nghet neih harsa kan ti a, han \ha ve-in han hlim ve bawk thin mah ila rei a daih thei tak tak si lo. Sual lam pang daiin kan duh loh thleng thlengin kan tlan a, hnemtu leh hmangaihtu ngaiin khawhar takin \ahni kan chhiar leh \hin. Kan hawina lam a piang chu kan lunglen tizualtu leh kan \ahna tizualtu mai an chang leh \hin. Kan chunga thil thleng chu khuareiin hnem thei si lo.

Mihringin ama hun pawh a hre si lo, sangha len hlauhawma man leh sava thanga awk ang maiin mihring fa te pawh an chungah lo thleng thutin hun \ha lo-ah chuan a awk \hin a ni (Thuhriltu 9.12)  Ka chungah chuan eng thil nge lo thleng ang a, eng nge ka tawh dawn tih ngaihtuah miah lovin, nunna emaw tiin hlimna chu ka um zel a, chu chuan natna a thlen ka ring ngai lo. Mahse mihring hi  buai turin kan lo pianga hlimna tura kan ngaih \hin thil te chu lungngai a rumna hmun maia a lo ni.  Engdang dawn lo a,  hun ka hman lai mek chuan ka thil duh loh leh ka rin ngai miah loh HIV AIDS natna ka vei thu hrilh hriat ka ni tlat mai a. Awih ava han har tak em!! A ngaihna hre lo leh hrilh hai tak chung chuan ka ngawi reng a. “A ni thei lo. Ka ring thei lo Chance a awm lo” ti mah ila chu thu chu a danglam lova, ka thisen leh taksa-ah chuan chu natna hrik chuan hmun a chang reng tho si. Ka mumang emaw ka ti hial a. Mahse a ni hauh si lo, ka bing mup mup a, ka thaw ava han pik tak em!!  Ka hawina lam a piang mai chu a thim mup mup a, mu leh mal reng ka nei ta lo, dan rual lohvin ka mittui chu biangah a lo luang a, inti pa ve tak \hin pawh ni mah ila HIV avang chuan \ah hawm hawm a ngai ve ta. Inpawm thiam avan har tak em, inchhira puh mawh tur zawnin awmzia a nei si lo. Lungngaihna mittui leh zahna chauh lo chu chan reng ka nei ta lo. Ka khawvel ni chu a tawp ni ta ber hian ka hria a, chuvangin ka kawng tur chu natna nasa takin a khat a, hmeichhe nauvei natna aia na-in  benga hriat thiam theih loh khawpin ka na a, khaw hmu thei lo khawpin ka mangang a, ka thaw hlawp hlawp a, thil rapthlak tak chuan a ti hlau a, rethei leh pachhe tak ka lo ni ta. Ka thinlung chu ka kawchhungah hliamin a awm a, thih rapthlakna chuan min zemin min delh a, seoul natna chuan min man a, mangang leh beidawnna chuan min bawh a, thlaphanna in min khuh zo ta. Ka nun hian thih a thlang zawk ta hial a ni. He taksaa chen reng a, hrehawm taka awm ai chuan damreng pawh chakna ka nei hek lo. Ka thisen leh taksa rilru ngaihtuahna zawng zawnga  fan chhuak a, ka chakna zawng zawng leh duhdan leh theihna zawng zawng te chu hnawlin min \hiah sak ta. Chakna leh tihtheih dang reng ka nei ta lo.

Ka theihna te hi hlan leh chuan tur a awm si lo, nitinin min delh \hin.Mi ten min chhiar a, an selna anka chauh lo chu dawn leh hriat ka nei lo. Ka daikai hnuten min hip leh \hin a, mahse lungchhirna mai lo chu leiah hian chan reng ka nei ta lo, Eng thil pawh tiin tawk mah ila hlimna reng ka nei ta lo. Harsatna leh buaina, natna dang nei mah ila, chu natna chu ka puhmawh vek a,  HIV Positive vang a lo ni tih zel a ngai ta. Hma lam tih tur leh hlen tur tam tak a awm tih ka hria a, mahse khawvel mi ten min hnuchhawn a, chanchin chu an ti ti nuam ber a lo nit a. Lenrualte zingah awm ve pawh hrehawmna leh zahna mai a ni si. Ka hlimna tura ka ngaih \hin thil zawng zawng te chu lungngaia rumna a lo ni. Min hmangaihtu emaw ti a ka hriat ten hrehawma ka awmin hnutiang min chhawn leh si \hin. Fam lovin dairial ka chang a, hliam lohvin ka na a, tu'n min dawn pui ngai hek lo. Beidawnna leh \ahna leh lungngaihna lak ata chhuak a, zalen turin tunge min pui ang le. Min puitu ka va ngai tak em! Tu nge lo hnai ang le? Min hmangaihtu ka va ngai tak em; he saltanna hmun atang hian.

Hun liam tawh hnu dawn kir leh hmatiang thlirin hun leh ni chu zawi zawiin ka hmang ral ve zel a, hriat lohna in mihringte min ti mawla min tih at theihzia te, lungngaihna leh beidawnna ruama \ahna min thlen nasatzia te chu ka rehfiah chho ve zel a. He natna avanga manganna leh tawrhna te pawhin zia lawm lama  pan chho ve hret hret ta. HIV/AIDS natna avanga dam reng chak lohna ka neih \hin te pawh kha, he natna hi thihna mai emaw tiin ka lo indawm kun \hin a, mahse he natna hi thihna tur a lo ni reng reng si lo. Pa Pathian mawi nan leh fapa chawimawia a awmna turin a lo ni zawk si. Midang tana malsawmna ka nih theih nan he natna hi min lo siam sak a, felna \hatzia ka hriat theih nan sualna pawizia min hrilh a, rinna chakzia ka hriattheih nan rinna ruamah min \huttira, thlamuantu leh puitu ka pan theih nan rilru thlabarin min siam a, lungawina leh lawmna famkim ka neih theih nan lei lawmna min \hiah sak bawk a, a ropuizia leh a thil tih theihzia te leh Vanram hlutzia ka hriat a, ka hmuh theih nan hringnun nepzia min hriattir leh a ni. Lei danah chuan lawma hlim a hriatthiam hi ava han har tak em Mahse, A remruat kan tan a lo tawk reng si. Tih hrehawma ka lo awm kha ka tan nunna a lo ni a. Ka \hatna turin rem min lo ruatsak a, thinlung lungchhia te, tuam dam tur leh saltangte hnena chhuahna sawi tur te, mi tangte hnena tanin hawnna thu sawi tur leh  lungngai zawng zawng thlamuan turin leh amah Krista chawimawia a awm zel nan te min ruat a, ka natna veipui te chhanchhuak tur leh an tana kawng hawnsak turin min lo ruat a ni reng si. Mihring tena vanduainaa kan ngaih hi a hmangaihna lanchhuahtirtu a lo ni, a hman tlak bungbel thianghlim ka nih a, mi dangte tana malsawmna ka nih theih nan khawdur ka chungah a thlen a ngai fo \hin. Mahse kan tan chhum a zing reng lo a, ruah pawh a sur reng bik lo ang a, nthlipui leh ruahpuia kan inhumna a ni si. Chawngzawng pakhat pawh thlahthlam ngai lo tu chuan min thlah thlam dawn lo a ni tih ka hria a. Kan nunna, kan damna hi kan chhuang zel ang a, harsa-in a kawng chu khirh hle mahse he natna hi Lalpan a ropui nan leh a ramzau nan a hmang duh a ni.


- F-a, Peer Counsellor, Vihaan, Help Desk.CHS

Article 0

$
0
0
PATHIANIN MAHNI INTANPUI A TANPUI THIN

Ka thian,

“Lungawina reng reng a awm lo” tiin damlai khawvel hi I lo thlahlel lo maw? I chantawk leh harsatna I hmachhawn te kha tlansan tum lovin I nguai a, I kur dup thin a ni ti raw? Mite nun I hliam tawh te, an pawi I lo sawi tawhah te, I duh loh zawng I lo tih fo-ah te inchhir reng rengin I hun I hmang thin em? Tihsual leh daibuak I neih changing an en bik che a, an mit fukna bikin niin I in hre fo thin ti raw? An ngaihdan leh an rinthu bak sawi tur an nei lo asin. I inphawrh fai leuh a nih loh chuan thudik an hre tak tak thei lo. I chanchin chu an hriat dan danin lo hria se, an rinthu chu lo bawl phuan ta vak pawh nise eng nge pawi? An ni avanga I tum ram leh nundan sawh sawn tur khawpin eng pawimawhna nge an neih?



Harsatna leh manganna tawh velah hian a sutkianna a awm asin. Chu Harsatna leh manganna tawh zet loh chuan sutkianna awm miah lovin nun hi engmah lo mai a ni a, a ho riau zawk asin. Chu chu zawng duh lovin I hringnun hi chhe ta vekah I ngai thin em? Sutkian tumna chhe te pawh nei lovin I sepui ruah tuar tlawk tlawk a, I harsatna chu mi ten engtin nge an tih tih ngaihtuah miah lovin “Tui lian leh hnawlin a chim chu Ui ang maiin” I thlir dauh dauh thin ti raw? Hei hi ka hrilh ang che, “Beidawn duh lohna leh tumruhna hi unau” an nih avangin tanpuitu nghak lovin bei nghal mai ta che. Mi ten engtin nge an tih tih ngaihtuah reng renga I thlir chuan a belhchhah mai ang che. Mi thenkhat te hi chu hlawhtlinna awmzia pawh hre lovin an hlawhtling fo thin a, chung chu awt miah suh. Harsatna leh hlawhchhamna an tawhin a kulcho hma bik asin.


Nangmah kha in en la, midang nangmah ang khawvelah an awm lo tih hre rawh. Mi danglam bik ni tura siam I ni a, mite anga siam chu ni la, mite I tluk lo pawh a ni thei e. Nangmah lo chuan I kawngzawh lai kha an zawh ve thei miah lo a, mite zawh tawh leh dai hnu pawh nise, midangin an zawhpui dawn lo che a, hlang hmanga zawn theih I ni hek lo. Tun hi hun dik tak a nih avangin bul tan nghal la, nghah a ngai a nih pawhin nghak mai la, kutruaka nghah a ngai a nih pawhin lo chi-ai hmasa duh suh. Hun liam tawh thlir let emaw hmalam hun suangtuah vak vak lovin, nghah a ngaih chang pawh hi a awm ve a nia. I manganna leh buaina kha a pawimawh ber lova, I hmachhawn dan leh i sutkian dan khan I nunah pawimawhna a nei lian zawk tih hre fo ang che. Siamtu Pathian chuan “ A thil siam te reng reng hi anmahni an intuam hlawm theih lohna tur thilah ka thlahthlam ngai lo” a ti asin.


Mal leh khawhar riauvin I inhre thin ti raw? Mite pawh an ni ve thin asin, an hlimlai leh lawm lai, ngaihsaktu an neih lai chauh hi hria-in khawhar leh mangang lovin an awmah I ngai thin a ni thei. Lungaihna leh lunglenna te an nei ve vek a, chu chu mihringzia a ni. I lunglenna te kha mite hrilh a, hrethiam turin I duh thin a, a chang chuan mahni chauha inkhurbing I duh thin ti raw? Mite pawhin a sutkian nan an bei thin a, nang pawhin I bei fo thin tih ka hria e, Mahse, nghah tawpa thil lo thleng tur hmachhawn tura lo inralrin thatna lai pawh hi a awm asin. Chumi pah chuan a sutkianna tura thil tha tih erawh bansan suh ang che. I theih tawkin thil tha tih tum la, thil engkim erawh I tih theih dawn loh avangin thil pakhat I tih apiang khan eng emaw danglamna a thlen ngei ngei dawn tih hria la, hman hmawh lovin thawk nghal rawh. Nakina I lawmna leh hlimna siamtu a la ni dawn asin.

Reilote chhung chauh pawh mi duhzawng leh tuizawng I sawi hian, an kumkhaw daih hun leh nun ropui I siam sak thei tih hria la, mite thlahthlam ngai suh ang che. ‘Retheihna retheihthlak ber mai chu khawharna leh hmangaihtu nei lova inhriatna’ a nih avangin malsawmna ni la, chu chuan I lungngaihna a sukiang thei zawk asin. Thil tam tak ngaihtuahin tih tum thin mah la, nangmah leh I nun thlak thlengtu chu thil tlem te, thu ho leh fahrah te pawh a ni thei zawk asin. Mahni intanpui hi Pathian lawmzawng a nih avangin hun remchang chu melh la, chu hun remchang nang fuh tur chuan tun hi beih tan hun a ni. Engtin nge I beih ang tih I ngaihtuah leh hman ti raw? Nang thatchhepa, Thatchhenu Fanghmir tih dan en la, zir la fing rawh.


Nang chhiartu, I thian, I laina hnai leh I hnathawhpui te Lungngai leh beidawng, Thihchak ngawih ngawih khawpa rilru an put lai hian an harsatna I sukiang thei lo a nih pawhin ka dem lo che. Thih chak et et khawpa manganna leh harsatna an tawk tih pawh I hriat loh erawh chuan ka dem hle ang che..

(Inspired by nangma khawvel - Zara)


Birthday Present

$
0
0
NI ENG LO CHHUAH NGHAKIN
(27th July ka birthday pual present)

25 years of my life and still
I’m trying to get up that great big hill of hope
For a destination - 4Non Blondes


Kum khuaa ka nawmsak ve theihna tura beiseina sang tak ka neih lai hian engtizia nge heti maia ka nunkhua hi ka hman tak le? Harsatna leh buaina, manganna ka tawh hian min hnehin ka kun tlawk tlawk a. Ka khawvel hi a thim a, beiseina reng ka nei lo. Awm dan tur pawh ngaihtuah thiam lovin ka khawvel hi a thim mup niin ka hria a, ni enga lo chhuak dawn a, chu hun chu ka thlir thiam lo a ni. Engkim hi behchhan leh hmehbel tur hlirin ka ngai a. Ka thinlunga rum ri hi khawpui ri ai chuan a nep chuang lo a, reh ve thei lo tura min thunun tlat avangin. Rim takin ka thawk a, beiseina thar ka neih lai hian engti zia nge hlawhchhamna chauh hi ka chungah a lo thlen thin!


Dont Let the Sun Go down on me
Too late to save myself from falling..
But losing everything is like
The sun go down on me – Elton John


Kulh thim chhunga inkhung chung pawha mit tuama min kalsan ang mai a ka awm lai khan ka dinhmun tur min ngaihtuah lo a. Chu chuan ka thinlung a hliam a, Ka thinphu erawh a titawp thei si lo a nih kha. Ka lakah kut silin in la thianghlim mah la, a ser hian a dam phah si lo. Chu sernung chu a reh dawn lo a, ser nung hian thak chang a nei thin a, vun thak mai chu ni se dawmdawi hnawihin; ka hiat ang a, a reh mai tur a nia leh! Thlauh thlak ni lo tura inveng turin khua ka tlai a, nausen puak pawh a inveng thiam lo ang hian thlauh ruala tla thin mai ka ni si a.

Ka mangang chuan Biakin khawhar tak chu panin Pathian ka ko a, ka thinung chhungril ber atang hian “Eng thil nge ka chunga I thlentir tak hi?” tiin. Pathian ka chhuah chhalhna chu hriat phak loh khawpa zawi mah nise, ka taksa chau tak nghawr nghing dawp thei tur a ni. Thinlung lungchhia leh inbunruak a, tanpuina dilna chu chawp leh chilha chhan nghal ang mai hian ka zang hawk a. Thlarau mi chu ni ila, ka thinlungah hian “Hun hian I hmakhua a hril avangin I ze ropuina leh I theihna chu a la tarlang dawn a. Heng harsatna te hi fiahna hmanrua a ni a, hlawhtlinna lo thleng tur chu malsawmna a nihzia I chhiar thiam tur a ni. A tak a lo thlen hma chuan eng thil mah hi lungkham duh suh’ tih thu hi ka dawng ka ti ngei ang le. Ka kal chhuak a, khawvel hi a nih angin ka hmu thiam ta.

