Love : The greatest of All

KA NU HNENA KA LEHKHATHAWN

            Hei ni danga ka tih ngai loh ang takin 'ka chhas neih thar thu' ziak meuhin ka han hrilh a che.  Ka lawmna hian van a tawng hialin ka ring asin. Ngun taka ka ngaihtuah hnua ka thutlukna siam amahin alo pawm avanga 'ngaihzawng' ti a sawi ngam ka ni.

            Ka tleirawl lai khan 'hmelchhe deuh nupui a neih chu chhung chhiatna' niin ka hre thin a. Chu chhiatna chu pawnlam lang thei lamah ka lo teh thin a. (tun a mi hi a chhia ka tihna a ni lo) Hmeltha tak, ka rilru mil pui, a hun leh hmun mila insiamrem thiam tak chu ka duhthusam ala ni reng. Amaherawhchu hmeltha leh mi kawm thiam tak te hian thian tha leh hmelhriat a pui an ngah a,  an ze dang an chhuah thiam avang ni ta berin ka hria. Chuvangin ka lo upa ve ta a,  ka hmeltha tehna leh a huam chin pawh a danglam zo ta.

            Tunlai tleirawl te hian rawlthar te mit lak a,  an duhdan leh ngaihsan zawnga nun ze chheh hi an tum ber a. Chutiang bawkin rawlthar ten tleirawl te ngaihsan a awm an duh a, naupang atangin aia u te zei zia  an la a,  thalai te lahin nu leh pa  awm dan tur leh chhungril nun te chu thalaite milin insiam rem kan tum ve ta. Zahpui awm taka awm kan hlauh vangin a bul dik tawh lo chu kan chhawm nung zel a ni.

 

            Tunlai thiamna in thiam taka min man a, min thlem daih hnuah thiam lo taka thiamin khawvel thiamna chu kan dung chhir a, a nihna man tum reng reng lovin, a tla ran zawngin chhungte thawh chhuah sa hmangin kan in sua sam ta anih hi. Chu lah chu inchhira insiam rem aiin chutiang ti thei mi chu kan la ngai sang zaw mah a, kan ngaih sak zawng ala ni cheu nia.

            Hetia thalai nun ka sawi zau chhan chu maw, ka thian nu nena sawi kawp ka duh vang a ni. A ni chu lui luang kara tuipuisuthlah, ama mawi mawi a mawi ve tawp. Chhui zui leh belh fak awmna bik riau nei, ramsa leh chung leng sava te, luia nungcha te pawhin a an en khum. Lui kal leh ramvak mi te pawhin an kal pelh hnua an theihnghilh nghal mai thin ang hi a ni a. Tui tla leh hlimna zawngtu te tan erawh nghet taka a ding thin ang hi a ni. Tuifawn nasa tak leh thal khawrum lai pawh pawisa lova mahni zia nei hrang ngalh hi a ni a.  Thangthar te duhdan u chuak leh media te vawrh chhuah mak sak pui pui te hian a ngeng a chhun che zo meuh lo a ni. Chutiang anih lai chuan loh theih lohna leh khawvel hmasawnna chuan a chhem nghing ve thin asin. Mahse a chhungril mawina zawng a hlauh then te lo.         

 

            Hmasawnna bul chu zirna baka thiamna hi a ni tih hriain kawl ek thai chungin a zir ve a, rual khum duhna rilru a nei ang tih leh beidawn chang a nei ang tih ring mah ila hlim loh chang a neih ka hre ngai map lo. A thil tum leh ngaihdan a sawi chhuah loh avang hian a hmelah alang chhuak ve ngai lo. A nungchang mawina hian mi a lem a, a hmelthatna leh a pianzia avangin 'Lungdumtu' awmzia ka hriat phah asin.

   Kan inkawp hma leh a hnu lama a incheina leh a nungchang danglam tak thut ka hre lova, a danglam eih lo. Thatlai hun chu ze thup hun a ni a, inlemna atana mize chhia kan dah bo a, ze tha kan lan tir hun an ti maw?  Ani chuan a thup bo anih pawhin ala kalh hnan tal a ni ang.  A chhung ril mawina ber chu fiamthu leh thu tak hi engtik lai pawhin awlsam takin a thliar hrang thiam bik riauva, a sawitu hmel atang ni lo, a thu atangin engtia khuk pui tur nge tih a hre thuai thin.  Fiamthu ngaina em em a ni a,  mahse a uchuak miah si lo, Amah erawh chu a taka, a zahawm si
 

 

           Ka nu, khawvelah hian mikhual leh cham mai kan ni a, kan kumhlun dawn lo tih min hrilh thin kha a dik anih chuan 'alo chhuahna' hriat ka chak em em a,  an chhungkua ka hmu chak a ni. Mahse amah-ah hian ka lawmna a kim si.