Lungkham nei lova hun hman tumin ka bei a, Suangtuahna hian damna min thlen thin avangin he damchhung tawite hi suangtuah reng renga hman a awl dawn ka ti mang e. Mahse Suangtuahna-ah chuan hlawhchhamna hian hmun a chang ve ngai lo a, harsatna lo thleng mahse suangtuahna chak tak chuan kar lohah a sutkianna a thlen thin avangin. Ka thian leh ka inhnemna chu suangtuahna hi a ni. Ka harsatna ang tawk hi an awm ve ang em? Min hrethiam ve hi an awm ang em? Min tanpuitu an awm ang em tih ngaihtuah a tul lo tih ka hre tawh a. Ka kawng ang zawh hi an lo awm ve a ni emaw, an la awm lo a nih pawhin ka kawng hi tumahin min zawhsak thei dawn lo tih ka hria a. Khawhar tak chung pawhin ka zawh ang a, ka beiseina chuan “Engtikah mah ka thlah thlam tawp lovang che a, kal pawh ka kalsan tawp lovang che” a tih avangin ka nghak veng veng a. Van malsawmna thar beiseiin, ni eng lo chhuak tur chu ka nghak a, ka nghah chhuah hma chuan thim zingah ka kal zel ang a tiin.

Ka hang na a, ka nalh a nia! Ka sam a tawi a, ka mawina tur anga ka chei a ni a, Ka hlu in ka mawi a ni tih ka hriatthiam atang chuan thim zingah ka vun rawng emaw ka dumna hi a langsar ta lo a. Beiseina thar, ni eng mawi tak nghakin ka thu reng a. Phunnawi reng ka tum lo. Luikawr kara Violet par mawi tak pawh, a hmutu an awm loh avangin a par mawina a hloh chuang lo a. Ka hmeichhia chauhvin a mawi an ti lo a, mipa tan pawh a mawi thin ang hian ka awm a. Pangpar emaw hmeichhia emaw ka nih avanga min hnualsuat a nih pawhin ka pawm thiam ta.

Ka nihna anga min pawm a, ka lungngaihna hrethiam a, ka awmna hmun hrethiamtu ka nei ta. Ka nghak thlawn lo a, beiseina thar eng mawi tak chu a lo chhuak ta. Chu tlangval chuan he hla hi thiam lem lo leh dik lo takin min sak khum a, ka tan chuan hla mawi ber mai a ni si a.

You are my African queen, oh Lord,
Just like the moon, brighter than the moon
I Love you just the way you are
I look into your eyes, girl
What I see is paradise.
I’ll give you my heart, my love;
My body and my soul
So black, so beautiful My Queen of Africa.


Camera : Berema Chhakchhuak
Model : Beccy Evola

Tehkhin thu

$
0
0
LALPA LAWNG ANG MAI KA NIH HI
(Ram sazu ang nen )

Khazauhrat a lo thleng thut a, khua pawh hawi hlei thei lo khawpin bing chuk chukin ka awm a. A ngaihna hre lova ka awm lai chuan ‘Ka thi nge ka dam’ tiin ka ngaihtuah nghal a. ‘Ka thi lo a ni ang, ka chhia leh tha hriatna pawh a la fim kak mai’ tiin ka insik a. Inlarna ka hmu ti dawn ila, a thim thuap lawi si. Mangang taka ka awm lai chuan Khawchan a lo eng phut a, min kang fai vek dawn emaw ka thi ngei dawn emaw a nih hi ka ti hman zet a, ka hriat leh chuan Boruak Lawnga chuang ang maiin ka kang ta delh delh a.

Zoram thliarkar hi ka hmu a, khawdur nasa tak leh chhumpui dum tak, inzial mup mup chuan a lo khuh dawn mek a. Sualna thlipui thawk tur chuan tuifawn nasa tak a siam ang a, a chhawk pil vek dawn a ni tih hre reng chungin hna hrang hrang thawkin an hmanhlel hle tih pawh ka hmu thei a. An thla a muang tih hre mah ila, nghet lo tak leh thli chhem len ang maiin an hna chu an thawk reng a. Mu thlu leh maimitchhing chhungin hna an thawk tih chu en chian loh chuan hriat theih loh a. An mit meng ni sela, hlauva thlabar ber ber tur leh tanpuitu auva au ring tur an tam hle tih ka hre thei a. Lal ngilnei tak chunga engkim rinna nghat ang maii an thlabar ve mawlh si lo.

Thlipui lo thawk tan chuan a nuai ngei dawn a, chu thlipui chuan tuifawn a siam ang a, thliarkar chu a chimpil dawn tih hmu reng chungin ka vei sek a, ka awm hle hle thei lo. Ka bul lawkah hian Aurinna a awm tih hriain ka chuh nghal vat a, a hmehkhep chu hmetin “ In nawmsakna tura hnathawh zawng zawng kha kalsan ngam ula, thlipui a lo tleh dawn a, sual tuifawnin a chimpil hma ngei che u khan, a danna tur bang siamin inpeih hman tum ula, tanpuitu auh ngai lo turin inbuatsaih ula, in zo hman dawn lo a nih pawhin tanpuitu lo thlen hma a, inbuatsaihna kalpui rawh u” tiin ka au ta vak vak a.

Ka aw chu an hre thei a, thlipui lo tleh tur reng an hmu lo. Thli a tleh chuan tuifawn nasa tak a thleng thin tih chu a mi chengte an nih avangin kei aiin an hre si a. Hrilhfiah lehzual tumin ka bula milem awmsa chu zaizir chuan ka kawk a…

Rama Sazu lungngai tak chuan a thihna tur thangkam chu a thlir reng a, Arpa chuan "I thihna tur thirthang an kam a nih saw! 'i tan chuan thlanmual a ni’ Ka tan chuan a hlauhawm ve lo e” pawi ti lem lo takin a sawi a. Sazu mangang chuan kalsanin vawk hnenah tanpuina ava dil leh a, mahse vawk pawh chuan “Tawngtai loh chu tih theih ka nei lo, ka lo dilsak ang che” tiin a lo chhang leh a. Bawng pawhin sazu hnenah chuan “Ka inhambuaina tur a ni ve lo” tiin a chhang a, a sawi zo hman awrh tih lai chuan thirthang chu a per ta a. Thirthangah chuan rul mei a awk a, loneitu nupui thangawk lak tumtu chu a lo chuk thi lek lek a. Damdawi atan Ar chu a chhumin, a åwm a mahse a thihpui ta. A vuinaa tel te ei tur chuan Vawk leh bawng an talh lai chuan Sazu chuan a thlir ta reng a. Inveng tawn turin mawhphurhna kan nei a ni.

Tukin zing tawngtai inkhawm bang chuan Meth damdawi ral lian hi kan la tawk dawn a, Khuangpui ang maia Key (ri) zawng zawng mil thei tura I awm kha a tawk a, Key hran insiam lovin a kaihhruaitu vuak dan ang mai chuan ri chhuah ta che tiin ka ngaihtuah ve ngawt nia.

## (Nang Lawng nge, Sazu nge, Ar nge, Vawk nge, Bawng nge, Khuangvun pan mai chauh I nih dawn le? SSS-61 LALPA LAWNG ANG MAI KA NIH HI
Khazauhrat (Thim zing, khawvel thim), Khawchan (Na chhia an awm a, tharau thlawk anga an ngaih thin)

STAND BY ME

$
0
0
STAND BY ME

Every rose has its thorn
Just like every night has its dawn
Just like every cowboy sings his sad, sad song -poison

Kham kara saisu pawhin mawina a neih a, kumkhaw harsatna an pal tlang thei a, vui mawi tak a chhuah theih chuan kan hringnun hian harsatna te chu kan tuarchhuak thei ang tiin kan suangtuah thin kha I la hria em? Saisu pawh kihthluk a nih loh chuan a kawr kheh satliah hi a thih phah lo a, khua reiin a tuam mawi leh thin. Vante khi chimin, tlangte hi tuifinriatah insawn dawn mah sela, nang ka kianga I awm chhung chuan ka hlau lo ang a, ka tap hek lo ang tih min hrilh lai khan fiamthu I sawi lo a, mi thianghlim lawr emaw Pathian thu rawngkaiah pawh kan ngai hek lo.

Zan tai rek thleng thleng thla de mai mai pawh kan thlir dun lai kha chuan ka kiangah I awm avangin a eng hmuhin kan hmu thin a nih kha. Ruahsur leh zanrei, buai leh peih loh awm lovin ka kianga I awm theih nan ka pan ruak ruak che a. Zah leh tlawm pawh dawn lovin kan awm dun theih nan hma kan la fo a, chhuan lam kan siam ngai lo ti raw? Hunpui leh hun thawl a lo herchhuah changa hun kan hman dante thlir letin, tlaini tla tur chelh din tum ang maia kan hman hmawh lo thin kha ka kianga I awm vang asin. Tlaini tla tur hi I bulah chuan a mawi zual a, nang ngaih a ti zual thin.

Hmangaihna rinawm hi a rinawm lo thei ang tih hre miah lovin rinawmna thu min tiam a, khawvel mawina tizual turin ka bulah I awm tlat a, ka hmalam beiseina leh ka innghahna chu ka kianga i awm hi a ni asin. Harsatna leh beidawnna ka tawhin beiseina min siam a, min thlahthlam ngai lo. Kan inkalsan loh nan kan inchelh reng thin a, intawhleh beiseina avang chauhin kan inthen thin a nih kha a nia!......

Engti rilru sawhsawn thei nge I nih ka hre lo a, ka tihsual leh dik loh aiin I nunhlui leh thil tawn avang zawk a min kalsan duh I ni ang tih hi ka ring thiam a. Ka ngenna leh mitmei ven avanga ka kianga I awm chuan ka hmangaihzual zel ang che tih ka tum lo a, chu chuan beiseina thar a pe ang che. Hlimna chuan I kawtkaiah a lo hmuak ang che a, hmunruak erawh I siam belh ta a nih hi. I awm loh avanga I hmunruak hnawhkhah tur hi luahtu an awm thei lo ang tih erawh ka hlau a, hnawhkhah kher ka tum lo.

Mite hian an nunhlui leh thawnthu sawi tur an nei vek a, tarlan a nih ve hunah erawh chuan ka bulah I awm dawn tawh si lo. Ka kianga awm reng turin ka ngen lawm lawm che a, I harsatna bak I hmu thei tawh si lo. Ka dinhmun hrethiam tak chungin min hrethiam ngai ta lo a nih hi. Ka ngen che a, min hrethiam a, ka kiangah I awm thei ta si lo. Ka chelh kumkhua thei dawn lo tih hriain kan ruahmanna piahlama kal I thlang ta zawk si a. I kal lui dawn a nih chuan kumkhuaa chelh tur zawngin vuan tlat tawh la, thlah tawh suh.

Harsatna tawh lai pawha a kianga lova I kalsan zel chuan I hmachhawn tur a ko tual tual ang a, mal leh khawharna chuan a zui zel ang che. Theih loh tur beiseia suangtuahna hmang reng renga hringnun hmang thinte hian thawnthu tha an lantir fo a, nundan tha erawh an lantir ngai lo. Duhthu pakhat samin thleng thei dawn se, cham rih (stay) turin ka ngen ang che, duhthusam erawh khawvelah hian a thleng ngai lo a, a thleng a nih chuan duhthusam tur a awm dawn tawh si lo. Chuvangin suangtuahna khawvel hi chu nunhlui leh nunthar nen hmachhawn tur a ni. Hun kal tawha inchhirna hian awmzia a nei lo a, inchhir turin hmalak a ngai lo, inchhirna tur thil tih loh tur a ni zawk asin.

I will stand by you forever though you took my heart away!

(700 words-Ka nauvin he a thlalak hi min pe a, lo ziak ta che min ti a, Stand by me - Lemon Ice; Stand by me –Shayne Ward leh Stay –Miley Cirus hla vawi khat theuh ka ngaithla a, nunhlui leh heng hla thlirkir chungin kan thai ve leh mawp a nih hi. Min lo hmehbel leh phet in tum leh pek ang e. Ka hman hunah ziah dik loh a awm chuan ka la edit leh ang chu.

Illustration :Left me with no choice

$
0
0
HMANGAIH KA CHAN A;
 HMANGAIHTU I CHAN VE THO ASIN!

Khatia hringnun khawhar tak mai zawh tura min kalsan atang khan kim lo tak chungin hunbi ka chhiar a, tun hi ka thleng ta a ni. Khuareiin min hnem ve mai tura min hrilh lai khan Khuarei rei turzia reng ka lo hre lo. Ka nunah hian khuarei hi a thleng ngai dawn lo a ni ang tiin ka ngaihtuah thin a, tih theih ka nei lo a ni. A thlakna emaw hmangaih dang emaw zawng thin mah ila, nangmah ang reng hi chu ka hmu si lo. Pathianin mihring a siam dan lo danglam bikzia ka hria a, nangmah ang hi ka zawng ngai tawh lo a. Tlang sang tak pawh lawn chhuak ila, chu aia tlang sang dang lawn tur a lo awm leh zel a, ka thleng ngai dawn lo tih ka hre thiam erawh  chuan kal zel turin min nawr a, ka vanneih phah hle a ni.


Ka ngen ngawih ngawih lai che khan I ngeng chhun pha khawpin ka mittui hi a tla tam tawk lo a, chelh ding tur che khan ka khawngaih thlak tawk lo tih ka hria a, chelh lui tur che hian ngaihtuahna pawh ka seng thiam tawh lo a ni. Ka nun zawng zawng hi a chhe ta vek emaw ka ti a, mahse chhe lailet der erawh a ni lo. Nang ka hloh a, ka chan vek tih ka inhriat khan ka inkhawngaih a, ka na a ni. Mahse, ka hmangaih ka chan a, ka nunhlui leh ka chhungril ka thlir hian ka inkhawngaih fo thin. Mahse, ka ngaihtuah let leh chang hian 'I duh ber leh I hmangaih lakah beiseina sang zawk neiin min kalsan a, Hmangaihna inchen dun thei a nih chuan a lawmawm alawm, Nangmah Hmangaihtu che pakhat I chan ve tho tih ka hria a, nang erawh chuan innghahna tur dang I neih avangin I hre lo mai a ni' tiin.


Piang lo ngaiin an tap ngai lo an ti a, Ka thinlungah hian I lo piang ve tih reng ka hre ngai lo a, seilian turin engatinge I lo chawm len le? Hun harsa tak tak paltlangin min chawm seilian a, kan hlim dun thin emaw ka ti a. Hlimna hi I hmelah ka lo chhiar thin vang nge I thinlung ka hmuh theih loh vang zawk? Nge lemchan thiam hmingthang I lo nih vang zawk? I thinlung hmun ruak hnawh khat turin ka theihna zawng zawng nen ka bei chung pawhin hmunruak I lo insiam zel thin tihreng ka lo hre phak lo. I thinlung hmun ruak hnawh khat tura Intlansiakpui ka lo nei a ni tih te pawh ka hre lo. Hria ila chuan tawpsan emaw dan ang lo pawhin kawng hran ka zawh mai tur hi a nia. Mihring elpui neih chu er a awl thin avangin hre miah lo chunga kan intlansiak kha thil tha tak a ni a, kawng bumboh leh harsa taka tlan pawh ni ila intlansiakna a nih avangin chak lo zawk an awm a ngai thin a. A chak zawk hnena duhsakna hlan mai loh chu tih theih a awm loh avangin tih theih awmchhun chu tawrh hi a ni.

"Mi han dawn ve thin rawh emaw, I tel lo chuan ka  nung zo lo ang tih emaw”  ka tum lo a. "Hlim ten I lenchhung chuan ka lawm zel ta'nge" tih hla sak khum che ka tum hek lo. "Lem ang derthiam tih emaw, Rai ka rah rah vang maw?" tiin ka ngaihtuah dawn lo a. "Ui thi hnuha ka hnuhhnu emaw ka inawkhlum mai teh ang’ tih emaw sawi a, vau che ka tum lo. hmanlai zia a ni tih ka hria a. Chuti ang sawi ngam pawh ni ila, ka mualphona thlentu tur a ni tih ka hria a. “Pathian in a remti lo a ni ang” tih hmanga inhnem lah ka tum hek lo. Pathian ngaihdam changchawia inthiam chawp ka tum ngai lo a, tihpalh chu a ngaidam thin a, hrereng chhunga tisual chu ngaihdam a ni ngai dawn lo. Sual man chu tawrh mai tur a ni a. Khuanu samsuih kan ni lo tih hmanga chham pual pawh ka tum bawk lo. Hei hi hringnun a ni a, a nih ang hian ka hmachhawn tur a ni. Ka hmangaih ka hloh a, hmangaihtu I hloh tih pawh ka hria a, chumi avanga chatuana indawmkun kumkhua ka tum hek lo. Ka theih tawk ka tih tawh a liama lungawina tur ka nei chuang lo a, ka theih tawk a ni miau a.

Hringnun kawng leh Sumdawnna thilah chuan Hloh a awm loh chuan hlep a awm ngai lo an ti a. Ka chapo vang a ni em tih ka hre lo a. Nang ka hloh hi hlepah reng ka chhiar thei lo a. Ka hloh che a nih loh chuan ka thinlunga hmunruak hrechhuakin ngai ka awh te pawh a nih ve ka ring ta. Ka hrereng ngai lo che a, mahse ka khawhar chang leh lunglen chang chuan ka hre thin che a, ka tawn apiang hi ka teh ve thin avangin tehfung pawimawh tak i ni a. Hmanruaa min lo hman thin ang khan ka tehna hmanrua I ni ve ta. Engtin nge hun I hman thin tih hrechakin ka awm thin a, hrechak hle mah ila ka thinlung hi thunun tumin ka bei a, bumna ngaia inawhtir leh ka tum tawh lo. He thlalak hi ilo hmu ve a nih chuan hringnun hi ngun takin chhut la engkim hi I hrethiam zawk ang. 

(Kum li lai a ni ta. Chumi hnu kum li hnu-ah zet chuan ka HP lappy i5  battery meuh pawhin sawi lawk awm lovin min phatsan ta fo mai; Ka sulhnu chhinchhiaha vawng tha turin. Kimchang lo taka hriatreng tur chauh min hnutchhiah avangin paragraph nga lai a awm ta lo. Khang thu zawng zawng te kha lo save ila chuan I chhiar thei ang a, a kimchang tur hi a nia. Auto save hi zawng a kim lo a ni. (Ka ziah sa a bo thu ka lo ti kikawi a nih hi) He thinlung pawh hian nunhlui ngaihtuah changa auto save zawng a la nei ve asin tiin ka ngaihtuah a, Ka peih hunah chuan hei aia sei hian phuah chawp tur neiin ka la ziak thei mahna  kei tlangval damrei hian…………….hahaaaa)


Sermon @BCM Trinity Zobawk, Bial TKP Visit

$
0
0
MALSAWMNA
(Thil thlawn pek kan dawn avanga vanneihna kan chan te hi 
Bible : Sam 139.14 , Sam 103.1-5, Geneis 3.3)

                                                    
“Aw Lalpa lawmthu kan sawi e,
Ei leh in silfen te nen,
Boruak thianghlim ni eng leh ruahsur
Malsawmna tinreng te nen”

Amah chu malsawmna hnar a ni :
Mihring siam kan nih dan hi i chhut ngai em? Kan pianphung (Structure)  kan taksa inremkhawm dan te leh kan mizia, kan ngaihtuahna te miin an zirchiang a, an thil hriatdan te kan lo chhiar a, kan lo hre ve riai ruai a. Mak tih dan pawh kan thiam lo zawk mai thei a ni. Pathian hian engti turin nge min siam tih hi i ngaihtuah ngai em? Amah fak leh chawimawi tur te, a malsawmna ngaihtuah thiam tur te hian min duh a ni. A thilpek ropui zozai kan dawn tawh, kan dawn mek te, kan la dawn leh tur te hi malsawmna chu a ni. Malsawmna eng eng nge i dawn tawh  le? I hmuh theihna te, i hriat theihna te, a tui leh tui loh hriatna te, rimtui i hriat theihna leh i khawih a, i kal theihna kha engvang nge ni ang? Mit del emaw bengngawng emaw tawng thei lo-ah emaw vawi khat tal i inchan tawh em? 


Pathian min duan dan hi a ropui a ni. Mihring chauh a ni lo, leilung nihphung te hi ava ropui tak em!I thil neih hrang hrang te kha khawi a mi nge? I thawhrim vang emaw i vanneihna avang emaw i phu ve rengah emaw a tur ve rengah i ngai em? A nih tur anga lo thleng ve tawp chu a ni lo asin. Pathian atanga kan hmuh a ni tih ring si hian lawm nachang kan hre lawi si lo a. Lawm thu sawi pawh kan tum lo fo a nih hi.

Mihring ropuizia :
Mihring te hi hlauhawm tak leh chak tak, ropui taka siam kan ni a. Thil siamte aia chungnung leh anmahni enkawl tura ruat kan ni te hi a ropuina a ni. Chu zawng zawng aia ropui zawk chu Pathianin min siam dan hi a ni, nunna thaw thaw lutin, ama anpuia siam kan ni . Duhthlang thei tura zalenna min pe hi a ropuina tizualtu a ni bawk. Mahni thilsiam emaw, naupang leh kan ranvulh, ramsa khawi tak ngial pawh a bo a, a chhiat palh loh nan kan khung hrang a, kan veng thin a. Inhliam theihna leh chetsualna, thil pawi thei tur chu la bovin kan enkawl thin a ni. Mihring chu chuti ang ni lovin, duhthlang thei turin min siam a, ava ropui em! Pathian meuh pawhin thupek pe lo a, vaukhanna mai chauha huan laia thingrah ei lo tura min hrilh hi a mak a ni. Zalenna zau tak pe in Nunna thing te, mit la tak tak thilsiam enkawl turin min siam a.  Duhthlang theia min siam hi a ropui a ni. Tunge Mahni thilsiam te chunga mahni power anga pe phal awm? Mahni thuneihna ang leh mahni tihtheih ang ti ve thei turin thuneihna pe phal awm?

Kan ropuina avang ngawta Pathian el emaw luhlul chhuah tur erawh kan ni lo, Pawnchhe hnangkhai ang maia tenawm kan ni a. Solomona lal ropui tak fing bawk si meuh pawh kha tuktina par hlobet pawh tluk lo a ni. Kan damchhung hi rei lo te, chuai leh mai thin ang lek kan ni si a. He lai daikil kara awma mite phak lo pawl zing a mi hi lo in duh a, Pathian ngaihsak loh ngawt hi kan ngam dawn em ni?

Thilthlawnpek dawn chu Malsawmna a ni :
Khawvela thilpek ropui ber, thilpek hlu ber chu Lal Isua Krista hi a  ni a. Tu nge midangte tana mahni fapa te meuh thi tura pe phal awm ang? Hnamdang leh mi inpe te chuan mi dang tan an nunna an pek leh hlan thin thu kan hre thin a, an fapa te erawh midangte nun theih nan an pek ka hre ngai lo. An awm a nih pawhin an tlem khawp ang. A man emaw a hlutna hi khawvel thila chhut chhuah theih a ni lo a, hriatfiah theih lah a ni hek lo. Thil thlawn pek emaw malsawmna dawnga lawm ngai lo, lawmthu sawi ngai lo kan awm em? Lawmthu sawi thei lo khawpin kan thinlung hi a lo chhe tawh zawk em ni?

Thilthlawnpek leh malsawmna i dawn zo zai te hi i ngaihtuah ngai em? A tur ve rengah i lo ngai thin em ni zawk? Damna leh hriselna i dawn te hi i ngaihtuah ngai em? Hrisel lo leh dam lo ni la, damdawi man atana i senso tur te, Bill emaw kalvelna atana i senso tur te hi chhut ngai em? I dam loh chhunga i thawhchhuah tur leh i tih tur zawng zawng kha i hloh dawn tihna a ni tel bawk. Hmu theiin a siam che a, lawm tur i ni a, tarmit bun ngai lo khawpa mit tha i nei a, lawm tur i ni lehzual a. Tarmit hmanga mitfiah i la neih theih avang khan i lawm lo mai dawn em ni? Mitdel tam tak khawvelah an awm a, mitpual leh mit khing dela kan awm lo ngawt pawh hi lawm tur kan ni.

Ka naupanlai ata ka thian tawh, LP Laldampuia hi Vellore CMC ah kal (Kidney) thlak turin a awm a, Vellore hian kum khatah kal sawm bak an thlak meuh lo a, chu aia tam an awm chuan hmun dangah an pe chhawng thin a. Damdawiin danga kal thlak tura an pek chhawn bak nghak, Vellore-a nghak tawp mi 100 chuang an awm thin. A chhungte thlaktu tur (Donor) an awm lo a, a thian te lah an awm hek lo. Kum khat dawn nghakin In an luah chilh tawh a, chutah chuan 20na a a ni ve tawh a ni. Kal thlaktu tur pawh awm se, a inmil tak tak thei ang em tih ngaihtuah a la ngai bawk. Khawvel thilah chuan a beidawn thlak a ni. Ka tawngtaipui apiang hian ka vanneihna ka hre thin. Nuai eng zat nge an sen ral tawh a, eng zat nge an senral leh dawn ka ngaihtuah a, ka chan ni ta se kan hausakna hian ava tlin dawn lo em!! Harsatna karah pawh malsawmna an dawn bikzia ka hrilh ve fo thin a ni. 

Whatsapp Message ah he thu hi ka dawng a. I kut kha cheng nuai 10 in i hralh phal em, i ke nuai 20 in, i kal nuai 20 in, a nih leh i mit kha eng zat man nge? Lei ngai lo a i awm te, Hralh chak et et khawpa harsa leh retheia i awm lo te kha i vannei a, malsawmna a ni. A thlawna i dawn Malsawmna i dawn hi i chhut ve chhin tawh em? Lawm lo thei i nih ka ring lo.

Malsawmna chhiar thin rawh :
Pathian ropuizia leh malsawmna hnar a nihzia hre turin i thlarau mit kha meng la, i thinlung beng kha chhi thin la, lawmthu sawi thin ang che. Malsawmna i dawn kha ngaihtuah fo la, Pathian ropuizia leh makzia i hmu thei ang a, mi vannei tak i ni ang. Khawvel sum leh hausakna zawng zawng, ral leh mai tur hian kan mit a hliah a, mit a men tir thei loh chuan a pawi ang. Meng reng si hian a hmuh loh theih avangin ngun taka ngaihtauh fo a tul a ni.

Kristiante vanneihna chu kan chungah engpawh thleng se, ‘kan thatna tur a ni’ kan ti thei hi a ni. Tawrh hi malsawmna inthukru a ni a, tawrh avanga kan thatna te pawh hi a awm a, malsawmna kan dawnna tur bul intanna a nih chang pawh a awm. A hunlai erawh chuan thil hriatthiam har tak a ni thin. Mahse tawrh pawha sepui ruah tuar ang maia tawrh tlawk tlawk lovin, insiam thatna leh inphenna tur, inhumhimna kan zawn thiam ve hi a ngai a ni.
Tuifinriata kehchhia ah chuangin, thliarkarah chuan thichhawnga vawrhin tuifawn chuan a len lut a. Mahni chauha khawhar tak leh hrehawm taka nung tur leh ramsa leh thil hlauhawm laka invenna tur in a sak chu a chhuahsan hlanin a kang ral vek a. Pathian lakah pawh a vui ta, “Hna avangin hla takah zin ngaiin ka awm a, thlipuiin min nuai a, lawngin a kehchhiat phah a, mahni chauh lehnghalin thliarkarah min awm tir a, harsa tak chunga ka sak in humhimna tura ka buk chu ka ramchhuah hlanin a kang leh vek a” tiin.  “Engvang nge? Engati nge?” tiin Pathian a chhuah chhal reng a. Mahse thim dawnah chuan Lawng chuan an lo chhanchhuak ta. “Engtin nge hetah ka awm tih in hriat?” tiin a zawt a. “I meichhem khu (Signal) kha kan hmu a, kan lo kal a ni” tiin an chhang a. A hunlai chuan hrethiam lo mahse a hlut zawk zia chu a hre khawp ang.

Pathian thilsiam leh kutchhuak mawi tak tak te hi i hriatna chi nga hmang khan i  trawmpui ngai em le? Chuti ang ngaihtuahna atan chuan nikhatah hian hun engzat nge i pek thin? Minute 10 tal ngaihtuah thin teh. A theih phei chuan ziak chhuak la, a hlutdana i hriat angin a indawtin ziak mah teh; Lawm lo thei lo i ni ang. Hun inpe lovin i ngaihtuah ngai lo mai ti raw? Hun insiam la, fak leh chawimawi hi i bat a nihzia hriain i puangchhuak ngei ngei ang le. Pathianin mi bik, danglam bika a siam che hi lawm la, khawvelah hian nangmah ang hi mi pakhat chiah i awm a,  i danglamna leh theihna kha zahpui lovin amah fak a, chawimawi nan i hmang ngam lo fo em!!Lawmthu sawina chang hria chu malsawmna tharin a vur leh fo ang a, A fapa meuh min pek tawh chuan malsawmna dang chu min pek loh phal i ring em ni?

Malsawmna chi hnih :
Malsawmna chu phut let nei lo, thil thlawnpek kan dawn thin hi a ni a. Chuti ang chi hnih chu tarlang ila.

1. Lei malsawmna/Setana Malsawmna :Pathian avang pawh ni lo, khawvel pianken leh nihphunga malsawmna kan dawn thin te hi a ni a. Piangthar miah lo kan inkhawmin, sunday school kan kal thin a, kan nunho leh mimal nuna mite zeizia kan zir leh hmuh, fin phahna te hi Lei malsawmna chu a ni. Zaipawl kan tel avanga mimala zaithiamna, nunnemna leh awmdan tha (self discipline etc) kan zir chhuah te, Kohhran leh YMA kan belh avanga nungchang mawi leh mite rinhlawh ka nihna te, khawtlanga rintlak ka nih ve na te, mite ngaihpawimawh leh hriat ka nih ve ngawt te,  mi pawimawh dinhmuna awmin, hriatna leh finna kan chhar zozai te hi malsawmna a ni.  Kohhran hian thilsual ti turin kan inzirtir ngai lo a, thil tha ti tura kan inzirtir thin te hi mihring tak pawhin hma kan sawn phah fo thin a ni. Corruption leh dik lo taka hna zahawm emaw contract emaw i hmuh te hi sualpui kher lo mah la, nuam sa leh neinungin a siam che a, chu chuan mite awh turin a siam che a ni thei. Mahse Van malsawmna chu a ni lo ti raw?  

Lei malsawmna kan dawn te hi a tha a, a hlu tho a. Leilung danah pawh mi tluang, mi vannei, vannei tura thawkrima hlawhtlinna chang an awm bawk. Thil tha tak a nih laiin Pathian hmel min hai tir emaw min hliah tirtu a nih chuan a hlu lo khawp ang le. Lei malswmna, hausakna sum leh pai, khawvel thiamna te hian Pathian hmel min hmuhtir thei a nih chuan a lawmawm a. Mahse, hausakna te, finna te hian thlarau mit a ti del awl em em a ni. Pathian ring lo a, Pathian thilsiam zawka rinna nghahtir tur a nih avangin chhut ngun kan ngai hle. Hmasawnna leh hmuingilna te, vanneihna kan hmuh te hia Pathian min hlattir zawk fo em?

Mitdel nula chuan hmangaih a nei a, inneih an tum dawnah a mit an zai hlawhtling a, a mit a lo var ta a, a psal tur kha mitdel ve tho a ni tih hrechhuakin a duh ta lo a, chhuanlam a siam ta zawk a. A pasal hual chuan thu a chah a, “Duhtak, i mitdel lai ni lo, ka mitdel thu chauh hi min hriatpui reng rawh aw” tiin. Kan dinhmun a danglam hian kan hmuh dan leh ngaihdan hi a danglam thin a. Thinlung thatna hi kan theihnghilh fo thin a ni. Kan hun hrehawm tawn atang te hian ngaihdan duhawm leh tha, kawng dika min hruaitu ni zawk thin se.