 

            A nitin khawsak danah thingtlanga seilian nge khawpuia pem lut nge? Khawpui mi dik tak  ani tih hi a hawiher atang leh a chetzia atangin hriat chhuah ka tum thin a. Pathian lokal hun hriat tum ang vel niin ka hria a, amah ka zawt ta zawk a ni. Inngaihhniamna chhe te mah a nei lova, a chapo hek lo; mahse a inngaitlawm em em zawk a ni. Chumi avanga hmuhsit ai chuan hotu leh thian tha en a en vat hi a kawng hmasa ber a ni. Amah fiam ngam chu mi dik, fiam let cho, zah tuar chak ve tak an ni thin. Aww.. mi fiamthu a nuih pui dan mawlh mai hi a ni tawk chu.

            Ih e, ka nu, khawvel tar lam tawha cheng ve tlakah ka ngai lova, a nungchang enin hmasang thianghlim lai hunah khan cheng se a inhmeh zawk ang. A incheina erawh tunlai hmeichhia te ang thovin kekawr a ngaina a, a hak nuam leh hahdam lam a duh hle thin. Ti hnek hnuk emaw mar peng pung, tial rek ruk, rawng lar tak te hi mi ten uar thin mah se a ngainat zawng a ni ngai lo. Mizovin 'pangngai tak' kan tih ang hi a duh dan a ni.

Kan inkar thuah chuan engmah intiamkamna a awm lova, atana thil tha tihsak ka neih ve chang te hian a lawm thiam em em a, a bak engmah a beiseina a ti lang ngai lo. Tun thlenga ka la hriatthiam theih loh chu duhsakna thil pek hian a lawm thiam em em a. Pek zui zel chi nge anih a, ama thusawi ang taka thinlung chauh peka lawm chi anih hi ka thliar hrang thiam lo. Thil thlawn pek a la lo ngai lova, pek zel chakna min neih tir rualin pe tawh ngai lo turin min tur na hle thin.

            He hmeichhia ngei hian ka khawvel thlirna min sawh danglam sak vek a, ka nu, chu chu hmangaihna avang nge amah ka ngaihsan vang ni ang? Tumah ngaihsak ngai lo leh mahni pawh in ngaihsak a inveng thiam lo khan ka keh thei dawm ta chu a ni ber mai. Ka nu min hmangaihna kha ka hre chiang a, ka lawm hle. A ni pawhin min hmangaih em avangin min lawmpui ang ti raw?  Kan pahnih inkara kan inngaihsak leh duhsak dan atangin zirtur ka neih belha chu chu 'min hringtu nu leh pa hlutna leh hmangaih let ve hi tih ngei ngei tur, ka bat tlat a ni' tih ka hre thar a. Inbulah khan ka pangchang thin a, inlakhran (independent) tumna reng ka nei ngai lova, ka no nghulh ni berin ka hria. Ka thinrim changin ka run luih che u a (min ngaidam ang che u) mahse a bulah chuan ka pang chang tho a, ka duhna a nasat avangin ka run luih ngam lova,  chumi avanga hmuhsit awm takin ka awm phah lo a. Min ngaih hniam phah ngai lova, a inchhuang ngai hek lo.
         
 

            Engpawh nise ka hmalam hun ka hre lo ang bawkin eng nge lo thleng ang tih ka hre lova, engpawh lo thleng se a ni nen chuan tawrh tlan ka huam a, Lalpan min awm pui ang a, nupuia neih theih ngei pawh ka inring asin.  Kan remruatna anga kal thei tura Van Pathian ka sawm a ngai tih ka hria a, ka ruahmanna te Pathian remruat ang a sawi lan talh ka tum ngai si lova. Pathian leh nangni hma khalh a, kan pahniha ruat lawkna hi chauh-thu-ba-rawh taka 'Lalpan rem a ti a ni ang' ti a sawi zawm pawh ka duh hek lo. Chuvangin hetia ka ngaihdan leh ka ngaih loh dan te, ka duhzawng te ka'n hrilh che u vang hian ka duh zawng chu i hrethiam mai ang chu tiin nupui atana duhthusam leh keima chungchang ka ziak ta a.

Dt 22.10.2004 (Fri)MZU PG Boys Hostel, Chaltlang