2. Van malsawmna/ Pathian Malsawmna :Khawvel thila hrehawmna kan tuar hi chu a hrehawm thlawn mai a ni a. Pathian hming avanga kan tuarna te, kan senso leh a hming avanga thilthlawn pek kan dawn te hi Van malsawmna chu a ni. Lei lam malsawmna nen a inzul hle a, hriatfin pawh a awl thin. Lei malsawmna kan dawn te; a tha zawnga kan hmuh hi Van malsawmna a ni kher lo a. Mahse, Pathian lawm zawng Mahni intanpui te, mi dang tanpui leh mite tana malsawmna nih avang hian mihring leh khuarel nihphung malsawmna leh vanneihna chu a awm ve bawk. Hriatfin awl tak ni mah se thil hrang daih a ni. Van malsawmna tih avanga Pathian malsawmna hi harsa leh danglam bik riauvin hmuh kan tum ang tih erawh a hlauhawm khawp mai. Lawmthu sawi nachang hriat mai te hi malsawmna a ni asin. Upa B Sangmawia chuan,

Mihring finna leh thiamna ten ka nun min luuah fo thin
Thlarau malsawmna chang turin hmunsang lam ka thlir a,
Mahse I Van malsawmna chu hniam takah a awm si” 

Lei lam malsawmna kan sawi avanga engkim hnualsuat hi a awm ve a. Mahse kan thil tawn, kan thil hmuh leh kan hriat thin te hi eng nge a nih a, engtin nge kan lo dawn sawn tih hi hriatthiam a har fo. Mahse,  ngun taka kan chhut chuan hriat loh theih lovin kan hre thei ang. Mite tihdan emaw ngaihsak lo leh malsawmna chhut ngai lo, mi thawveng eng ang pawhin tam mahse a hlutna hi a nep dawn chuang lo a ni.

Leia malsawmna i dawn hi a mal malin chhiar la, lawmna hlirin i khat ang. Rilru thianghlim leh tha i neih hunah chuan lawmthu sawi chung zelin Malsawmna min petu chu i fak ang a, i chawimawi ang a, hlimna leh lawmna khat reng chungin damchhung ni i chhiar thiam ang a. Harsatna tawk thin mah la, a dawn sawn dan leh a sutkian danah hmasawnna tam tak i nei thiam tawh ang a, Chutih hunah chuan hla hmang ni lo, thinlung atangin “Aw Lalpa I malsawmna hlu kan engkim chungah a lang” tiin i fak tawh ang. - 18.8.2014






Local X-Ray

$
0
0
X – Ray

Kum 1895 khan Wilhelm K. Roentgen chuan X-Ray a hmuh chhuak a, hemi avang hian khawvelah thihna tur tam tak pumpelh a ni. Natna hrang hrang hmuhchhuah nana X-Ray an hman hi Eng chak tak, Ray hlauhawm tak a ni a, a hlauhawmna ai chuan thil tha a thawh theihna hian hriat a hlawh ta zawk a ni.  Chhungril lam enna anih angin a tangkai hle. Natna hmuhchhuah a nih hian rilru huaisen leh tum ruh tan chuan a tangkai hle a, inenkawl dan tur hriattheihna a nih avangin. Rilru hlauthawng leh dawihzepa khat tan chua mahni dinhmun leh natna hmuhchhuah hi a lawmawm lo a, a beidawn thlak thin. Nimahsela, huaisen emaw dawihzep tan pawh thil tangkai tak chu a ni reng reng a ni.


X-ray chuan eng zungzam hmanga taksa bung hrang leh chhungril zawng zawng a hmuh theih avang ngawtin a nazawngin tih a ni kher lo. X-Ray tur dam lo tan mai a hlauhawm a ni lo a, a buaipuitu (Technician) tan pawh a hlauhawm a ni.  A hlauhawm avangin Sorkar laipui hi a fimkhur em em a, Mizorama Hospital lian pahnih thum bak hi X-Ray khawl nei thei tura tling zo an awm lo. Mahse, mipui mamawhna avangin damdawiin tinah a awm a ni thaw thang tawh. Mamawhna avanga neih theih a ni lo angin, a thiam bik erawh a ngai thin.

Kan kohhran leh khawtlang hi X-Ray dawn ila, Chhungril lam bih ngai a nih angin phelh ruah a tul pawhin kan inphelh ruak mai ta law’ng. Ka tan emaw mipui tan emaw a hlauhawm theih avangin kan han inhriat tir lawk a ni. Chuti ang tura dawihzep leh inthup tul ti lo kan tam hian ka ring a, he X-Ray hi a lo chhuak ta a ni. Ka ngaihdan a nih avangin damdawi ka chawh ngam lo a, a thiam Doctor hnena hlimthla pekin enkawlna pawh an pe mai turah ngai ila;

Kohhran leh a pengte hian Plan leh Non plan chiang taka hria a, kum khat chhunga ruahman leh tih tur te bakah kum 10 tal thlir thiam tura an inzir a hun ta hle. Programmee ruahman reng rengah hian Kum khat tawpa ruahman thin hi ennawn a har hle a. Chanvo semzai hlawhtling lo ai chuan semzai loa hlawhtlinpui hi a tha zawk em? Ngaia neih thin mi emaw, lawman reng nei lo tan chanvo inseam hi phurrti mai a ni. Kohhran kalphung tehna pawimawh tak chu Pathian biak inkhawm hi a ni a, Programmee hrang hrang zahawm dan leh inkhaichhawn dan hi a ni. Inbuatsaihna tha nei tura mawhphurtu ten rilru thuhmun, kaihhruaina inang a kalpui turin huikhawm theih ni se.
    
        Chhungkua a pawimawh angin kan nu leh pa te an mawiin an rimtui thei hle a, chumi tluk tura kan pate an inthlahdah chuan an fate hi kan inthlahdah mai thin. Chhungkuaa pa ho loh chu a tlem zawk a nih avangin pate tan la tura infuih zel hi kan ngai a ni. Hmeichhia kum upa lam hlei hlei an inchei uar chuan chhungkaw pa ber a inthlahdah thiang lo. A thring thuai ang a, an ngaihdan pawm a har thin a ni. Faten an thurawn an pawm thiam lo fo a, an IDOL ni tura incheina leh nunphungah Mizo mipa, pa tawh te hi tan lak kan ngai a, chumi a nih avanga lerh zawng leh inchhuahsan zawnga hun hman tam erawh a tha lem lo a ni. Khawtlang puipun leh awmkhawm nikhua hian lo chik ve chhin teh.

        Chuvang chuan mimal leh chhungkua, khawtlang leh ram natna tidam tur chuan a natna hriat a ngai a, X-ray pawh a ngai mai thei. Mahse, a natna hriat hnu pawha damdawi chawh ve ngawt hi kan tih tur a ni lo a. Technician ang maia dinhmun derthawnga din theih a ni a, a hlauhawmna zawk hi hrereng ila, mite nun, an mimal zalenna leh hmingchhiatna tur a lo bihthlak a, tehkual a, lo chappharh hi thil tul lo tak a ni. X-Ray hian symtomatic treatment a ngai pawimawh lo ang bawkin nunhlui leh natna te ai chuan tuna a dinhmun hmuh mai hi a tum a ni fo... te hi ka tia


Ka che chhia

$
0
0
Vawiin ni 27/08/2014 Ningani

 Keini ang, Jeans kekawrah pawh a rawng pawl da lam tawh leh nghal mawi ti ve ringawt tan chuan khawvel hi a lo changkuang lua a ni e. Tukin zing tawngtai inkhawm ka kal chu Damlo tawngtaipui ngai min chah kha sawilan ve ka duh avangin Tawngtai Subject-ah a dam zawka ka han thawh heu a nih kha. Hria an awm a nih chuan an nui nasa ve khawp ang, mahse an hre lo a nih ka ring, tumah an nui chhuak lo. Ka ti diklo a ni tih ka sawi duh ta lo a, Tawngtaina chhangtu Pathian chuan engkim a hriat kha maw.


Silchar sangha sen chi kha Dil sangha eia ka ei zawh hnu lamah Bazara an zawrh a ni tih ka hria a, Phai sangha ei duh lo ngai lo khan  ka ei nasa mah mah a, min lo nuih nasa in min hrilh hreh insumah khan ka lo hre thiam lo a ni. Naupang nuih mai mai mah nise ka thinrim ber tum a ni awm e. Ka puar hrep lehnghal a, inchhirin awmzia a neih loh avangin ka ngawi ta ngawt a ni.


Office ka thlenah hna thawk nghal mawlh mawlhin, Vawiin ni zat haiin ka lo thawk advance reng hi a lo ni a. Tlai lamah Fluids nena tangkawpin ka siam tha hne hlui a, chawlh hadam pahin kan Facebook teh ang tiin, ka online a. Tu phiangsen hian nge ka lo Log in pawh hre miah lovin, Thianpa Accounts hmangin tu tu emaw chu ka lo biak kha, a enlet ang a, mak a ti ve khawp ang.

Office haw tura hman hmawh taka kankal lai chuan “Ruah a lo sur thut a,  kawngsira park mai tur ka melh lai chuan hmunawl a awm ta hauh lo mai. Signage an tar “No Parking” tih chhak chiahah chuan ka park a, Signage chu ka sawn fel awrh tih chuan a bul dawra Traffic Police lo chawl, ruah surin a dan ve tho bulah chuan ka chawl a. “ I chetdan chu a mawi lo hle mai a” tih bak a sawi lo, mahse thil mawi tak chu a ni lo a ni. Chu Xerox dawrah chuan Higher Secondary ka awm lai a, ka Student hlui, min ngaisang em em mai hian min lo thlir reng a. Ka inchhir ber trum a ni awm e, Mahse ruah a sur thut vang pawh a ni ve pakhata tiin ka inthiam chawp a ni.


Khatia Bike ka dah fel a, No Parking” signage ka park that lai, a huang ka zauh lai kha Classic restaurant tukverh atang chuan Zoram huapa  Gospel Singers lar ber be rte chuan min lo nuih reng chu a lo ni a. Helmet ka hlih hnu khan keimah a ni tih hriain, CR Laldingliani chuan nui khur ding zawih zawihin min lo Call a. Ka va han zak em!! Chhuanlam a awm tak si lo ah chuan Ruahsur nghah nan Inchunglamah Coffee in tur chuan ka fin ta a ni. Pensy B.Lalthangliani a lo awm ve chu niin, Mi zahawm tak tak bula ka awm lai chuan ka ngaihtuahna-ah engpawh ti ila, mitten min hmu lo mahse Vana Pathian chuan min lo hmu ru reng thin si a. Khawvel mite hma-ah mah a zahthlak chuan Pathian hma-ah chuan sawi tur a tlem ve khawp ang. 

TEACHERS DAY 2014

$
0
0
Kan ropui lo tlang a nia!

Kum tam tak liam tawha kan sikul kha ka mitthla hian a la hmu fo thin. Kha Skul kha in tha leh changkang chu a ni lo, zirlaite pawh kha mi ropui tak an awm lo a, ropui sa lah an awm hek lo. Mi ropui tih tur zirlai a chher chhuak em tih ngaihtuah ai chuan kha sikul paltlang lo te khan hringnun ropui tak an zawh ka hre lo zawk a ni. Zirtirtu kha Class khata pakhat daih chiah kan nei thin a, an ohun ri ka hre lo a, hnual awm hmel lah an pu hek lo. Chuti chung chuan ban hun leh tan hun kha a ngai reng a, Game ni emaw Work ni emaw tiin hun an siam hran lo a, Zirlaite mamawh ang leh Zirna mamawh dan azirin Pu Head-a khan ngaihdan a siam mai thin a ni.

Sikul chhuat chu tunlai anga Cement hmanga zut a nih loh avangin a khu thei lutuk a, Kan sikul kha hmu se Pink Floyd ho khan "All in all it was all just bricks in the wall" tih an sak duh kher ka ring lo, Brick hmuh tur a awm ve lo hrim hrim a ni. Chumi enkawl tur chuan kan khaw tuikhur, kang chat ve ngai loh avanga Khurpui kan tih a mi ngei kha kan chawi ta thin a. Sikul leh Class room ah chuan kan leih thin a, kan hlim ve hle thin. Kan tum ber chu a tam thei ang ber tui chawi a, Sikul tui leih tuka tling thei khawp tura tuichawi kha a ni, thahnem kan ngai thei hle a, a tuka la diak thei tur khawp leh chawlh puan theih tur khawpin kan uar thin. Eng emaw changa Black board Nawhrehna (Duster) siam leh thingtuai put kha Co-curricular activies kan neih chu a ni leh deuh mai a. Khati ang zirna piah lama kan thil tih kha Co-curricular activities a ni tih pawh tun hnu-ah chauh hian ka hria nia!

Sikul bula thingzar leh Silver Oak kung kha kan infiamna neih chhun a ni mai a. Sap hla kaihlek “Walzi walza Seventeen” tih tuipui hman chiah lo mah ila, a sa ring thei leh thingzar sawi kur nasa thei kha zai thiam an ni mai. A changa “U beibe, beibe is you” tih kan sak lai te khan Zirtirtute nuih a za ngai lo a, a dik pawh min hrilh lem ta chuang lo a. We don't need no education, We dont need no thought control" kha la hre lo mah ila kan chetzia khan a lo hril ber mai awm e. Sikul bana Kawngpui thleng hmasa nih inchuh a, intlansiak kha kan inelna pakhat a ni a, lawmman uma intlansiak erawh kan ni lo a, a thleng hmasa kha a hah nasa deuh tih mai a ni.

Kan lo lei kan deuh hnu khan Duster leh hlum (lei ban diak) hmanga Pawl sang zawk do nana invawm kha kan thil chin a ni a, Pawl sang zawk an nih avangin huaisen chu a ngai ve thin khawp mai. Tui thak, chi thak siam thiam riau bik te kha an awm a, A thak tawk lek a, a thur deuh bawk a, aieng rawng leh sawhthing rim nam chaka siam thei te kha chu kan dah sangin, an hnena lehkhapuan  phek khat pawh thlak leh Bottle chhin khat nena inthleng kha a inbuk tawn a ni em tih chhut chhuak thei lo mah ila, a hunlai kha chuan a tuiin, Barter System practice hmasakna pawl a ni ngei ang. 

Kan zirtirtu pa, Upa H-a khan Zingkarah a thlawnin Tution min kalpui thin a, eng ber nge min zirtir chu ka hre ta lo, mahse a inpekna hlutiza te tak kha. A hlawhah a vui ngai ka hre lo a, hlawh chungchang emaw nawrh chungchang a sawi ngai lo a, Pathian thu lah min sermon khum hek lo. Tun hnu-a ka ngaihtuah hian a pension hma ta lutuk kha ka ui thin ngawt mai. Tunah zawng kha sikul chhuak te kha Zirtirtu-ah te an tang tawh a, chu an sikul ah chuan ‘kan sikul pawl thum passed chhuak te pawhin A, Aw, B emaw A, B, C emaw an chhiar thiam ta hauh lo’ tih min hrilh ni zet kha chuang mak ka ti a nih kha. Khati ang mite kha chu Kohhran leh Pawl hruaitu pawh nise ka ngaisang lo ngam ta. 

Chu zirna sikula thawkte hlawh let nga dawna hlawh tam te hnathawh chu chuti zawng chu maw lo ni a? Lirthei changkang tak tak hmangin nitin zirtir hna an thawk a, mawi tak takin an inchei a, hlawh tam tak tak an la tawh a, an lungawi em tih chu ka hre lo a. Mahse ka lungawi lo a ni. Zirtirtu pakhat phei chu a thusawi hi ka ngaithla ngai lo, ka mutthluk der loh pawhin pawn lamah ka chhuahsan thin. Ka tling lo a, an tling bik lo tih ka hria e. Mahse, mi tam tak nunna kawltu leh siama chhertu hi a inthlahdah lu deuh a ni.

Mizoram University-a Pitar kum 72 mi, Prof V. Pushpa Kumari khan ka nun hi min kaihhruai thui khawp a, Zirtirtu dinhmun ang tura ka lo beisei rilruk kha a nei kim ti ila a dik awm e. Vai Pitar a nih avanga a hriatthiam loh tura ka beisei pawh a chhiar tamna khan a hriatthiam tir thei zel kha a ropui ka ti. Hindu a ni tlat erawh a inmil lo deuh ka ti a. Mahse chuti ang pawh hriatthiam theihna min neihtirtu pawh a ni. Dr Kalpana Sarathy khan zirtirtu min nih chaktir fo a, Zirtirtu nuam ti ber pawl pawh niin ka hria. Chutih lai chuan Dr. Kanagaraj Easwaran khan mite thlir loh dan taka thlir min zirtir thin a. Vai Pathian bia pawh nise ka ngai thin ta ngawt mai.

Zirtir kawngah hian ka tui chhe te lo a, mahse zirtirtu hna pawimawhzia ka hriat avangin ka ngaisang hle a, ka ngaihsan avanga ka ngaihsan loh an tam khawp mai. Hnathawktu chu hlawh hmu tlak a ni, zirtirtu chuan taima takin zirtir tlat rawh se tih sakhaw thu ringtu kan ni a. Biakin chauh ni lo, eizawnna hmuna senglut duh miah lo ka hmuh hian ka thin a rim fo thin. Kohhran leh khawtlangah a langsar pawl an la ni tak dah a. 

Sikula Pathian thu, khawtlang leh kohhran chungchang sawi tur bera neih te an awm thin a. Zirtir hna thawk hman miah lo a, hnatlang leh committee chhuan lama sikul kai lo thin erawh mi tlem te chauh an ni ta. Zirlai nungchang leh hmakhua aia Incheina leh thil thar seprawtui ni tin thin ka hmu ta fo. Chuti ang pawh vei peih ta lo, khawtlang leh kohhran, ram tan pawh rilru seng thei tawh lo, Incheina leh news mak dangdai hre thei viau a, ngaihdan buluk pui pui awlsam taka siam thin Zirtirtu erawh an pung ta thur thur mai. Hnung tawlh zawnga hmasawnna a ni. Kan khawtlang leh Kohhran thil tih ni khuaa indah awl tawk leh zirtirtu hna thawk, chhiatni thatnia lan loh chhuan lama hmang, an hun awla thahnem ngaihna nei leh lawi si miah lo an pung ta hle. Kut hnathawktute zara mawi an ni a, an thawhlawm leh lansarhna avangin khawtlang a mawi ngai si lo a.

Chuti ang zirtirtute chu a lawm an dinhmuna lungawi ngai miah lo chu. An dinhmun leh an dikna chanvo hre em em a, an mawhphurhna leh an pawimawhna hre miah lo, lungawi loh vanga nuar thin chu. Chungte chuan zirlaibu chhuak thar leh new syllabus milin an insiam rem ve peih tawh lo a, thla thara hlawh an lak theih chuan engkim tha vekin an ngai thin. Teaching aid sorkarin a pek loh, neih loh chhuan lamin mahnia siam chawp leh ruahman erawh an tum ngai lo a, tul ti lo pawh an ni fo thin. Heng mite hian khawkhat ruling Unit hruaitu an be chhe ngai lo a, Politics-ah inrawlh chiah lo pawh nise Transfer and posting-ah chhawr tangkai hun la awm turah an ngai thin a ni. 

Kan khuaa English medium a lo din khan zirtirtu hlawh tlem te te ten thahnem ngai takin zirtir hna an thawk a, kan khawtlang pawhin hma a sawn zawt zawt a. Sorkar sikul erawh a ngai reng thung. Sorkar sikula zirtirtute lah chuan mi retheite te te kalna kan nih avangin a ngaihna a awm ve lo tih changchawiin a thei anga insiam rem an tum thak lo. An fate kalna atan pawha duh loh tur khawpin an thawhna sikulah zirtirna an pe ti ila a khaikhawm chiang ber ang. A hlawh tam zawk an nih tlat avangin sawisel erawh an thiang si lo. Tunah erawh tunlai mila intuaihriam turin Trained teacher, TET through etc etc a ngai ta. Hmasawnna thar mil zelin zirtir dan thar pawh an hmang thei ang chu. He system hi a tha em chu ka hre lo a, Party Politics leh chhungteism avangin mi tam tak chu a hnar ngam sa ang a, kawng khat chuan kan thatpui ngei ang le. 

Zirtirtu ngaihsanawm leh taima, thahnem ngai mi tam tak an awm tih ka hria a, ka lo hmu tlem mai mai a ni tih erawh ka chiang e. Mi tlem te inthlahdah ka hmuh thin te hian an zirlai rilru hi min ti na mai a ni. A inngaihbel thei chuan lo inngaihbel se hmasawnna thar a hring chhuak thei mai thei a ni,a hring chhuak lo a nih phei chuan an thinrim thlawn mai dawn a, kei ka thinrim dawn loh avangin an hahthlawnin, min haw viau ta ve ang.

Nufa inkar thu

$
0
0
PERSONAL LUANGLIAM : 

Thiam leh thiam lova hun hmang mek, hriat nei tlem tak, hriatna beng tha vak tawh lo zonu mawl tak chuan sehchilh deuh tak hian a tawng nuap nuap a. A rin erawh a hrechiang hle a, a sawifiah thiam lo mai a ni. Ani chuan Sam 86.3-7 a chhiar a. “Pathian hi kan inhumhimna leh kan ropuina a ni a. Amah autu te chu a tanpui thin. Keini chhungkaw tan hi chuan a hlu em em a ni…..” thu tam a sawi lo a, heti zawng hian min sawi chhan ta tlat hian ka hria a ni. Sawi fak lo mahse, min sawi chhan ka ti lo thei lo. 


‘Zingah khan Pi TL-i a lo kal a, a fate nen an in khak a, a rilru a na lutuk a, min lo tawngtaipui fo ang che u’ tiin min chah a. A mittui a tla nasa si a, tihngaihna ka hre lo a, ka bang bo lai tak chuan chhanna ka thinlungah a lo lut a, thlamuanna leh hnem dan tur, sawipui dan ka hre lo a. Ka ngaihthla a, ka hriatthiamzia ka ti lang a. Tanpui theihna ka nei lo. Tawngtaipui turin min ngen mawlh mawlh a. Sum leh pai pek tur ka nei lo a, tawngtaipui te mai mai thil har a nih lohzia ka sawi a, ka tihtheih ve tawk tawngtaipui ngei ngei tur thu ka sawi lai chuan chu hmeithai hmel chu a lo hlim ta deuh ka hmu thei a. Ngaih tha takin a haw ta a, a fate avanga haw chak miah lo khan eng emaw beiseina neiin a haw ta a. Nu te hi khak fawk fawk loh tur a nia, kan mawla rilru a na hma a ni.

Chhun thingpui hmeh tur ka ngaihtuah laiin, kha mite nupa khan thingpui hmeh an lo zuar a. Duhzawng pawh awm chiah lo mahse lei a tul ka ti tlat a ni. YMA ten an ruihhlo zawrh vawi tam in check a, zanlai, zing leh chhun lamah in buaipui a, an thil tih tha lo an bansan ta cheng a. In ngaihsak lo. I ngaihsak tawk lo hi chu ka dem che a ni. Kum 19 I nih atangin YMA hruaitu-ah I awm a, kum tam tak hnu-ah pawh hruaitu I la ni reng a, hma I la sawn thei lo. Tawngtaipui ngawt a tawk lo a, ke pen chhuah hi I mawhphurhna a ni tih hre ta che. Eizawnna kawng dapsak a, sum leh pai pek I thei lo tih pawh ka hria. Mahse, ruihhlo dapa in check zat zet chu leng ve tur I ni a, ngaihsakna tluka hlu hi a awm lo. I pa kha chhun ve ta che, ziak kur dup thin lovin mi hriat lohah Pathian duhzawng chu thawk rawh. Mihring ropuina tur aia ngaihven a, tlawh chhuak turin kawtthler leh daiah kal rawh. 

I sawi dan takah Mi dangte tanpui turin Master Degree hial thiamna ka nei ve lo, Pawl Li pawh passed lo ka ni a. Pawl mila tehkhin chuan khaw nge I hmalakna ve chu? Lehkhabu tha tak ka ziak ve kher lo, khaw nge I hman tangkaina chu? Office ah mi kawmna hmun leh tanpuina hun ka nei ve lo, I hlawh chu eng atan nge I hman? Nang nge kei, kawmtu leh inbunruahna tura pan tu ngah zawk ang? Kei chu thiamna ka nei lo. Sunday tlaiah chaw ka nghei kher lo, Mahse chhungril atanga hriatthiamna leh duhna ka nei a, chu chu a tawk. Hlawh erawh ka nei ve lo, ka phut bawk lo, ka hlawh tur chu ka khawl khawm zawk a ni. Tap chunga mittui nen buhchi an fehchhuah pui a, ramthim ram rovah an kal a. He laia hnial hrat leh lo in lak vai tingtanga, Committee leh Hlazir tih reng ringawt hi chu sim a tha khawp mai” 

Mihring mize pakhat chu nuamsa ve deuh a khawsak a, mi dangte tana tanpuitu nih a, malsawmna nih hi kan tum a ni a. Nuamsa ve deuh kan tih chin hi a insawn theih avangin nuamsa deuh hi a lo awm ta reng reng lo a. Chu vangin vawiinah midangte tana malsawmna ni turin thawkchhuak nghal rawh le. Ni hman nuam ti mai lovin Vawiin kha engtin nge i hman zawk tiin ngaihtuah ang che.

A rinawm si

$
0
0
RINAWMNA CHU THIH THLENGIN A FAMKIM THIN

‘Hlau suh, Zam hek suh fiahna a ni’
Rinawmna chu thih thlengin a famkim thin

Ni 26.07.2014 khan Zobawk North Pastor Bial zaipawl te chuan Nehemia Prayer Mountain, Tlawng hnarah Retreat kan nei a. He hunah hian Tawngtai, Bethel, Praise & Worhship, Pathian thu, zai leh lam, amah fak leh chawimawi kawnga hmasawnna thar nei a, kan intuaithar leh theih beisei vang a ni. Bial Music Worhsip Committee hruaitute leh Bialtu Pastor Rev F. Lalsangliana ten min ho thei a.  Kei ngei pawh Minute 25 chhung duh duh dana hun hmang turin programmee min pe ve a. Pathian Malsawmna hre tur leh a ropuizia hre turin Social Group Work pakhat kan  ti a. Hunin min daih lo chungin nuam k/an ti ve hle in ka hria a. Ka lawm hle. 


Pathian malsawmna chhiar tur chuan Tisa mit, thlarau mit menga thinlung inhawng taka chhut loh chuan mihring duhna hi a lian zawk fo thin a. Thil thlawn pek ropui ber min pek avangin lawm tur kan ni a. Malsawmna thil thlawnpek kan dawn te chhiar thiam tur chuan Journalist leh Researcher te hmachhuan ber W5+H hmangin Group work kan nei a. Musician Pathum te hruaina hnuaiah Pathian Malsawmna chu Thil siam (Environment) atangin kan chhiar tur a ni tiin. (Who is it about? What happened? When did it take place? Where did it take place? Why did it happen? and "how" can also be covered by "what", "where", or "when"). Group tinin an member zat theuh Hla tlar an phuah ang a, a thluk an siam nghal ang a. Na na emaw la, la, la emaw in an sa tur a ni” tiin hun kan hmang a. 

Chu chuan a tum ber chu Pathian Malsawmna hi chhut a, chhiarna hun insiam a, hun inpek loh chuan kan lo vui mai thin a ni (Count His Blessing) A dang lehah chuan “Mite tih tur leh mite chana dah hian hma min sawn tir thei lo fo thin (Blessing is for you, then count for you) Tin, Pathian malsawmna leh chawimawina hi nakinah emaw chhiar chi a ni lo. Kan hmuh leh hriat, min hual veltu, nitina kan awmna hmun atang hian Pathian hnen atanga thil tha leh tha lo kan dawn te hi kan chhiar nghal tur a ni (Count Blessing right now) tiiin.

Conductor leh Musician te kaihhruaina hnuaiah “Siamtu ropui Lalpa” tih hla tha tak chu Tv Zomuanthanga Chongthu (ZM Chongthu) chuan a siam peih ta rup mai. A hla thatna leh ropuina ai chuan kan activities a hlawhtlinna hi ka lawm zawk awm e. Ka thianpa Mangheta Chhakchhuak (Zobawk North Bial Zaipawl Musician) chu kan inah lo lengin Computer khawihin kan ti ti reng a. A hla record leh a music/Piano record hrang hrang kan ngaithla a. Ka hriatthiam dan awlsam ber turin Hla thu hmang ngeia zai rem tura ka ngen chuan A thu hi a harsatna a nih thu min hrilh nghal a. Kei, Hla sak chi la phuah ngai miah lo, Poetry (chham hla) hrang hrang za chuang ka ziah tawh thu leh Computer a mi te chu kan chhiar a, kan khawn rem bawk a. Chaw ei hun hre lo lekin kan inkawm a, Chaw chhum laia chhum kep leh buhfai thlak kep duh lo khan, a tulna avang zawkin chaw kan ei ho nghal a.

Kan bial zaipawl hlazirah chuan Lunglei South ABC inkhawmpui 2014 lo awm turah Thupui Rinawmna mil hi Zaipawl tinin sak rem tum hram nise tih a nih avang chuan Hla ngaihtuah a ngai leh ta. Conductor Pu C.Lalvenhima bengvarna ang chuan ka chham hla neih sa Inrinni nilengin Tv Zomuanthanga Zaipawl Musician chuan Keyboard-in a siam a, a ziak pah nghal a. Soloist K.Vanlalnghaka chuan a lo sa nghal zel a. He hla hi sak chhuah theih turin a lo piang ta a ni.  Sermon tha hi chu ka note/chhinchhiah thin a. Chumi hmang chuan Sonnet formin ka ziak a. Chumi thu chu ZM Chongthu kaihhruaina hnuaiah kan hmeh bel ti ila a dik awm e. Solfa pawh la type ngai lo khan ZM Chongthu ziak fimkur leh ziak tha lem lo tak chu ka type a. A fimkhur lo leh uluk lo hle-a ka ngaih kha Full Stop leh Coma nen lam a lo dah uluk khawp a. Siam that nawn erawh a ngai zing hle a ni.

Mihring te chuan harsatna kan tawk fo a. Kan rinawm lo fo a. Insawi thiamin hun kan hmang thin a. Pathian lakah pawh hian kan rinawm lo fo thin a ni. Mihring leh Pathian ngaihin Phatsan nih tluka tuarna nasa hi a awm thei lo fo. Phatsan thin mihringte hian bul tan that leh a, Kan hmangaihna hmasa atanga rinawm tura beih a ngai thin. Harsatna karah pawh chhel taka kan beih hram hram hi a hun ta. Thupuan Bung 2.1-11 thu hi ka chhiar thin a. Rinawmna chu hrilhfiahna dang leh sawizau ngai lovin “Rin tlaka awm mai te, Rin ngam tura awm mai te hi a ni a” Chuti anga Pathian laka rinawm tur chuan Tuar a ngai a, chan ngam a ngai a, Lal pahnih rawng emaw mi pahnih rawng a bawl kawp theih lova. Duh hunah lal pakhat tan a thawkin a awm theih hek loh. Rinawmna chuan duhthlanna fel tak neiin Dam chhung a daih tur a ni a. Chuti anga rinawm te chauh chuan lawmman an hmu thin a. Chu thu sawia min tiamtu Pathian chuan thih thlengin rinawmin lo awm rawh, tichuan, lawmman lallukhum ka khum tir ang che min ti a. Thih thlenga rinawmna hi rinawmna dik a ni a, a famkimna tur leh rinawmna fiahna chu thih thlengin teh a ni thin. Hrehawmna, tuarna leh harsatna pal tlang apiang an lawm thin a. Chuti ang Bawih tha leh rinawm chuan Pathian lawmna leh hlimna a thlen thin a ni.

Pathian hnenah kan thiam tawkin Ama ropuina turin kan ti ve a, a duh chuan a hmang thei a, a duh loh leh a remruatna a nih avangin sawi theih ka nei lo a, ka vui hek lo ang. Mahse, Rilrua awm puanchhuahna hun tha min pek avangin ka lawm hle a ni.

RINTLAK LEH RIN NGAMA AWM TURIN

Chhel taka tuarin lawmman chu kan hmu ang
A tiamtu chu a rinawm si.

Ni tin rinawm leh chhel taka awmin
Tuarna leh harsatna karah pawh thawk ila,
Kan nghah Lalpa, a thutiamah a ding reng thin,
'Ngaih teh, ka lokal thuai dawn' a ti asin

Tupawh beng nei chuan hre rawh se
Pachhiatna leh hrehawm tuar thin mah se
‘Hlau suh, Zam hek suh fiahna a ni’
Rinawmna chu thih thlengin a famkim thin

Rintlak leh rin ngam tura awm zelin
Channa leh hrehawmna karah pawh thawk ula
Lei leh vana lawmna tur, A malsawmna hlu
Chang ngei turin damchhungni chhiar thiam ta che

Sim hming pu tlaka  rinawma awm in
Fiahna leh lawmman chhe thei lo chu nei turin
Hmangaih hmasa, thar thawh leha bansan lovin 
Ngai teh, A hming avangin tuar chhuak ta che

(A tawp nan)
Hlim leh lungngaihna tuarchhuak thin.
A chakna leh theihna ang zela thawk.
Bawih tha leh rinawm chuan a phu tok
A lawmna thlenin, hlimna a siam si thin









Hill Resort

$
0
0
REIEK : Anthurium Festival

    Reiek tlang hi kan zawlkhawpui atang lo chuan ka la chuan ngai lo a. Lehkhazir leh Hostel awm ve laia hun tha bawhpelh laklawh tan chuan kal mai hi a lo har a, huau huau leh chawlhna tan ka hmang ve ngai ta meuh lo chu a ni e. Ka ni chhinchhiah bik thin, Tahrik ni 25 chuan Pisa thilah inhmuhkhawm kan nei a, chumi tuk chuan then leh rual te nen Reiek tlang ka chuan a, Anthurium Festival neih lai hun a ni vei nen thil inhmeh tak a ni. Ka u khawl thirsakawr chu a tui intum chawpin ka hmansak a, ka thiannu leh a unaunu te, ka thianpa Thlate-a Kawrthahpa an tih bawk te nen kal tuma kan intintuah laiin, Tebawihi erawh chhungkaw lam buaina avangin a kal ve thei ta lo a. Khingbai tak leh rilru kim lo tak chungin kan kal ta a. Reiek khua chu tluk leh dingawn, tleng  leh berh tak chungin rei tak chhung kan kal a ni. Damlai kawngchhuk chho zawhtu ten kawng chhukchho kan zawh nawn leh ang chiah hian a bumbohvin a khirh khan hle mai.


    Kawngchhia leh ka zing lam chaw tha hmuh avang chuan ka insawh khaw lo dawn tak ngial a. Chhuk bir tluk tluka kan kal avang ni maw, ka hormones te hi ka sawh khaw lo ta hian ka hria a nih chu !! Ek chhuak tak chungin rei tak ka kal a, mahse ka è lo; chuti ang ngaihtuahna bo rak khawpin PWD lam hian a kalkawngah tawlh pa nal an siam a, hlauhawm chhinchhiahna erawh an siam lem lo a mah se a hlauhawm a ni. Nunna chan an awm lova nunna chan hlauhawm erawh an tam khawp mai. National level meuha kut phuah (chawp) siam tum kan nih chuan a buatsaihtu te kaihhruaina hnuaiah inhnerem tak chunga buatsaih hi ava tha tak em! Chuti anga Sorkar hmalakna hrang hrang tana chhawr nahawm a nih theih nan mipui leh sawkar (department) hi kan tangrual ang a, a thil tum leh ngaihhlut dan tur pawh kan inzirtir a ngai a ni. Tun dinhmunah chuan mi hausa  nupuite hnah pangpar hmanga sumdawnna ang lekin a lang thei a. Chumi zar zo tumtu mi harsa leh hawklak te theu leu nana Recreational Activities chikhat lek angin a lang thei tlat nia! Dawhsana chetla te zeizia ai pawhin hahdamna tura chawlh leh weekend hman kha ka thupui a ni. Chuti ni lo se la, in lam atangin TV ah ka lo thlir mai tur a ni.

    PWD atanga Excise Dept thleng rawkin a tum leh hmalakna in chaw be dan hi hrechiangin inbuatsaih se, a hlu leh zual ang. A kawng hi chhe tur leh mi hipna tura kawng nal leh diaka dah hi an tum a nih chuan kum tinin tihnal tum se la, chu chuan mi a hip zawk ang. Motor, Bike etc khalhtu te tan pawha fiahna leh inzirna, intihlimna chikhat atana hman theih law law turin. Khualzin te tan pawha ngaihhlutawm leh dangdai tura duan a nih chuan. Chuti ni lo a, Eng emaw dawn hnaiha kawng siam that a, a hma aia tha lo zawk awm anga harsatna thlentu nih chu a fuh lo fo. Chu chuan hmalatute leh a kaihhnawih Line Department te inpawhna a ti chhia hian ka hria. Kan sorkar hian a entertain a nih a, sum a neih bawk chuan hmalakna inhnerem taka kalpui hi a fuh fo. An hnah pangpar leh an rimawi, ri bengbung ten min hipna nge nasa zawk anga hill resort leh mite nunphungin min hipna  hi nasa zawk ang. Media leh Phootographer te chhawp chhuah thlalak mawi tak tak te chauh hi min hiptu em ni zawk tiin ka ngaihtuah a. A enga pawh chu lo ni ta se la, Buatsaihtute hmalakna hian tum mumal tak an neih erawh ka ring a, chumi erawh chu mipui lam ai mahin a behbawma buai tak tak te hian an rhiat tlan vek a ngaiin ka hria. A thawktu department ten an hriatna chauh hi a tawk zo lo a, Dawr nghak atanga Traffic Police, Security leh Thlalatu, zai leh programme nei zawng zawngte hian chu rilru an put zet loh chuan Festival hlawhtling kan nei thei tak tak hian ka ring lo.

    He kutpui chhimtu Anthurium emaw pangpar emaw ngaih hlut nachang hre lo hi kan kal tam zawk hian ka ring a. Anthurium lei, hawn emaw chin ve duhna rilru pu chu kan tlem hle ang . He kutpui hian mizo hnamzia pholan pah a tum nge ka hre lo a, hnam thuam te, buhban, uisa, zufang leh Zawlaidi, Zo Wine pho chhuah niin, Vai ei tui hnai tak tak pawh a awm bawk. Kutah chuan hlim tur a ni a, ei leh in, hmuh leh hriat hmangin kan hlim tur a ni thei e. Tleirawl zawhna pakhat " Reiek tlang lawn chhuak tawhah hian 'Piangthar an awm ang em le?' tih Zawhna chuan a zawttu tleirawl nunphung hawklak a hril hle a. He tlanga tawngtaina hmun chu mi dangte angin a tlawh lo ve ngawt ang. Sorkarin Tourism promote turin thil tha an ti a, Anthurium Festival hming chawiin hun a buatsaih a ni thei. Chumi hlawhtlinna tur chuan pangpar ngawt hi a tawk lo a, programme tha, zaithiam leh nula hmeltha hmuh ngawt hi festival chhim chhan a ni lo.

    Chawlh hahdama, hun hlimawm hman a, kut chhim hi kan duh vek a. A tlang chhip lawn chhuak tur pawhin hnim tam tak paltlang ngaiin a awm a. An samfai eih lo nia! “Harhfim lo tan chuan tlang lawnna chi a ni lo, a hnim lutuk” an tih kha thil dik duh hmel tak a ni Harhfim tan pawha a hahthlak chuan hahdam zawka kal theih tura samfai hi kan mawhphurhna chu a ni lo. Mahse Tourist hip tur chuan a hma thla thum velah lo samfai a, kut thlak thar ni awm lo taka lo enkawl a ngaiin ka hria. Tlang chhip kawng ni kher lo, A hmun hma ah hian chawlh hahdamna tur tam tak a awm a, a boruak thiang leh hlu tak hian mi tu pawh a hip sa a. Chu chu enkawl that a nih a, chei hnum hlek a nih chuan kan Aizawl mi hausa, buai tak tak ho te tana chawlhna tur hmun tha a tling thei ang a. Darkar hnih khat chhung chawl tur pawhin an pan fo hian ka ring thin.

    Tourism Department hian a enkawlna tur tawk sum a nei lo a nih pawh heng Festival ah te hian a luhman/ chhim man (Entry Ticket) ah cheng sawm pawh la ve mai se la, chu em a theih loh pawh a phal apiangte thawh turin hun leh hmun siam ve se. Mipuite hi chuan a hmanna tur dik tak kan hriat a, an hmang ngei a ni tih kan rin bawk chuan a hnim samfaina leh enkawlna hrang hrang te senso chu a tum ve thei mai ang chu tiin ka ngaihtuah a. Darkar khat leh a chanve chauh hun ka hman chhungin.

10 advise!

$
0
0


Mizo Society-a Pressure na tak mai pakhat chu Tlangval leh nupui nei lo, kum upa lam te kan zawhna zawh dan hi a ni. "Nupui neih tawh rawh" an tih fo che chuan thurawn sawm  ka pe ang che. I duh ber zinga pakhat hmang khian i chhang thin dawn a nia.An zawt nawn leh ngai tawh lo ang che


1. Kei aia lo buai leh mangang ka hmu che a, ka lawm reng reng e. 

2. Ngaihzawng pawh neih loh chuan nupui a neih ngawt theih em ni? Arranged Marriaged ka duh si lo a.

3. Min chawmpui dawn nge a chawm theitu min zawnsak dawn? Mahse sharing chu ka duh miah lo a nia.

4. Ka pa thei lo tlat alawm le tiin Zawi deuh takin chhang la, a meng kawk mai ang.

5. Nupui neihdan tur kimchang ziak chhiar tur lehkhabu ka la hmu lo a, a kimchangin min kawhhmuh hmasa phawt la.
6. Gospel Blackmail (Kohhran etc-a mahni nihna hmanga hmaikawra vuah) dan min zirtir ve la.

7. Ka thiamna chungah pawh ka tihsual a ni, ka thiam loh a ni tih hi ka la sawi zung zung thei hrih lo a. Ka theih hunah ka nei ang.

8. I.T Khawvelah kan cheng a. Sim Card ka ni a, Dual sim hmang lo chi phone lei tur ka la hmu lo.

9. Risk lak hi ka huai lo a. Gain hi ka la duh tawk lo a ni ang.

10. Duh loh pawh ka ni bik lo a, ka hmu zo ngaaang lo a nih hii zhcccccc..

(Zawhna mawl mang tak tak I dawng ngai tawh lo ang a, an sawi nawn tawh miah lo ang tih ka tiam a che. Hei hi Emperical taka sawi ka ni e, Kei expert hian... Ka va ho thin tak em. Chuan mi tu emaw khan i lo whatsapp darh leh vak ang e aw. Nizan ka mitthi lumen a, vawiin Puja chhutri Holiday hi kan Holiday ve si lo a, intihharh ka ngai a ni...lewl)

The Making of Music Video

$
0
0
KA ZAWH LAMTLUANG 

Ka Piancham :  Ka piancham a ni a, ka thiante pahnih CR Laldingliani leh C.Vanlalawmawii hnen atangin Piancham lawmna thilpek hlu tak mai, ka duhzawng leh ngaihhlut ber lehkhabu ka dawng nawlh mai. ‘Ka zawh lamtluang’ tih Rev H. Lengluta ziak a ni. Ka va han lawm thin tak em! Tarmawi mai atan lehkhabu ka lei ngai lo a, ka chhiar ve hram hram thin. Chumi hrereng chung chuan “chhiar chhuak ngei ngei tur a ni” tih order hi a inziak bawk a. He lehkhabu kher hi min pekchhan hi ka hre lo a, a ziaktu hi ka mi ngainat chi a nih thu an hre tehreng emaw ni. Mahse tum an lo nei reng zawk a.

Pastor inngaitlawm :A ni tak a, kha pastor phun deuh niah niah thin khan min vel tawh a, kutthlak thin hmel a pu lova, tih tak zeta a nunhlui a sawi ka hriatin tap lo thei ka ni lo. Amah chu a ropui bik lohzia leh chumi atanga rawngbawltu a nih thlenga a Pathian rawng a bawl dan ropuizia hian min hneh fo thin. Naupaw chunga Zaipawl zai vai (Conduct) thin hi an awm ve ang em le? Pathian hruaina a chan nasatzia a kamchhuak ngei ka ngaithla fo a. He lehkhabu-ah pawh hian thil thar tehchiam a ziah belh lo a, mahse a danglamna erawh ziakin a awm thung hi a ni. Matriculation subject tam taka failed si, a pumpui thu a passed lawi tlat. Pathian kohna hi kan hmu chiang bik a ni.

Gospel Blackmail :Amah hi Pathian leh Kohhran nihna hmanga ham thratna dawn tumin hma la chi a ni lo a, chuti ang pawh chu thiam pawh a thiam lo ang. Kohhran sakhaw puithiam ten an huangchhung leh hmunpui lama sakhaw thu hla leh khawtlang inrelbawlna chungchanga tlak tlum tum, hmel hriat tha leh lansarh tum hi an awm thei a. Ram inrelbawlna hiala inrawlh a, lansarh leh hmingthrat tum pawh a awm theih ang a. Ani erawh hi chu chuti ang mi chu a ni lo a, Pathian laka vui hluam hluam hmel a lo pu a nih pawhin khawvel rorelna leh kohhran rorelna lamah zawng a vui ngai lo a ni. A fak hla-ah pawh vui deuh thin mahse a tlipna ah chuan vui thei ka ni lo tih zel a lo ni.

15th Aug 2014 (Zirtawpni): He ni hi Kohhran pisa lam pawh chawlin, Damdawiin pawh kan chawl a. Chumi denchhena lo zin C.Vanlalawmawii remchan dan angin CR Laldingliani nen chuan ka room zau lem lo, zim ni miah si lo ah chuan ro kan rel a. Hmalak dan tur leh Vdeo shooting hmun hma vel chu rei tak kan sawiho a, hnu chuan ka tukkhum tal lang ve turin ka remti a, mahse ka la zam nasa hle. Zaithiam nih ka chak lohna ber pawh video camera leh mipui hma vela intheh thril hi ka misa si lo a. He hla kher an thlan chhan leh mite tana nun hahchawlhna tura Campaign leh thuhril an thlan chhan te, a phuahtu nunkawng leh a phuah chhan te ka han hriat zel takah chuan ka phur em em a. Counselling chungchanga leh a nihphung te lehkhabu hiala ka lo thai lan ve tawh avang chuan a tihdan tur awm ang te, Music leh a kalphungte min hrilh a, kan phur lehzual a ni. Khawchhe tak hnuaia biak ngai leh chinfel ngai kan dawr hnu-ah chuan chaw ei hovin kan inthen darh ta a.

Ka zawh lamtluang ziah dan:  He hla thupui hi “Nangni thawkrim leh phurrit phurte u” tih Rev H. Lengluta’n Kum 1985 khan Phaithar bial Saikaha a phuah a ni. R.Vanhne atanga a zin haw chu  tlai nemah tiin a beramte a tlawh a. A fanu  pawl ruk zirlai chuan chhungkaw nu aiawhin eirawng a bawl a, a tih tur a tih zawh chuan theire hmin lawh tumin a lawn a, a kung atang chuan a tla palh ta a ni. Thichhawnga letin na a tuar a, a pa mangang chuan puitu mamawh hle mahse thilngtlanga an Quarters ah chuan a menpui reng a, a lungngaihna leh a manganna te rawn tur leh hrilh tur, a mamawh thlenna tur a nei lo a. Mangang leh lungngaia a awm lai chuan Pathian thu  (Matthaia 11.28) hmangin he hla tha tak hi a lo piang chhuak ta a ni. 

He hla Chepa kai chu :Khawvelah hian manganna te harsatna te, buaina leh thuruk hrilh ngamna tur mihring kan nei lo a nih pawhin Kristiante chuan engkim thlenna tur Lalpa kan nei a. Kan hlimna leh lawmna thlenna tur leh min lawmpuitu kan nei lo a nih pawhin Lalpa kan nei a, kan vannei hle. Heng hun harsa leh hun hlimawmte hi a taka han tawn chiah chuan nunpui hi a har hle a.Dawt sawi ngai lo Pathian chuan in harsatna leh in manganna zawng zawng nen ka hnenah lokal ru, ka chawlh hahdam tir ang che u” tiin hmangaihtakin min hrilh a. Chumi dikzia chu hla thluk neiin a lo siam ta a ani.

A thu chuan mangan laia tanpui vartu hnai reng a ni a, engkim titheitu a nihzia hi kan hre fo a. Kan daichin atang zela hmalam thlir hian kan nun hi a buai hma em em a. Pathianin thu a sawi fo loh chuan kan lungaihna leh kan mangan khawhar avangin zam leh mai thin a lo ni.  Kross kawnga Lal Isua tuarna kha kan dam theih nan a ni a, Ani pawh kha tumahin hrethiam lovin Kalvary lamtluang a zawh a, A lungngaih mangan thlenna tur mihringah a nei ve lo a. A lungngai leh hupphurh lutuk pawh a thlan thisen anga far thei khawp a ni, chu mai a la ni lo; a thlan pawh thisen lian tak anga far a ni. Khatih lai pawh Pathian hnenah  a thlen mai a nih kha. Chung a tuarna zawng zawng chu kan tan hian a lo ni si a. Lal Isua lungngaihna leh tuarna te ngaihtuauh chuan kan tuarna ve te hi chu a lo nep lutuk tih kan hrechhuak thei ang. Kan phurrit leh manganna te hi chu Kross-ah chin fel vek a lo nih tawh avangin a nasa lo a. Lungngaihna leh manganna tawk mah ila kan tana a lo tuarna avang khan Lawma zai mai tur kan lo ni. Kan buai manganna hi Lal Isua chinfela phurh turin i dah mai ang u.

The making of Video Ka zawh lamtluang :
Mahnia senso leh buaipui ngai zawng zawng an buaipui hi an fakawm a ni ngawt lo a. Tum bulfuk tak neia hla thlang leh a hmun hma pawh tak niin, Video Story pawh a tak behchhan veka an siam thei hi fak an phu ka ti a. Foster Recording Aizawlah record niin, M Space, Lunglei Video kutchhuak niin, You TUbe lam emaw Internet leh Demand lama tlangzarh tum a ni lo a. Mizo Zai mite tana pawl thahnem tak MDM kaltangin LPS Vision leh Zonet lama dah tur a ni. Christian Hospital Serkawna kan room zimte chu Medical Superintendent Dr. B. Laldinliana phalna ka dilsak a, he hmuna Video Shooting an neih lai pawh hian ka thlir reng peih meuh lo. A ninawm tur zia leh dawhtheih a ngaih turzia ka ngaihtuah a. Video Shooting hi a lo hautak dawn hle mai tih ka hrefiah ve chiah a ni.  An hun neih dan te ngaihtuahin muang a, khaw tlaia inthlahdah thei an ni si lo. A tuk inrinni, Chawlhni lama chhunzawm tur pawhin ka tawiawm peih ta lo. Ka then lohna lam a ni. Min phut hek lo. He Video-a ka tel ve hrim hrim an phut der ve a, chu erawh chu ka remti a. Ka tukkhum leh hnungchhawna lan erawh kan inremsiam dan a ni. (A video hi an edit zo tawh a, engti anga tha nge a nih ka hre lo a, mahse ka lo ziak lawk mai a ni) 

Ka eizawnna chu Integrated Counselling (Counsellor ka ni a) a ni a. Ka hna nihphung leh kalphung, burnout leh Stress tam theihzia an hre ve nasa hle a. Ka professionalism kal pela mi dang khawngaihna (Sympathy) ka lo ngah lutuk emaw Mite dinhmun anga indintirthiamna (Empathy) ka lo neih loh hian min hau fo a. Ka phurrit leh ka Client te dinhmun khirih zual ka ngaihtuah vang vang chang hian ka hlim lo a. Ka thinchhe hlur a, chaw ka ei tui ngai lo a, Ka mu thei lo thin tih an hriat te hian min hnem thin a. Ka thiam loh vang ni lo a, ka tawn tan avanga mi harsatna kan inchhunga ka lo haw pui te hian min hau thin. Hemi chungchanga ka lehkhabuziah TLAKAWRH an chhiar atang pawh hian min zilh a, min hau a, min ti ti pui ngam awmchhun an ni a. Counsellor te dinhmun hlutna leh an pawimawhna hrethiam tlemte zingah an ni hi an ni awm e. Gospel Singers zingah phei chuan an tlem lehzual hle ang le. (An hla thlan atang pawh hian i ngaihtuah thei ang)

Hemi te hi tute nge an nih le : 
A hma chuan a hring a hrana ka hriat ngai an ni lo. An zai thin tih erawh ka hre thin a, chuti zawng chu a ni. Internet kawngkama thu leh hla avanga ka chhar te an ni a. Chhar fuh ka in ti hle a. A la fuh dawn chauh a ni.  An hlasak thu ang lo taka khawvela kan harsatna leh buaina te kan inhrilh ngam na a ni. WhatsApp leh Conference Call hmanga inkawmho thin kan ni. 

CR Laldingliani hi Serkawna awm niin, Master of Arts a zir mek a, zaia rawngbawl tura an sawmin a hnial ngai lo. Mi te nundanah a buai tam lo a, “Man in Styled” a duh dan leh nuam a tih ang hian a awm mai thin tih chiah ka hria. C. Vanlalawmawii hi Aizawl Republic vengthlangah awmin Tourism Department ah a thawk a. Kum naupang tak atanga Zaipawla a rawngbawlna hian hriat a hlawh em em a. November Ni 7 2014 hian Pasal a nei dawn a, kal ve ngei pawh kan tum tih bak hi sawi thui tam duah hi a trul lo ti mai ang.



Krismas Drama

$
0
0
KRISMAS MI DANGTE TAN
College kal haw chu thian pathum te bazar turin an insiam a, Krismas hla an play riai riai a.

Sicily  :  Pawisa ka nei vak lo na chungin, ka chhungte leh thiante thil hawn kim hram ka duh sia, a man tlawm deuh zawn a ngai leh dawn a ni.

Msi : Hawn sak vak a ngai em ni? I chhungte kha thawmhnaw hawn sak la, a bak zawng chu Beer hawn la, I thiante chu an lawm tho ang. Mizoramah chuan hlu tak a ni.

Sicily : Kohhran thalai leh Pawl Zaipawla inhmang te an ni a, chuti ang ka hawn te chuan ka mualpho lutuk ang asin.
 
Kimi :  In vengah Beer in duh lo an awm loh kha, MLCP an hmang dawn an tih atang khan an zalen huau tawh alawm. “ hawnsak tur che u, ka hre si lo a, hei hi ka lo hawn tawp che u” i tia nga tuman an hnar lo ang.

Sicily :   Krismas lamhawi alawm hawn ka duh le.

Eloy :   Krismas dawnah i haw dawn a, i hawn ang ang kha chu Krismas lam hawi a ni mai alawm le.

Msi :   A ho lutuk, Vairengte paltlang hupphurh ni hlei lo. Heti ang hian alawm ti Krismas thin le. Harh fim thuau chuan Krismas hi a hovin, a ruak zel a nia, zaikhawm kan peih tawh si lo.

Sicily :   Chuti ang a nih phei chuan ka hawn lo tawp ang. Hawn lo ila, Krismas chu thianten tha takin an hmang thei tihna a ni mai dawn alawm. Ka hawn chuan an hmang tha thei lo palh ang.

Ahlu-a :  (A lo lut a) In lo la inpeih na nge, Nghah ziah hi in ngai a, haw hmat ka duh ania. Zanah Zofa Lodge-a thiante sawm paha len kan tum bawk si.

Msi  :  Hmeichhe nghah hi ngaia i neih theih loh chuan mi pangngai i ni thei ngai lo ang. Inzir tur hi iva ngah tak em!!

Ahlu-a  : Thil tha lo leh dik lo pawh pawmzam avanga mi pangngai nih dawn ai chuan Mi ang lo a awm pawh hi ka nuam.

Eloy  : Mi ang lo chu i ni sa reng alawm

A hlu-a :  Mi ten thil dik lo pawm zamin, ngaiah neih tawh vek mahse thil tha lo leh dik lo hi chu a pangngai reng alawm. Mite sual avanga sual ve kher ai chuan Mi te an loh chu ka pawi ti miah lo ani.

Msi  :  Boys Hostelah awm mah la, i awmpui te chu i ang lo sa reng alawm.

A hlu-a : Hmeli, Enge ka an lohna, an zun danin ka zung a, an ek danin ka e a, danglamna a awm thlawt lo e. Sex ah pawh Male ka inti ngat alawm le.

Sicily :  Ka inpeih e, kal tawh ila. (kal turin an chhuak dawn a)

Ahlu-a : Pari chu i kal ve dawn na nge a? Tei hawia, hir deuh vah te hi i mamawh asin. (an chhuak pah a)

Pari  : Ka zui lo mai ang che u. Shidney Sheldon hi ka lo chhiar ang e. Bazar pawh ka chak ve lo. Wards lake khu ka hmu peih thlawt lo a ni e.

Sicily :  Anih par, kan kal aw. Bye

Pari  :  Ba bye

Bazar turin an chhuak ta a.

Pari  :  Nikum maiah kha chuan hlim takin PB ah te khan kan la bazar a nia, kumin chu ka va hupphurh tak em!! (Phone khawih pahin, Kumpui sul a lo vei chang hian tih a play riai riai a. a mittui a hru deuh fap fap a...) Kan propic te hi in hnaih tak takin awm mahse tunah zawng kan inhlat ta si a. Leia inhlat a, kar hla dan a inngaizawng te hi chuan beisei tur an nei a, Intawn leh ni te hi a her chhuak thin a ni ngai a....

(“awmlai vei leh lusun fate chan tawk hi dawn ve teh.....a zai zawh chuan)

Khuarei hi eng chen nge ni ang le? Lalte ka va ngai tak che em!! I tel lo chuan ka lo haw ngam lo asin. Thiante ho chuan hmuhchak leh hawn chak chhan an nei a, lungngaihna tur leh hriatchhuah tur hlir hmu tur chuan ka haw chak lo a. Engnge i duh ber min chah la, ka lo hawn em em ang che.... Lalte, (Van lam a melh a) Min lo thlir ve teh, min khawngaih lo em ni?.

Sicily :  Pari, ka ngaihtuauh lutuk che a, Dankheti atangin ka lo let tawp a nih hi. I dinhmun reng ngaihtuah lovin kan lo chhuahsan vek che a. Nikuma kan bazar ho te i ngaihtuah ang a, i khua a har ang tih reng ka ngaihtuah lo a. Ka inthiam lo lutuk asin.

Pari :  (A mittui hruk pahin) Ngaihtuah ka ngai hlei nem, hei bungrua te remfelin, lehkhabute ka lo chhiar mai mai a... Min ngaihtuah ve pawh chu ka lawm hle mai. (A mittui a hru zauh a)

Sicily :   Thla hnih em pawh a la liam lova, ka lo thlahthlam lutuk che a, min ngaidam dawn nia. Pawisa ka nei vak lo bawk a, Thil hawn lo pawhin dam taka ka haw chuan an lawm tho ang tih ka ring a. Ka Bazar ve loh mai ka duh ta zawk a.

Pari  :  Sicy, Kumin chu ka haw chak lo khawp mai. Nikum te khan Sumo ah kan haw tlang a, krismas hla sa in kan zai kawngtluan kha a nia. Heti ang hi ka chungah a thleng bik ang tih ka ring pha lo reng reng.

Sicily  : A ni khawp ang, In inzui nasa ve si a, ka khawngaih khawp mai che. Mahse i exam thei hrim hrim pawh hi i rilru a paukhauh ka tia, ka lawm lutuk a, ka chhuang che.

Pari : En teh, Sicy, ka la hrilh lo che a. Kumin chu ka chhungten an phal tho bawk a, Krismas haw loh te hi ka rilruk deuh a, hetah hian thla hnih khat chu lo awm mai hi ka tum deuh asin. Laltea nena kan sulhnu te hi hi chhui ka chak a, Cherra leh Wards Lake, Shillong Peaka kal deuh reng te hi ka tum a ni.

Sicily :  Krismas laia nangmah chauh a i awm chuan ka ngaihtuah dawn che e. Misual leh tal khawbaw, Bak (Khasi) ho lakah chuan ka ngaihtuah lo che a. I khawhar lutuk tur hi ka ngaingam lo sa a ni.

Pari  : Ka hre chiah lo a, Mahnia awm veng veng a, tah hawm hawm hi ka chak thin. asin. Ka nute pawhin min lo hmanpui hi an hreh lo a, an tum ve thut mai thei a ni.

Sicily  : I chhungte nena in inbiak pawhna hi chu a tha ka ti. In inkawmngaiha, engkim in inhrilh thin hi ka awt fo thin che u asin. Vanduaiah pawh i vannei teh zawng a ni e.

Pari  : An lo hmang thei lo a nih pawhin ka hawnna tur senso ai chu mi dangte tana pek ka tum bawk a. Kha hmanni-a Krippa Foundation-a Zu ngawlvei pakhat, a ngaihzawng a thih avanga zu ngawlvei ta pawh kha ka rilru-ah a awm reng a ni. Kan dinhmun a in ang lutuk a. Sicily : Kha Rallengpa kha an khuaa haw lovin, Addict Centre-a dah ngai khawpin a tuar a nia, Class kal chu khawi lam... Chuti ang chuan i lo awm ve palh ang tih ka hlau tak tak asin.

Pari  :  Chuti ang chuan ka awm lo ang, Krismas dawn karah chuan Garo-a Mission field lamah te ka hmang ve mai ang chu. Anih loh pawhin Kong-i te hi ka fin mai ang chu ka tia.

Sicily :  Jowai ah daih i hman leh tho si te chuan Mizorama haw nen a inang reng alawm le

Pari  :  Nia, mahse Laltea puala hun hmanga inserh hrang ka nih chuan ka hlim tho ang. Haw mah ila, rilru a thar leh dawn tho asin.

Sicily  :  Haw lo mah la, i inhrem thlawn mai mai dawn asin. Huaisen taka i hmachhawn zel loh chuan i chhiat phah vek ang. Tunah pawh hian i tuar mah mah ka tia, mahse ka hrethiam tak tak phak lo ang tih chu ka ring a.

Pari  : Haw hi ka chak thlawt lo a ni

Sicily : Thian tha berte he laia khawhar taka i lo awm chuan engtin nge hlim takin ka hawsan theih bik ang che.

Pari  : Haw rawh, Sammy-a pawhin a ngaih tawh em che kha. I khawngaih ve lo a mi?

Sicily  : Thian tha te tanpui hun laia phatsan tura min duhtu Chhas ka nei ve ngai lo. Mahse, ka lo be ve hrim hrim ang a. Ka chhungte chuan min ring bawk a, an phal mai chu ka ring. Laltea boral hlim pawh khan tap zawih zawihin an lo tuar ve asin

Pari  : Nia, nang thian ka nei che hi chu ka khawhar hnemtu ber i ni. Ka lawm tak tak ani.

Sicily  : Hengte chu thian hlutna alawm. Nakinah nupui pasal pawh lo neiin, hmun hranah pawh awm mah ila, tuna ka thiante bak min hrethiam tak tak tu in awm tawh chuang lo ang.

Pari  :  Laltea ka sunna chu thuhran nise, Krismas hi midangte tan ka lo la hmang ngai miah lo a, ka hlimna tur leh ka nawmsak nan ka lo intuituahin, ka tan hian sum ka lo seng fo thin a. Kumin chu mi dangte tana hman ka duh a ni. Laltea vang pawhin.. (A muttui a hru a) Pawisa lama tanpui theihna chu ka nei lo ang. Ka haw leh kal lam senso bakah Bazarna nen Cheng sangthum vel bak neih pawh ka neih dawn loh chu.

Sicily  :  Chuti zawng chuan ka lo la ngaihtuauh miah lo a, mission field pawh la hmu lo hian hun remchang tak a ni tak ang a. Lehkhazirna atana hun, sum leh pai seng thin hian Vacation chawlh hi hun remchang tak a ni thei tak ang (A inngaihtuauh deuh a)

Pari  :  Mizoramah pawh haw la, i duh phawt te chuan chuti ang hun chu a awm lutuk ang, i duh phawt chuan.

Sicily  :  Nangmah vang pawhin thil tha ka ti thei dawn alawm le. Laltea vang pawhin... Hmangaih ber i chan a, thian tha ber ka thlah thlam che chuan ka inthiam lo ang. I bulah chuan lo hman ve ka tum ang. Mahseeeeee, ka chhungte ka rawn phawt ang a.

Bazar an lo haw a.

Ahlu  :  (Nam deuh chhap hian) Discotheque/Pop a awm khawtlai ka duh nen, he laiah hian Theque theque ila ni mai alawm (A lam paha)

Msi  :  Advance Chrismas kan hman hunah chuan Naga pa chu ka Coach khawp ang.

Eloy  :  Lal Sicy, i eye brow pherhzia kha..... (A tim leh deuh a) Enge thil thleng awm a? In chhungte thi an awm em ni? Engeee???

Sicily  : Pari hian Laltea a ngai lutuk a, Krismas pawh a haw ngam lo a. haw pawh a lo tum lo alawm le.

Ahlu-a  : E he, Ni dawn tak, Ui ui ui, Par, ka lo ngaihtuah miah lo che a.

Sicily :   A haw leh kal senso pawh Edmunds-a a chhas an thah sak pa, Krippa Foundationa awm kha pek a tum a ni awm e.
(Bazar ho chu a hrangin an inrawn khawm a, an awm hrang deuh a, a mawi tawk an phun sep sep a)

Ahlu-a : Par, Min ngaidam rawh, kan lo ngaihtuah miah lo che a. Mizoramah chuan haw ho ila kan duh a. Mahse ngaihdan i siam tawh chuan i sawn lo ang tih kan ring bawk si a.

Msi  : Kan thil lei hi kan thleng let thei lo a nih pawhin a hralhna kan ngaihtuah ang a, chung zawng zawng chu Laltea pualin pek ve kan duh a ni. Thian dangte pawh kan hrilh ang a, kan thawhkhawm liam liam ang a. Thahnem tak chu a tling ve thei mahna

Eloy : Kei pawh ka Scholarship lak  sawma pakhat zel hi Laltea pualin ka pe ve teh ang.

Ahlu-a : Kei pawh ka pe nghal ang.

Pari  :  Lalte, (lungchhe takin a tap a)

 
Character
Sicily : Thian tha tak
Msi : Vei nei lem lo
Eloi : A hun leh hmun a awm ve zel thei
Ahlu-a : Pherh(Tuai).

# Hei zawng hi ani e, in duh danin lo siam rem ve mai rawh u .Min 30 chhung vela ziak a ni a. Ka lenna-ah Shillong a Grils Hostel ten an mamawh thu ka hria a, lenna te Computer hmangin  kan ziak ve thawr a nih hi. A thra vak thei lo

For Zt Sailo

$
0
0
THERE GOES MY EVERYTHING - ELVIS PRESLEY

Ka nun khua a har chang leh ka hlim leh lawm chang hian hriat chhuah pa khat ka nei fo thin a. Chu chu engdang ni lovin ka inhnemna hla “Theres go my everything –Elvis Presley” hla hi a ni. Ka kum hian a zir nge ka nunkhua hian a zir zawk pawh hre ka hre lo, ka thil tawn ang hi hla phuahthiam leh zaithiam te hian an lo tawng thin tawh zawk em ni le? Tukverhah ka dak chhuak a, Damlo mangang leh khawhar, chau tak an awm lai hian keimah chauh ka lo inngaihtuah fo thin a. Inthiam lo hle mah ila, ka hringnuna ruak awm te ang hi mi zawng zawngin an nei fo thin a. Mi pangngai ka nihna a ni lawi si.
 
Nikum hmasa lawk kha chuan Shillong khawvawt hnuaiah thlasik ni khawvawtah pawh lunglenna leh nunkhawharna reng kha ka tuar si lo. Ka zir chhuak ta cheng a, leitlangpui tualah mahnia inluahin ka awm a, inngaihtuahna leh sulhnu chhuina hun ka ngah vang nge. Nghilh deuh dup hian ka awm thin a. Nula pumpa ve chuan zahawma awm nachang hriain, misual leh hawklak laka fimkhur tawk turin ka inkhar khip fo thin a. Chhan dang a awm lo, ka thinlung hi mi dang tan ka hawng nawn leh thei lo fo thin.

Thlasik a thaw a, tlai ni tla tur eng sen ruai leh khawvawh dan te lam hian sulhnu min chhui tir thin a. Chu erawh hriatfiah leh hrilhfiah ngai lovin nunhlui nei tawh zawng zawng chuan an hrethiam vek ngei ang. Chuti anga ka inngaihtuah lai chuan Veranda (Corridor)a ke pen thawm leh  I lo dam thin maw” tih aw hia hriain ka inhre fo a. A tak a ni lo, ka suangtuahna mai a ni tih pawh hre mah ila, vawi tam hi Veranda seipui maiah chuan awm an awm em tih chianin ka dak fo thin a. “Mate, dam takin mangtha aw” tia ri chhuak tawh mang lo, thei leh thei lo a, a lu a lo kan paha a sawi te kha ka bengah a cham vang emaw ni? Damdawiin ka chhuahsan dawn a, thu tawite a sawi kha ka la hrereng thin.

“I hear footsteps slowly walking,
As they genthly walk across a lonely floor,
And a voice is softly saying,
Darling, this will be good bye for ever more”

Ani kha ka hriat hma pawhin ka chhungte chuan a nunkhua leh a nungchang, a mize ropui tak tak te chu an lo hre daih tawh a. Keia tleirawl ngaihtuah tlem chuan engmah ka chik ve ngai lo. Ka dam chuan ka hlim a, ka nuih chuan ka phul hlut zel a. Ka thinrim chuan ka tap a, ka thawl hawk zel a. Lungkham tak tak ka nei ngai lo. Kan inkawp atang erawh chuan nun danglam leh nuam veng veng kha ka nei thin a. Shillong-a ka awm chhung zawngin ka khawhar ngai lo a, Mizoram ka ngaih chhan leh ka haw chak chhan erawh a mah vang a ni fo.

Aizawl tlak lama zan rei leh a sur a sa pawh pawisa ngai lo a, keimah vanga lo leng thin. Ka vawikhat biak leh ka thingpui siam thlahlel ve thin. Ka lawm zawng keng lova lo leng ngai lo a ni a. Tlangval hrisel leh hlim thei tak a ni a, lungngaihna siam sak reng ka tum ngai lo. Mahse, Lungngaihna hi kan thil tawn atanga lo piang a ni a, kan hmachhawn dan azira min nghawng nasa thei a ni. Khuarei hian min hnem a nih pawhin a duh rei viau ang tih chu ka ring a. Mahse ani min theihnghilhtir tur chuan ka damchhung hian khuarei a thleng ngai dawn lo a ni.

Lungngaihna nasa tak nena ka awm lai khan thih hi ka hlau ngai lo a, ka pawisa ngai hek lo. A ni chu ka engkima engkim a ni a, ka suangtuahna tifamkim turin amah bak ka beisei lo a. Ka neihchhun a ni a, a ta ka ni. Ka ta a nih ti ngam khawpin ka chiang a. Ka innghahna a nih vei nen heti maia kan chunga thil lo thleng hi ka hrethiam ngai lo, Ka damchhan ka tih hial khawpa ka hmangaih kha a awm tawh loh vang ngawtin ka theihnghilhin ka phatsan dawn em ni?

“There goes my reason for living,
“There goes the one of my dreams,
There goes my only possession,
There goes my everything”

Lungngaia awm reng tur ka ni lo tiin inhnem thin mah ila, hlim tuma ka beih apiangin kan nunhlui a lo lang a, kan hlimlai hun ka hrechhuak a, chu chuan lungngaihna hmunah min hruailut leh thin. Ka tana hlimna hun a awm ve ngai dawn lo a nih pawhin ka vui lo a, ani ka hriatchhuah vanga lungngai leh thin ka ni si a. Ka theihnghilh ngai lo a ni tih ka hriat avang erawh chuan ka lawm fo thin.

“As my memory turns back the pages,
I can see the happy years we had before”

GNRC Guwahati damdawiin-a thichhawnga a awm lai khan ka hming a lam thin tih ka hria a, ka thlen ve hnu-ah erawh chuan min ko ngai tawh lo a. Ka hming lam fo thin khan, min biak erawh a tum si lo. Ka hmel a hmu a, a mittui a luang a. a mittui hru mah ila, a hnuk a ulh zel avangin a lungphu a tibuai a. Mi hmel hre thei tawh lo khan, ka hmel erawh a hre chiang tih a mitmengah ka hria a. Ka awm avanga harha nikhua hria khan ka awm avangin nikhua a hre lo lawi si. Dinhmun hlauhawm leh zualah ka dintir tih min hrilh avangin ka awm loh hi a tha zawk tih ka hria a.

Damdawiin Corridor zaupuia mi che vel hmu miah lo a, ka thut sawp lai khan ka mangang a, beiseina ka neih avangin ka chan dawn tih reng ka hre si lo. Shillonga ka haw a ngaih avangin a tawp nan a hmel ka va hmu a, a biang ki laia va khawih mai ka ni a, a hriatna a hloh vek lo tih hriat takin “Mate, Mangtha aw” tih chu aw chau, tham tiakin a sawi a. Mittui tla chungin ka haw san kha a ni ka channa aiin ka inchhirna a nasa zawk ang.

Ani ka hmangaihna khan min thunun a, tun thleng hian ka thinphu leh ka ngaihtuahna hi a la chiang thei lo. Ka inluah kawngkhar te khar mah ila, a ni ka beiseina thinlung hi ka khar ngai si lo. Ama tan erawh chatuanin ka khar lawi si. Mi dang tana hmun ka kian thei lo hi a tana ka inkharkhip vang a nih pawhin ka vui lo ang.

Pa ka nei

$
0
0

KEI CHU PA KA NEI

Mihring lo piang ve ta ngawt chu mipa tel lo chuan a piang thei lo. A fa tan Pa a ni tlat a. Mi ten tu nge a pa ni ang an tih chang a, sawi tur an hriat loh fahrah an awm a. Tunge a pa tih an inrinsiak laia "Ka pa" tih tur hming sawi tur an hriat loh lai hian kei chuan ka pa hming ka hria a, pa ka nei ngei a ni tih a chiang e. Tu nge a Pa ber ni ang tih an inrinsiak lai a, rin ngai lo tura chiang sa Pa ka nei. Pa nei pawhin an pa te zahpui avang leh a rem loh avanga pa te hming atana mi dang hming hmang an awm. Chuti ang mi te chuan 'Lung delh loh thing delh loh chu an thang lian ve ngai e' tia pa ten an thihsan vang emaw an Pa hming chhal tura a rem loh emaw laiin nu leh pa zarah chawmtu  Pi leh Pu neih a ngai a ni. Chuti ang ngai lo chuan Pa ka nei. 


Pi leh pu, leh mi inpe te zara nung dam a la awm hram hram te pawh hian pa an mamawh ngai a. Nun ruak an nei fo thin reng a ni. Hnuchham inah tam tak Pa nei lo an awm a, Pa ber hriat loh pawh an awm a, an pa te hre duh lo an awm bawk. Pa ten an enkawl theih loh avanga awm pawh tam tak an awm bawk. An duh vanga chuti anga awm chu an ni lo. An tana ruatsak chu huaisen takin an hmachhawn mai a ni. An tihsual a ni lo a, an nu leh pate inthlahdah vang pawh a ni thei a, an vanduai avanga boral tak vang pawh a ni. Chuti ang ngai lo a, Pa enkawltu ka nei a ni.

Chhungkua chawma enkawltu ber tura ngaihin in hrang a chansan a, laiking fa neih tam tak an awm laiin kei chu a kianga mu thei leh chawhlui kil ho turin Pa ka nei. Chuti ang lova Pa nei pawhin eizawnna leh tul dang avanga an awm bosan lai hian ka bula awm turin Pa ka nei. Enkawltu tur zawk Pa ber enkawl ngaia vanduaina tawk mitdel, zeng, natna benvawn tuar adt. an awm laiin kei chu min enkawl lo mahse ka enkawl ngai lo turin Pam dam tha leh hrisel ka nei. Pa te mi ang lo leh rualban lo an awm lai hian mi pangngai Pa ka nei. 

Pa nei lo te chuan hnutchhiah tur thu hlu an fate tan neih an nei tawh lo a. Rochan hnutchhiahtu tur pa an neih loh laiin hmangchang hriatna leh a ngaihna hre tura min zirtirtu Pa ka nei a. Kumkhua-a ka vawn reng tur nun hlutna min hnutchhiaha min zirtirtu Pa ka nei. Pa fing leh zahawm, khawtlang zahkai pa an nei pawh a ni thei a, ka vui lo. Ka pa hi ka chawimawi chuan a zahawm mai a ni. Pate zara ropui leh inchhek arbawm, chhuan tur an nei a, ka nei ve kher lo; mahse ropui leh pachhia  awmdan tur min zirtirtu Pa ka nei. Nundan tha leh finna, zilhhau kawnga Pa fing an nei lo a nih pawhin a thiam tawk, a theih tawka inhlan ngam leh min puitu Pa ka nei.

Sum la lut tam tak leh hausa, bungrua in leh lo min thawhchhuah saktu pa ka nei lo a, thawhchhuah dan min zirtir a, thawhchhuah theih loh leh, neih loh thil te nei ngam tura min zirtirtu Pa ka nei. Mangan lungngaih leh thurawn petu tur pa nei lo an tam lai hian kei chuan ka engkim thlenna tur Pa ka nei. Thlen chauh ni lo, vui thei tur leh vui ngama pangchang thei turin Pa ka nei a ni mai lo a, Engkim min ngaihthlaksak a, dawh thei taka min ngaithlatu tur pa ka nei.

Thihna avanga Pa ka lo nei tawh lo a nih pawhin thi thei Pa ka nei a, ka vui lo; kei pawh ka la thi ve dawn si a. Pa thi tawh tam tak an awm a, hmingchhe tak leh hriat zui tlak loh pawh an awm asin chuti ang chu ka Pa a ni lo. Fak chawp ngai leh ngaihtuah chawpa sawizui ngai lovin mite thinlunga riak thei tura thil tih nei Pa ka nei. A kalna tur a ngaihtuahawm emaw vui hupphurhawm leh Vui mawi chawp ngai an awm laia thih hnu pawha a kalna tur chiang sa leh ngaihtha  taka thi ta Pa ka nei. Khawvelah Pa nei tawh lo mah ila, Vanah Pa ka nei. Leia Pa nei tam tak hian Vanah Pa an nei dawn lo. 

Heng zawng zawng zinga a chhe thei ang ber hian awmin I Pa dinhmun chu a lo chhe hle thei pawh a ni e. Mahse, Chuti ang ni ve lo tur chuan I awm thei thung. Nunna I nei a, Fate tana Pa tha tak ni thei turin hun I la nei alawm. A hrehawm turzia pawh hrethiam ber tur I nih avangin hrehawm lo tura Pa ni turin hun I nei a. I pa kha haw suh……  Zofa H Chhangte

(Thleirawl te ila ni a, engati nge i pa chu i huat thlat le? I vanneihna kha ngaihtuah la, lawmna tur hlir a lo ni asin tiin kan inkawm a. Counselling thu hla mah nise ka haw velah ka ziak zawk zawk a, Ka hman hunah ka edit ang a, ka blog ah ka dah ang)

Viewing all 321 articles
Browse latest View live